του Γιώργου Συριόπουλου
Η σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ιράν τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται από μια σύνθετη και πολυδιάστατη προσέγγιση, που συνδυάζει τη δέσμευση στη διπλωματία, την επιβολή κυρώσεων για παραβιάσεις διεθνούς ασφάλειας, την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υποστήριξη ανθρωπιστικών πρωτοβουλιών.
Η ΕΕ επιδιώκει να διατηρήσει τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, να αποτρέψει τον πυρηνικό οπλισμό του Ιράν και να αντιμετωπίσει περιφερειακές απειλές, ενώ παράλληλα προστατεύει τις ευρωπαϊκές αξίες και συμφέροντα.
Οι πρόσφατες εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των ισραηλινών επιθέσεων στο Ιράν, έχουν εντείνει την εστίαση της ΕΕ στη διπλωματική αποκλιμάκωση και την επανεκκίνηση των πυρηνικών διαπραγματεύσεων.
Διπλωματία και πυρηνικό ζήτημα
Η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη Συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA), παρά την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018 και τη σταδιακή απομάκρυνση του Ιράν από τις δεσμεύσεις του από το 2019.
Η ΕΕ, μέσω της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (EEAS), έχει επικρίνει την αύξηση του εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν στο 60% και τη συσσώρευση υψηλού εμπλουτισμένου υλικού, καθώς και τη διακοπή της συνεργασίας του με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA) το 2024 και το 2025.
Η θέση της ΕΕ είναι σαφής: το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, και η πλήρης συμμόρφωση με την IAEA είναι απαραίτητη. Η διακοπή πλέον των διαπραγματεύσεων στο Ομάν, μετά τις ισραηλινές επιθέσεις, υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για επανεκκίνηση του διαλόγου, με την ΕΕ να δηλώνει έτοιμη να υποστηρίξει κάθε διπλωματική προσπάθεια, όπως τόνισε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Κυρώσεις και περιφερειακή ασφάλεια
Η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια «σκληρή αλλά δίκαιη» (όπως αναφέρεται) στρατηγική, επιβάλλοντας στοχευμένες κυρώσεις για δράσεις του Ιράν που απειλούν τη διεθνή ασφάλεια.
Τον Μάιο του 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επέκτεινε τις κυρώσεις για να καλύψουν την παροχή ιρανικών βλημάτων και drones που υποστηρίζουν τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία και τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα.
Τον Νοέμβριο του 2024, νέες κυρώσεις στόχευσαν τρεις ιρανικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της IRISL, και ιδιώτες για τη μεταφορά drones και πυραύλων στη Ρωσία.
Επιπλέον, τον Απρίλιο του 2024, η ΕΕ κατήγγειλε τις ιρανικές επιθέσεις με drones και πυραύλους κατά του Ισραήλ, εκφράζοντας ανησυχία για την περιφερειακή αστάθεια.
Αυτές οι κυρώσεις αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση της ΕΕ να αντιμετωπίσει στρατιωτικές ενέργειες που παραβιάζουν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, ενώ αποφεύγει τη ρητή καταδίκη του Ιράν για να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας.
Ανθρώπινα δικαιώματα και ανθρωπιστική δράση
Η ΕΕ έχει δώσει έμφαση στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταγγέλλοντας επανειλημμένα το Ιράν για παραβιάσεις.
Τον Φεβρουάριο του 2023, η ΕΕ ζήτησε την απελευθέρωση κρατουμένων Ευρωπαίων πολιτών και της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης Narges Mohammadi, καλώντας το Ιράν να σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις του.
Παράλληλα, η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια ανθρωπιστική προσέγγιση, εισάγοντας εξαιρέσεις στις κυρώσεις τον Ιούλιο του 2024, ώστε να επιτρέψει σε ΜΚΟ να παρέχουν βοήθεια στους Ιρανούς πολίτες χωρίς περιορισμούς. Αυτή η πολιτική υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ να διαχωρίζει τις κυρώσεις από τις ανθρωπιστικές ανάγκες, αποφεύγοντας την επιβάρυνση του ιρανικού λαού.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος