Ουκρανία: Το δύσκολο “ταξίδι” των αμάχων που υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμούς

Είναι βαρύ το κόστος ενός πολέμου, τόσο για τις χώρες που τον διεξάγουν και για τους στρατιώτες που πολεμούν, όσο και για τους πολίτες που τον υπομένουν. Για τα έθνη, τα εδάφη κερδίζονται και χάνονται. Όμως κάποιες απώλειες είναι μόνιμες. Οι χαμένες ζωές δεν μπορούν να αναπληρωθούν. Ούτε τα άκρα μπορούν συχνά να αποκατασταθούν… Κάπως έτσι γίνεται και στην Ουκρανία.

Οι ιστορίες των ανθρώπων που υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμούς κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων είναι τόσο διαφορετικές όσο και οι πληγές τους, όπως και τα ταξίδια συμφιλίωσης με τα τραύματά τους. Για κάποιους, η απώλεια ενός μέλους του σώματός τους μπορεί να μοιάζει με ένα είδος θανάτου. Για άλλους, όταν συμβιβάζονται, μοιάζει με ένα είδος αναγέννησης.

Για τους στρατιώτες που τραυματίστηκαν ενώ υπερασπίζονταν τη χώρα τους, η αίσθηση του σκοπού και η πίστη τους στον σκοπό για τον οποίο πολεμούσαν μπορεί μερικές φορές να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν ψυχολογικά τον ακρωτηριασμό. Για τους αμάχους όμως ο αγώνας μπορεί να είναι πολύ πιο σκληρός.

Για τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά που έχασαν κάποιο ή κάποια από τα άκρα τους στον πόλεμο στην Ουκρανία, τώρα στον τρίτο μήνα του, αυτό το δύσκολο ταξίδι μόλις ξεκινά.

ΟΛΕΝΑ

Βόμβες έπεσαν στο χωριό της Ολένα, Rozvazhiv, στην περιοχή του Κιέβου, στις 14 Μαρτίου. Ο 14χρονος γιος της Ιβάν και άλλοι τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Η ίδια ήταν μία από τους περίπου 20 που τραυματίστηκαν.

Η Ολένα τραυματίστηκε στο αριστερό πόδι, ενώ ο σύζυγός της αναγκάστηκε να θάψει τον γιο τους και ένα άλλο αγόρι στον κήπο του σπιτιού τους, κάτω από μια τριανταφυλλιά, καθώς λόγω των μαχών δεν μπορούσαν να φτάσουν στο νεκροταφείο.

«Πώς θα ζήσω χωρίς τον Ιβάν; Θα μείνει στην καρδιά μου για πάντα», τονίζει η γυναίκα εξηγώντας ότι ο σύζυγός της ήταν εκείνος που την κράτησε στη ζωή. Τώρα, υπομένει τον πόνο της απώλειας του παιδιού της αλλά και τον σωματικό πόνο που της προκάλεσε η απώλεια του ποδιού της. «Κάθε μέρα συνηθίζω σε κάποιο νέο είδος πόνου. Σκέφτομαι τι είδους νέο πόνο θα δω στο μέλλον», είπε.

Δεν έχει αποδεχτεί ακόμη καμία από τις απώλειές της. «Ακόμα δεν αποδέχομαι τον εαυτό μου όπως είμαι τώρα», είπε η Ολένα. «Μου άρεσε πολύ να χορεύω. Έκανα αθλήματα. Δεν ξέρω, πρέπει να μάθω». Δεν μπορεί ακόμα να φανταστεί πώς θα είναι να περπατάς ξανά.

Ίσως, είπε η Ολένα, η ζωή της σώθηκε επειδή προοριζόταν να κάνει κάτι, να βοηθήσει άλλους, ίσως ως εθελοντής ή με δωρεές σε ένα μουσικό σχολείο στη μνήμη του Ιβάν. «Αυτή τη στιγμή δεν ξέρω τι θα ήθελα να κάνω. Πρέπει να συνεχίσω να ψάχνω. Πρέπει να μάθω να ζω αλλά ακόμα δεν ξέρω πώς» τονίζει.

ΓΙΑΝΑ ΚΑΙ ΝΑΤΑΣΑ

Μητέρα και κόρη μαζί στον ίδιο Γολγοθά… Στις 8 Απριλίου, η 11χρονη Γιάνα πήγε στην ανατολική πόλη Kramatorsk με τη μητέρα της, Νατάσα, και τον δίδυμο αδερφό της Γιαρίκ για να επιβιβαστούν σε ένα τρένο εκκένωσης.

Ο Γιαρίκ έμεινε στο σταθμό για να φυλάει τις αποσκευές τους, ενώ η Γιανα και η μητέρα της βγήκαν έξω για να αγοράσουν τσάι. Ένας πύραυλος όμως έπεσε και ο κόσμος έγινε μαύρος και σιωπηλός. Η Νατάσα τραυματισμένη έψαξε να βρει την κόρη της και την εντόπισε μέσα σε μια λίμνη αίματος. «Μαμά, πεθαίνω», φώναξε η Γιάνα.

Τα τραύματα σε μητέρα και κόρη ήταν καταστροφικά. Η Γιάνα έχασε δύο πόδια, το ένα ακριβώς πάνω από τον αστράγαλο, το άλλο πιο ψηλά στην κνήμη της. Η Νατάσα έχασε το αριστερό της πόδι κάτω από το γόνατο.

Ο Γιαρίκ δεν τραυματίστηκε και έχει επανενωθεί με τη μητέρα και την αδερφή του. Ο πατέρας των παιδιών πέθανε από καρκίνο πριν από αρκετά χρόνια και ο πατριός τους πολεμά στο μέτωπο. Έτσι τώρα το αγοράκι φροντίζει τη μητέρα και την αδερφή του, τρέχοντας στους διαδρόμους του νοσοκομείου, φέρνοντας αναπηρικά καροτσάκια και φαγητό.

Η Νατάσα εξακολουθεί να προσπαθεί να καταλάβει τι συνέβη. «Μερικές φορές νομίζω ότι δεν συνέβη σε εμάς», είπε, κλαίγοντας. Ανησυχεί περισσότερο για την κόρη της. «Δεν μπορώ να τη βοηθήσω ως μητέρα, δεν μπορώ να τη σηκώσω ή να τη βοηθήσω να μετακινηθεί», είπε. «Μπορώ να τη στηρίξω μόνο με τα λόγια μου από το κρεβάτι μου».

Η Γιάνα ανυπομονεί να σηκωθεί, ενώ νοσταλγεί το σπίτι και τους φίλους της και ανυπομονεί να κάνει προσθετική. «Θέλω πραγματικά να τρέξω», είπε.

ΣΑΣΑ

Ο Alexander Horokhivskyi, γνωστός ως Σάσα, έχασε το πόδι του στις 4 Απριλίου, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά τον τραυματισμό του. Πυροβολήθηκε από ένα μέλος της εδαφικής άμυνας, το οποίο τον πέρασε για κατάσκοπο επειδή τραβούσε φωτογραφίες από βομβαρδισμένα κτίρια κοντά στο σπίτι του.

Ανακρίθηκε για περίπου 90 λεπτά σε αστυνομικό τμήμα προτού μεταφερθεί σε ένα νοσοκομείο. Μέρες αργότερα, μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της πρωτεύουσας, όπου οι γιατροί αποφάσισαν ότι για να σώσουν τη ζωή του θα έπρεπε να τον ακρωτηριάσουν.

Ο 38χρονος, λάτρης του πινγκ πονγκ, έμαθε για τον ακρωτηριασμό μόνο όταν ξύπνησε από το χειρουργείο. «Πώς τόλμησαν να τα κάνουν όλα αυτά χωρίς τη συγκατάθεσή μου;» τόνισε. Το ταξίδι του ήταν επίπονο, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Ανησυχεί αν θα μπορέσει να παίξει ξανά το αγαπημένο του άθλημα ή να ταξιδέψει.

Και η αδικία τον βαραίνει. «Προσπαθούσα να καταλάβω πώς έγινε. Ειδικά την πρώτη εβδομάδα, δεν μπορούσα να σκεφτώ τίποτα άλλο». Θα ήταν διαφορετικά αν τραυματιζόταν πολεμώντας. «Αλλά το να τραυματιστείς με τέτοιο τρόπο είναι πολύ δύσκολο».

Ωστόσο, μίλησε με έναν ψυχολόγο και έχει προχωρήσει πολύ σε σχέση με εκείνες τις σκοτεινές μέρες. «Δεν έχει νόημα να επιστρέψουμε σε αυτή τη στιγμή επειδή δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτα» σημείωσε.

ΝΑΣΤΙΑ

Δεν υπήρχε ρεύμα ή τρεχούμενο νερό για δύο ή τρεις ημέρες στο υπόγειο του Τσερνίχιβ όπου είχαν καταφύγει η Νάστια, οι γονείς της, ο αδερφός της και άλλα 120 άτομα. Κουρασμένη από το σκοτάδι, αποφάσισε να πάει στο σπίτι του αδελφού της για λίγο.

Επιστρέφοντας προς το καταφύγιο και μόλις λίγα βήματα από την είσοδο μια έκρηξη την πέταξε στο έδαφος. Έχασε τις αισθήσεις της και κάθε φορά που άνοιγε τα μάτια της, ο αδερφός της ήταν εκεί και της έλεγε ότι όλα θα πάνε καλά. Τίποτα όμως δεν θα ήταν ποτέ το ίδιο

Οι γιατροί εργάστηκαν σκληρά για να σώσουν το πόδι της, αλλά δεν κατέστη δυνατό. Το δεξί της πόδι ακρωτηριάστηκε κάτω από το γόνατο. Το άλλο της πόδι είχε σοβαρά κατάγματα. Τώρα, σταδιακά, καθώς περνά από επώδυνη φυσικοθεραπεία, φαίνεται να αποδέχεται τη νέα πραγματικότητα. «Το αποδέχομαι. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μου συνέβαινε ποτέ. Αλλά αφού έγινε, τι μπορώ να κάνω;»

Δουλεύει σκληρά για την αποκατάστασή της και είναι αισιόδοξη. Διδάσκει γερμανικά και πάντα ήθελε να σπουδάσει στη Γερμανία. Στις αρχές Μαΐου μεταφέρθηκε σε μια εξειδικευμένη μονάδα αποκατάστασης στη Λειψία. Δεν ήθελε να γίνει πραγματικότητα το όνειρό της με αυτόν τον τρόπο, αλλά είπε ότι θα το αξιοποιήσει στο έπακρο.

ΑΝΤΩΝ

Η Λυδία είχε χάσει την επαφή με τον 22χρονο Αντών, έναν στρατιωτικό γιατρό που είχε παρουσιαστεί στην πρώτη γραμμή στην ανατολική Ουκρανία, για περίπου τρεις εβδομάδες. Τότε κάποιος της έστειλε μια ανάρτηση στο Facebook από μια νοσοκόμα σε ένα νοσοκομείο στο Χάρκοβο. Είχαν ένα άνδρα με το ίδιο όνομα στο νοσοκομείο τους.

Η Λυδία επικοινώνησε με τη νοσοκόμα, η οποία ήταν φειδωλή όσον αφορά στις πληροφορίες για την κατάσταση του Αντών. Όταν έγινε καλά, τηλεφώνησε ο ίδιος στη μητέρα του. Της ζήτησε να φέρει μερικά ρούχα στο νοσοκομείο. «Ανέφερε τις σαγιονάρες και μετά είπε ότι δεν χρειαζόταν πια σαγιονάρες».

Πιστεύει ότι ήταν μια βόμβα διασποράς αυτή που χτύπησε τη μονάδα του στις 27 Μαρτίου. Ο Αντών έχασε τα δύο πόδια του και το αριστερό του χέρι, ενώ το δεξί του χέρι τραυματίστηκε. Για μέρες ήταν σε κώμα. Όταν ανέκτησε τις αισθήσεις του, είπε: «Χαμογελούσα, σαν να ήταν όλα καλά, βασικά. Σκεφτόμουν ότι το πιο σημαντικό ήταν ότι ήμουν ζωντανός».

Όμως τον κυνηγούσαν εφιάλτες και είχε συχνά παραισθήσεις. Τον επισκέφτηκε εθελοντής ψυχολόγος και με τη βοήθειά του οι παραισθήσεις υποχώρησαν. Δεν έχει πια εφιάλτες. Δεν ονειρεύεται καθόλου. Ανυπομονεί να πάρει τα προσθετικά του μέλη και να αρχίσει να περπατάει. Ο ίδιος πιστεύει ότι η στρατιωτική του καριέρα μάλλον έχει τελειώσει, αλλά θέλει να σπουδάσει τεχνολογία πληροφοριών.

ΥΓ. Ο φωτορεπόρτερ του AP Emilio Morenatti έχασε το αριστερό του πόδι ενώ κάλυπτε τη σύγκρουση στο Αφγανιστάν το 2009. «Όταν ένα μέρος του σώματός σου ακρωτηριάζεται, περνάς στην κοινότητα με ειδικές ανάγκες και αναπόφευκτα αναπτύσσεται μια συντροφικότητα», είπε. «Η ανάγκη μου να αποκτήσω πρόσβαση σε αυτήν την ομάδα είναι πάνω από κάθε είδους εμπόδιο: με γοητεύει η σύγκριση εμπειριών, ακρωτηριασμένου σε ακρωτηριασμένο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν με ενδιαφέρει πλέον να καλύψω τον πόλεμο από την πρώτη γραμμή, αλλά από πίσω από τις πρώτες γραμμές, όπου το μόνο που μένει είναι η ωμή μαρτυρία της σκληρότητας που σημαδεύτηκε από αυτόν τον καταραμένο πόλεμο».

Πηγή: A.P – EMILIO MORENATTI – ELENA BECATOROS