Daniela Elstner: Η πανδημία δημιούργησε ευκαιρίες για τον γαλλικό κινηματογράφο

Η Daniela Elstner είναι ένα από τα διευθυντικά στελέχη της Unifrance, του οργανισμού προώθησης του Γαλλικού κινηματογράφου στον κόσμο. Μέσα από μια σειρά εμπορικών μάρκετ αλλά και γαλλόφωνων φεστιβάλ στον κόσμο, στοχεύει μαζί με την ομάδα της στην εξωστρέφεια του γαλλικού κινηματογράφου και πολιτισμού.

Όπως μας είπε στη συνέντευξη που μας παραχώρησε: «Το γεγονός ότι σε ορισμένες περιοχές οι κινηματογράφοι έκλεισαν για σχεδόν έναν χρόνο μπλόκαρε τη ροή του κοινού στις αίθουσες. Όταν άνοιξαν ξανά, το κοινό επέστρεψε. Το πραγματικό πρόβλημα όμως ήταν για τον Αμερικανικό κινηματογράφο και αυτό είχε μάλιστα ξεκινήσει πριν το 2020. Εξαιτίας αυτού του προβλήματος υπήρξε ζήτηση και για ευρωπαϊκές (και ιδιαίτερα γαλλικές ταινίες) παγκοσμίως. Ιδιαίτερα η Γαλλική παραγωγή πέρυσι ήταν πολύ πλούσια και ποικιλόμορφη με πάρα πολλές διαφορετικές ταινίες μυθοπλασίας, κινουμένων σχεδίων κλπ. Αν και ακούγεται άσχημο, γνωρίζω ότι αυτή η κρίση δημιουργεί και ευκαιρίες γιατί μας επέτρεψε να βρούμε διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης του κινηματογράφου. Το πρόβλημα ήταν πως θα πείσουμε το κοινό να ξανά μπει στις αίθουσες; Ή ποιο κοινό θα εμπιστευόταν να επιστρέψει στην αίθουσα γρηγορότερα. Ξέρω ότι, για παράδειγμα, τις γαλλικές ταινίες τις προτιμούν οι μεγαλύτεροι ηλικιακά θεατές και όχι η νέα γενιά. Πιστεύω ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι αυτό και στο μέλλον πρέπει πραγματικά να το λάβουμε υπόψη μας και να χτίσουμε μια στρατηγική για το πώς να προσελκύσουμε περισσότερο τη νεότερη γενιά στις αίθουσες. Νομίζω ότι για τη Γαλλία, αλλά και για την Ευρώπη χρειαζόμαστε μια τέτοια πολιτική».

Δείτε στο βίντεο επιλεγμένες σκηνές από τις πιο δημοφιλείς γαλλικές ταινίες του 2021:

Η Γαλλία είναι ίσως μια από τις λίγες χώρες που δεν έχει παραδοθεί άνευ όρων στην παγκοσμιοποίηση των πλατφορμών. Έχουν επιβάλλει αυστηρούς κανόνες που προστατεύουν σε βάθος χρόνου τις ταινίες τους στις διεθνείς αγορές. «Όπως ίσως γνωρίζετε, στη Γαλλία έχουμε ένα πολύ ρυθμισμένο σύστημα [παραγωγής και διανομής] με πολύ συγκεκριμένους κανόνες. Οι Γάλλοι βοηθήσαμε στις αλλαγές στον Ευρωπαϊκό χάρτη της διανομής των παραγωγών στις πλατφόρμες γιατί αλλάξαμε λίγο τους κανόνες. Τώρα, για παράδειγμα μια πλατφόρμα που κάνει συμπαραγωγές ταινιών στη Γαλλία, δεν κατέχει όλα τα δικαιώματα και δεν κάνει παγκόσμια διανομή, επιτρέποντας τουλάχιστον για 30 μήνες στις ταινίες να μπορούν να διανεμηθούν κινηματογραφικά ή με όποιο άλλο μέσο. Πιστεύουμε ότι αυτό θα αλλάξει στο μέλλον και συνεχίζουμε να διαπραγματευόμαστε. Πιστεύουμε ότι αν το κατορθώσουμε, αυτό θα ευεργετήσει και άλλες περιοχές που θα μπορούν να διανέμουν κινηματογραφικά τις ταινίες τους πριν καταλήξουν σε κάποια τηλεοπτική πλατφόρμα. Θα είναι επιλογή του δημιουργού δηλαδή αν θα διανέμει κατευθείαν την ταινία του στην πλατφόρμα ή όχι. Όπως μόλις είπατε, αυτό είναι ένα πρόβλημα γιατί οι ταινίες μας προορίζονται για να προβληθούν στη μεγάλη οθόνη του κινηματογράφου και για τους Γάλλους, είναι επίσης πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε το σύστημα ζωντανό. Με αυτόν τον τρόπο οι ταινίες αποκτούν μια αυθεντικότητα. Η σωστή πορεία μιας ταινίας είναι να βγαίνει στις αίθουσες, ο τύπος να γράφει για αυτή, να ταξιδεύει σε φεστιβάλ και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα να καταλήγει σε πλατφόρμα. Η κινηματογραφική προβολή της ταινίας είναι σαν διαφήμιση και για την πλατφόρμα. Κάθε αλλαγή είναι δύσκολη, έτσι και εμείς πρέπει να ζήσουμε με τις πλατφόρμες και να δούμε πως θα τις εντάξουμε στο νέο τρόπο προσέγγισης του κινηματογράφου, των ταινιών και του υπάρχοντα παραδοσιακού τρόπου διανομής ταινιών στις αίθουσες κάθε χώρας. Το πραγματικό θέμα που μας απασχολεί είναι πως αν μια ταινία βγει σε πλατφόρμες κατευθείαν, δεν γίνεται ελκυστική για να την αγοράσει ένας διανομέας. Μπορεί μέσω της πλατφόρμας να κερδίζει αναγνωρισιμότητα, δεν ενισχύει όμως την εξαγωγή του πολιτισμού».

Η Unifrance είναι ένας οργανισμός προώθησης γαλλόφωνων παραγωγών. Ένας από τους πυλώνες τους είναι η οργάνωση φεστιβάλ με γαλλικές ταινίες ή ταινίες όπου κυριαρχεί η γαλλική γλώσσα και η έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου με το κοινό, στέλνοντας τους συντελεστές να τα παρουσιάσουν. Στη Ελλάδα για παράδειγμα, το Γαλλόφωνο Φεστιβάλ Κινηματογράφου που τελεί υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας και του IFA, γίνεται σε συνεργασία με τη Unifrance. Πόσο έχουν επηρεαστεί από την πανδημία; «Φυσικά και έχουμε επηρεαστεί γιατί από τον παραδοσιακό τρόπο έπρεπε να προχωρήσουμε σε μεικτό και ψηφιακό. Η Unifrance έπρεπε να αντιδράσει πολύ άμεσα και όπως βλέπετε, σήμερα και εμείς συζητάμε μέσω zoom. Ξέρουμε ότι οι ψηφιακές συζητήσεις δεν είναι ίδιες με τις δια ζώσης. Πραγματικά θα θέλαμε να βρισκόμασταν από κοντά και να τα λέγαμε, όπως θα θέλαμε το ίδιο να κάνουν και οι καλλιτέχνες μας. Κατανοήσαμε τις ψηφιακές δυνατότητες που μας δίνονται και τις αξιοποιήσαμε. Τις προάλλες μιλούσα με τη Σεσίλ Σιαμά που κυκλοφόρησε την ταινία της «η Μικρή Μαμά» σε 40 χώρες και έκανε ψηφιακή προώθηση. Μου είπε ότι το να κάθεσαι στο σπίτι σου, στον δικό σου χώρο κάνει τα πάντα να μοιάζουν πιο βολικά ακόμα και το να μιλάς σε δημοσιογράφους. Καταλαβαίνετε ότι και από αυτή την ψηφιακή εποχή έχουμε πολλά πράγματα ακόμα να μάθουμε. Αυτό που πραγματικά πιστεύω ότι όταν κάνεις μια ταινία, ταξιδεύεις μαζί της σε κάθε χώρα για να την προωθήσεις, κάθεσαι στον κινηματογράφο και ακούς τη γνώμη του κοινού, βλέπεις την ταινία σου σε άλλη χώρα και άλλους κινηματογράφους. Αυτό είναι ένα αναντικατάστατο συναίσθημα. Η διαδραστική αντίδραση του κοινού με την ταινία είναι μια μοναδική εμπειρία. Ένας σκηνοθέτης ή ηθοποιός μπορεί να καταλάβει από τις αντιδράσεις του κοινού περισσότερα για την ταινία του, ιδιαίτερα όταν στο τέλος της ταινίας ακολουθεί η συζήτηση. Εκείνη τη στιγμή συμβαίνει κάτι μαγικό. Πιστεύω ότι αυτό δεν μπορούμε να το αντικαταστήσουμε· αν πιστεύετε στις προβολές στις μεγάλες οθόνες, αν εξακολουθείτε να πιστεύετε στην τέχνη του κινηματογράφου, αν πιστεύετε στην κινηματογραφική ολότητα, πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό το είδος προώθησης και να πηγαίνουμε όπου μας καλούν, να ερχόμαστε στη χώρα σου. Το να έχεις έναν σκηνοθέτη στον ίδιο τον κινηματογράφο και να μιλάει με το κοινό, νομίζω ότι δεν μπορείς να το αντικαταστήσεις. Καμία κάμερα, καμία ψηφιακή τεχνολογία, τίποτα δεν μπορεί να το αντικαταστήσει».

Αναφέρθηκε και στο νέο μέτρο που πέρασε που πλέον κάνει 100% Covid-free τους κινηματογράφους και τους χώρους τέχνης στη Γαλλία. «Πλέον στη Γαλλία δεν αρκεί μόνο ένα αρνητικό PCR για να πας κινηματογράφο, πρέπει να αποδείξεις ότι είσαι πλήρως εμβολιασμένος. Έγιναν πολλές συζητήσεις επί του θέματος για να καταλήξουν σε αυτό. Πρόσφατα η Unifrance κάλεσε 300 αγοραστές από όλον τον κόσμο Σε κανέναν από τους προσκεκλημένους μας δεν έμοιαζε λάθος αυτή η κίνηση. Όλοι τους έχουν κάνει και τις τρεις δόσεις γιατί θέλουν να μπορούν να βγαίνουν έξω. Υπάρχουν βασικά και οι αντιεμβολιαστές, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν είναι μέλη αυτής της βιομηχανίας. Νομίζω ότι αν θέλεις να διασωθεί ο πολιτισμός, ξεκινάς με την αποδοχή ότι και εσύ και το κοινό πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς να πηγαίνουν στον κινηματογράφο. Θεωρώ ότι πρέπει να αποδεχτούμε αυτόν τον κανόνα στην Ευρώπη με σκοπό να παραμείνει ζωντανή η πολιτιστική ζωή. Δεν είναι κάτι απλό. Πρέπει να ακολουθήσουμε όσα προτείνουν οι πολιτικοί από όποιο κόμμα και αν ανήκουν. Αποδέχοντας αυτούς τους κανόνες, παίξαμε μαζί σας αυτό το παιχνίδι κανόνων, τώρα όμως πείτε και εσείς στο κοινό ότι τα πράγματα είναι ασφαλή για να επιστρέψουν στις αίθουσες. Αυτό είναι το πιο σημαντικό γιατί οι καλλιτέχνες, περισσότερο από τον καθένα, χρειάζονται το κοινό. Αυτή την ευθύνη πρέπει να τη μοιραστούμε».

Στο τέλος της ζητήσαμε να διαλέξει μερικές από τις Γαλλικές ταινίες που προτείνει στο κοινό: «Μου είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω μόνο μία. Φέτος για παράδειγμα είχαμε το «Titane» που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα και το θεωρώ μια ισχυρή πρόταση για την κινηματογραφική τέχνη. Επίσης «Το Γεγονός» που κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία, έχει τελείως διαφορετικό κινηματογραφικό ύφος που προκαλεί πολλά συναισθήματα και διαφέρει από όλες τις άλλες ταινίες μας. Ακόμη, το «Lost Illusions» του Ζαβιέ Ζιανολί. Με τόση ποικιλία δυσκολεύομαι να διαλέξω μόνο μία. Μην ξεχνάτε ότι έχω την πολυτέλεια να είμαι μέρος αυτής της οικογένειας και εκτός από δουλειά μου είναι μέρος της ζωής μου. Για εμένα βέβαια είναι σημαντικό να ανακαλύπτω πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες, οπότε το πραγματικό ερώτημα που θέτω στον εαυτό μου είναι ποιος/α θα με εκπλήξει το 2022. O Arnaud Desplechin έχει ήδη μια ταινία στα σκαριά… Έχουμε πολλές γυναίκες δημιουργούς που είναι έτοιμες να έρθουν με νέες προτάσεις, όπως η Κλερ Ντενί. Έχουμε όμως και τις εκπλήξεις για τις οποίες ζούμε και αναμένουμε».

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τις ευχές τις για το ελληνικό κοινό και το ευχαριστώ της που συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τον Γαλλικό κινηματογράφο. «Θα χαρώ να σας ξανασυναντήσω. Με την ευκαιρία να ευχαριστήσω το Ελληνικό κοινό που συνεχίζει να αγαπά τον Γαλλικό κινηματογράφο και να βλέπει γαλλικές ταινίες».