Δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση η Νέα Μάκρη από τα όσα εξελίσσονταν την ίδια περίοδο του Μεσοπολέμου και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, σε πολλές περιοχές της χώρας, όπου η πλούσια αθλητική κουλτούρα που είχαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες από τους τόπους που ξεριζώθηκαν, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανεκκίνηση της αθλητικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.
Ομάδες στην πλειοψηφία τους ανεπίσημες, αλλά τι σημασία έχει αυτό, έδιναν σάρκα και οστά στα όνειρα των νέων της εποχής και στην ανάγκη τους για αθλητισμό και ψυχαγωγία. Έτσι γεννήθηκε και ο Εθνικός Νέας Μάκρης και μετέπειτα Εθνικός Λυκίας – Νέας Μάκρης για να υπάρχει σαφής αναφορά στην περιοχή προέλευσης.
Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μακρηνών-Λιβισιανών Ν. Μάκρης, δεν αμέλησε να συμπεριλάβει την αναφορά και στον αθλητισμό, στην καταγραφή και διάσωση της ιστορίας των Μικρασιατών στην περιοχή.
Στο εισαγωγικό σημείωμα του ημερολογίου του Συλλόγου για το έτος 2018, όπως αναφέρει η πρόεδρος του συλλόγου Δέσποινα Μ. Δαμιανού, αναφέρονται τα εξής:
«Η ίδρυση του “Εθνικού Νέας Μάκρης” εντάσσεται στην ανάγκη των νέων για άθληση και κοινωνικοποίηση, που χαρακτηρίζει την εφηβεία και τη νεότητα. Ωστόσο δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς την μικρασιατική ταυτότητα του αθλητικού σωματείου, το οποίο ξεκινά επίσημα τη δραστηριότητά του το 1946, αν και προετοιμάζεται από τη δεκαετία του ’30, και μπορεί να ενταχθεί στη σαρωτική ορμή δημιουργίας πλήθους μικρασιατικών σωματείων και συλλόγων με αθλητική ή ευρύτερα πολιτιστική και κοινωνική κατεύθυνση, τα περισσότερα από τα οποία ιδρύονται στην περίοδο του μεσοπολέμου.
Μέσα σε δύο μόλις δεκαετίες από την έλευση των προσφύγων και την εγκατάστασή τους στην μητροπολιτική Ελλάδα οι αθλητικοί σύλλογοι ξεφυτρώνουν ο ένας μετά τον άλλο μεταλαμπαδεύοντας το αθλητικό σωματειακό πνεύμα των Σμυρναϊκών συλλόγων (Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλωνα Σμύρνης, Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος, Αρμενικός Σύλλογος Σμύρνης) στις προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά (Καισαριανή, Βύρωνας, Ν Φιλαδέλφεια, Δραπετσώνα, Κοκκινιά κ.ά). Η ανάπτυξη των μέσων επικοινωνίας, του τύπου αλλά και η στήριξη από πολιτικούς, οι οποίοι βλέπουν στους φιλάθλους ένα κοινό που θα μπορούσε να υποστηρίξει την πολιτική τους σταδιοδρομία, ενισχύει την τάση πολλαπλασιασμού των αθλητικών σωματείων κατά κύριο λόγο ποδοσφαιρικών. Το ποδόσφαιρο έχει ήδη γίνει το προσφιλέστερο λαϊκό άθλημα.
Η Νέα Μάκρη βρίσκεται χωροταξικά στην περιφέρεια της Αττικής, όπου τα κύματα των αλλαγών φθάνουν με χρονική καθυστέρηση. Η αθλητική έκφραση της κοινωνικής ζωής των Μακρηνών προσφύγων είναι παραδοσιακά συνυφασμένη με τους λαϊκούς αγώνες πάλης και ιπποδρομιών που γίνονταν στη διάρκεια θρησκευτικών εορτών (Πάσχα) στη Μ. Ασία. Μετά το 1922 κατά διαστήματα επαναλαμβάνονται οι λαϊκοί αγώνες πάλης, που μεταφέρθηκαν από τους ενήλικες πρόσφυγες, στην κεντρική πλατεία της Ν. Μάκρης με ντόπιους παλαιστές όπως ο Γιάννης Καραγιάννης. Ωστόσο το ποδόσφαιρο κατακτά τους νέους ως αγώνισμα.
Οι συνθήκες της αγροτικής φτώχειας και οι προσπάθειες τακτοποίησης της ζωής των προσφύγων καθυστέρησαν τη δημιουργία οργανωμένου αθλητικού σωματείου. Συν τω χρόνω, όταν η Νέα Μάκρη βγήκε από τα δεινά του πολέμου και του εμφύλιου που ακολούθησε, οργάνωσε το 1946 την πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα του “Εθνικού Ν Μάκρης”. Εκτός από τους ποδοσφαιριστές την ομάδα βοήθησαν άνθρωποι που πίστευαν στο αθλητικό πνεύμα και την πρόοδο. Στην πορεία του ο “Εθνικός” αντιμετώπισε δυσκολίες εξ αιτίας ποικίλων παραγόντων που επηρέαζαν τη δράση του. Κάθε φορά όμως κατάφερε να ανασυσταίνεται και να συνεχίζει. Σ’ αυτή την έκδοση αποτυπώνεται φωτογραφικά η πρώτη περίοδος του “Εθνικού” (1946-1960/68).
Σημαντικά στοιχεία αναφέρει στο εξαιρετικό του βιβλίο για την ιστορία της περιοχής, «Η ιστορία της Νέας Μάκρης Αττικής (1923-1990)» (εκδόσεις Λεξίτυπον, ISBN 9789606823909), ο συγγραφέας Μιχ. Π. Δελησάββας, διασώζοντας προφορικές αφηγήσεις παλαιών παικτών.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι νεαροί της εποχής άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο από το 1938. Το πρώτο παιχνίδι που έκαναν ήταν με την Τριγλία Ραφήνας (πρόσφυγες κι αυτοί). «Μετά μας έπιασε η κατοχή, ο εμφύλιος και το 1946 πια ξεκινήσαμε να ιδρύσουμε το σωματείο με την επωνυμία “Εθνικός Ν. Μάκρης” (Κυρ. Τσακυργιάννης). Η ομάδα επισήμως ιδρύθηκε το 1946.
Η “εμφάνιση” ήταν μπλούζα με φαρδιές ρίγες μπλε και άσπρες και άσπρο παντελονάκι Ως πρώτος χώρος διεξαγωγής των ποδοσφαιρικών αγώνων λειτούργησε η πλατεία της Ν. Μάκρης, που έτσι κι αλλιώς επιτελούσε πολλούς ρόλους. Μετά το 1952, ο χώρος των ποδοσφαιρικών συναντήσεων ήταν πίσω από το εργοστάσιο πορσελάνης, που παραχώρησε ο Τριανταφυλλόπουλος, ο ιδιοκτήτης του εργοστασίου, μετά από αίτημα των ποδοσφαιριστών, κάποιοι από τους οποίους ήταν εργάτες στο εργοστάσιο. Μετά το ’50 με ενέργειες πατριωτών η ομάδα απέκτησε ως προπονητή το Γιώργο Γάσπαρη (Μικρασιάτη επίσης), παλιά δόξα της ΑΕΚ».Και σε ένα άλλο σημείο: «Οι παίκτες παράλληλα με τα προς το ζην φρόντιζαν συχνά να ενισχύουν και οι ίδιοι οικονομικά την ομάδα. “Πηγαίναμε, ρίχναμε πλάκες σε οικοδομές, βουτούσαμε να πιάσουμε το σταυρό στη θάλασσα και δίναμε τα λεφτά στο σωματείο” (Κυριάκ. Παπόγλου)».
Κοινά λοιπόν τα στοιχεία στο θέμα της συγκρότησης και της λειτουργίας, όχι μόνο σε ομάδες με κυρίαρχο το μικρασιατικό στοιχεία, αλλά ερασιτεχνικές – λαϊκές που εξέφραζαν περιοχές και κοινωνικές ομάδες. Όπως οι Μικρασιάτες της Νέας Μάκρης στήριξαν την ομάδα και μάζευαν χρήματα γι’ αυτήν, έτσι και οι λιγνιτωρύχοι της Ραφήνας διαμόρφωσαν με προσωπική εργασία το γήπεδο της Θύελλας Διασταύρωσης Ραφήνας, οι Μικρασιάτες της Πάτρας με προσωπική εργασία το γήπεδο του Ολυμπιακού Πατρών, κλπ.
Στις μέρες μας ο Εθνικός Λυκίας – Νέας Μάκρης συμμετέχει στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της ΕΠΣ Ανατολικής Αττικής, διατηρεί τμήματα υποδομών, αλλά και τμήμα στίβου και συνεχίζει τη δημιουργική του πορεία.
Πηγές φωτο: Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μακρηνών-Λιβισιανών Ν. Μάκρης, FB Εθνικού Λυκίας-Ν. Μάκρης, αρχείο Ν. Μπράτσου (εργοστάσιο πορσελάνης)
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Μην χάσετε
Κυριακή 24 Ιουλίου 2022: Η εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στη Νέα Μάκρη
Kυριακή 31 Iουλίου 2022: Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μακρηνών – Λιβισιανών Ν. Μάκρης στο www.ertnews.gr
Σχετικά θέματα
Aπό τον Ερμή Κωνσταντινούπολης το 1877 έως τη Beyoğlu Sports Club – 144 χρόνια ιστορίας
Ηρακλής Ελευσίνας: Ο ποδοσφαιρικός άθλος των Μικρασιατών προσφύγων
Π.Ο.Α.: Από τα Βουρλά στο Ατσαλένιο – Οι Μικρασιάτες με σήμα το αμπελόφυλλο
Mικρασιατικός Καισαριανής: Η ιστορία μίας παρέας μαθητών δημοτικού το 1935
«Ο Απόλλων περιέχει δηλητήριον φοβερόν»: Από τον Πόντο μέχρι την Καλαμαριά
Α.Ε. Περάματος: Η ομάδα που ιδρύθηκε το 1927 από Μικρασιάτες Πρόσφυγες
Ηρόδοτος: Από την Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας στην Κρήτη
Μικρασιατική Αθλητική Ένωση Χίου: Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες σε αθλητική δράση από το 1924
Με έμπνευση από τη Μικρά Ασία και δύναμη από τα Χανιά: Απόλλων Αγίου Ιωάννη 1923
Το ταξίδι και η προσφορά του Ίκαρου Χανίων με μικρασιατική ρίζα στα γήπεδα της Κρήτης
Το γήπεδο «Προσφυγικών» στην Πάτρα – Το έφτιαξαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες
ΑΕΚ Τρίπολης 1929: Οι Μικρασιάτες στα αρκαδικά γήπεδα και ο Τάσος Μουκάκης
Ιωνία Χανίων 1924: Ο ποδοσφαιρικός όμιλος των Προσφύγων με τα στρατιωτικά άρβυλα
Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στα Χανιά, ο «Άφοβος» και ο Ινδός Φακίρης στο γήπεδο
Aετός Ρίου 1928: Αθλητική στέγη για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες
Κύψελος Κορίνθου: Είμαστε περήφανοι για την προσφυγική μας ιδιότητα
Aπό την Πόλη έως τα Σφαγεία – 95 χρόνια Φωστήρας «ο φονέας των γιγάντων»
Αγροτικός Αστέρας: Από τον Κουκλουτζά της Σμύρνης στα γήπεδα της Θεσσαλονίκης
Οι «παραποτάμιες» ομάδες στη Νέα Ιωνία του Μεσοπολέμου
Α.Ο.Ν.Α.: Οι πρόσφυγες από την Αργυρούπολη του Πόντου στα τοπικά πρωταθλήματα της Αθήνας
Οι αθλητικές συγκροτήσεις των προσφύγων του 1918 και του 1922 – Ο Α.Σ. Σουρμένων
Οι αθλητικές συγκροτήσεις Αρμενίων και Μικρασιατών προσφύγων στο Δουργούτι του Μεσοπολέμου
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (Α’ μέρος)
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (B’ μέρος)
Τα πρώτα αθλητικά βήματα των Μικρασιατών προσφύγων στη Ν. Ιωνία Αττικής (Γ’ μέρος)
Α.Ε. Ελευθερούπολης 1929: Με Μικρασιατική ρίζα σε μια διαδρομή προσφοράς μέχρι σήμερα
Α.Ο. Νέας Ιωνίας: Συνεχής προσφορά στον ερασιτεχνικό αθλητισμό
Ψυχικό 1926: Όταν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες ίδρυσαν αθλητικό σωματείο
Οι πρώτες αθλητικές συγκροτήσεις των Μικρασιατών προσφύγων στο συνοικισμό του Κοπανά
Από το 1926 έως σήμερα: Προποντίδα Χαλκίδας η ομάδα των Μικρασιατών προσφύγων
A.Σ. Ποντίων 1928: «Θα εφτάμε Σύλλογον τεμέτερον»
«Ναύαρχος Βότσης»: Πολιτιστική και αθλητική δράση από το 1933 από Μικρασιάτες και Πόντιους πρόσφυγες
Αθλητική κυψέλη από το 1925: Το ert.gr στα γραφεία του Ολυμπιακού Πατρών
B.A.O.-1926: Δημιουργική διέξοδος για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη
Από το όρος του Mίμα έως τα Μέγαρα – Η Μικρασιατική από τις αλάνες του 1937 στα γήπεδα του 2018
ΑΕΚ Χαλκίδας: Η «Εφτάψυχη» ομάδα των προσφύγων και των κυνηγημένων
Ιωνικός Αστέρας Θήβας: Από τα Σώκια της Μ. Ασίας το 1908 στον προσφυγικό συνοικισμό της Θήβας
Ιωνικός Νέας Φιλαδέλφειας: To προσφυγικό σωματείο συνεχίζει την προσφορά του από το 1930
90 χρόνια ιστορίας για τον Ηρακλή Ελευσίνας – Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες
Τριγλία Ραφήνας 1931: Η διαχρονική αθλητική και κοινωνική προσφορά των Μικρασιατών προσφύγων
Η αρχόντισσα της Πόλης στα γήπεδα της Αθήνας – Πέρα Κλουμπ με έτος ίδρυσης 1880
Aπό την Προσφυγική Ένωση Θεσσαλονίκης έως τον Μακεδονικό – 93 χρόνια ιστορίας
Ένα σπάνιο ντοκουμέντο του 1893 – “Ολυμπιακοί Αγώνες εν Βιθυνία”
98 χρόνια “με το άσπρο της ειρήνης και το πράσινο της ελπίδας” – Ο.Φ.Ν. Δόξα Πειραιά 1922
«Η Νίκη μας και πάλι πρωτάθλημα θα πάρει!…» το νέο βιβλίο του Θανάση Βογιατζή
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος