Μεγάλη είναι η συμβολή της Πάτρας και της Αχαΐας ευρύτερα στην αθλητική ιστορία αλλά και στο αθλητικό παρόν της χώρας μας. Κατά καιρούς έχουμε καταγράψει στιγμές από αυτήν, κυρίως μέσα από παρουσιάσεις της ιστορικής διαδρομής σωματείων, αλλά και δράσεις της σημερινής εποχής. Ποιοι είναι όμως οι βασικοί λόγοι που έχουν οδηγήσει σε αυτήν τη διαχρονική παρουσία;
Αρχικά να τονίσουμε ότι η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896, βοήθησε σωματεία και προσπάθειες που ήδη υπήρχαν να εκμεταλλευτούν τη δημοσιότητα της διοργάνωσης και να αναβαθμίσουν την παρουσία τους.
Παράλληλα, η Πάτρα ευτύχησε να είναι από τις πόλεις που διαθέτουν λιμάνι. Αυτό σήμαινε δύο πράγματα, το πρώτο ήταν ο ελλιμενισμός πλοίων εμπορικών και πολεμικών, με πληρώματα από χώρες που είχαν εμπειρίες και παραστάσεις, ειδικά στο ποδόσφαιρο, από χώρες που το είχαν ήδη αναπτύξει. Οι φιλικοί αγώνες με πατρινές ομάδες λειτουργησαν σαν καταλύτης για την ανάπτυξή του και σε αχαϊκό έδαφος. Η προγονική μορφή στο ποδόσφαιρο καταγράφεται το 1898 με την ποδοσφαιρική συνάντηση Παναχαϊκός – ομάδα Εγγλέζων πλοίου Boxer.
Το δεύτερο ήταν ότι το λιμάνι σαν κόμβος μεταφοράς εμπορευμάτων δημιούργησε θέσεις εργασίας όχι μόνο το ίδιο αλλά και σε παράπλευρες δραστηριότητες. Δηλαδή επιχειρήσεις, αποθήκες, μεταφορές, που συγκεντρώνονται πάντα κοντά στα λιμάνια και έτσι αποφεύγουν τα μεγάλα μεταφορικά κόστη στα προϊόντα που εισάγουν ή εξάγουν. Και όταν μιλάμε για θέσεις εργασίας μιλάμε και για διαμόρφωση ενός εργατικού δυναμικού, μέρος του οποίου έρχεται στην πόλη από αγροτικές περιοχές. Αυξάνεται δηλαδή ο πληθυσμός και στατιστικά και το έμψυχο υλικό που θα επιχειρήσει να βρει διέξοδο ψυχαγωγίας στον αθλητισμό.
Να συμπληρώσουμε ότι πάντα το λιμάνι βοηθάει και στην ανάπτυξη του ναυταθλητισμού, ειδικά εκείνη την περίοδο του Μεσοπολέμου το συναντάμε σαν φαινόμενο σε πολλές περιοχές της χώρα.
Στη σημερινή περίοδο, πισίνες και κολυμβητήρια περιορίζουν τη διαπίστωση αυτή για τα λιμάνια κυρίως σε αθλήματα που απαιτούν σκάφος.
Στα παραπάνω προστέθηκε ένας τρίτος παράγοντας που λειτούργησε σε όλη την Ελλάδα σε ανάλογες περιπτώσεις και αναφερόμαστε στους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής, που κουβαλούσαν μία προηγμένη αθλητική κουλτούρα και είχαν οργανωτικές, διοικητικές και αθλητικές εμπειρίες. Για του λόγου το αληθές μετράμε προσφυγικά σωματεία στην Πάτρα και είναι αρκετά, Ολυμπιακός Πατρών, Θύελλα Πατρών, Άρης Πατρών, ΑΕΚ Πατρών, Αετός Ρίου, αρκετοί αποδίδουν την ίδρυση του Απόλλωνα Πατρών στο μικρασιατικό στοιχείο, άλλοι πάλι όχι, αλλά αναγνωρίζουν τη μαζική στήριξη των προσφύγων στις τάξεις των φιλάθλων του στην περίοδο του Μεσοπολέμου, κλπ
Ακόμα και το ιστορικό γήπεδο των Πρσφυγικών φτιάχτηκε από την προσωπική – εθελοντική εργασία των Μικρασιατών προσφύγων.
Προσθέστε σε αυτή την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί τη δράση σωματείων όπως η Παναχαϊκή (ίδρυση στις 14 Ιουνίου 1891), η ΕΑΠ, o Hρακλής Πατρών, ο Διαγόρας Βραχνέικων, ο Εθνικός Πατρών, η Α.Ε. Πανιώνιος Αχιλλέας Αγυιάς και αρκετά άλλα και η δυναμική προκύπτει από μόνη της.
Αν και τη μεσοπολεμική περίοδο πανελλαδικά το ποδόσφαιρο άρχισε να κυριαρχεί έναντι των αθλημάτων του λεγόμενου κλασσικού αθλητισμού, η μεγάλη παράδοση που είχε η Πάτρα φαίνεται ότι δημιούργησε συνθήκες να αντέξει.
Παράλληλα η ανάπτυξη που πήρε το μπάσκετ και δευτερευόντως το βόλεϊ, μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο (ο οποίος εκτιμούμε ότι φρέναρε την ανάπτυξη πολλών αθλημάτων για προφανείς λόγους), έπαιξαν το ρόλο τους ομάδες όπως ο Απόλλων Πατρών, η Ολυμπιάδα Πατρών, στην εποχή μας ο Προμηθέας Πατρών, αλλά και σύλλογοι που αγωνίζονται κατά καιρούς σε εθνικές κατηγορίες όπως η Παναχαϊκή, ο Γλαύκος, ο Έσπερος, ο Αίολος Αγυιάς, η Γαλήνη, κλπ να συμπληρώσουν την εικόνα μίας Πάτρας που δεν υπολείπεται αθλητικών δυνατοτήτων από άλλες πόλεις – περιοχές. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να κάνουμε και στην Ένωση Αθλοπαιδιών Πάτρας το 1927, από μαθητές της Γαλλικής σχολής το σύλλογο που πρώτος έπαιξε μπάσκετ στην Πάτρα. Το μπάσκετ το έφερε στην Πάτρα Γάλλος μοναχός και πρωτοέπαιξαν οι μαθητές της Γαλλικής σχολής στον Άγιο Διονύση κι έτσι ιδρύθηκε η ΕΑΠ.
Από κοντά ο ΝΟΠ στον υγρό στίβο και για κάποια χρόνια στο γυναικείο χάντμπολ η Ορμή -Λουξ που η υποχώρησή της οφείλεται κυρίως σε διοικητικά-οργανωτικά-οικονομικά ζητήματα και όχι σε αθλητική αδυναμία, αντιθέτως από δυναμική εντός του γηπέδου, η κατάκτηση πανελληνίων πρωταθλημάτων το απέδειξε πολλές φορές.
Αδιάψευστος μάρτυρας της διαδρομής αυτής που αντέχει στο χρόνο η ανάδειξη κορυφαίων αθλητών σε όλα τα αθλήματα και σε όλες τις εποχές, από τον Ολυμπιονίκη Δημήτρη Τόφαλο της Γ.Ε. Πατρών-προγόνου της Παναχαϊκής και το Λεωνίδα Τσικλητήρα, έως τον Νίκο Ρουμελιώτη, το Λεωνίδα Γεράνιο, τον Κώστα Πετρόπουλο, τον Γιώργο Σκορπολίθα, από τον Φάνη Τσιμιγκάτο, έως τους Κώστα Δαβουρλή, Ανδρέα Μιχαλόπουλο, Πέτρο Λεβεντάκο, Βασίλη Στραβοπόδη, Κυριάκο Ανδρούτσο και αρκετούς ακόμα από την υπερομάδα της Παναχαϊκής που αγωνίστηκε και στην Ευρώπη, αλλά και μεταγενέστερους όπως τους Κώστα Κατσουράνη, Πάρη Γεωργακόπουλο, Χρήστο Μικέ, Γρηγόρη Γεωργάτο κλπ. Στους μεγάλους αθλητές άλλων αθλημάτων είναι, πόλο: Λουκάτος, Μολόχας, Κακουλίδης, Μπιτσάκος, Λυκούδης, Γεωργαράς. Στίβος: Λουκάς Αδαμόπουλος, Σπύρος Ανδριόπουλος, Μαρία Πολύζου, Αγγελόπουλος, Τόνια Στεργίου. Πυγμαχία: Θεριανός, Λουμπαρδέας. Κολύμβηση: Δράκου, Βουρνά.
Βέβαια τα σκαμπανεβάσματα της μεγάλης ομάδας της Πάτρας για αρκετά χρόνια δεν οφείλονταν στην απώλεια της δυναμικής της αλλά όπως σε πολλές περιπτώσεις σε διοικητικού τύπου περιπέτειες. Από την εποχή Λουκόπουλου, έως το πέρασμα του ελληνοαυστραλού Μακρή και την έλευση του Κούγια, οι εφημερίδες, ειδικά οι τοπικές, είχαν ίσως περισσότερα δημοσιεύματα για τα διοικητικά παρά για την αγωνιστική δράση.
Και επειδή κάθε δέντρο πριν καρπίσει έχει ρίζες, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι όλη αυτή η ιστορική διαδρομή σημαίνει, ειδικά όσο πλησιάζουμε στην εποχή μας, ξεχωριστή αναφορά στη δουλειά που γίνεται στα τμήματα υποδομής των ομαδικών αθλημάτων γιατί εκεί «περνάνε» τα βασικά και της αθλητικής συμπεριφοράς και της συνολικής λογικής που πρέπει να διέπει τον αθλητισμό, λογική πολιτισμού και κοινωνικής προσφοράς και όχι ζούγκλας και επικράτησης με κάθε μέσο.
Καταγράφουμε τρεις ελπιδοφόρες εξελίξεις για το παρόν και το μέλλον. Από τη μία η πολιτική του Δήμου Πατρέων για τη χρήση δημοτικών γηπέδων από σωματεία, με πλαφόν στις συνδρομές για τα τμήματα υποδομής τους, γεγονός που σημαίνει ότι σε εποχές οικονομικά δύσκολες δεν αποκλείονται μικρά παιδιά από τον αθλητισμό. Για εμάς ίσως η κορυφαία όλων των κινήσεων στον αθλητισμό.
Η δεύτερη είναι το μνημόνιο συνεργασίας του Δήμου με τον ΣΕΓΑΣ που η εφαρμογή του (διαβάστε το σχετικό αφιέρωμα) θα αναπτύξει περαιτέρω όχι μόνο τα αθλήματα του στίβου, αλλά και τα ομαδικά με τα προπονητήρια και των ξενώνα και ανεβάζει επίπεδο αυτό που πολλοί Δήμοι της χώρας έχουν ήδη αντιληφθεί και ονομάζουν «αθλητικό τουρισμό».
Η τρίτη είναι η διάσωση της πλαζ από ιδιωτικά συμφέροντα που την εποφθαλμιούσαν και μεταξύ άλλων χρήσεων, η διευκόλυνση της χρήσης της από ιστιοπλοϊκά σωματεία, που ήδη καταγράφουν σημαντικές διεθνείς παρουσίες. Να υπενθυμίσουμε την «European Youth Championships & Trophy 2018» που έγινε στην Πάτρα.
Φυσικά η αθλητική δραστηριότητα συνεχίζεται, ενώ η αναφορά μας στο τόσο πλούσιο παρελθόν, δεν μπορούσε παρά να είναι αποσπασματική. Θα επανέλθουμε λοιπόν σύντομα (τον Απρίλιο) και στα δύο επίπεδα και στην τρέχουσα δραστηριότητα και στις αναδρομές στην ιστορική της διαδρομή.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Σχετικά θέματα – Πάτρα και αθλητισμός
Απόλλων Πατρών: Από το Μεσοπόλεμο έως σήμερα
Θύελλα Πατρών: Η παρέα των Μικρασιατών προσφύγων του 1930
Ένα πρότυπο Μητροπολιτικό Κέντρο Αθλητισμού στη Δυτική Ελλάδα και τη χώρα
Αθλητική κυψέλη από το 1925: Το ertnews.gr στα γραφεία του Ολυμπιακού Πατρών
Η “Οδύσσεια” του Ολυμπιακού Πατρών στην Τουρκία το 1933
Το γήπεδο «Προσφυγικών» στην Πάτρα – Το έφτιαξαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες
ΑΣΟ και Λαδόπουλος: Τα παρατημένα εργοστάσια γίνονται χώροι αθλητισμού & Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)
«Χάσουμε κερδίσουμε, εμείς θα το γλεντήσουμε…»
Ο «ποδοσφαιρικός παππούς» της Αχαΐας – Ολυμπιακός Πατρών η ψυχή των Μικρασιατών προσφύγων
Γρηγόρης Πλιάτσικας: Ο αίλουρος «ήρωας του Γκρατς»
130 χρόνια Παναχαϊκή – Αφιέρωμα στο ιστορικό σωματείο
90 χρόνια Ατρόμητος Πατρών – Αθλητική δράση με κέντρο τα Ζαρουχλέικα
Ο ποδοσφαιρικός “γύψος” 1967 – 1974 στην Πάτρα
Γλαύκος Πατρών: Γήπεδο μπάσκετ στην εγκαταλελειμένη Πειραϊκή – Πατραϊκή
Aετός Ρίου 1928: Αθλητική στέγη για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες
Άρης Πατρών: Η διπλή προσφυγιά ενός ποδοσφαιρικού σωματείου
Θύελλα Πατρών: Από το 1930 προσφέρει στον αθλητισμό της Αχαΐας
A.Σ. Ρομαϊκός Κάτω Αχαγιάς: Νέος σύλλογος με βαριά αθλητική κληρονομιά
O σύνδεσμος ερασιτεχνών ποδοσφαιριστών Αχαΐας στο ertnews.gr (pic)
Δήμος Πατρέων: Παράδοση νέου γηπέδου ποδοσφαίρου
Το ertnews.gr στα δημοτικά γήπεδα ποδοσφαίρου του Δήμου Πατρέων
H “άγνωστη” ιστορία του νέου προπονητήριου της Παναχαϊκής (pic)
Φωστήρας Οβρυάς: Με συλλογική δράση έφτιαξαν το γήπεδό τους
Ο “Καπετάν Νικήτας” θα “ξαναπατήσει” στο χόρτο
Η Λέσχη Ορεινής Ποδηλασίας Πάτρας (Λ.Ο.Π.Π) – Ο Ερυμάνθιος Κάφρος στο ert.gr
Η πρώτη Δημοτική πίστα Pump Track στην Ελλάδα από το Δήμο Πατρέων
«Εκτοπισμένοι, μικρές πράξεις επιβίωσης»: Ντοκιμαντέρ των Α. Μπάρλου – Α. Ribagorda -C. Burck
Στα βήματα του Φάνη Τσιμιγκάτου – Η Αχαϊκή πρωτεύουσα θυμάται και τιμά
Επίκαιρο όσο ποτέ το μήνυμα των Διεθνών Παιδικών Αγώνων
Παγκόσμιoι Παιδικοί Αγώνες με αντιπολεμικό χαρακτήρα
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος