Έγιναν η δεύτερη πατρίδα για τους Μικρασιάτες Πρόσφυγες που μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, εγκαταστάθηκαν στην Πάτρα, ο λόγος για τα προσφυγικά της Πάτρας, που δεν είναι ένας αλλά έξι συνοικισμοί από την Πάτρα μέχρι το Ρίο. Περπατώντας στην περιοχή νομίζει κανείς ότι βρίσκεται στη Νέα Ιωνία Αττικής, ή τη Νέα Ιωνία Βόλου, ή την Ελευσίνα, ή σε τόσες άλλες περιοχές που υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες και διατηρούν σε αρκετά σημεία τους τα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Στα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Δήμος Πατρέων υλοποιεί ένα σημαντικό πρόγραμμα αναζωογόνησης ολόκληρης της περιοχής, ικανοποιώντας, όπως αναφέρει, «ένα χρόνιο αίτημα των κατοίκων της περιοχής». Σήμερα η περιοχή έχει εμφανή σημάδια εγκατάλειψης, ενώ στα κακοσυντηρημένα σπίτια της περιοχής έχουν βρει κατάλυμα, όπως παντού σε αντίστοιχες περιπτώσεις, Ρομά και μετανάστες.
Μπορεί να πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, αλλά οι μνήμες δεν έσβησαν, αντίθετα η ιστορική εμπειρία μεταλαμπαδεύεται στις επόμενες γενιές, μέσα από εκδηλώσεις τιμής και μνήμης. Πρωτεργάτης στη διάσωση της ιστορικής μνήμης, είναι ο Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Πατρών και Περιχώρων, που η έδρα του είναι στην πλατεία Ελευθερίας στην καρδιά της συνοικίας των Προσφυγικών.
Ήταν 4 Δεκεμβρίου του 1943 και 63 αγωνιστές που είχαν συλληφθεί στο Μπλόκο των Προσφυγικών, μαζί με άλλους, σύνολο 84 αγωνιστές, εκτελέστηκαν στην Πάτρα στο κτήμα Μουρτζούχου.
Το Μπλόκο είχε γίνει λίγες ημέρες νωρίτερα στις 27 Οκτωβρίου 1943 και στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την εκτέλεση οι συλληφθέντες – πάνω από 200, με μεγάλο μέρος τους μέλη της ΕΠΟΝ – είχαν οδηγηθεί στις φυλακές του Λυμπερόπουλου. Αρκετοί, μετά από ενέργειες του ΕΑΜ καταφέρνουν τελικά να δραπετεύσουν.
Για να «δικαιολογηθεί» το Μπλόκο στήθηκε μία προβοκάτσια.
Υποτίθεται, σύμφωνα με το ψέμα των Γερμανών, ότι οι Έλληνες είχαν την ευθύνη για τη δολοφονία ενός ανιψιού ανώτατου στελέχους των ναζί, όταν αυτός είχε πάει για κυνήγι για να του πάρουν το τουφέκι. Έτσι σύμφωνα με τη «λογική» των ναζί, για αντίποινα έπρεπε να πληρώσουν με τη ζωή τους, αντίστοιχης ηλικίας νέοι.
Γρήγορα αποκαλύφθηκε το τεράστιο ψεύδος, καθώς μερικούς μήνες μετά τη «δολοφονία» του ο Γερμανός ανιψιός ανταλλάχθηκε με Έλληνες αιχμαλώτους στις 27 Φεβρουαρίου 1944.
Στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πατρέων, που συζήτησε και ενέκρινε το Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου Πατρέων, για το 2022.
Εισηγητές ήταν οι τρεις Αντιδήμαρχοι:
-Αναστασία Τογιοπούλου, Αντιδήμαρχος Πολεοδομικού Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού, Δόμησης, Δημοτικής Περιουσίας & Δημοτικών Ενοτήτων Βραχναιίκων-Παραλίας-Μεσσάτιδας
-Χρήστος Κορδάς, Αντιδήμαρχος Αρχιτεκτονικού Έργου – Η/Μ & Έργων Υποδομής
-Νίκος Ασπράγκαθος, Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Μελετών Έργων Πρασίνου, Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Μηχανολογικού Εξοπλισμού.
Οι παρεμβάσεις θα γίνουν με υλικά φιλικά στο περιβάλλον και συγχρόνως θα δοθεί η δυνατότητα πρόσβασης σε ΑμεΑ σε βασικά σημεία της συνοικίας, που έως σήμερα δεν υπάρχει.
Aπόφαση Δήμου Πατρέων – Οικονομικής Επιτροπής της 29ης Μαρτίου 2022:
«Η Δημοτική Αρχή, υλοποιώντας τον σχεδιασμό της για αναβάθμιση των λαϊκών συνοικιών του Δήμου Πατρέων, προχωρά στην αναβάθμιση της πλατείας Ελευθερίας, αλλά και στην αναζωογόνηση ολόκληρης της περιοχής των Προσφυγικών. Έτσι, μια από τις πλέον ιστορικές συνοικίες του Δήμου, η εργατική συνοικία των Προσφυγικών και η ευρύτερη περιοχή, πρόκειται να αλλάξει όψη.
Βασικές αρχές της μελέτης, είναι η λειτουργικότητα, η προσβασιμότητα και η ασφάλεια των δημοτών, αποβλέπει στην αναζωογόνηση της ιστορικής αυτής συνοικίας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, με σύγχρονες υποδομές και προδιαγραφές, αφού τα «Προσφυγικά» είναι ένα ζωντανό κύτταρο σε συνεχή εξέλιξη.
Οι εργασίες θα συμβάλουν καταλυτικά στη συνολική αναβάθμιση της συνοικίας, οικονομική και κοινωνική, διατηρώντας ωστόσο την ιστορικότητά της.
Οι εργασίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, κατασκευή και ανακατασκευή δρόμων, πεζοδρομίων και της πλατείας, δημιουργία υπόγειου δικτύου ηλεκτροφωτισμού, έργα πρασίνου, που περιλαμβάνουν απομάκρυνση των ξερών δέντρων και αντικατάστασή τους με νέα.
Η οικιστική ενότητα των Προσφυγικών, ορίζεται μεταξύ των οδών Ιωνίας, Ηρακλείου, Γ. Παπανδρέου, Καλαβρύτων, Γούναρη, Κ. Παλαιολόγου, Χείλωνος Πατρέως, Αρματολών και Ιωνίας».
Έρευνα & φωτο: Νάσος Μπράτσος
Σχετικά θέματα
Συνεχής δράση από το 1923: Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Πατρών & Περιχώρων (φωτορεπορτάζ)
Το γήπεδο «Προσφυγικών» στην Πάτρα – Το έφτιαξαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες
Το ertnews στο Μουσείο Μικρασιατών Ελευσίνας (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews στο Μουσείο Μικρασιάτικου Ελληνισμού «Φιλιώ Χαϊδεμένου» (φωτορεπορτάζ)
To ertnews.gr στο Μουσείο Μεταξουργείου του Βόλου (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews.gr στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)
Περιήγηση στο Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης Χανίων (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews στο Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού Αιγάλεω (φωτορεπορταζ)