Δεσμοί Γυναικών: Μία ταινία «ψυχικό τραύμα» για τον δημιουργό της που μιλά στο ertnews.gr

Ο Μαχάματ-Σαλέχ Χαρούν είναι ένας κινηματογραφιστής με βαθιές ευαισθησίες. Με την ταινία του «Δεσμοί Γυναικών» που προβάλλεται ήδη στις ελληνικές αίθουσες, καταπιάνεται με το αφώτιστο θέμα των εκτρώσεων στο Τσαντ και το ρόλο της θρησκείας σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.

Δεσμοί Γυναικών: Μία ταινία «ψυχικό τραύμα» για τον δημιουργό της που μιλά στο ertnews.grΣυναντηθήκαμε διαδικτυακά στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Συναντήσεις στο Παρίσι» που διοργανώνει η Unifrance και μιλήσαμε για την ταινία του «Δεσμοί Γυναικών» που ήδη ξεκίνησε να προβάλλεται στην Ελλάδα σε μικρό κύκλωμα αιθουσών.

 – Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες για να μπει κάποιος στα άδυτα της κοινωνίας της δημοκρατίας του Τσαντ. Πώς καταφέρατε όχι απλά να εισχωρήσετε αλλά να σας εμπιστευτούν και προσωπικές ιστορίες οι γυναίκες της περιοχής;

– Λοιπόν, ξέρετε, όλα ξεκίνησαν με ένα άρθρο που διάβασα για μια νεαρή κοπέλα. Έμεινε έγκυος και μετά δεν ήθελε να το κρατήσει. Έτσι, φαίνεται ότι σκότωσε το νεογέννητο μωρό και το πέταξε στα σκουπίδια. Και οι άνθρωποι  της περιοχής ανακάλυψαν, ξέρετε, το νεκρό νεογέννητο μωρό. Έτσι άρχισα να σκέφτομαι αυτή την ιστορία, γιατί με τραυμάτισε ψυχικά. Τότε ρώτησα τον αδελφό μου που είναι γιατρός στο Τσαντ και μου είπε να στρέψω την έρευνα στις νοσοκόμες που εμπλέκονται σε αυτού του είδους τις παράνομες αμβλώσεις κ.λπ.

 – Επικοινωνήσατε λοιπόν μαζί τους. Σας σόκαρε όταν αναγνωρίσατε πόσο βαθιές ρίζες έχει αυτό το πρόβλημα;

– Ναι, και μου είπαν ότι είναι ένα καθημερινό πρόβλημα. Και από αυτό άρχισα να χτίζω την ιστορία του σεναρίου, από την οπτική γωνία της μητέρας. Στη συνέχεια εμπνεύστηκα και από τη δική μου μητέρα, επειδή, ξέρετε, συνήθιζε να βοηθάει πολλές γυναίκες, που έρχονταν στο σπίτι. Στο πατρικό μου στο Τσαντ πάντα φιλοξενούσαμε πολύ κόσμο· είχαμε κάθε μέρα περισσότερα από 15 άντρες που τρώγαμε μαζί, άντρες, και μετά γυναίκες περίπου 10 άτομα κάθε μέρα. Οι επισκέψεις και τα γεύματα ήταν μέρος της καθημερινότητάς μας. Η μητέρα μου συνήθιζε να βοηθάει όποιους και όποιες είχαν προβλήματα· γινόταν η πανοπλία τους. Έτσι εμπνεύστηκα τη μητρική φιγούρα της ταινίας από τη μητέρα μου και, καθώς την ξέρω πολύ καλά, ήταν πολύ απλό να μπω στον τρόπο σκέψης της και να προσπαθήσω να φτιάξω τον χαρακτήρα της Amina. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η πρωταγωνίστριά μου.

– Σε αυτά τα μέρη, κανείς δεν αμφισβητεί την εξουσία, αλλά πώς βρίσκουν αυτές οι γυναίκες τη δύναμη να αμφισβητήσουν την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία εκεί;

– Παίρνουν δύναμη από τη διάθεσή τους να είναι «χρήσιμες και ζωντανές». Ξέρουν πως αν θέλουν να δώσουν νόημα στη ζωή τους, πρέπει να αγωνιστούν. Νομίζω ότι βρίσκουν την ενέργεια στην επιθυμία τους. Συνεχίζουν να ζουν επειδή θέλουν να είναι ελεύθερες. Αν αποκοπούν από τη ζωτική τους ενέργεια για δικαιοσύνη, δεν θα υπάρξει τρόπος να αγωνιστούν. Είναι έτοιμες ακόμα και να φύγουν για να ζήσουν ελεύθερες, ξέρετε. Και έτσι μπορούν να βρουν την ενέργεια να αγωνιστούν και να ορθώσουν ανάστημα. Είναι ακριβώς σαν να θέλουν να αγαπηθούν γιατί έχουν δεχτεί απόρριψη… και έχεις δίκιο, αυτός είναι ο λόγος που μάχονται με αγάπη. Η αγάπη τις σώζει και η τρυφερότητα που έχουν. Στην ταινία μου «Δεσμοί Γυναικών» η μητέρα βοηθάει την κόρη της  να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Αντί να τη ρίξει αυτή η άνιση μάχη, «υπάρχει» εξαιτίας αυτής της μάχης.

– Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στις ανισότητες των φύλων αλλά και τη θέση που έχει η θρησκεία στο Τσαντ, που στην πραγματικότητα φοράει παρωπίδες.

– Ανισότητες υπάρχουν. Η κόρη στην ταινία είναι σαν νεκρή· γίνεται ένα είδος θηράματος επειδή είναι αδύναμη. Είμαστε μόνοι στο Τσαντ ξέρετε. Μια γυναίκα χωρίς τον άντρα είναι ακριβώς σαν ένα αδύναμο άτομο και ο καθένας μπορεί απλά να προσπαθήσει να κάνει ό,τι θέλει μαζί της. Οπότε ναι, η ιδέα της ταινίας να σου δείξει με την ασφάλεια της απόστασης ένα άγνωστο πολιτισμό για το δυτικό κόσμο αλλά και να φανερώσει ότι η τρυφερότητα (μιας μητέρας) είναι το μόνο μέρος, η μόνη «αγκαλιά» που θα της ανοιχθεί (σε ένα πληρωμένο παιδί). Και με αυτή την τρυφερότητα μπορεί να αντιταχθεί στη βία. Ναι, αυτό προσπάθησα να κάνω.

– Επιλέξατε να συνεργαστείτε με ερασιτέχνες ηθοποιούς, σωστά;

– Δεν είναι επαγγελματίες για να παρουσιάσουν ακόμα πιο ωμά την πραγματικότητα.

– Πως είναι η ζωή ενός δημιουργού που θέλει να συνεχίζει να παράγει ταινίες εμπνευσμένες από τον τόπο του, και στον τόπο του;

– Ξέρετε, ως κινηματογραφιστής, η φιλοσοφία μου μοιάζει με την τέχνη της μαγειρικής. Αν έχω κρεμμύδια και έχω ένα λουκάνικο, πρέπει να μαγειρέψω κάτι με τα υλικά που έχω· δεν περιμένω χαβιάρι ή βούτυρο ή κάτι άλλο. Πρέπει να κάνω το καλύτερο που μπορώ με αυτά τα υλικά, και χωρίς να είναι ένα είδος επιλογής, ανακάλυψα τον πλούτο από ανθρώπους που δεν είναι επαγγελματίες γιατί σου δίνουν αυτό που έχουν, και αυτό είναι κάτι πολύ αληθινό, πολύ ειλικρινές. Έκανα την επιλογή της ηθοποιού για το ρόλο της Amina ανάμεσα σε ερασιτέχνες που όμως είχα συνεργαστεί μαζί τους στην προηγούμενη ταινία μου. Ειδικά για αυτή ήξερα ότι ήθελε να παίξει ξανά, αυτή ήταν η επιθυμία της και το όνειρό της. Όταν συμφωνήσαμε και ήρθε στο κάστινγκ είχε ήδη παιδιά: ένα αγόρι τον Noel, ένα κορίτσι 1,5 έτους και το μωρό της που ήταν μόλις δύο μηνών. Τα άφησε στο αυτοκίνητο με μια γυναίκα που τη βοηθούσε και έκανε αυτού του είδους το κάστινγκ και μια πρόβα. Και μετά από μία ώρα έλεγε: “Μπορώ να πάω λίγο στα παιδιά μου; Ξέρετε, έπρεπε να τα θηλάσει. Η επιθυμία της όμως ήταν τόσο δυνατή, οπότε δεν θα μπορούσε να είναι ψεύτικη. Εκεί γνώρισα τη δική της αλήθεια. Ήταν μια ειλικρινής πράξη που έδειξε ότι πραγματικά θέλει να πάρει το ρόλο. Νομίζω ότι καλά έκανα και την εμπιστεύτηκα. Ήταν συνεπής στις υποσχέσεις της. Αργότερα βρήκα και την κοπέλα που έπαιξε το ρόλο της κόρης και είδα αν ταιριάζουν. Αυτή η κοπέλα έμεινε μαζί με την ηθοποιό που υποδύθηκε την Αμίνα και έζησαν στη συνέχεια για δύο μήνες μαζί καθ’ όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων. Αυτό νομίζω έκανε ακόμα πιο ειλικρινή τη σχέση που έβγαλαν στην ταινία.

– Αυτή η σχέση είχε πολύ ουσιαστική αγάπη. Αποδίδεται και αυτή με όρους μαγειρικής;

– Η αγάπη είναι σαν να μαγειρεύεις σε κάποιον που αγαπάς. Είναι σαν να μαγειρεύω σε κάποιον που αγαπώ. Είναι το συναίσθημα που έχεις για το άτομο στο οποίο μαγειρεύεις. Πάντα χρησιμοποιούσα τέτοια παραδείγματα ακόμα και στη σχολή κινηματογράφου, όπου διδάσκω. Λέμε στους μαθητές μας να κάνουν ταινίες σαν να μαγειρεύουν στη μητέρα τους, με δεδομένο πάντα ότι όλοι αγαπούν τη μητέρα τους. Αν θέλεις να μαγειρέψεις στη μητέρα σου, σίγουρα θα προσέξεις να μην κάψεις το φαγητό σου. Ξέρεις ότι θα κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς. Φανταστείτε τη μητέρα σας να έρχεται στο σπίτι σας και αυτή να είναι ήδη 80 χρονών. Θέλετε να της φτιάξετε κάτι που ξέρετε ότι θα την ικανοποιήσει. Το μυστικό μου λοιπόν για τις καλές ταινίες και τους καλούς κινηματογραφιστές είναι να θυμόμαστε ποιους αγαπάμε και να λέμε ιστορίες σα να θέλουμε να τις κεράσουμε στους αγαπημένους μας.

– Σας έχει βοηθήσει το γεγονός ότι ενώ κάνετε ταινίες για την κουλτούρα σας, έχετε την παραγωγική υποστήριξη από χώρες όπως η Γαλλία;

– Ναι, ιδιαίτερα σε αυτή την παραγωγή υπήρξε πραγματικά αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια και καλοσύνη. Κατανόησαν ότι η ιδέα μου βασίστηκε σε φιλοσοφίας της ζωής. Όταν φεύγεις από κάποιο τόπο, το πολύ σημαντικό είναι να διατηρείς και να έχεις καλές σχέσεις με τους «γείτονές σου».

– Δείχνετε άνθρωπος που και αμφισβητεί και γεμίζει γαλήνη η ψυχή του από την πίστη.

– Θα σας πω κάτι. Συνηθίζαμε να λέμε στον τόπο μου ότι όποιος πεθαίνει και πηγαίνει στον παράδεισο, η πρώτη κουβέντα που ανταλλάσσει με το Θεό μπορεί να φέρνει χαρά. Ο θεός όμως θα μας ρωτήσει και για τη σχέση μας με τους γείτονές μας. Αν δεν ξέρετε τίποτα για τους γείτονές σας, αυτό δεν είναι καθόλου καλό. Μόνο η αλληλεγγύη φέρνει τη θείωση. Κάθε είδος αλληλεγγύης και να φροντίζετε ο ένας τον άλλον. Η εσωτερική ειρήνη πηγάζει από αυτό.

-Αυτό που περιγράφετε μοιάζει με τον κινηματογράφο που κάνετε.

-Αυτό αλλά και κάτι ακόμα. Αν καταρρίψεις όλους αυτούς τους κανόνες, ώστε να μπορείς να έχεις ένα είδος σύγκρουσης, ή ένα κάποιο δράμα για να περιπλέξεις λίγο τη δράση σου.

-Τί σημαίνει ο τίτλος της ταινίας σας στη γλώσσα σας;

-Ζήστε το «μαζί».

-Συμβολικός τίτλος.

-Όταν μοιράζεστε τον ίδιο χώρο, ανήκουμε στην ίδια κοινότητα· είναι λοιπόν καθήκον μας να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, να αλληλοβοηθόμαστε σε πνεύμα αλληλεγγύης και καλοσύνης.

– Πώς θα παρουσιάζατε σύντομα την ταινία σας «Δεσμοί Γυναικών» για το Ελληνικό κοινό;

-Πρόκειται για την ιστορία μιας μητέρας και της κόρης της, 15 ετών που μένει έγκυος (από βιασμό), αλλά δεν θέλει να κρατήσει το παιδί. Αυτό είναι λοιπόν το θέμα της ταινίας και ελπίζω ότι θα την απολαύσετε. Αποτελεί ένα είδος οικουμενικής κατάστασης και είμαι σίγουρος ότι πολλές γυναίκες αλλά και άνδρες μπορούν να βρουν κάτι σε αυτή την ταινία που να τους αγγίξει. 

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος