«54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης»: γράφει ο Βασίλης Τσιάμης

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Στο πρώτο μου μυθιστόρημα «54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης» προσπάθησα να μετουσιώσω σε λογοτεχνία την πολυεπίπεδη και πολύχρονη έρευνά μου γύρω από την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Δεν ήταν εύκολο. Κυρίως θέλησα να αποδώσω το κλίμα της εποχής. Έπρεπε, εκ των πραγμάτων, να αγνοήσω ή να διαλύσω καθωσπρεπικούς μύθους και καθιερωμένες «προσεγγίσεις» που όμως δεν έχουν και πολλή σχέση με την πραγματικότητα και με όσα συνέβησαν εκείνες τις κρίσιμες μέρες του 1453, καθώς υπάρχει η παγιωμένη τάση να μαλακώνουν τα γεγονότα και εξ αυτού να εξισώνονται εκείνοι που έκαναν το καθήκον τους με όσους το απέφυγαν. Βασική μου αρχή ο σεβασμός στην Ιστορία και όχι στα παραμύθια. Η Ιστορία προσπαθεί να προσεγγίσει όσο περισσότερο γίνεται την αντικειμενική αλήθεια. Διότι η Ιστορία ασχολείται με ανθρώπους όπως εμείς, ατελείς και με αδυναμίες. Όταν φτάνουμε, για διάφορους λόγους, να τοποθετούμε κάποιους πάνω σε ένα βάθρο, όπου παραμένουν εις τους αιώνας των αιώνων τέλειοι, έξω από κάθε σύγκριση με υπαρκτούς ανθρώπους και διαφορετικοί, ωσάν άλλο ζωικό είδος, τότε δεν μιλάμε πια για την επιστήμη της Ιστορίας, αλλά για μυθολογία, όπου τα στοιχεία της αλήθειας συχνά υπάρχουν, σίγουρα όμως υπάρχουν και τα στοιχεία του μύθου. Και ο μύθος, εξ ορισμού, δεν είναι ποτέ όλη η αλήθεια.

Ιστορία και λογοτεχνία έχουν αντιμετωπίσει την άλωση και τους βασικούς πρωταγωνιστές της πάνω στη μυθολογική τους διάσταση, εξισώνοντας δίκαιους και αδίκους, ήρωες και προδότες, προκαλώντας τεράστια σύγχυση.

«54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης»: γράφει ο Βασίλης Τσιάμης
Φωτογραφία εξωφύλλου: Painting of the conquest of Constantinople in 143 by the Ottomans under Sultan Fatih Sultan Mehmed, Museum Panorama 1453 in Topkapi city park. Zeytinburnu, Instanbul, Alamy Stock Photo. Σχεδιασμός εξωφύλλου: Ξένια Τρύφων

Η Ιστορία γενικά είναι από αρκετά έως αφόρητα άδικη απέναντι στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Κι όμως, δύσκολα, πολύ δύσκολα, μπορεί η ιστορική μνήμη να ενθυμηθεί μορφή, που να συνέβαλε περισσότερο από τον «Μαρμαρωμένο Βασιλιά» στο να υφίσταται σήμερα Ελλάδα, όπως την ξέρουμε…

Ακόμα κι αν υποθέσουμε, πράγμα όχι αυταπόδεικτο, ότι κάποτε γινόταν και η Εθνεγερσία (όπως έγινε το 1821), η Ιστορία μέχρι και που μπορεί να την έβλεπε σαν… εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Οθωμανών υπηκόων. Αν δεν την έκαναν με τα άρματα, ως κληρονόμοι του Παλαιολόγου, οι Κολοκοτρώνηδες και οι Καραϊσκάκηδες και οι Μιαούληδες και οι Κανάρηδες, θα ήταν μιαν εθνεγερσία ξεθυμασμένη.

Η αναβίωση του ελληνικού πνεύματος ξεκίνησε κατά την Περίοδο των Παλαιολόγων, όταν και το Βυζάντιο ανέδειξε σπουδαία πνεύματα και γέννησε υψηλή τέχνη. Στην Ιταλία, ήδη πριν από την Άλωση, επικράτησε ενθουσιασμός από την ανακάλυψη της κληρονομιάς του αρχαίου κόσμου. Η όλη αυτή ατμόσφαιρα στους κύκλους της διανόησης έδωσε ισχυρή ώθηση στην αναγέννηση της ελληνικότητας. Ως συνείδησης και ως ταυτότητας. Εκ των πραγμάτων, η Ορθοδοξία αντιμετώπισε όλο αυτό το κίνημα με δυσπιστία.

Και στον αντίποδα ο έτερος μεγάλος πρωταγωνιστής, ο φιλόδοξος και ικανότατος Μεχμέτ Β’, αλλά και με πολλά προσωπικά ελαττώματα. Η τεράστια στρατιωτική κινητοποίηση του νεαρού σουλτάνου έγινε κυρίως να καμφθεί η θέληση ενός ανθρώπου, του πεισματάρη Αυτοκράτορα. Οι Οθωμανοί ήταν μάλλον λιγότεροι φορομπήχτες από τους Ρούμηδες και πολύ πιο ανεκτικοί σε θέματα διαφορετικότητας, ζήτημα τεράστιο και εντελώς κουκουλωμένο από τις δικές μας καθωσπρεπικές εκδοχές της Ιστορίας. Προσπάθησα να το αναδείξω. Επίσης, στο μέτρο του δυνατού, να δώσω μια προσωπογραφία του σουλτάνου, βασισμένος σε πραγματικά γεγονότα, και να σκιαγραφήσω την προσωπικότητά του. Την ευγένεια και την αδιόρατη ειρωνεία του στις συζητήσεις του, τις μειλίχιες σκέψεις του, τις αγωνίες και τις διαστροφές του, τη μοχθηρότητα και τη σκληρότητα του χαρακτήρα του.

Στο μυθιστόρημά μου, δεν προσπάθησα να μαλακώσω καθόλου τα πράματα ούτε να παρουσιάσω ήρωες φτιαγμένους από αστρόσκονη, αλλά ανθρώπους με προτερήματα, αλλά και αδυναμίες και ελαττώματα. Βασική πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος, η Κωνσταντινούπολη, η Πόλη των Πόθων, το αντικείμενο διεκδίκησης δυο σπουδαίων αντρών.

Επίσης το Σχίσμα ήταν παράγοντας αποφασιστικής σημασίας για την πολιτική της εποχής. Οι ανθενωτικοί ήταν πάντοτε η πιο ισχυρή δύναμη στις λαϊκές τάξεις στον κατώτερο κλήρο της Αυτοκρατορίας. Αυτό, δυστυχώς, παρέμενε μέχρι τέλους. Τέλος, οι Ρώσοι έσπρωξαν την Αυτοκρατορία στο αδιέξοδο διότι ήθελαν την καταστροφή της, για να γίνει η Μόσχα η «Τρίτη Ρώμη».

Διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο, κάνει μια βουτιά στα πιο βαθιά και ανεξιχνίαστα νερά της ιστορικής εκείνης περιόδου. Ταξιδεύει με μια χάρτινη μηχανή του χρόνου στα μέσα του 15ου αιώνα, περιπλανιέται στα στενά και τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης, την περπατά σπιθαμή προς σπιθαμή και γεύεται τα εδέσματά της και μυρίζει τις ευωδιές της. Παράλληλα, μαζί με τους ήρωες του μυθιστορήματος, έρχεται σε επαφή με τις σκοτεινές πλευρές της, περιφέρεται στις κακόφημες γειτονιές της, ζει το δράμα μιας αιώνιας πόλης που ξέρει τη μοίρα της και την καρτερά στωικά.

Βασίλης Τσιάμης

«54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης»: γράφει ο Βασίλης ΤσιάμηςΤο ιστορικό μυθιστόρημα του Βασίλη Τσιάμη με τίτλο 54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος (σελ.: 608, τιμή: €17,50) και είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα.

Ο Βασίλης Τσιάμης γεννήθηκε το 1971. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως διορθωτής κειμένων.

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος