Διεθνή Μαθητικά Συνέδρια: Εστιάζοντας στην πολύπλευρη παιδεία

Η λέξη «παιδεία» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «παιδεύω», που σημαίνει «διδάσκω» κι «εκπαιδεύω». Αναφέρεται στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της νοητικής και ψυχικής πλευράς ενός ατόμου, κυρίως μέσω της διαδικασίας της εκπαίδευσης σε διάφορα επίπεδα. Τονίζει, τόσο την πνευματική ενίσχυση, όσο και τον πνευματικό πολιτισμό, απομακρυνόμενο από την καθαρά τεχνική ή υλική πτυχή της εκπαίδευσης.

Της Φιλίας Γεωργουδή *

Για την ΕΛΕΜΑΣΥΝ (Ελληνικά Ευρωπαϊκά Μαθητικά Συνέδρια Συνέδρια – ELEMASYN®), η ουσία της παιδείας, συνιστά και το λόγο ίδρυσής της. Όραμα που αποτυπώθηκε πλήρως και στο πρόσφατο 3ο Διεθνές Μαθητικό της Συνέδριο στην Πράγα.

Το ταξίδι αυτού του Οργανισμού, που αποτελεί ένα θεσμό αλληλεπίδρασης κι ένα εργαστήρι βιωματικής μάθησης ταυτόχρονα, ξεκίνησε το 2019. Συνιστούσε εξ αρχής ταξίδι γνώσης, πίστης στις αξίες του Πολιτισμού, της Επιστήμης, αλλά και της υπεράσπισης του Περιβάλλοντος, μέσα από τα Μαθητικά της Συνέδρια, υπό το ευρύτερο πλαίσιο των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης και πάντα με γνώμονα μια συμπληρωματική εκπαιδευτική εμπειρία, που θα αναπτύσσει πολύπλευρα τις μαθήτριες και τους μαθητές. Πυρήνας της αποστολής αυτής είναι η προώθηση της βιωσιμότητας, της κλιματικής δικαιοσύνης, αλλά και η υποστήριξη της καινοτομίας. Η καλλιέργεια της μάθησης, που βασίζεται στο ενδιαφέρον και που προσαρμόζεται στις δυναμικές προκλήσεις και τις μελλοντικές ανάγκες. Η συμμετοχή σε υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές δράσεις αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα – και η ELEMASYN® αυτό οραματίστηκε και θέλησε από την αρχή της λειτουργίας της να προσφέρει, υπηρετώντας αυτό ακριβώς το θεμελιώδες δικαίωμα των εφήβων.

Αξίζει να προστεθεί πως η δραστηριοποίησή της αποσκοπούσε και αποσκοπεί στο να ενθαρρύνει όλα τα παιδιά να ανακαλύψουν, αλλά και να αναδείξουν, τα ταλέντα και τις δεξιότητές τους. Να παρέχει διαρκώς τα απαραίτητα εργαλεία, ώστε να εξελιχθούν σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο  κόσμο. Μέσα από τη θεματολογία της, ο Οργανισμός θέλει να δώσει έναυσμα σε μαθήτριες και μαθητές να αποκτήσουν νέες γνώσεις και να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους ακόμη περισσότερο. Στόχοι, που εκτός των άλλων, ενσωματώνονται και στην Αειφόρο Αναπτυξιακή Ατζέντα του 2030 της UNESCO.

Παράλληλα, όμως, εμβαθύνει τις γνώσεις της για όλα τα επιμέρους ζητήματα που άπτονται του Πολιτισμού, προσφέροντας τη βιωματική μάθηση σε βάθος, εστιάζοντας και αναδεικνύοντας έτσι τον πολύπλευρο ρόλο που πρέπει να έχει η παιδεία, προκειμένου να αποκρυσταλλώνονται οι γνώσεις και οι εμπειρίες, αλλά και να ενθαρρύνονται οι μαθήτριες και οι μαθητές, ώστε να αναδεικνύουν ταλέντα κι ενδιαφέροντα που δεν μπορούν στο πλαίσιο του πιο περιορισμένου σχολικού περιβάλλοντος.

Εξάλλου, η ELEMASYN® δεν αποδέχεται ότι υπάρχουν «ικανά» και «ανίκανα» παιδιά: Ασπάζεται τη Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης του Howard Gardner, σύμφωνα με την οποία κάθε παιδί έχει «κρυμμένη» κάποια ή κάποιες από εννέα μορφές ευφυΐας. Έτσι, θέλει συντεταγμένα και αποτελεσματικά να συνδράμει, ώστε να την ή τις καλλιεργήσουν. Αυτό, λοιπόν, είναι το δικό της στοίχημα παιδείας, ένα στοίχημα Πολιτισμού.

Στα τρία Διεθνή Μαθητικά της Συνέδρια ως τώρα, στην Κωνσταντινούπολη, τη Φλωρεντία και την Πράγα, έχει καταφέρει να αναδείξει την ανάγκη των παιδιών για πολύπλευρη μάθηση. Την τεράστια ανάγκη για αλληλεπίδραση, διάλογο, ελεύθερη έκφραση, βιωματική μάθηση, αλλά και μάθηση μέσω διαφόρων projects, τόσο τεχνολογικής, όσο και καλλιτεχνικής φύσης. Μάλιστα, η όλη προσπάθεια, αναγνωρίστηκε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού τα δύο τελευταία της Συνέδρια συγκέντρωσαν αθροιστικά περίπου 8.000 μαθήτριες και μαθητές, 700 εκπαιδευτικούς, 12 χώρες κι 6 αιγίδες – μεταξύ των οποίων αυτές των Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το 3^ο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο του Οργανισμού, που έλαβε χώρα στην Πράγα, από 1 έως 5 Μαρτίου 2024, και στο οποίο συμμετείχαν συνολικά σχεδόν 4.700 μαθήτριες και μαθητές και περίπου 400 εκπαιδευτικοί από τέσσερις χώρες, ανέδειξε αυτόν τον πολύπλευρο χαρακτήρα της παιδείας τον οποίο προωθεί ο Οργανισμός. Πραγματοποιήθηκε, δε, υπό τις Αιγίδες του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και σε συνεργασία με τη STEM Discovery Campaign 2024, τη διεθνή καμπάνια του Scientix του European Schoolnet. Έτσι, οι μαθητικές ομάδες και τα σχολεία που συμμετείχαν στο Συνέδριο παρουσιάζοντας στην Έκθεση είτε με αφίσα είτε με κατασκευή, έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν και στην καμπάνια αυτή μέσω της συνεργασίας που παγίωσε η ELEMASYN®. Στο Συνέδριο αυτό έδωσαν δυναμικά το «παρών» και σχολεία από Ελλάδα και Κύπρο, αποτελώντας το 85% και το 5% των συνολικών συμμετοχών αντίστοιχα.

Μέσα σε αυτές τις πέντε μέρες, μαθητικές ομάδες από τέσσερις διαφορετικές χώρες αλληλεπέδρασαν μεταξύ τους, ενώ διοχέτευσαν τη δημιουργικότητα, τη διάθεσή τους για γνώση, αλλά και τα ταλέντα τους, τόσο στις παρουσιάσεις επί σκηνής, όσο και στην Έκθεση είτε με Αφίσα είτε με κατασκευή.

Μέσα σε αυτές τις πέντε ημέρες γεμάτες δημιουργία, εκπληκτικές παρουσιάσεις, διάλογο, αλληλεπίδραση και γνώση, αναδείχθηκε μια συμπεριληπτική μαθητική κοινότητα όπου τα ταλέντα εκφράζονται ελεύθερα, μακριά από αυστηρά και περιοριστικά στεγανά. Τα συμπεράσματα που διεξήχθησαν, είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς ανέδειξαν την επιθυμία του μαθητικού κόσμου για την προώθηση της πολύπλευρης παιδείας. Η ανάγκη για:

1. Ολιστική προσέγγιση της μάθησης
2. Ενσωμάτωση της τεχνολογίας
3. Πολιτιστική ποικιλομορφία
4. Διεπιστημονική εκπαίδευση
5. Ανάπτυξη κι εμβάθυνση των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων
6. Υποστήριξη ποικίλων μαθησιακών αναγκών
7. Εκπαίδευση στην πολιτική συμμετοχή
8. Δεξιότητες ζωής και πρακτικές γνώσεις
9. Ηθική εκπαίδευση κι ένταξη των αξιών στην εκπαιδευτική διαδικασία
10. Προσαρμοστικά και συμπεριληπτικά μαθησιακά περιβάλλοντα
11. Καλλιέργεια της καλλιτεχνικής έκφρασης και της καινοτομίας
12. Συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη
13. Έμφαση στην οπτικοποιημένη πληροφορία και την ελευθερία της αφήγησης

ήταν πρόδηλη και αποτυπώθηκε πλήρως στον τρόπο, τη ζέση και το μεράκι όλων των παρουσιάσεων, πάσης μορφής. Ανεξάρτητα από την εκάστοτε θεματολογία, την οποία οι μαθητικές ομάδες είναι ελεύθερες να επιλέξουν, αρκεί να άπτεται των θεματικών αξόνων, η δίψα για απόκτηση γνώσης μέσω της βιωματικής μάθησης ή και της μάθησης μέσω κάποιου project, διέτρεξε οριζόντια το σύνολο του έργου που είχε ετοιμαστεί για το 3^ο Διεθνές Μαθητικό Συνέδριο της ELEMASYN®στην Πράγα.

Συνολικά, λοιπόν, θα λέγαμε πως, ο Οργανισμός προσθέτει ένα λιθαράκι στην εκπαίδευση του 21^ου αιώνα. Μια εκπαίδευση που πρέπει να είναι προσαρμοστική στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις της κοινωνίας.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίζει τις μαθήτριες και τους μαθητές ως ολόκληρα άτομα και να προωθεί την ανάπτυξή τους σε όλες τις πτυχές της ζωής τους. Η τεχνολογία πρέπει να χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την ενίσχυση της μάθησης και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πληροφορίες.

Η εκπαίδευση πρέπει να αναγνωρίζει την πολυπολιτισμική φύση της κοινωνίας και να προωθεί την κατανόηση και την ανοχή μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και πεδίων γνώσης. Να προετοιμάζει, όχι μόνο για ακαδημαϊκή επιτυχία, αλλά και για την αντιμετώπιση των πραγματικών προκλήσεων σε όλους τους τομείς. Να ενθαρρύνει τις μαθήτριες και τους μαθητές να σκέφτονται δημιουργικά και να αναζητούν καινοτόμους τρόπους σκέψης και πράξης. Να θέσει ξανά στο επίκεντρο την αξία της τέχνης και της καλλιτεχνικής έκφρασης, της κατανόησης σε βάθος κι όχι της ανάγκη της αποστήθισης.

Τέλος, η εκπαίδευση στον 21^ο αιώνα οφείλει να εστιάζει στην ανάπτυξη της επίγνωσης των διαφορετικών συναισθημάτων και στην καλλιέργεια της συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης.

Πιστός σε αυτό το πλαίσιο και όραμα, λοιπόν, ο Οργανισμός αυτός επιδιώκει συνεχώς να εξελίσσεται, προσφέροντας κάθε φορά και μια πιο ολοκληρωμένη συνεδριακή εμπειρία για τις μαθήτριες και τους μαθητές, η οποία ταυτόχρονα θα συνιστά κι ένα σημαντικό εφόδιο για το μέλλον τους. Για αυτόν είναι σημαντικό το να συμμετέχουν τα παιδιά σε μια εκπαιδευτική διαδικασία που διαφοροποιείται από το κλασικό σχολικό πρόγραμμα. Οι Συνεργασίες του με το Future Classroom Lab (FCL – Σχολικό Εργαστήρι του Μέλλοντος) του European Schoolnet (Ευρωπαϊκό Σχολικό Δίκτυο) και με το Culture Action Europe (CAE – Πολιτιστική Δράση για την Ευρώπη) κινούνται ακριβώς προς αυτήν την κατεύθυνση. Αγωνίζεται και θα αγωνίζεται, ώστε να ανεβάζει διαρκώς τον πήχη.

Καθώς, μάλιστα, ετοιμάζεται για το 4^ο Διεθνές Μαθητικό του Συνέδριο στην Πάδοβα της Ιταλίας, ένα είναι σίγουρο:

Πως θα συνεχίσει με ακόμη μεγαλύτερη αγάπη, αφοσίωση και ζέση και πάντα πιστή στην ευρωπαϊκή της κατεύθυνση, αλλά και τις αξίες της συμπερίληψης, της συνεργασίας, του αλληλοσεβασμού και της πολύπλευρης, συμπεριληπτικής παιδείας.

Εξάλλου, επενδύοντας στην παιδεία, επενδύουμε στο μέλλον. Και το μέλλον είναι ήδη εδώ.

*Σύμβουλος Στρατηγικής Επικοινωνίας

Υπεύθυνη Επικοινωνίας ELEMASYN®