Τρ. Καρατράντος στο ertnews.gr: Η Εισβολή στην Ουκρανία και η Ευθύνη της Δύσης

Η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία γύρισε την Ευρώπη και τον κόσμο στην εποχή πριν το 1945, όταν και δημιουργήθηκε το παγκόσμιο συλλογικό σύστημα ασφάλειας με τον ΟΗΕ στο κέντρο του.

Τριαντάφυλλος Καρατράντος [1]

Είναι αναμενόμενο αυτός ο απρόκλητος πόλεμος να προκαλέσει το ενδιαφέρον όλου του πλανήτη και κυρίως των χωρών της Δύσης και έτσι να αναπτυχθεί ένας καθημερινός και έντονος δημόσιος διάλογος. Μέρος αυτής της συζήτησης και των διαφορετικών επιχειρημάτων που αναπτύσσονται αφορά στους λόγους που οδήγησαν τη Ρωσία και τον Πρόεδρο Πούτιν να εισβάλλουν στην Ουκρανία.  Σε αυτό το πλαίσιο κάποιοι συζητούν για την ευθύνη της Δύσης , την οποία και αναλύουν σε δύο άξονες: α) η στάση της έναντι της  Ρωσίας  μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και β) η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή.

Προφανώς και υπάρχει βάση συζήτησης πάνω σε αυτό το επιχείρημα. Ωστόσο, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε ή να δικαιολογήσουμε την στρατιωτική εισβολή ως μία απάντηση ή ρεβάνς σε πολιτικές επιλογές των τελευταίων δεκαετιών. Πέραν όλων των άλλων, αυτό το επιχείρημα, εργαλειοποιημένο σε μεγάλο βαθμό, αποτελεί μέρος του πολεμικού αφηγήματος του Προέδρου Πούτιν.  Ένα αφήγημα που ακροβατεί μεταξύ αίσθησης απειλής και ρεβανσιστικής απόπειρας να ξαναγραφεί η ιστορία. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντάμε αυτό το αφήγημα, καθώς αυτές οι δύο διαστάσεις αποτελούν συστατικό μέρος της αναθεωρητικής αντίληψης του κόσμου, που χαρακτήριζε πολλούς αυταρχικούς ηγέτες  του παρελθόντος.

Αν γυρίσουμε όμως ξανά στο επιχείρημα περί ευθύνης της Δύσης θα βλέπαμε πως είναι προβληματικό και σε σημαντικό βαθμό μονομερές ως προς την προσέγγιση των γεγονότων. Σε αυτό το πλαίσιο κάποιος διαβάζει τις λεγόμενες «χρωματιστές» επαναστάσεις και την διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή ως μία επεκτατική ανάμειξη της Δύσης σε χώρες που ήταν μέρος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή η προσέγγιση έρχεται σε συνέχεια της παλιάς ανάγνωσης περί  «ιμπεριαλιστικής» Δύσης που θέλει να παρεμβαίνει για να προωθεί τα δικά της συμφέροντα και ζωνών επιρροής από την περίοδο της Γιάλτας.

Υπάρχει όμως και μία άλλη ανάγνωση που υποστηρίζει πως οι αποφάσεις προκύπτουν ως αποτέλεσμα της ελεύθερης και κυρίαρχης διάθεσης των πολιτών και των κρατών. Οι χρωματιστές επαναστάσεις ήταν το αίτημα πολιτών χωρών όπως η Γεωργία και η Ουκρανία  για δημοκρατία, ανεξάρτητες και δίκαιες εκλογές και για αποτροπή της υπαγωγής στον έλεγχο της Ρωσίας. Η Ε.Ε. αποτελούσε τότε ένα ελκυστικό σχήμα για τους πολίτες αυτών των χωρών, οι οποίοι είχαν ακόμη νωπές τις μνήμες από την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης. Σε αντίστοιχη κατεύθυνση, στο πλαίσιο του εξωτερικού παρόχου ασφάλειας, αντιμετωπίστηκε από τις χώρες αυτές , η προοπτική του ΝΑΤΟ.  Μετά τις υβριδικές επιθέσεις από την Ρωσία και την απόσχιση της Κριμαίας το 2014 η Ουκρανία  προσέγγιζε την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ  ως υπαρξιακή για την ασφάλεια και την άμυνά της.

Το επιχείρημα λοιπόν περί ευθύνης της Δύσης για την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει άμεση σχέση με το πώς βλέπουμε τον κόσμο. Εάν θεωρούμε πως ο κόσμος είναι μόνο υπόγεια συμφέροντα και παρεμβάσεις της Δύσης, τότε αναγνωρίζουμε ευθύνη και δικαίωμα άμυνας στη Ρωσία. Εάν θεωρούμε πως τα κράτη και οι πολίτες έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής στο πως θα αναζητήσουν τις συμμαχίες τους και θα εκλέξουν τις κυβερνήσεις τους δεν μπορούμε να δούμε τίποτε άλλο παρά μία απρόκλητη εισβολή εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους.

Η Δύση έχει σίγουρα μία άλλη μορφή ευθύνης. Ευθύνη που δεν έχει ακόμη καταλήξει στον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίζει τους αυταρχικούς ηγέτες που απειλούν τη δημοκρατία, την ελευθερία και τελικά την εθνική κυριαρχία των κρατών. Από το 2014 και την πρώτη υβριδική επίθεση στην Ουκρανία το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. ψάχνουν την κατάλληλη απάντηση για την απειλή της Ρωσίας του Πούτιν. Η στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία πρέπει να οδηγήσει σε μία σημαντική αλλαγή στο παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας, αλλά και στον τρόπο που η Δύση θα αντιμετωπίσει τους αυταρχικούς και αναθεωρητικούς ηγέτες.

[1] Δρ. Ευρωπαϊκής ασφάλειας και νέων απειλών, Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος