Ένα 24ωρο μετά τη συμφωνία αύξησης αμυντικών δαπανών, στο 5% του ΑΕΠ, των χωρών μελών του ΝΑΤΟ οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες. Στο επίκεντρο της Συνόδου ήταν οι εξελίξεις σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία, αλλά και το μεταναστευτικό. Στο προσχέδιο συμπερασμάτων καλωσορίζεται ο τερματισμός των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ενώ ηχηρό είναι το μήνυμα προς Τρίπολη και Άγκυρα, επισημαίνοντας πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών.
Οι 27 προσήλθαν στις Βρυξέλλες έχοντας ενώπιον τους ίσως την πιο βαριά γεωπολιτική ατζέντα, με βασικό ζήτημα την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας έναντι της ρωσικής απειλής και με βάση τις σχετικές αποφάσεις της Συνόδου του ΝΑΤΟ.
Ο Καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε: «Έχουμε ένα μεγάλο αριθμό θεμάτων να συζητήσουμε όπως τον αντίκτυπο που θα έχουν στην ΕΕ οι αποφάσεις της Συνόδου του ΝΑΤΟ και τις συνέπειες που θα έχει για την ΕΕ».
Η κρίση στη Μέση Ανατολή με φόντο την εύθραυστη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ – Ιράν αλλά και η επανεξέταση των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με το Ισραήλ λόγω της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα ήταν μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν εκτενώς.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως: «Θα έχω την ευκαιρία να αναφερθώ στις πάγιες ελληνικές θέσεις όσον αφορά στην περιοχή μας, τη Μέση Ανατολή, την ανάγκη να διατηρηθεί η εκεχειρία, η οποία επιτεύχθηκε μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, να επανέλθουν όλα τα μέρη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, έτσι ώστε η πυρηνική απειλή του Ιράν να αντιμετωπιστεί όχι με στρατιωτικό αλλά με διπλωματικό τρόπο».
Από την πλευρά του ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ανέφερε ότι: «Αυτό που θα υπερασπιστώ σήμερα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ότι Ευρώπη πρέπει να γίνει αναβολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ- Ισραήλ».
Ουγγαρία και Σλοβακία ετοιμάζονται πάντως να δώσουν μάχη κατά της έγκρισης του 18ου πακέτου κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, το οποίο εστιάζει στην σταδιακή απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου από το 2028. Μάλιστα, ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, προανήγγειλε ότι θα πιέσει για μια πιο αυστηρή κοινή μεταναστευτική πολιτική.
«Αυτό που συνιστώ σε όλους τους συναδέλφους μου είναι αντίσταση αντίσταση, αντίσταση», είπε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Τα μέχρι στιγμής συμπεράσματα της Συνόδου
Βρίσκεται σε εξέλιξη η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, με το επίκεντρο αυτή την ώρα να είναι η ανταγωνιστικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, συζητούνται και οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τους δασμούς, καθώς η σχετική προθεσμία λήγει στις 9 Ιουλίου. Ηγέτες όπως ο Καγκελάριος Μερτς πιέζουν για επίτευξη συμφωνίας πριν από την καταληκτική ημερομηνία.
Οι ηγέτες ολοκλήρωσαν ήδη τη συζήτηση σε τρεις βασικούς τομείς:
Άμυνα και Ασφάλεια: Τονίστηκε η ανάγκη για μια πιο κυρίαρχη και αυτάρκη Ευρώπη.
Μέση Ανατολή: Η ΕΕ χαιρέτισε την εκεχειρία με το Ιράν και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις διπλωματικές προσπάθειες για επίλυση του ζητήματος του πυρηνικού προγράμματος. Η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 2 της συμφωνίας Ισραήλ–ΕΕ παραπέμφθηκε στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Ουκρανία: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο Ζελένσκι. Τα συμπεράσματα υποστηρίχθηκαν από 26 ηγέτες, ενώ η Ουγγαρία αρνήθηκε να τα υπογράψει. Επαναβεβαιώθηκε η στήριξη σε μια συνολική και δίκαιη ειρήνη, καθώς και στην ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας, αν και αναφέρθηκε απλώς πως η χώρα «παραμένει δεσμευμένη στην ΕΕ», λόγω των ενστάσεων ορισμένων κρατών.
Τέλος, οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας, την ετοιμότητα των κρατών μελών για την πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, καθώς και τις αυξανόμενες υβριδικές απειλές. Στην ατζέντα περιλαμβάνονται επίσης οι εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια και η κατάσταση στη Μολδαβία.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας
Μεγάλη επιτυχία της Ελλάδας αποτελεί η αναφορά σχετικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο στα συμπεράσματα, τα οποία αναμένεται να κλείσουν στις επόμενες ώρες. Σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά η θέση της ΕΕ ότι το μνημόνιο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη». Ουσιαστικά, δηλαδή, επιβεβαιώνεται από τα κράτη μέλη ότι το μνημόνιο είναι άκυρο και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτες χώρες. Όπως επισήμανε ο πρωθυπουργός, το τουρκολιβυκό μνημόνιο «δεν έχει ουσιαστικά καμία πρακτική και νομική αξία».
Επίσης, πέρασε η ελληνική πρόταση να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα για την ασφάλεια και την άμυνα συγκεκριμένη αναφορά για τη συνεργασία της ΕΕ με «ομονοούσες χώρες (like-minded countries), που συμμερίζονται τους στόχους μας στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας».
Στη συζήτηση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα και συγκεκριμένα σχετικά με τη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες, ο πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε τρίτες χώρες που δεν ευθυγραμμίζονται με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ) και τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει να λάβει υπόψιν τα στρατηγικά συμφέροντά της και να μην αντιμετωπίσει αυτές τις συνεργασίες ως business as usual, ή απλώς ως μια επιχειρηματική συναλλαγή.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της άμυνας, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε χρήσιμη την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, πρόσθεσε, ωστόσο, ότι από μόνη της δεν αρκεί και ότι χρειάζεται ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για την προώθηση προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Αναφέρθηκε στο 12ετές εξοπλιστικό σχέδιο της Ελλάδας και υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει να στηρίξει το ευρωπαϊκό σύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην άμυνα.
Κατά την άφιξή του στη Σύνοδο, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Πρόεδρος της Κομισιόν ανταποκρίθηκε άμεσα προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό και σημείωσε ότι ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος μαζί με Υπουργούς από την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Μάλτα θα βρεθεί στην ανατολική και στη δυτική Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, έτσι ώστε να μεταφέρουμε το μήνυμα στις λιβυκές αρχές ότι αυτή η πρακτική δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεχτή.
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει ήδη κινητοποιήσει και τις Ένοπλες Δυνάμεις της, έτσι ώστε να υπάρχει μία αποστολή επιτήρησης των λιβυκών αρχών, έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα σαφές μήνυμα ότι θέλουμε, απαιτούμε να συνεργαστούμε με τις λιβυκές αρχές, ώστε αυτά τα σκάφη των δουλεμπόρων είτε να μη φεύγουν από τις ακτές είτε να επιστρέφουν στις ακτές της Λιβύης πριν αυτά εξέλθουν των χωρικών τους υδάτων.
Επιμέλεια: Ιουλία Βελισσαράτου
Αποστολή: Γεωργία Σκιτζή
Ανταπόκριση: Έλενα Αποστολίδου
Σχετική είδηση: Μήνυμα ενότητας στέλνουν οι 27 από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος