Συμπληρώνονται το 2023, 100 χρόνια από την ίδρυση της Νέας Ιωνίας Αττικής, τόπο που δέχτηκε χιλιάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες που στην ουσία τον συγκρότησαν, του έδωσαν ζωή, τον έκαναν πόλη και το 1934 ξεχωριστό Δήμο,με τη θεμελίωση του προσφυγικού συνοικισμού από τον Νικόλαο Πλαστήρα και τον ιερέα Παπαϊωακείμ Πεσματζόγλου. Με αφορμή αυτή την επέτειο προχωρούμε σε ένα μεγάλο σπονδυλωτό αφιέρωμα με αυτοτελείς ιστορίες και φωτογραφικό υλικό, που σταδιακά θα παρουσιάσουμε.
«Μπαίνουμε» λοιπόν στο τρένο του χρόνου και πάμε προς τα πίσω.
Πολλές ήταν οι κλωστοϋφαντουργίες στην περιοχή και ξακουστοί για τη γνώση τους στον κλάδο οι Μικρασιάτες, έτσι προέκυψε και ο χαρακτηρισμός «ελληνικό Μάντσεστερ».
Πολλά και τα ρέματα στην περιοχή, που διευκόλυναν τη λειτουργία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, συνεπώς και η αγορά εργασίας μεγάλωσε και η κίνηση πρώτων υλών και εμπορευμάτων αυξήθηκε.
«Παραδίπλα» τα μεταγενέστερης ίδρυσης και λειτουργίας λιγνιτωρυχεία της Καλογρέζας και όλα αυτά σε ένα λεκανοπέδιο Αττικής που είχε ανάγκη τις συνδέσεις με λιμάνια και κόμβους διακίνησης.
Η δημιουργία του όπως και της σιδηροδρομικής γραμμής, μας πηγαίνει πίσω στο 1882 όπου η εταιρία «Σιδηρόδρομοι Αττικής» φτιάχνει τη γραμμή στα πλαίσια αντισταθμιστικού οφέλους προς το δημόσιο από την μητρική της εταιρία ,την «Ελληνική Εταιρία Μεταλλείων Λαυρίου», έναντι της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων της Λαυρεωτικής.
Από το 1885 είχε ξεκινήσει τη λειτουργία της η σιδηροδρομική γραμμή Λαυρίου – Αγίων Αναργύρων ως διακλάδωση της γραμμής Αθηνών – Κηφισιάς των Σιδηροδρόμων Αττικής (Σ.Α.) από το Ηράκλειο.
Χρήσιμες ημερομηνίες
1885: Εγκαίνια της γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, με διακλάδωση Ηράκλειο-Κηφισσιά, των Σιδηροδρόμων Αττικής (Σ.Α.)
1929: Η γραμμή του Λαυρίου μεταβιβάζεται από τους Σιδηροδρόμους Αττικής (Σ.Α.) στους ΣΠΑΠ.
Εκτός της μεταφοράς προϊόντων (και αγροτικών πρέπει να τονίσουμε) ήταν και πιο ασφαλές μέσο ως προς την προστασία από ληστρικές επιθέσεις, ειδικά στις αγροτικές περιοχές των μεσογείων, όπου οι μεταφορείς με κάρα ή και τα λιγοστά αυτοκίνητα της εποχής, συχνά αντιμετώπιζαν.
Το «Θηρίο» όπως ονόμαζαν το τρένο εκείνη την εποχή περνούσε μέσα από την προσφυγική Νέα Ιωνία και το Ηράκλειο, την Αλσούπολη και τη Φιλοθέη. Με χρόνο διαδρομής Λαύριο – Αθήνα 1 ώρα και 38 λεπτά βοήθησε στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και σε ημερήσια βάση πραγματοποιούνταν δύο δρομολόγια. Η επιβατική λειτουργία της γραμμής ανεστάλη το 1957 με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή και αιτιολογία τον εκσυγχρονισμό της, και η οριστική κατάργησή της επήλθε το 1962 με την αποκοπή της από τη Νέα Εθνική Οδό Αθηνών – Θεσσαλονίκης στο ύψος της Νέας Φιλαδελφείας.
Ακόμα και σήμερα έχουν απομείνει σε κάποια σημεία τα σημάδια του παρελθόντος, τα οποία εκτός από τα κτήρια που είναι πιο εύκολος ο εντοπισμός του, καθώς μερικά από αυτά έχουν συντηρηθεί και έχουν χρηστική αξία έως και σήμερα (όπως ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός στο Μαρκόπουλο, σημεία σε Κορωπί, Γέρακα (το κτήριο των αποδυτηρίων στο ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ στην οδό Θεσσαλονίκης), Παλλήνη και αρκετά στο Λαύριο, αφετηρία της γραμμής, αλλά και ο παλιός σταθμός στο Χαλάνδρι όπου στην οδό Παλαιολόγου που αποτελεί βασικό δρόμο που διασχίζουν χιλιάδες οδηγοί σε ημερήσια βάση, στεγάζεται η παιδική βιβλιοθήκη «Μίμης Βασιλόπουλος».
η παιδική βιβλιοθήκη Χαλανδρίου και κάποτε σιδηροδρομικός σταθμός
Η γραμμή περνούσε από την οδό Ιφιγενείας «σύνορο» σήμερα μεταξύ Νέας Ιωνίας και Ηρακλείου και Μαρίνου Αντύπα και ακολούθως από την οδό Λαυρίου (σύνορα Αγίας Φιλοθέης – Αλσούπολης).
Μία προσεκτική βόλτα στην περιοχή βοηθάει στον εντοπισμό μερικών γραμμών που έχουν απομείνει, τις οποίες και φωτογραφίσαμε, όπως κάναμε και στο Χαλάνδρι και στο Μαρκόπουλο. Στην οδό Ιφιγενείας στη Νέα Ιωνία, η γραμμή περνούσε πολύ κοντά από την υφαντουργία «Νίκη» (με κίτρινο κύκλο στο σχετικό χάρτη), κάποτε ακμάζουσα επιχείρηση στον τομέα της.
Στις εποχές της τσιμεντοποίησης και της «απαλλοτρίωσης» προς ίδιον όφελος κάθε μεταλλικού αντικειμένου, χρήσιμο είναι να μαθαίνουμε, να θυμόμαστε, να γνωρίζουμε πως εξελίχτηκαν όλα γύρω μας στο διάβα του χρόνου.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Διαβάστε στο ίδιο αφιέρωμα στο www.ertnews.gr
Κυριακή 9 Απριλίου 2023:ΕΡΙΟΤΕΚ: Εκεί που κάποτε ήταν ένα εργοστάσιο (φωτορεπορτάζ)
Κυριακή 16 Απριλίου 2023: Το «παγωμένο φουγάρο» του «Σπάρταλη» και της «Ιωνικής Υφαντουργίας Α.Ε.». (φωτορεπορτάζ)
Σάββατο 22 Απριλίου 2023: Από τις αλάνες στην ίδρυση της ΕΠΑΣΙ – Συντονισμός των προσφυγικών αθλητικών σωματείων στη Νέα Ιωνία
Κυριακή 23 Απριλίου 2023: Σημείο αναφοράς στην ιστορία της Νέας Ιωνίας τα λιγνιτωρυχεία της Καλογρέζας
Κυριακή 30 Απριλίου 2023: Ακμή και παρακμή της βιομηχανίας στην προσφυγούπολη της Νέας Ιωνίας – 100 χρόνια διαδρομής
Kυριακή 14 Μαΐου 2023: «Η πόλις του ελέους» και το άδοξο τέλος της
Σχετικά θέματα
Η ιστορία του Μπλόκου της Καλογρέζας το Μάρτιο του 1944
Ένα μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς – Η «Νίκη» στη συνοικία του Λαζάρου (φωτο)
100 χρόνια από την ίδρυση της Νέας Ιωνίας Αττικής (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews.gr στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)
KEMIΠΟ: 100 Χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή – Πρόγραμμα εκδηλώσεων
Επισκέψεις σχολείων στο ΚΕΜΙΠΟ και επαφή με τον Μικρασιατικό Πολιτισμό
Η συμβολή των Μικρασιατών προσφύγων στον αθλητισμό
«Κιβωτός γνώσης» το νέο βιβλίο του Λουκά Χριστοδούλου
Ένωση Σπάρτης Μικράς Ασίας: Συνεχής δημιουργική πορεία από το 1933 μέχρι σήμερα (φωτορεπορτάζ)
Οι μαθητές ζωγραφίζουν το Μπλόκο της Καλογρέζας (φωτορεπορτάζ)
“Εθνική Αντίσταση και ποδόσφαιρο” στις εκδηλώσεις για το Μπλόκο της Καλογρέζας
Οι παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές τίμησαν το Μπλόκο της Καλογρέζας
Τριήμερο Εκδηλώσεων Μικρασιατικού Πολιτισμού στη Νέα Ιωνία – Το αναλυτικό πρόγραμμα
Ανάδειξη της ιστορικότητας των παλιών λιγνιτωρυχείων Καλογρέζας
«Λέσβος- Νέα Ιωνία Δρόμοι της Προσφυγιάς Τότε και Τώρα»
«Στις γειτονιές των Μικρασιατών Προσφύγων» – 2ος αγώνας δρόμου την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου
«Ιωνικές Ημέρες Τέχνης & Πολιτισμού» στο Δήμο Νέας Ιωνίας
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (Α’ μέρος)
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (B’ μέρος)
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (Γ’ μέρος)
Α.Ε. Ελευθερούπολης 1929: Με Μικρασιατική ρίζα σε μια διαδρομή προσφοράς μέχρι σήμερα
Α.Ο. Νέας Ιωνίας: Συνεχής προσφορά στον ερασιτεχνικό αθλητισμό
Οι «παραποτάμιες» ομάδες στη Νέα Ιωνία του Μεσοπολέμου
ΠΑΟ Καλογρέζας: Η πρώτη ομάδα που διαλύθηκε από τη δικτατορία
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος