Οκτώ γονεϊκές συμπεριφορές που δημιουργούν κακομαθημένα παιδιά

Δύσκολο να είναι σήμερα κάποιος γονιός. Θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά με αυτοπεποίθηση, αλλά όχι αλαζονικά. Θέλουμε παιδιά ανεξάρτητα, αλλά να μην εναντιώνονται στην οικογένεια. Θέλουμε να ελέγχουμε τις πράξεις τους, τα συναισθήματά τους, ακόμα και τις σκέψεις τους. Όλα αυτά από μακριά, γιατί είμαστε πολύ απασχολημένοι. Δύσκολο να είναι κάποιος παιδί σήμερα.

Ωστόσο, οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να προσπαθήσουν να δουν τον κόσμο με τα μάτια του παιδιού τους. Οι γονείς είναι οι πιο σημαντικές πηγές αγάπης, υποστήριξης και καθοδήγησης των παιδιών τους.

Έχετε σκεφτεί ότι κάποιες από τις δικές μας συμπεριφορές ως γονείς, δημιουργούν κακομαθημένα παιδιά;

Υποχωρώντας στα ξεσπάσματα

Η γονεϊκότητα δεν είναι εύκολη, ειδικά όταν πρόκειται για τη διαχείριση των ξεσπασμάτων. Είναι σαν να στέκεσαι σε ένα σταυροδρόμι και να πρέπει να επιλέξεις μονοπάτι. Το εύκολο μονοπάτι είναι να ενδίδεις στα ξεσπάσματα.

Ωστόσο, εδώ υπεισέρχεται  η έννοια της «ενίσχυσης». Στην ψυχολογία, η ενίσχυση αναφέρεται σε οτιδήποτε αυξάνει την πιθανότητα επανάληψης μιας συμπεριφοράς. Όταν ενδίδουμε στα ξεσπάσματα, ενισχύουμε χωρίς να το θέλουμε τη χειραγωγική συμπεριφορά. Σίγουρα, μπορεί να έχουμε μια πρόσκαιρη ηρεμία, όμως δημιουργούμε ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Το παιδί μαθαίνει ότι με τις εκρήξεις θυμού μπορεί να πάρει αυτό που θέλει.

Το να μην υποχωρήσετε δεν σημαίνει ότι είστε σκληροί. Απλώς του διδάσκετε καλύτερους τρόπους να επικοινωνεί τις ανάγκες του, χωρίς να καταφεύγει στη χειραγώγηση.

Έτοιμες λύσεις

Μην σπεύδετε να «σώσετε» τα παιδιά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Είτε πρόκειται για τα μαθήματα είτε για τους καυγάδες με τους φίλους τους, είτε για τη συμπεριφορά των δασκάλων και των καθηγητών του. Εμπιστευθείτε τα παιδιά σας και το περιβάλλον τους. Αλλιώς, τα μαθαίνετε να περιμένουν εσαεί την παρέμβασή σας.

Φυσικά και θα είστε ενήμεροι, θα τα ρωτάτε και θα τα καθοδηγείτε. Αλλά σημασία έχει να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες μόνα τους.

Ενας κόσμος χωρίς συνέπειες

Στο ζωικό βασίλειο, μια συμπεριφορά είναι πιο πιθανό να επαναληφθεί εάν ακολουθείται από ένα θετικό αποτέλεσμα. Αυτό είναι γνωστό ως λειτουργική κλιμάκωση. Μια έννοια που εισήγαγε ο διάσημος Αμερικανός ψυχολόγος  ψυχολόγος Μπ. Φ. Σκίνερ (B.F. Skinner), στη μελέτη για τη θεωρία της εξαρτημένης μάθησης.

Η ίδια αρχή ισχύει και για τα παιδιά. Όταν συμπεριφέρονται άσχημα και δεν υπάρχουν συνέπειες, μαθαίνουν ότι μια τέτοια συμπεριφορά είναι αποδεκτή. Μπορεί ακόμη και να την επαναλάβουν επειδή παράγει τα επιθυμητά αποτελέσματα χωρίς αρνητικές επιπτώσεις.

Έλλειψη σταθερότητας

Η συνέπεια είναι το κλειδί στη διαπαιδαγώγηση, ιδίως όταν πρόκειται για τον καθορισμό ορίων. Όταν δεν είμαστε σταθεροί με τους κανόνες που έχουμε θέσει, τα παιδιά είναι εύκολο να εκμεταλλευτούν την κατάσταση. Μπορεί να δοκιμάσουν διάφορες στρατηγικές μέχρι να βρουν αυτή που λειτουργεί.

Παραμένοντας σταθεροί στέλνετε ένα σαφές μήνυμα στο παιδί, σχετικά με το τι περιμένετε από αυτό και ποιες συμπεριφορές δεν αποδέχεστε.

Ηρεμία έναντι της αλήθειας

Ως γονείς, συχνά επιθυμούμε ηρεμία. Μετά από μια κουραστική μέρα, το τελευταίο πράγμα που θέλουμε είναι να τσακωθούμε με το παιδί μας. Πολλές φορές δεν έχουμε την ενέργεια και το κουράγιο για συγκρούσεις και αφήνουμε μικρά ψέματα να περάσουν απαρατήρητα. Αλλά μακροπρόθεσμα θα το πληρώσουμε.

Χρειάζεται να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον, όπου η ειλικρίνεια εκτιμάται και ενθαρρύνεται.

Τήρηση υποσχέσεων

Τα παιδιά μας μαθαίνουν από εμάς. Αν δίνουμε μια υπόσχεση, πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να την τηρήσουμε. Αυτό τους δείχνει ότι οι λέξεις έχουν βάρος και σημασία και ότι πρέπει και εκείνα να κρατάνε τον λόγο τους.

Πριν δώσετε μια υπόσχεση στο παιδί σας, βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να την τηρήσετε. Αν οι συνθήκες αλλάξουν, εξηγήστε γιατί δεν μπορείτε να τηρήσετε και επανορθώστε. Αυτό θα τους διδάξει την υπευθυνότητα.

Υπερβολικός έπαινος

Ο έπαινος είναι ένα ισχυρό εργαλείο στη διαπαιδαγώγηση. Μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας και να του δώσει κίνητρα. Ωστόσο, ο υπερβολικός έπαινος μπορεί να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες. Μπορεί το παιδί για το παραμικρό που κάνει να περιμένει έπαινο. Και αυτό δεν μπορεί να συμβεί στο περιβάλλον εκτός σπτιού.

Είναι σημαντικό να προσέχουμε πότε και πώς επαινούμε. Επικεντρωθείτε στον έπαινο της προσπάθειας και της βελτίωσης και όχι μόνο του αποτελέσματος.

Αγνοώντας τη συναισθηματική νοημοσύνη

Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας με θετικό τρόπο. Πρόκειται για μια κρίσιμη δεξιότητα, η οποία όμως συχνά παραβλέπεται στη γονική μέριμνα.

Είναι σημαντικό να μιλήσετε στα παιδιά σας για τα συναισθήματα – τα δικά τους και των άλλων. Βοηθήστε τα να μην ενοχοποιούν τα συναισθήματά τους. Να  καταλάβουν ότι δεν πειράζει να νιώθουν θυμό, λύπη ή απογοήτευση.

Η γονεϊκότητα δεν έχει να κάνει με την τελειότητα. Έχει να κάνει με την εξέλιξη, την προσαρμογή και τη μάθηση. Τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Σε αυτό το συναρπαστικό ταξίδι, ας θυμόμαστε ότι κάθε δυσκολία είναι μια ευκαιρία να καλλιεργήσουμε μια πιο υγιή και αυθεντική σχέση με τα παιδιά μας.

---