Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας Γαβριήλ στο Ertnews.gr: Τα social media είναι ο σύγχρονος άμβωνας – Δεν θυμάμαι ποτέ Πάσχα να έχει τόσο μεγάλο εκκλησίασμα

Στα βήματα του Χριστού, δύο χιλιετίες μετά, η Εκκλησία μπορεί να τρέξει με άλλες ταχύτητες.

Μηνύματα και συμβολισμοί της Μεγάλης Εβδομάδας, μεταφέρονται μέσα από τις Ακολουθίες στις εκκλησίες, με τους πιστούς να δίνουν, εφέτος, δυναμικό παρών.

Λίγο πριν από την κορύφωση του θείου δράματος, ο μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ, παραχώρησε συνέντευξη στο ertnews.gr.

Ο κ. Γαβριήλ μίλησε για τα μηνύματα, που αποτελούν διαχρονικές αξίες στη χάραξη μιας πορείας, με πυξίδα την ανθρωπιά, καθώς και για το νέο ρόλο, τον μπορεί να διαδραματίσει, σήμερα, η Εκκλησία, στην επικοινωνία της με τους ανθρώπους.

«Τα social media, όχι απλά βοηθούν, αλλά θα έλεγα ότι είναι ο σύγχρονος άμβωνας», απαντάει ο νεότερος σε ηλικία μητροπολίτης, στη χώρα μας, σε σχετική ερώτησή μας.

Η Ιερά Μητρόπολη της Νέας Ιωνίας διαθέτει επίσημο κανάλι στο YouTube και ο κ. Γαβριήλ, μέσα από την εκπομπή «Τί είναι η Εκκλησία», συνομιλεί με νέους και απαντά σε ερωτήσεις τους, επί όλων των θεμάτων.

«Αυτή η ιδέα γεννήθηκε μέσα στην πανδημία. Διότι χάθηκε η δυνατότητα επικοινωνίας με τους ανθρώπους και έπρεπε να υπάρχει μια δυνατότητα διαλόγου. Πιστεύω πάρα πολύ στο διάλογο. Ξεκινώντας, με δειλά – δειλά βήματα, έχουμε τώρα φτάσει, σε μια μεγάλη ευλογία, να μπορούμε να έχουμε ένα πολύ μεγάλο δίκτυο ανθρώπων και, συνεχώς, τα ερωτήματα να ανανεώνονται.

Ο καθένας μπορεί να «πλοηγηθεί», στο διαδίκτυο. Έρχονται λοιπόν ερωτήματα από ανθρώπους, που δεν έχουν σχέση με την Εκκλησία. Πολλές φορές, θα τολμήσω να το πω ότι τα ερωτήματα αυτά είναι πολύ πιο εύστοχα».

Συνέντευξη στη Σοφία Πατραμάνη

• Σεβασμιώτατε, τί σας ρωτάνε οι άνθρωποι, μέσα από τη διαδικτυακή επαφή;

«Για προσωπικά τους θέματα, προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν, οικογενειακά, προβλήματα που έχουν να κάνουν με την ταυτότητα τους (και τη σεξουαλική) αλλά και όλα αυτά που κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει. Κυρίως έχουν να κάνουν με το πώς μπορεί η «φωνή» της Εκκλησίας, ο λόγος ο οποίος υπάρχει μέσα από την Εκκλησία να μπορεί να απαλύνει, να απαντήσει, να παρηγορήσει όλους αυτούς τους ανθρώπους, τις ανασφάλειες, τις αγωνίες, τους».

Ο κ. Γαβριήλ προσθέτει: «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρεις το μήνυμά σου σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων, ώστε αυτό να έχει μεγαλύτερη απήχηση. Είναι, λοιπόν, αυτονόητο ότι η Εκκλησία πρέπει να τα χρησιμοποιεί και για να μπορεί, κιόλας, να δώσει στην τεχνολογία αυτή και μία ηθική, που χρειάζεται. Πρέπει να δώσεις στους νέους να αντιληφθούν ότι αν δεν μπουν μερικοί κανόνες στη χρήση του διαδικτύου, τότε κινδυνεύουμε να γίνουμε δούλοι του και όχι να είναι εργαλείο στα χέρια μας».

• Σεβασμιώτατε, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μειωμένη προσέλευση του κόσμου στις εκκλησίες – και όχι μόνο κατά την περίοδο της πανδημίας.

«Πριν να σας πω για αυτό, θέλω να αναφέρω ότι στα 29 χρόνια, που είμαι στην Εκκλησία, δεν θυμάμαι, ποτέ Πάσχα να έχει τόσο μεγάλο εκκλησίασμα. Ίσως, διότι η πανδημία ήταν αυτή η οποία είχε κρατήσει τους ανθρώπους αποκλεισμένους, απομονωμένους, φοβισμένους. Ισως, διότι έχει ανάγκη αυτή τη στιγμή και μετά από το τραγικό συμβάν, που ζήσαμε όλοι στην περιοχή των Τεμπών. Έχει ανάγκη να πλησιάσει ο άνθρωπος το Θεό και να στηριχθεί, να πιστέψει, να εναποθέσει επάνω στον Θεό όλες τις ελπίδες. Βλέπουμε ότι ιδιαίτερα αυτό το Πάσχα, σε όλες τις περιοχές ο κόσμος έχει επιστρέψει στην εκκλησία. Σίγουρα, όταν θα περάσουν αυτές τις ημέρες, δεν θα είναι το εκκλησίασμα ικανοποιητικό. Σίγουρα, θέλουμε να βλέπουμε περισσότερο κόσμο και κυρίως θέλουμε να βλέπουμε νέους ανθρώπους οι οποίοι να μπορούν να εκφράσουν την πίστη τους λειτουργικά, όπως ακριβώς η Παράδοσή μας το θέλει.

Θέλει πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια από εμάς, για να μπορέσουμε να ετοιμάσουμε τις προϋποθέσεις, πολύ περισσότερο μέσα από το παράδειγμά μας, όχι μέσα από τα λόγια μας. Από την άλλη θέλει και από τους νέους ανθρώπους την επιμονή στο να αναζητήσουν κάτι αυθεντικό. Η Εκκλησία, ο Χριστός είναι αυθεντικό».

• Σεβασμιώτατε, θα μπορούσαν να υπάρξουν παρεμβάσεις και από την πλευρά της Εκκλησίας, για την πρόληψη φαινομένων άσκησης βίας μεταξύ νέων;

«Με τη βοήθεια των σχολικών κοινοτήτων των δήμων, που έχω την πνευματική δικαιοδοσία (Νέας Ιωνίας, Ηρακλείου Αττικής και Νέας Φιλαδέλφειας, Νέας Χαλκηδόνας) έχω επισκεφτεί τα περισσότερα σχολεία, για να μιλήσω ακριβώς για αυτό το μεγάλο πρόβλημα το οποίο χαρακτηρίζουμε ως μπούλινγκ, ως σχολικό εκφοβισμό, αλλά κυρίως το φαινόμενο της βίας. Γιατί περί αυτού πρόκειται, είτε λεκτική βία, είτε σωματική βία, που βλέπουμε να υπάρχει μέσα στις σχολικές κοινότητες.

Το σπίτι είναι ένας παράγοντας, ο οποίος οδηγεί τα παιδιά στο να εκφράζονται και να συμπεριφέρονται βίαια.
Από την άλλη πλευρά, μέσα στο σχολικό περιβάλλον, πέρα από τα μαθήματα που δημιουργούν από μόνα τους μια πολύ μεγάλη αγχωτική κατάσταση στα παιδιά, χρειάζεται να υπάρχουν πρόσωπα, που να τα στηρίζουν. Η εκκλησία είναι ένα από αυτά, που μπορεί να δώσει στα παιδιά μια άλλη διάσταση και να τους πει μερικά πράγματα για τις σχέσεις μεταξύ τους.
Πόσο σημασία έχει να σέβεσαι τον άλλον, να υπολογίζεις στον άλλον, να μην κρίνεις τον άλλον, να μην γίνεται ο άλλος αντικείμενο περίγελου, επειδή είναι διαφορετικός, επειδή είναι πιο κοντός, επειδή είναι πιο παχύς, επειδή έχει ο,τιδήποτε διαφορετικό πάνω του. Σε πολλά σχολικά εγχειρίδια για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού, αναφέρεται ότι πρέπει να μάθουμε τα παιδιά να ανέχονται το ένα το άλλο. Διαφωνώ με την ανοχή. Η ανοχή είναι μία στάση ζωής η οποία έχει χρονικό περιορισμό, δεν έχει διάρκεια, ενώ η αγάπη, αντίστροφα, έχει διάρκεια».

Ο κ. Γαβριήλ αναφέρεται και στη βία στο χώρο του αθλητισμού.

«Όπως ξέρετε, στην περιοχή μας, έχουμε την ιστορική ομάδα της ΑΕΚ, που είναι μία από τις μεγάλες ομάδες που έχει η πατρίδα μας. Και το λέω όσες φορές μπορώ στους φιλάθλους να καταλάβουμε ότι πάμε στο γήπεδο να διασκεδάσουμε, να υποστηρίξουμε την ομάδα μας, δεν πάμε να σπάσουμε το κεφάλι του άλλου.

Όχι απλά καταδικάζουμε τη βία ως Εκκλησία, αλλά, ταυτόχρονα, δίνουμε και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να βλέπουμε τον άλλον. Δεν είναι η βία ποτέ η λύση. Ποτέ».

• Ποια είναι τα σοβαρότερα προβλήματα που σας μεταφέρονται από τους πιστούς της δικής σας περιφέρειας;

«Η μεγάλη αδυναμία της παλαιάς γενιάς να συνομιλήσει με τη νεότερη. Η τεχνολογική επανάσταση κάνει τις δύο γενιές να είναι πάρα πολύ απόμακρες μεταξύ τους. Οι νέοι, όλο και περισσότερο, αισθάνονται ότι δεν τους καταλαβαίνουμε, γιατί έχουν μάθει να σκέφτονται ψηφιακά. Εμείς σκεφτόμαστε αναλογικά, είμαστε άλλη εποχή, εκείνη είναι άλλη εποχή.
Άρα λοιπόν πρέπει αυτό το χάσμα να γεφυρωθεί το γρηγορότερο.
Το δεύτερο κομμάτι που θεωρώ ως πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη παιδείας. Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, δεν ξέρουμε πώς να πορευτούμε. Πού να βρούμε αυτή τη στιγμή τη σωστή αντικειμενική πληροφόρηση, παρά πληροφορούμαστε μέσα από τα social media, σε βαθμό που να κάνουμε κακό στον άλλον. Και το τρίτο: Χάνουμε όλο και περισσότερο την αίσθηση των ανθρώπινων σχέσεων. Χάνουμε την επαφή, την επικοινωνία μεταξύ μας. Είτε oι σχέσεις είναι ερωτικές, οικογενειακές, φιλικές. Έχουμε όλο και περισσότερο ανθρώπους οι οποίοι είναι απομονωμένοι. Για βάλτε, πόσοι άνθρωποι, ιδιαίτερα τις ημέρες τις εορταστικές, τώρα, του Αγίου Πάσχα θα περάσουν μόνοι τους γιατί δεν υπάρχει κανείς να νοιαστεί γι’ αυτούς.
Στα μεγάλα αστικά κέντρα, οι άνθρωποι συνεχίζουν να είναι όλο και περισσότερο μόνοι τους.
Ναι, έχουμε πάρα πολλές μονογονεϊκές οικογένειες, έχουμε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι έχουν βιώσει ένα χωρισμό και είναι εγκαταλελειμμένοι από όλους. Και, ακριβώς, επειδή υπάρχει φόβος, υπάρχει ανασφάλεια. Δεν πας στον άλλον, δεν σκέφτεσαι το γείτονά σου, δεν μπορείς να μοιραστείς μαζί του το πρόβλημά σου. Εκεί, λοιπόν, νομίζω ότι όχι μόνο η Εκκλησία, αλλά όλοι μας πρέπει να είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή και πάνω από όλα να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους θα βοηθήσουμε τους ανθρώπους, οι οποίοι είναι δίπλα μας».

• Σεβασμιώτατε, ένα έργο ορόσημο για την Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας είναι η δημιουργία του «Ιωνικού Κέντρου». Πότε θα είναι έτοιμο;

«Θα έχει ολοκληρωθεί στα τέλη του 2024. Πρόκειται για μια έκταση δέκα στρεμμάτων και με τη βοήθεια του δήμου, καταφέραμε να προχωρήσουμε σε αξιοποίηση του χώρου. Θα έχει πάρα πολλές υποδομές: Χώρο πολιτιστικό, συνεδριακό, παράλληλες αίθουσες, βιβλιοθήκη, παιδικό σταθμό, μουσείο, καφετέρια, εστιατόριο, υπόγειο χώρο στάθμευσης, όπου θα μπορούν να σταθμεύουν 300 αυτοκίνητα. Και φυσικά εκκλησία.

Το Ιωνικό Κέντρο είναι δίπλα στο ΗΣΑΠ του Περισσού θα μπορεί θα υπάρχει άμεση προσβασιμότητα. Το όνομα του χώρου «Ιωνικό Κέντρο» έχει εμπνευστεί ακριβώς από την ταυτότητα που έχει η περιοχή η οποία είναι προσφυγική.

Ο Σεβασμιώτατος μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ μίλησε στο ertnews για τα μηνύματα και τους συμβολισμούς της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης.

• Σεβασμιώτατε, ποιος είναι ο κορυφαίος ύμνος της Εκκλησίας;

«O ύμνος, ο οποίος χαρακτηρίζει τη νίκη απέναντι στο θάνατο και την επικράτηση της ζωής, που ο Χριστός ήρθε με τον θάνατό του να νικήσει τον θάνατο και να προσφέρει την αιώνια ζωή, είναι το «Χριστός Ανέστη».
Δεν υπάρχει ύμνος, που από τα πρώτα βήματα της ζωής μου, να μην θυμάμαι, να μην έχει αποτυπωθεί μέσα μου τόσο δυνατά, όσο είναι το «Χριστός Ανέστη».

• Σεβασμιώτατε, ποιο είναι το μήνυμα από τις Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας το οποίο φτάνει σε κάθε άνθρωπο;

«Το μήνυμα το οποίο μπορεί να συνοψιστεί μέσα σε μία λέξη είναι ότι συμπορευόμαστε μαζί με τον Χριστό, στο κομμάτι του πάθους, του Γολγοθά, της Σταυρώσεως και, εκεί, συναντάει ο καθένας το δικό του πρόβλημα. Γι’ αυτό και η ημέρα όπου γίνεται η Σταύρωση του Κυρίου, η ταφή του Κυρίου, η Αποκαθήλωση του Κυρίου και, αργότερα, η λιτάνευση με τους επιτάφιους σε όλη την Ελλάδα, βλέπουμε ότι ο καθένας έρχεται να ακουμπήσει στο σώμα του Ιησού Χριστού και να μεταφέρει το δικό του πάθος, τη δική του αδυναμία, τη δική του ανασφάλεια, το δικό του πρόβλημα.
Είναι λοιπόν η ταύτιση κάθε ανθρώπου μαζί με τον Ιησού Χριστό, μαζί με τη δική του θυσία που έκανε για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

• Σεβασμιώτατε, μιλήστε μας για το συμβολισμό του να είναι ο ληστής, ο οποίος μετανόησε πάνω στο Σταυρό, ο πρώτος πολίτης του κόσμου που πέρασε στον Παράδεισο.

«Ο Θεός δεν επιλέγει ούτε τον δίκαιο Αβραάμ, ούτε τον προφήτη Μωυσή, ούτε κανέναν από τους δίκαιους προφήτες, που γνωρίζουμε την ύπαρξή τους. Επιλέγει τον πιο αμαρτωλό, επιλέγει τον πιο αποδιοπομπαίο τράγο της κοινωνίας, τον άνθρωπο ο οποίος δεν έχει καμία αποδοχή, για να γίνει το παράδειγμα ότι πλέον στη Βασιλεία του Θεού δεν υπάρχει ούτε ταυτότητα ταξική, δεν υπάρχει ούτε ταυτότητα φυλετική, δεν υπάρχει ούτε οικονομική ταυτότητα παρά να ζητήσεις ειλικρινά με την καρδιά σου συγχώρεση. Ο ληστής ζήτησε από τον Χριστό «τώρα που θα μεταβείς στη βασιλεία σου, θυμήσου με, θυμήσου και εμένα». Και αυτό ακριβώς έγινε. Ο Χριστός πραγματοποίησε εκείνη την ώρα το αίτημά του.

• Σεβασμιώτατε, η τελετή του Αγίου Φωτός τί σημαίνει για τη Χριστιανοσύνη;

«Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι είναι μία τελετή παραδοσιακή, η οποία συνδέεται με ένα από τα παλαιότερα Πατριαρχεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, στο οποίο κάθε Μεγάλο Σάββατο το μεσημέρι, μεσημεριανή ώρα, από τη μία μέχρι τη μία και μισή γίνεται η τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός. Και το Άγιο Φως, αμέσως μετά την Αφή του, στον Πανάγιο Τάφο, έρχεται στην Ελλάδα με ειδική πτήση και διανέμεται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Είναι μία παράδοση, η οποία ξεκίνησε να υπάρχει στην πατρίδα μας τα τελευταία 35 χρόνια. Εως τότε, το Άγιο Φως ερχόταν με πλοίο, στην Ελλάδα, μια εβδομάδα μετά το Μεγάλο Σάββατο.

Ιδιαίτερα στις ημέρες μας, τις τελευταίες δεκαετίες, η τελετή του Αγίου Φωτός έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία . Δείχνει την ενότητα των Χριστιανών, σε ολόκληρο τον κόσμο. Το Άγιο Φως, το οποίο έρχεται από τα Ιεροσόλυμα, πηγαίνει σε κάθε χωριό, πηγαίνει σε κάθε εκκλησάκι και αυτό δείχνει ότι όλοι συμμετέχουμε στο γεγονός της Αναστάσεως.
Είναι μία πάρα πολύ όμορφη, εθιμοτυπική διαδικασία, φυσικά ουσιαστική γιατί ξέρουμε πολύ καλά τί συμβολίζει το Άγιο Φως. Μέσα από την φλόγα, μέσα από τη ζεστασιά, μέσα από το φως, μέσα από τη λάμψη την οποία βγάζει, που ακριβώς βγαίνει από τον Πανάγιο Τάφο, αυτό δηλώνει το γεγονός Αναστάσεως».

Ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ επισημαίνει:

«Παρότι το ποσοστό των ανθρώπων οι οποίοι εκκλησιάζονται δεν αντιστοιχεί στους ανθρώπους που βλέπουμε κάθε Μεγάλη Παρασκευή, αυτό, ακριβώς συμβαίνει, διότι οι περισσότεροι Έλληνες πιστεύουν στον Θεό, αλλά δεν έχουν όλοι την ίδια πράξη στην καθημερινότητα της Εκκλησίας.

Αυτές τις άγιες ημέρες, ιδιαίτερα τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο, βλέπουμε ακριβώς το πόσο πολύ έχει διαποτίσει τον Έλληνα η σχέση με την Εκκλησία. Ένα κομμάτι το οποίο γίνεται εθιμικό, γίνεται παραδοσιακό, γίνεται αναγκαίο. Γι’ αυτό και γύρω από το Άγιο Πάσχα συνδέονται, όπως βλέπετε τόσα γεγονότα.

Η έννοια της λιτανείας του Επιταφίου έχει να κάνει με την ταύτιση του Χριστού με τους ανθρώπους, αλλά και των ανθρώπων με τον Χριστό, είναι μια πολύ όμορφη διαδικασία, λειτουργική, τελετουργική, η οποία ακριβώς αυτόν τον στόχο έχει να λιτάνευση τον Χριστό, να είμαστε κι εμείς στην πορεία του αυτή προς τον τάφο Του. Μαζί Του και αυτό το γεγονός, όπως βλέπουμε σε όλη την Ελλάδα, έχει διάφορα χρώματα, έχει διάφορα έθιμα σε άλλες περιοχές μπαίνουνε μέσα στο νερό. Σε άλλες περιοχές υπάρχουν ιδιαίτερα άτομα τα οποία κρατούν τον Επιτάφιο. Κάθε περιοχή της Ελλάδος έχει να δείξει και από ένα έθιμο. Αυτό δηλώνει πόσο ζυμωμένη είναι στη συνείδηση του Έλληνα των Ελλήνων διαχρονικά η σχέση του με την Εκκλησία, η πίστη του με τον Θεό».