“Το σχέδιο”: γράφει η Κατερίνα Μαλακατέ

ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ,

 ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Ένα πολιτικό θρίλερ, λέει στο οπισθόφυλλο πως είναι «Το Σχέδιο». Κι εκ πρώτης όψεως όντως πρόκειται για μια δυστοπία, ένα κλασικό βιβλίο what if-« τι θα γινόταν αν». Όμως αν κανείς ψάξει την ουσία, το μυθιστόρημα αυτό είναι ένα ψυχογράφημα, είναι η διερεύνηση των ανθρώπινων χαρακτήρων σε ακραίες καταστάσεις. Πώς αντιδρά ένα δεκαπεντάχρονο κορίτσι που ζει στη βία των δρόμων και βρίσκεται ξαφνικά ολομόναχο σε ένα τελείως εχθρικό περιβάλλον. Τι θα κάνει ο παππούς της, ένας άντρας που έζησε μια τακτοποιημένη, κοινότοπη ζωή, ως να συμβεί στη χώρα το αδιανόητο και να αναποδογυρίσουν όλα. Και πώς θα συμπεριφερθεί ένας διανοούμενος, που ήξερε και έβλεπε την καταστροφή να έρχεται και επέλεξε να αυτοεξοριστεί.

Οι σχέσεις των ανθρώπων λαμβάνουν κάποιες στιγμές εξωφρενικές διαστάσεις, ειδικά αυτές μεταξύ πατέρα-κόρης και παππού-εγγονής, όταν ανατρέπονται εντελώς Οι ήρωες βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η χώρα είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και δεν μπορεί παρά να φτάσουν στα όρια τη συμπεριφορά τους.

Είχα σκοπό να γράψω ένα βιβλίο σε γλώσσα απλή και κατανοητή, με ένα θέμα που να αγγίξει όλους τους αναγνώστες, κι ας είναι η πολιτική δυστοπία. Θέλησα να μιλήσω για την κρίση σε ένα δεύτερο επίπεδο, χωρίς να δεσμεύομαι από την καθημερινότητά μας ως έχει. Το Σχέδιο είναι σκληρό, βίαιο, όμως δεν έχει σχεδόν καμία σκηνή βίας. Αντίθετα έχει σκηνές τρυφερότητας και πόθου. Μιλά για αυτό που βιώνουμε όλοι, αλλά σπανίως λέμε, για το πόσο επηρεάζεται η προσωπική μας ζωή από αυτό που πολιτικά συμβαίνει. Για τα όνειρα που κάναμε προ κρίσης, για τα δεδομένα και τις αυταπάτες μας, που μας οδήγησαν να χτυπήσουμε σε τοίχο λίγα χρόνια πριν. Και να επανεκκινήσουμε.

Ταυτόχρονα είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο από μια βαριά βιβλιόφιλη συγγραφέα. Τα βιβλία των άλλων βρίσκουν τρόπους και παρεισφρέουν στα δικά μου, οι λογοτεχνικές αναφορές είναι πολλές. Δεν θα τις βρείτε στις υποσημειώσεις, ο καθένας ας ανακαλύψει τις δικές του.

Ας ανακαλύψει και τις αντοχές του. Γιατί ο καθένας μας ξέρει για τον εαυτό του, αν θα ήταν μέσα ή έξω από τα Συρματοπλέγματα του Κακού Ένα, αν θα παρέδιδε την ελευθερία του για ένα πιάτο φαί, λίγο ίντερνετ, νερό και ρεύμα. Ο καθένας μας ξέρει με ποιους θα πήγαινε, και ποιους θα άφηνε.

Για αυτό το Κακό στο βιβλίο είναι άδηλο. Ο δικτάτορας Ένας δεν εμφανίζεται ποτέ, ούτε βιαιοπραγεί. Η Αντίσταση μοιάζει εξίσου καρικατούρα με κείνον. Κι αυτή που πιστεύει περισσότερο στην ανατροπή, είναι το κορίτσι με τα βαριά παιδικά τραύματα, η κόρη και εγγονή, η πέτρα του σκανδάλου, εκείνη που κινεί τα νήματα αλλά μιλά πολύ λίγο, περισσότερο με σιωπές.

Το Σχέδιο είναι μια πολιτική δυστοπία, ένα είδος που σπανίως διαβάζεται στη χώρα μας. Ίσως θα έπρεπε από κάπου οι αναγνώστες να ξεκινήσουν.

Κατερίνα Μαλακατέ

«Χωρίς διαβατήριο, θα ήταν πιο σωστός τίτλος. Χωρίς χαρτιά και όνομα. Χωρίς υπόσταση. Κανένας δεν είναι άπατρις. Κανένας. Ούτε καν αυτός δεν ήταν, όσο κι αν ήθελε να το πιστεύει για τον εαυτό του. Σε κυνηγάει η πατρίδα, σε κυνηγάει κι η φάτσα σου δίπλα στα οπωροκηπευτικά».

Το μυθιστόρημα της Κατερίνας Μαλακατέ Το σχέδιο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μελάνι (σελ.: 228, τιμή: 13,00 €).

Παρουσίαση του βιβλίου από τη συγγραφέα στη «Βιβλιοθήκη του Πρώτου» μπορείτε να ακούσετε εδώ.

Η Κατερίνα Μαλακατέ γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. Σπούδασε Φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 2009 διατηρεί το βιβλιοφιλικό ιστολόγιο Διαβάζοντας, ενώ είναι συνιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου – καφέ Booktalks. Διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε τέσσερα συλλογικά έργα. Το Σχέδιο είναι το δεύτερο βιβλίο της.