Ανάλυση – Πίνοντας το πικρό ποτήρι: Η ήττα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν

11 Σεπτεμβρίου 2001: Η πτώση των Δίδυμων Πύργων-11 Σεπτεμβρίου 2021: Η τελική φυγή των ΗΠΑ από το κατεχόμενο Αφγανιστάν.

Δρ. Ευάγγελος Βενέτης Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής

Η αποχώρηση των υπολειμμάτων αμερικανικής και νατοϊκής στρατιωτικής παρουσίας από το Αφγανιστάν μετά από 20 χρόνια αμερικανικής κατοχής του πιστοποιεί την στρατηγική ήττα των ΗΠΑ και την αποτυχία του αμερικανικού δόγματος περί «Άξονα του Κακού». Πρόκειται για αλλαγή στρατηγικής 180 μοιρών της Ουάσινγκτον η οποία ανήμπορη να κατατροπώσει τους Ταλιμπάν στα ορεινά αποφάσισε να αποχωρήσει η ίδια από τα πεδινά, δηλ. από το σύνολο της χώρας. Παράλληλα προβαίνει εδώ και χρόνια στο αδιανόητο μέχρι πρότινος βήμα: συνεργάζεται με τον αντίπαλο θεωρώντας ότι η αμερικανική κοινή γνώμη ξέχασε τον αντίκτυπο των Δίδυμων Πύργων…

Η Ουάσινγκτον αποδέχθηκε την ήττα της στον εν λόγω πόλεμο. Μετά από δύο δεκαετίες κατοχής κατάλαβε η πολεμοχαρής μερίδα του πολιτικού κόσμου στις ΗΠΑ ότι η εκδυτικοποίηση κι εκδημοκρατικοποίηση του Αφγανιστάν είναι όνειρο θερινής νυκτός για μία χώρα φυλαρχική και διαιρεμένη σε μουσουλμανικά δόγματα επί τη φυλετική ιράνια βάση της φιλο-ιρανικής και φιλο-πακιστανικής μερίδας.

Η επιρροή των ΗΠΑ περιορίσθηκε σε μέρος των αστικών κέντρων χωρίς ποτέ να πείσει. Στα βουνά ο λιτός κι ασκητικός ορεσίβιος μουσουλμάνος μαχητής ο ελαφρά οπλισμένος με καλάσνικοφ και αντιαρματικά βλήματα που πολεμά στο δικό του οικείο χώρο αποδείχθηκε ανώτερος των σαν αστακών οπλισμένων Αμερικανών που για να πολεμήσουν στο άγνωστο και κακοτράχαλο ορεινό έδαφος στηρίζονταν μόνο σε αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις.

Η Ουάσινγκτον αποδέχθηκε το πεπρωμένο της, το πεπρωμένο κάθε στρατιωτικής δύναμης που προσπάθησε στην ιστορία να κατακτήσει ανεπιτυχώς το Αφγανιστάν: από τον Μέγα Αλέξανδρο έως τους Άγγλους, τους Σοβιετικούς και τις ΗΠΑ, κανείς τους δεν μπόρεσε να επικρατήσει στο Αφγανιστάν. Παρέμειναν ως δύναμη κατοχής για μία ή δύο δεκαετίες και κατόπιν αποφάσισαν να διχάσουν τους Αφγανούς προκαλώντας εμφύλιο. Είναι ο εμφύλιος που μαστίζει το Αφγανιστάν από τα μέσα του 19ου μέχρι σήμερα. Είναι ο ίδιος εμφύλιος που θα συνεχίζει να μαστίζει την χώρα από εδώ και πέρα, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Το κενό ισχύος που αφήνει η Ουάσινγκτον θα προσπαθήσουν να καλύψουν οι Ταλιμπάν κι η κυβέρνηση της Καμπούλ. Είναι όμως ένα κενό που δύσκολα θα καλυφθεί και θα αναγκάσει το Αφγανιστάν να περιπέσει περισσότερο στη δίνη του εμφυλίου αποκτώντας, αργά ή γρήγορα, περιφερειακή διάσταση εντός του ισλαμικού κόσμου.

Για τις ΗΠΑ η ήττα στο Αφγανιστάν αποτελεί το κύκνειο άσμα της μετασοβιετικής μονοπολικής υπερδύναμης. Όπως η αποχώρηση των Σοβιετικών από το Αφγανιστάν μετά από δέκα χρόνια κατοχής σήμανε το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν σηματοδοτεί με τον πλέον συμβολικό τρόπο την έναρξη ενός τριπολικού παγκόσμιου συστήματος ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Κίνα για τον έλεγχο τόσο της Ευρασίας όσο και του κόσμου όλου.