Το «Άγγιγμα και Όρια» είναι μια δράση εστιασμένη στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, με κύριο και βασικό της σκοπό την προστασία των παιδιών σε σχέση με το σώμα τους. Αποτελείται από μια ομάδα ειδικών (παιδοψυχίατρο,ψυχολόγους, θεατροπαιδαγωγούς και δικηγόρο), οι οποίοι μαζί πραγματοποιούν συναντήσεις τριών κύκλων.
Στον 1ο και 2ο κύκλο πραγματοποιούνται ομιλίες για ενήλικες με θέμα τη «Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση: Έννοιες και Ζητήματα» και το «Άγγιγμα: Όρια και Προστασία».
Στον 3ο κύκλο πραγματοποιούνται βιωματικά εργαστήρια για παιδιά 4 έως 15 χρόνων, χωρισμένα ανά ηλικιακές ομάδες, με θέμα «Συναισθήματα, Σώμα και Προστασία».
Στόχος της δράσης είναι η ενημέρωση σχετικά με την αυτονομία που μπορεί και χρειάζεται να έχει ένα παιδί σε σχέση με το σώμα του· πώς αυτό επιδρά στις σχέσεις του με τους άλλους, στην αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό αλλά και την αυτοπροστασία του.
Για την περίοδο που διανύουμε, τα σεμινάρια ενηλίκων γίνονται κυρίως διαδικτυακά, ενώ τα βιωματικά εργαστήρια για τα παιδιά πραγματοποιούνται δια ζώσης.
Οι συναντήσεις πραγματοποιούνται σε σχολεία, δήμους, ημερίδες και μεμονωμένες εκδηλώσεις.
Αν θέλετε κι εσείς να διοργανώσετε στο σχολείο σας ή στον δήμο σας έναν κύκλο συναντήσεων, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ομάδα «Άγγιγμα και Όρια» μέσω της σελίδας της, ή στέλνοντας mail στο aggigmakaioria@gmail.com
Το «Άγγιγμα και Όρια» μας συμβουλεύει…
Εμείς στο μεταξύ, ζητήσαμε από την Νατάσα Τριανταφύλλου, Ψυχολόγο και Ιδρυτικό μέλος της δράσης, να μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία της, να μας λύσει απορίες και να μας δώσει μερικές χρήσιμες συμβουλές…
Βλέπουμε τελευταία όλο και περισσότερα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων να έρχονται στο φως της δημοσιότητας… Σε τι πιστεύετε πως οφείλεται αυτό; Υπάρχει έξαρση σε τέτοιου είδους περιστατικά, ή μήπως η βουβή αυτή πανδημία παύει σταδιακά να είναι τόσο βουβή;
Το τελευταίο διάστημα είναι αλήθεια ότι ήρθαμε αντιμέτωποι και αντιμέτωπες με σωρείες καταγγελιών, που αφορούσαν πολλαπλές μορφές κακοποίησης, πολλές εξ αυτών παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Στην Ελλάδα περίπου 1 στα 6 παιδιά θα δεχθεί κάποια μορφή σεξουαλικής βίας, ενώ υπολογίζεται ότι επίσημη καταγγελία γίνεται για 1 στα 1000 περιστατικά…
Επομένως μιλάμε απλά για μια μικρή κορφούλα ενός τεράστιου παγόβουνου. Η αύξηση των γνωστοποιημένων περιστατικών την τελευταία περίοδο, είναι πιθανό να έχει σχέση με την συνεπαγόμενη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της κοινωνίας. Δεν μπορούμε όμως να πούμε με σιγουριά εάν η αύξηση αυτή αφορά συνολικά περισσότερα περιστατικά κακοποίησης εν τέλει, καθώς δεν έχουμε επαρκή στοιχεία έτσι ώστε να γνωρίζουμε το πραγματικό μέγεθος του πολύ σοβαρού αυτού κοινωνικού προβλήματος.
Στην Ελλάδα περίπου 1 στα 6 παιδιά θα δεχθεί κάποια μορφή σεξουαλικής βίας, ενώ υπολογίζεται ότι επίσημη καταγγελία γίνεται για 1 στα 1000 περιστατικά…
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι καταγγελίες που αφορούν διαδικτυακή παιδική κακοποίηση (εικόνες/βίντεο παιδικής πορνογραφίας), παρουσιάζουν εντυπωσιακή αύξηση, καθώς οι δυνατότητες του διαδικτύου διευκολύνουν το έργο κυκλωμάτων και παιδεραστών. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε, όμως είναι εξαιρετικά θετικό βήμα το ότι οι τελευταίες εξελίξεις έχουν βοηθήσει πολύ στο να «ανοίξουν στόματα».
Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε το Άγγιγμα και Όρια;
Η δράση «Άγγιγμα και Όρια» δημιουργήθηκε το 2017.
Ως σκέψη όμως προυπήρχε για αρκετά χρόνια αφού οι προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά ως παιδιά και τις οποίες μας εμπιστεύονταν είτε σε επαγγελματικό επίπεδο ή σε προσωπικό, ήταν πολλές. Οπότε με κάποιο τρόπο θεωρήσαμε χρέος μας να αναλάβουμε δράση.
Στις συναντήσεις που πραγματοποιείτε με παιδιά, σας έχει τύχει να συνειδητοποιήσει κάποιο παιδάκι ότι κάτι που του συμβαίνει παραβιάζει τα όρια; Και αν ναι, πώς το αντιμετωπίσατε;
Το πρόγραμμα μας και ειδικά τα βιωματικά εργαστήρια των παιδιών, έχουν μορφή ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα ζητήματα της Πρόληψης της Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης και της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης.
Ανάλογα με το αναπτυξιακό τους στάδιο, ευαισθητοποιούνται μέσω του κουκλοθέατρου, των παραμυθιών και άλλων βιωματικών ασκήσεων. Είναι περισσότερο μια ώρα παιχνιδιού.
Αυτό που παρατηρούμε πολύ συχνά είναι πως κατά τη διάρκεια των βιωματικών ασκήσεων όπου τα παιδιά μαθαίνουν να βάζουν όρια σε σχέση με το ποιος και πότε αγγίζει το σώμα τους, φαίνεται πως αυτή η κίνηση αλλά και η σκέψη της «απαγόρευσης», τους είναι εντελώς πρωτόγνωρη…
Στις συναντήσεις με ενήλικες, είναι συχνό φαινόμενο να μιλήσει κάποιος για την προσωπική του εμπειρία κακοποίησης ως παιδί; Μιας και στατιστικά 1 στους 6 έχει πέσει θύμα, και είναι εύλογο οι συγκεκριμένοι ενήλικες να είναι πιο ευαισθητοποιημένοι πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, ώστε να επιλέξουν να παρακολουθήσουν ένα σεμινάριο σαν το δικό σας…
Στις συναντήσεις μας που αφορούν τους ενήλικες, δεν είναι συχνό φαινόμενο το να μιλήσει κάποιος-α επιζήσας-α παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Θα λέγαμε ότι ακολουθείται η ίδια αντιστοιχία που συναντάμε σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά και τις καταγγελίες.
Μας έχει τύχει να παρακολουθεί ο ένας γονέας γιατί ο άλλος ως θύμα κακοποίησης αισθάνεται ότι δεν μπορεί να «αντέξει» μια τέτοια δημόσια συζήτηση, μας έχει τύχει να αποχωρήσει άτομο το οποίο αργότερα εκμυστηρεύτηκε ότι δεν άντεξε τη συναισθηματική φόρτιση όντας επιζήσασα.
Μας έχει τύχει όμως και να μιλήσουν ανοιχτά κάποια άτομα, δηλώνοντας ότι έχουν υποστεί ως παιδιά σεξουαλική κακοποίηση και είναι εδώ για να μπορέσουν να προστατέψουν αποτελεσματικότερα τα παιδιά τους.
Μας έχει τύχει να μας προσεγγίσουν εκ των υστέρων προσωπικά και να μας μιλήσουν για τέτοιου είδους προσωπικά βιώματα, μας έχει τύχει να παρακολουθεί ο ένας γονέας γιατί ο άλλος ως θύμα κακοποίησης αισθάνεται ότι δεν μπορεί να «αντέξει» μια τέτοια δημόσια συζήτηση, μας έχει τύχει να αποχωρήσει άτομο το οποίο αργότερα εκμυστηρεύτηκε ότι δεν άντεξε τη συναισθηματική φόρτιση όντας επιζήσασα.
Μας έχει τύχει όμως και να μιλήσουν ανοιχτά κάποια άτομα, δηλώνοντας ότι έχουν υποστεί ως παιδιά σεξουαλική κακοποίηση και είναι εδώ για να μπορέσουν να προστατέψουν αποτελεσματικότερα τα παιδιά τους, ενώπιον όλων των συμμετεχόντων. Είναι πιο σύνηθες –και πιο εύκολο – να αναφέρονται περιστατικά που αφορούν το κοντινό ή ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.
Οι συναντήσεις αυτές συνήθως αφορούν συλλόγους γονέων κυρίως από σχολικά συγκροτήματα, επομένως εύλογα μπορεί κάποιος να μην αισθάνεται άνετα να συζητήσει ανοιχτά τόσο τραυματικά προσωπικά βιώματα, μέσα σε ένα ετερόκλητο σύνολο ανθρώπων.
Πιστεύετε πως η επίσημη εισαγωγή της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης ως μάθημα στα σχολεία θα συμβάλλει στη θωράκιση των παιδιών απέναντι σε πιθανή κακοποίηση;
Είναι βέβαιο ότι η Σεξουαλική Αγωγή αποτελεί την ισχυρότερη ασπίδα που διαθέτουμε απέναντι στην παιδική σεξουαλική κακοποίηση ως κοινωνικό σύνολο. Ακριβώς αυτή η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται η σεξουαλική αγωγή, είναι αυτή που καθιστά το πεδίο ελεύθερο και γόνιμο για κάθε υποψήφιο κακοποιητή.
Κατά τη διάρκεια των βιωματικών ασκήσεων όπου τα παιδιά μαθαίνουν να βάζουν όρια σε σχέση με το ποιος και πότε αγγίζει το σώμα τους, φαίνεται πως αυτή η κίνηση αλλά και η σκέψη της «απαγόρευσης», τους είναι εντελώς πρωτόγνωρη…
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι διαπιστώνουμε πως δεν είναι καθόλου σαφές στους περισσότερους τι συνιστά κακοποίηση, τι συνιστά παραβιαστική συμπεριφορά, ποιες είναι οι μορφές κακοποίησης κ.α.
Εάν προσέξουμε τις αφηγήσεις των θυμάτων στις δημόσιες καταγγελίες που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα, το κύριο κοινό στοιχείο είναι το γεγονός ότι δεν γνώριζαν και ήταν σε θέση να αντιληφθούν ότι κάτι πάει «στραβά», ακόμη και όταν δεν αισθανόντουσαν καλά με ότι συνέβαινε, καθώς οι πράξεις αυτές μεταφράζονται σε πράξεις ένδειξης αγάπης, μέσα βεβαίως και από την καθοδήγηση-χειραγώγηση του εκάστοτε θύτη.
Ο θύτης εδραιώνει συνήθως πρώτα μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί, εξασφαλίζοντας έτσι μετέπειτα τη σιωπή του. Όταν πολύ αργότερα γίνεται αντιληπτό στην πραγματική του διάσταση το τι έχει συμβεί τελικά, είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπερβεί κανείς τη ντροπή και την ενοχή («εγώ το προκάλεσα;», «δεν το σταμάτησα έγκαιρα», «εγώ φταίω») που επίσης κατά ένα μεγάλο μέρος έρχονται ως απόρροια της έλλειψης ενημέρωσης και του κοινωνικού στίγματος που αισθάνεται το άτομο ότι θα το κατατρέχει.
Εάν υποθέσουμε ότι λοιπόν από τη νηπιακή ηλικία τα παιδιά θα εκπαιδεύονται σταδιακά (ανάλογα την ηλικιακή φάση) και από το σχολικό αλλά και από το οικογενειακό περιβάλλον σε βασικά ζητήματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, όπως π.χ. την εξερεύνηση του σώματος, τα προσωπικά όρια, τα δικαιώματα, την ιδιωτικότητα, τη συναίνεση, το φάσμα της σεξουαλικότητας, τις μορφές βίας κ.α., αντιλαμβανόμαστε ότι αφενός δυσκολεύουμε πολύ το έργο των θυτών, αφετέρου προλαμβάνουμε την «εκκόλαψη» κάποιων εξ’ αυτών!
Ο θύτης εδραιώνει συνήθως πρώτα μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί, εξασφαλίζοντας έτσι μετέπειτα τη σιωπή του. Όταν πολύ αργότερα γίνεται αντιληπτό στην πραγματική του διάσταση το τι έχει συμβεί τελικά, είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπερβεί κανείς τη ντροπή και την ενοχή («εγώ το προκάλεσα;», «δεν το σταμάτησα έγκαιρα», «εγώ φταίω»).
Πάντως είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι εκτός από την πρόληψη της κακοποίησης, τα οφέλη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είναι πολλαπλά, και σε ατομικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο: καλλιεργείται μέσω αυτής ο σεβασμός, η ενσυναίσθηση, η αποδοχή, η ισότητα, η εμπιστοσύνη, η αυτοεκτίμηση, η ενδυνάμωση, η διαφορετικότητα, η κριτική σκέψη, η εξοικείωση με την πολυπλοκότητα.. Και όλα αυτά είναι πολύ μεγάλη –κοινωνική- υπόθεση.
Όλα τα παραπάνω αφορούν την κατεύθυνση της Συμπεριληπτικής Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης, που με βάση τον οδηγό της UNESCO είναι η πλέον σύγχρονη και επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση. Για να υπάρχει όμως ένα πραγματικά επιθυμητό αποτέλεσμα, η «επίσημη εισαγωγή» της Σ.Α. οφείλει να είναι αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος και να εφαρμόζεται από σωστά και ολοκληρωμένα εκπαιδευμένους εκπαιδευτικούς, με την πλαισίωση που αυτοί χρειάζονται.
Το εάν και τι θα εφαρμοστεί εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της εκάστοτε σχολικής μονάδας και του εκάστοτε εκπαιδευτικού, ο οποίος επιπλέον, είναι πιθανό να βρεθεί στο στόχαστρο γονιών και θρησκευτικών φορέων που αντιδρούν. Είναι πολύ σημαντικό να βάλουμε όλοι πλάτη για να καταφέρουμε να υπερβούμε όλα αυτά που μας κρατάνε επικίνδυνα πίσω.
Διότι ακόμα και σήμερα παρόλο που παρουσιάζεται ως επιτυχία η εισαγωγή συμπεριληπτικής αγωγής στα σχολεία, η πραγματικότητα είναι ότι το εάν και τι θα εφαρμοστεί εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της εκάστοτε σχολικής μονάδας και του εκάστοτε εκπαιδευτικού, ο οποίος επιπλέον, είναι πιθανό να βρεθεί στο στόχαστρο γονιών και θρησκευτικών φορέων που αντιδρούν.
Είναι πολύ σημαντικό να βάλουμε όλοι πλάτη για να καταφέρουμε να υπερβούμε όλα αυτά που μας κρατάνε επικίνδυνα πίσω. Η Συμπεριληπτική Σεξουαλική Αγωγή προωθεί ένα μέλλον πιο ασφαλές, πιο ισότιμο και πιο ευοίωνο αξιακά και είναι πλέον επιτακτικό να εδραιωθεί σωστά.
Τι πρέπει να κάνει ένας ενήλικας (γονέας, εκπαιδευτικός, ή γονέας φίλου για παράδειγμα), που υποψιάζεται ότι κάτι συμβαίνει σε ένα παιδί;
Εάν υπάρχει η δυνατότητα, σε πρώτη φάση είναι καλό να προσπαθήσει κανείς να χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί, έτσι ώστε να του δοθεί η ευκαιρία είτε να μιλήσει από μόνο του εάν χρειαστεί, είτε μέσα από τη συζήτηση να ισχυροποιηθούν οι υποψίες.
Είναι βοηθητικό να παρατηρεί κανείς τις αλλαγές στη συμπεριφορά, τα σημάδια, κοκ, και να συζητήσει τις ανησυχίες του με κάποιον που εμπιστεύεται, για να νιώσει μεγαλύτερη σιγουριά.
Μία επικοινωνία με κάποιον δάσκαλο ή γιατρό του παιδιού είναι πιθανό να βοηθήσει περαιτέρω.
Τέλος, εάν οι υποψίες επιβεβαιωθούν ή συνεχίζουν να αυξάνονται, χρειάζεται να απευθυνθεί σε φορείς που ασχολούνται με τα περιστατικά κακοποίησης παιδιών, έτσι ώστε να αναλάβουν τις διαδικασίες που πρέπει να γίνουν (π.χ. Χαμόγελο του παιδιού – Εθνική γραμμή SOS 1056).
Από ποια ηλικία θα πρέπει να μιλάμε (με κατάλληλο τρόπο) στα παιδιά μας για αυτό το θέμα;
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ξεκινά στην ουσία από τη βρεφική ηλικία! Προσεγγίζουμε βήμα-βήμα τα θέματα που πραγματεύεται, ανάλογα την ηλικιακή φάση του παιδιού.
Για παράδειγμα, μέχρι 2 ετών χρειάζεται να μάθουμε τα μέρη του σώματος μας με τα πραγματικά τους ονόματα, σιγά σιγά μπορούμε να δείχνουμε τις διαφορές μεταξύ των σωμάτων κ.α.
Αργότερα εισάγουμε τους πρώτους κανόνες, την έννοια της ιδιωτικότητας, συζητάμε για τα όρια σχετικά με το άγγιγμα και το σώμα μας. Μεγαλώνοντας εμβαθύνουμε περισσότερο σε όσα έχουμε ήδη «διδάξει» και αφορούν το σώμα και τις λειτουργίες του, τα προσωπικά όρια, και προχωράμε σε εκτενέστερες συζητήσεις που αφορούν τη σεξουαλικότητα, τις σχέσεις, την αναγκαιότητα της συναίνεσης…
Επίσης, τα παιδιά μαθαίνουν πολλά πράγματα μέσα από τον τρόπο που οι γονείς συμπεριφέρονται και μέσα από τις αξίες που αναπαράγουν και ακολουθούν (ή αναπαράγουν, αλλά δεν ακολουθούν έμπρακτα).
Δεν είναι κακό να μη γνωρίζει ένας γονιός κάτι, μπορεί να είναι πολύ δημιουργική εμπειρία σύνδεσης με το παιδί η από κοινού αναζήτηση πληροφοριών. Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά και κυρίως, να είναι κανείς προσβάσιμος, να τα ενθαρρύνει στο να αισθάνονται ότι μπορούν να συζητήσουν μαζί του οτιδήποτε χρειαστούν χωρίς να ανησυχούν ότι θα «φρικάρει».
Γενικά, η Σ.Δ. είναι μια συνεχής και επαναλαμβανόμενη διεργασία, η οποία χρειάζεται να γίνεται με ειλικρίνεια και να εμπεριέχει και τα προσωπικά μας συναισθήματα και τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ως παιδιά και ενήλικες…
Δεν είναι κακό να μη γνωρίζει ένας γονιός κάτι, μπορεί να είναι πολύ δημιουργική εμπειρία σύνδεσης με το παιδί η από κοινού αναζήτηση πληροφοριών. Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά και κυρίως, να είναι κανείς προσβάσιμος. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται η στάση του να τα ενθαρρύνει στο να αισθάνονται ότι μπορούν να συζητήσουν μαζί του οτιδήποτε χρειαστούν χωρίς να ανησυχούν ότι θα «φρικάρει».
Πώς μπορούμε να βρούμε τη σωστή ισορροπία και να μην βλέπουμε παντού κινδύνους; Προφανώς και δεν είναι λύση να βάλουμε τα παιδιά μας σε μια γυάλα…
Δυστυχώς η ευτυχώς, δεν μπορούμε να προβλέψουμε και να ελέγξουμε πολλά πράγματα στη διάρκεια της ζωής μας. Μπορούμε όμως να είμαστε ενήμεροι και να «δουλέψουμε» τη στάση και τις αποκρίσεις μας σε ό,τι μας συμβαίνει.
Όσον αφορά στην πρόληψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, να σημειώσουμε ότι οι υπερβολικοί περιορισμοί, η αυταρχικότητα και η μεγάλη αυστηρότητα έχουν συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που προσδοκούμε.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όταν ένα παιδί μαθαίνει να υπακούει τυφλά και να μην ακούγεται, είναι ακριβώς το γεγονός ότι αυτή τη στάση θα κρατήσει στην περίπτωση που ένας υποψήφιος θύτης το προσεγγίσει. Θα υπακούσει και δε θα μιλήσει ποτέ.
Επίσης, μια πολύ συνηθισμένη στάση που υιοθετούν οι γονείς είναι να μιλάνε στα παιδιά για «τον ξένο/ τον άγνωστο που δεν πλησιάζουμε, δεν του μιλάμε» κτλ. Έχει νόημα να πούμε ότι αυτή η προσέγγιση του «κινδύνου» (η οποία ενέχει εμφανώς ξενοφοβικά στοιχεία) δεν μας βοηθάει στην πράξη, καθώς στη συντριπτική τους πλειονότητα οι θύτες προέρχονται είτε από το στενό οικογενειακό περιβάλλον, είτε από το ευρύτερο περιβάλλον της οικογένειας/του παιδιού (π.χ. δραστηριότητες, οικογενειακοί φίλοι, γειτονιά, σχολείο κοκ).
Επομένως χρειάζεται να αφουγκραζόμαστε το πώς νιώθουν τα παιδιά με τον κάθε ενήλικα ανεξαρτήτως της δικής μας σχέσης μαζί του (τα προστακτικά «αγκάλιασε τον νονό σου», «φίλησε τη θεία σου» δυσχεραίνουν το έργο αυτό), αλλά και να ενισχύσουμε μέσω της Σ.Δ. τον τρόπο που κάθε παιδί μπορεί να βάλει τα όρια του και να μας μιλήσει με την πρώτη ευκαιρία εάν αισθανθεί άβολα, προλαμβάνοντας έτσι δυσάρεστες καταστάσεις.
Οι περιορισμοί, η αυταρχικότητα και η μεγάλη αυστηρότητα έχουν συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που προσδοκούμε.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όταν ένα παιδί μαθαίνει να υπακούει τυφλά και να μην ακούγεται, είναι ακριβώς το γεγονός ότι αυτή τη στάση θα κρατήσει στην περίπτωση που ένας υποψήφιος θύτης το προσεγγίσει. Θα υπακούσει και δεν θα μιλήσει ποτέ.
Θα λέγαμε λοιπόν ότι το καλύτερο που έχει να κάνει ένας γονέας είναι αφενός να φροντίσει για τη σωστή εκπαίδευση του παιδιού από μικρή ηλικία και αφετέρου να χτίσει μια συναισθηματική σύνδεση και σχέση εμπιστοσύνης μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο το βοηθάει να ωριμάσει και να εξερευνήσει τον εαυτό του, τις σχέσεις με τους άλλους και τον κόσμο συνολικά, έχοντας ως βάση και ασφαλές εφαλτήριο τη γονεϊκή φροντίδα.
Έχοντας φροντίσει για την ποιότητα της σχέσης και για τη σωστή ενημέρωση, μπορεί κανείς να είναι πολύ περισσότερο ήσυχος ότι το παιδί θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις που θα εμφανίζονται στον δρόμο προς την αυτονομία… Όσο περισσότερο είναι ο γονέας ανοιχτός και προσβάσιμος, τόσο ενθαρρύνονται τα παιδιά να ζητήσουν γνώμη, βοήθεια, να εκμυστηρευτούν κάποιο περιστατικό που τα έκανε να νιώσουν άβολα…
Εξάλλου, η μεγαλύτερη πρόκληση ενός γονιού είναι να μάθει να αντέχει την αβεβαιότητα που πλαισιώνει την ανθρώπινη ύπαρξη, μεταδίδοντας έτσι αυτή την πολύτιμη δεξιότητα και στα παιδιά.
Χρειάζεται να αφουγκραζόμαστε το πώς νιώθουν τα παιδιά με τον κάθε ενήλικα ανεξαρτήτως της δικής μας σχέσης μαζί του. Τα προστακτικά «αγκάλιασε τον νονό σου», «φίλησε τη θεία σου» δυσχεραίνουν το έργο αυτό.
Κλείνοντας, να επισημάνουμε ότι είναι πολύ σημαντικό το να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε τις κοινωνικές κατασκευές και τα κοινωνικά στερεότυπα που εδραιώνουν και κανονικοποιούν τη βία και την κακοποίηση σε όλες τις μορφές τους. Τα καταιγιστικά γεγονότα που ζήσαμε τον τελευταίο χρόνο είναι απολύτως ενδεικτικά.
Χρειάζεται πια να μιλάμε ανοιχτά για την πατριαρχική οργάνωση της κοινωνίας και τα όσα αυτή συνεπάγεται, για τους κινδύνους που διαμορφώνονται στις σχέσεις εξουσίας, χρειάζεται να μιλήσουμε για τον σεξισμό, για την ομοφοβία, για την τρανσφοβία…
Χρειάζεται να είμαστε ενήμεροι για τις αξίες και τα κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτισμικά αλλά και τα οικογενειακά ερεθίσματα τα οποία δεχόμαστε, ενστερνιζόμαστε και αναπαράγουμε, καθώς μπορεί κι εμείς άθελά μας να συμβάλλουμε με κάποιο τρόπο στην κανονικοποίηση και τη διαιώνιση της βίας ( π.χ. λέγοντας στο παιδί «σου τραβάει τα μαλλιά επειδή του αρέσεις», «πρέπει να είσαι σκληρός άντρας για να αρέσεις στα κορίτσια», «έτσι όπως ντύνεται αυτή δε θα έχει καλό τέλος»…)
Μπορεί κι εμείς άθελά μας να συμβάλλουμε με κάποιο τρόπο στην κανονικοποίηση και τη διαιώνιση της βίας, π.χ. λέγοντας στο παιδί «σου τραβάει τα μαλλιά επειδή του αρέσεις», «πρέπει να είσαι σκληρός άντρας για να αρέσεις στα κορίτσια», «έτσι όπως ντύνεται αυτή δε θα έχει καλό τέλος»…
Είναι πραγματικά πολύ καίριο να συζητάμε για όλα τα παραπάνω, να καταθέτουμε τις προσωπικές μας εμπειρίες και δυσκολίες, να θέτουμε ζητήματα προς προβληματισμό και επαγρύπνιση στα παιδιά και ιδίως στους εφήβους, αφότου πρώτα εμείς οι ίδιοι αναγνωρίσουμε και διεργαστούμε ξανά και ξανά μέσα μας το πώς και το πόσο έχουν επηρεάσει και καθορίσει τις δικές μας ζωές.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος