Greenpeace: Προτάσεις για τη διασφάλιση ουσιαστικής επισιτιστικής επάρκειας στην Ευρώπη

Τους τελευταίους μήνες, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, oι τιμές των τροφίμων σπάνε ρεκόρ και η συζήτηση για την επισιτιστική κρίση φουντώνει.

Πώς φτάσαμε όμως να απειλούμαστε από επισιτιστική κρίση σε έναν πλανήτη που κάθε χρόνο πετάει το 30% της τροφής που παράγει (αξίας περίπου $940 δις τον χρόνο); Και το άλλο παράδοξο: μόνο το 22% των καλλιεργειών στα σιτηρά στην Ευρώπη προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση!

Λύση υπάρχει, όπως επισημαίνει η Greenpeace: Δεν χρειαζόμαστε περισσότερα τρόφιμα, αλλά δικαιότερη κατανομή των υπαρχόντων, δυνατότητα πρόσβασης όλων στην τροφή, ενδυνάμωση των μικρών παραγωγών που εφαρμόζουν ήπιες μεθόδους και δραστική μείωση της σπατάλης!

Η ΜΚΟ καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να πάρει αποφάσεις για ανθεκτικότερο και βιωσιμότερο αγροδιατροφικό μοντέλο και την ελληνική κυβέρνηση να τολμήσει να χαράξει αγροτική πολιτική που προτεραιοποιεί τη Μεσογειακή Διατροφή και την προστασία υγείας ανθρώπων και περιβάλλοντος, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα.

Επτά προτάσεις της Greenpeace για τη χάραξη ενιαίας πολιτικής στην Ευρώπη με στόχο την επισιτιστική επάρκεια

1. Άμεση υποστήριξη των ανθρώπων που έχουν πληγεί περισσότερο 

Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασφαλίσουν την κάλυψη του δικαιώματος στην τροφή για όλους και να βάλουν φρένο σε κάθε πιθανή αύξηση τιμών που σχετίζεται με έλλειψη αγαθών εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

2. Επενδύσεις σε τροφή για ανθρώπους, όχι ζωοτροφές

Πάνω από το 60% των ευρωπαϊκών καλλιεργήσιµων εκτάσεων χρησιµοποιείται για παραγωγή ζωοτροφών για ζώα εκτροφής τα περισσότερα από τα οποία εκτρέφονται
σε αγροκτήµατα βιοµηχανικής κλίµακας. Επιπλέον, το 62% των σιτηρών στην Ευρώπη προορίζεται για ζωοτροφές, ενώ µόνο το 22% είναι για ανθρώπινη κατανάλωση. Μεγάλο
µέρος των εδαφών που προορίζεται για την παραγωγή ζωοτροφών µπορεί να χρησιµοποιηθεί για παραγωγή τροφής για ανθρώπινη κατανάλωση, συµπεριλαµβάνοντας χώρες που είναι ευάλωτες στη διατροφική ανασφάλεια.

3. Λιγότερα ζωϊκά προϊόντα, περισσότερα λαχανικά στο πιάτο μας 

Οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν τη διπλάσια ποσότητα ζωικών προϊόντων από τον παγκόσμιο μέσο όρο, κάτι που απαιτεί αχανείς εκτάσεις και εισαγόμενες ζωοτροφές.

Χρειάζεται μια ολοκληρωμένη σειρά μέτρων για να στραφεί η κατανάλωση σε δίαιτες βασισμένες σε όσπρια, φρούτα και λαχανικά τόπου και εποχής, και μείωση κρέατος και γαλακτοκομικών (Μεσογειακή Διατροφή). Πχ: Μείωση φόρων σε φρούτα, λαχανικά και όσπρια, άρση των φορολογικών ελαφρύνσεων που προωθούν ανθυγιεινά καταναλωτικά πρότυπα διατροφής και έμπρακτη υποστήριξη υγιεινού διατροφικού μοντέλου μέσα από τις δημόσιες συμβάσεις και υπηρεσίες τροφοδοσίας.

Εξάλλου εάν θέλουμε να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου, πρέπει να μειώσουμε κατά 70% το κρέας και τα γαλακτοκομικά μέχρι το 2030 και κατά 80% μέχρι το 2050.

4. Μείωση χημικών λιπασμάτων

Η Ευρώπη έχει επικίνδυνη εξάρτηση από εισαγωγή λιπασμάτων (φωσφορικό άλας και κάλιο) και από ορυκτό αέριο (για την παραγωγή αζωτούχων λιπασμάτων), τα οποία ελέγχονται από μια χούφτα πολυεθνικών ή απολυταρχικών κυβερνήσεων. Η εντατική χρήση συνθετικών λιπασμάτων οδηγεί σε υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος, και αφήνει επίσης τους αγρότες εκτεθειμένους σε αυξήσεις τιμών, ανεβάζοντας το κόστος των τροφίμων και οδηγώντας σε επισιτιστική ανασφάλεια σε χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα. Χρειάζεται σταδιακή απεξάρτηση από χημικά λιπάσματα και σταδιακή αντικατάσταση.

5. Να σταματήσει η καύση τροφών για καύσιμα

Η ΕΕ χρησιμοποιεί μεγάλες εκτάσεις για να καλλιεργεί τρόφιμα και ζωοτροφές που καίγονται για καύσιμα. Το 12% των δημητριακών (σιτάρι και καλαμπόκι) που χρησιμοποιούνται κυρίως ως ζωοτροφές καταλήγει στην ενέργεια και τη βιομηχανία. Περισσότερο από 50% των περισσότερων φυτικών ελαίων (όπως κραμβέλαιο) μετατρέπονται σε βιοντίζελ για αυτοκίνητα. Η σπατάλη τροφίμων για καύσιμα δεν ωφέλησε ποτέ το κλίμα ούτε τη βιοποικιλότητα, ενώ επιβαρύνει την αύξηση των τιμών τροφίμων και την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.

6. Μείωση σπατάλης τροφίμων

Στην ΕΕ πετιούνται κάθε χρόνο 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων. Την ώρα που εκατομμύρια ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης χρησιμοποιούνται μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής σαν κίνητρο για παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών, ένα μεγάλο μέρος τους καταλήγει στα σκουπίδια. Εάν η ΕΕ µείωνε τη σπατάλη τροφίµων, θα µπορούσε να αυξήσει τη διατροφική κυριαρχία, αντί να αυξάνει τυφλά τα επίπεδα παραγωγής, συχνά εις βάρος του κλίµατος και του περιβάλλοντος. Χρειάζονται δεσµευτικοί στόχοι και τα απαραίτητα µέτρα για δέσμευση µείωσης 50% κάθε σπατάλης τροφίµων στη διαδροµή από το αγρόκτηµα ως το πιάτο µας, µέχρι το 2030.

7. Να μην παρασυρόμαστε από ψεύτικες λύσεις

Από την έναρξη του πολέμου και μετά, και τις σχετικές ταραχές στις αγορές, η αγροχημική βιομηχανία ζητά να αποδυναμωθούν η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η στρατηγική “Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο”, να επεκταθούν οι εντατικές καλλιέργειες σε εδάφη που βρίσκονται σε καθεστώς παύσης καλλιέργειας και να χαλαρώσουν οι κανονισμοί της ΕΕ για τη χρήση μεταλλαγμένων και τη μείωση χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Δεν πρέπει όμως να αναιρεθούν κι άλλο οι – ανεπαρκείς – υπάρχουσες δεσμεύσεις για την αύξηση της βιωσιμότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας, αλλά να επισπεύσουμε την επείγουσα και επιτακτική μετάβαση της ευρωπαϊκής γεωργίας σε μοντέλο δίκαιο, βιώσιμο και ανθεκτικό σε όλες τις αλληλένδετες και αλληλοσυσχετιζόμενες κρίσεις.

Tην προηγούμενη εβδομάδα (Πέμπτη 9 Ιουνίου), η Greenpeace έκανε ακόμη μία στοχευμένη προσπάθεια αναφορικά με το πρόβλημα της επισιτιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Αποστέλνοντας ανοιχτή επιστολή στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Τροφίμων επισήμανε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας εθνικής στρατηγικής για την ελληνική γεωργία. 

Πηγή: Greenpeace