Στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για δανεισμό, η Κεντρική Τράπεζα στο Λίβανο υποτίμησε την επίσημη συναλλαγματική του ισοτιμία κατά 90 τοις εκατό, μια κίνηση που έγινε καθώς η χώρα αντιμετωπίζει μια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση άνευ προηγουμένου. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους έγινε αυτή η υποτίμηση.
Του Δρ. Ευάγγελου Βενέτη, ειδικό σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής
Καταρχήν είναι μια αντίδραση στην αυξανόμενη έλλειψη δολαρίων ΗΠΑ στη χώρα. Ο Λίβανος έχει ένα σταθερό σύστημα συναλλαγματικών ισοτιμιών, με την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία να συνδέεται με το δολάριο ΗΠΑ. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη δολαρίων ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να διευρυνθεί το χάσμα μεταξύ της επίσημης συναλλαγματικής ισοτιμίας και της ισοτιμίας της αγοράς. Αυτή η έλλειψη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα δίδυμα ελλείμματα της χώρας, με την κυβέρνηση να ξοδεύει περισσότερα από όσα εισπράττει μέσω φόρων κι άλλων πηγών εσόδων, κι η κεντρική τράπεζα να τυπώνει χρήματα για να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα. Η υποτίμηση είχε ως στόχο να μειώσει τη ζήτηση για δολάρια ΗΠΑ και να διευκολύνει την κεντρική τράπεζα να διατηρήσει το δεσμό.
Επίσης η υποτίμηση είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης των υψηλών ρυθμών πληθωρισμού της χώρας. Ο πληθωρισμός βρίσκεται σε άνοδο στον Λίβανο τα τελευταία χρόνια, τροφοδοτούμενος από την έλλειψη δολαρίων ΗΠΑ, τη νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας και την αδυναμία της κυβέρνησης να ελέγξει τις δαπάνες. Η υποτίμηση έχει ως στόχο να καταστήσει τις εισαγωγές φθηνότερες, κάτι που θα βοηθούσε στον περιορισμό του πληθωρισμού μειώνοντας το κόστος των εισαγόμενων αγαθών και υπηρεσιών.
Συν τοις άλλοις υποτιμώντας την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπισθεί το αυξανόμενο δημόσιο χρέος της χώρας. Ο Λίβανος έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες χρέους προς ΑΕΠ στον κόσμο και η υποτίμηση είχε ως στόχο τη μείωση του χρέους της χώρας. Κάνοντας τις εισαγωγές φθηνότερες, η κυβέρνηση ελπίζει να μειώσει τις πληρωμές τόκων για το χρέος της, το οποίο σε μεγάλο βαθμό εκφράζεται σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό θα βοηθούσε στη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της χώρας και στη μείωση του κινδύνου κρίσης δημοσίου χρέους.
Παράλληλα η υποτίμηση προσπαθεί να χτυπήσει την φθίνουσα ανταγωνιστικότητα της χώρας. Τα τελευταία χρόνια, η ανταγωνιστικότητα της χώρας έχει επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη δολαρίων ΗΠΑ, τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού και το αυξανόμενο κόστος εισροών όπως η ενέργεια και η εργασία. Η υποτίμηση είχε ως στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, καθιστώντας τις εξαγωγές φθηνότερες, και κατ’ αυτόν τον τρόπο να τις καταστήσει πιο ελκυστικές για τους ξένους αγοραστές.
H υιοθέτηση της νέας επίσημης συναλλαγματικής ισοτιμίας παρουσιάζεται από την Κεντρική Τράπεζα στην Βηρυτό ως ένα βήμα προς την ενοποίηση μιας σειράς ισοτιμιών που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η ενοποίηση πολλαπλών συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι ένα από τα πολλά βήματα που επιδιώκει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τον Λίβανο για να εξασφαλίσει ένα πακέτο βοήθειας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα τον βοηθήσει να αποφύγει την κατάρρευση.
Ωστόσο, παρουσιάζεται απόκλιση από την ισοτιμία στην παράλληλη αγορά όπου γίνονται οι περισσότερες συναλλαγές, καθώς την Τετάρτη η λίρα άλλαζε χέρια με περίπου 60.000 ανά δολάριο. Με την εκδήλωση της οικονομικής ύφεσης, οι τράπεζες του Λιβάνου που δεν είχαν μετρητά επέβαλαν άτυπα όρια στις αναλήψεις μετρητών σε δολάρια, με τους περισσότερους καταθέτες να χάνουν την πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους.
Η νέα ισοτιμία θα εφαρμοστεί σε περιορισμένες αναλήψεις σε τοπικό νόμισμα από λογαριασμούς σε δολάρια ΗΠΑ. Επίσης, πρόκειται να εφαρμοστεί στους τελωνειακούς δασμούς σε μια χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές.
Οι αναλήψεις λιβανέζικων λιρών από λογαριασμούς σκληρού νομίσματος με τη νέα επίσημη ισοτιμία θα υποστούν στην πράξη κούρεμα 75% με βάση το επιτόκιο της αγοράς της Τετάρτης.
Το ΔΝΤ προωθεί την άμεση ενοποίηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών επιδιώκοντας να πείσει τις αρχές του Λιβάνου να αντιμετωπίσουν από πριν τις ζημίες του χρηματοπιστωτικού τομέα που ανέρχονται σε 70 δισεκατομμύρια δολάρια, προϊόν άσκοπων δαπανών και κακοδιαχείρισης δεκαετιών. Η λιβανέζικη κυβέρνηση διαφωνεί με την βιασύνη του ΔΝΤ κι επιδιώκει πενταετή περίοδο για την αποκατάσταση των ζημιών.
Χωρίς ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αναδιάρθρωσης τραπεζών, οι τράπεζες θα έπρεπε να αντλήσουν κεφάλαια από τους μετόχους για να καλύψουν τις ζημίες τους ή να μεταφέρουν τις ζημίες στους καταθέτες επιτρέποντάς τους να κάνουν ανάληψη από λογαριασμούς σε δολάρια σε τοπικό νόμισμα, είπε.
Εν γένει η συμφωνία του ΔΝΤ θεωρείται από την Δύση ως ο μόνος τρόπος για τον Λίβανο να αρχίσει να αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό του σύστημα και να ανακάμψει από την κατάρρευση. Ωστόσο η αλλαγή στη συναλλαγματική ισοτιμία δεν αναμένεται να αμβλύνει την αδυναμία Λιβανέζων πολιτών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους σε δολάρια, λόγω των άτυπων κεφαλαιακών ελέγχων που έχουν επιβληθεί από το 2019.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος