Ο ρόλος που παίζει η ψυχική υγεία στις θεωρίες συνωμοσίας

Κατά τη διάρκεια της τετράωρης κατάθεσης της στο Κογκρέσο τον περασμένο μήνα, η μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος Φράνσις Χάουγκεν, αναφέρθηκε σε ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο θα πρέπει να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη διάδοση των θεωριών συνωμοσίας στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που είδε η πρώην υπεύθυνη προϊόντων του Facebook, οι σωματικά και συναισθηματικά απομονωμένοι χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων που είναι διαζευγμένοι, χήροι ή έχουν μετακομίσει πρόσφατα, καταναλώνουν παραπληροφόρηση στην πλατφόρμα σε πολύ μεγάλο ποσοστό.

«Τα συστήματα που προορίζονται να τους κρατήσουν ασφαλείς ελέγχοντας την παραπληροφόρηση, σταματούν να λειτουργούν όταν οι άνθρωποι βλέπουν 2.000 αναρτήσεις την ημέρα», είπε.

Οι αλγόριθμοι που επιβραβεύουν το ιδιαίτερα ελκυστικό περιεχόμενο ουσιαστικά εκμεταλλεύονται τους θλιμμένους ή μοναχικούς χρήστες που θέλουν να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους. Αυτό το νέο στοιχείο αποδεικνύει γιατί είναι λάθος να αντιλαμβανόμαστε την παραπληροφόρηση- η οποία μπορεί να περιλαμβάνει θεωρίες συνωμοσίας– ως πρόβλημα που προκαλείται μόνο από την πολιτική πόλωση και την έλλειψη παιδείας και κριτικής σκέψης. Κανένας έλεγχος των γεγονότων ή της διάψευσής τους δεν θα επουλώσει τα συναισθηματικά και ψυχολογικά προβλήματα των ανθρώπων που είναι επιρρεπείς στις θεωρίες συνωμοσίας. Για αυτό και η προσέγγιση της παραπληροφόρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει λύσεις που αφορούν τη συναισθηματική ευημερία και την ψυχική υγεία.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα μπορεί να έλκονται από τις θεωρίες συνωμοσίας επειδή τους παρέχουν βεβαιότητα και ασφάλεια. Αυτή η γνώση τους κάνει να αισθάνονται μοναδικοί ή ανώτεροι από τους άλλους. Οι διαδικτυακές κοινότητες που διαδίσουν την παραπληροφόρηση, προσφέρουν στα μέλη, μια αίσθηση του «ανήκειν». Εκεί, οι άνθρωποι συχνά εργάζονται προς έναν κοινό στόχο, όπως η αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων του QAnon ή η διαμαρτυρία κατά του εμβολιασμού για την COVID-19. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης ως άμυνα κατά των θεωριών συνωμοσίας. Ωστόσο ορισμένοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να γοητεύονται από την αναζήτηση νοήματος σε ψευδείς πεποιθήσεις.

Οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο η έκθεση σε αυτήν επηρεάζει την ψυχική ευημερία των ανθρώπων. Όταν οι ερευνητές μελέτησαν τη σχέση μεταξύ του άγχους ή/και της κατάθλιψης και των πεποιθήσεων αναφορικά με θεωρίας συνωμοσίας σχετικά με την πανδημία, διαπίστωσαν μικρή συσχέτιση. Σε δύο μελέτες, το αυξημένο άγχος συσχετίστηκε με μεγαλύτερη αποδοχή της παραπληροφόρησης. Σε μια τρίτη, μεγαλύτερη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν συσχέτιση μεταξύ της κατάθλιψης και των συγκεκριμένων πεποιθήσεων σχετικά με την πανδημία.

Κάποιοι μπορεί να απορρίψουν αυτά τα ευρήματα επειδή οι επιδράσεις είναι μικρές σε σύγκριση με την πολιτική ταυτότητα. Εξάλλου, πολλοί άνθρωποι βιώνουν άγχος και κατάθλιψη, αλλά δεν έλκονται από θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο, αν αγνοήσουμε τον ρόλο που φαίνεται να παίζει η ευημερία και η ψυχική υγεία και επιμείνουμε ότι ο έλεγχος των γεγονότων, η διάψευση και οι καλύτεροι αλγόριθμοι είναι οι μόνες λύσεις, θα χάσουμε μια κρίσιμη ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τις υποκείμενες συνθήκες που μπορούν να βοηθήσουν κάποιους ανθρώπους. Κάποιος που αναζητά απλουστευτικές εξηγήσεις για όσα συμβαίνουν στη ζωή του, μπορεί να απορρίψει μια ψευδή θεωρία, αλλά να υιοθετήσει μια άλλη.

Για αυτό χρειάζονται ειδικές παρεμβάσεις που θα βοηθούν τους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να φροντίσουν την ψυχική τους υγεία. Ένας άνθρωπος που ξέρει να εντοπίζει και να διαχειρίζεται το άγχος του με διάφορες δεξιότητες, όπως διαλογισμός, σωματική άσκηση ή δημιουργικότητα, μπορεί να είναι λιγότερο επιρρεπής στις θεωρίες συνωμοσίας. Η εξάπλωση των θεωριών συνωμοσίας στις «κοινότητες ευεξίας», υποδηλώνει ότι οι δεξιότητες αυτές θα πρέπει να διδάσκονται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των θεωριών αυτών, στο διαδίκτυο.

Οι θεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες, αλλά επί του παρόντος δεν λαμβάνουν καμία καθοδήγηση από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ή την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία σχετικά με το πώς να αντιμετωπίζουν τις θεωρίες συνωμοσίας που προκύπτουν κατά τη θεραπεία. Ωστόσο, η παθολογικοποίηση αυτών των απόψεων ως ένδειξη ψυχικής ασθένειας θα αποξενώσει τους ασθενείς. Οι θεραπευτές θα πρέπει να υποστηρίζουν τους ανθρώπους καθώς μαθαίνουν νέους τρόπους αντιμετώπισης των συναισθημάτων τους.

Γνωρίζουμε επίσης ότι οι κοινότητες αυτές συχνά στοχεύουν σε ευάλωτες ομάδες. Εκείνοι που βρίσκονται στο στόχαστρο μπορεί να αισθάνονται αυξημένο φόβο και άγχος ή να βιώνουν μετατραυματικό στρες, όπως έχει συμβεί με πολλούς Ασιάτες Αμερικανούς, οι οποίοι έχουν υποστεί διακρίσεις ή επιθέσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Για αυτό και θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα ψυχικής υγείας.

Προκαταρκτική έρευνα σχετικά με την επίδραση των πακέτων στήριξης των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, διαπίστωσε σημαντική μείωση των συμπτωμάτων του άγχους και της κατάθλιψης. Αυτό είναι καλό, ανεξάρτητα από το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά θα πρέπει να διερευνήσουμε αν τέτοια μέτρα αποτελούν μερικό αντίδοτο στο δέλεαρ των θεωριών συνωμοσίας και της παραπληροφόρησης.

Η πανδημία τρόμαξε και απομόνωσε τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να αναζητούν απεγνωσμένα ηρεμία και βεβαιότητα. Αυτές οι συνθήκες είναι ιδανικές για την εξάπλωση θεωριών συνωμοσίας. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς την αποσταθεροποιητική δύναμη των θεωριών αυτών, θα πρέπει να εξετάσουμε τι αποζητούν οι άνθρωποι συναισθηματικά και ψυχολογικά και να τους παρέχουμε εργαλεία και ευκαιρίες για να το αποκτήσουν.

ΠΗΓΗ: Mashable

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος