Παρά το προβάδισμα του Bremain παραμένουν προετοιμασίες και σενάρια για την περίπτωση Brexit

Toυ Πολυδεύκη Παπαδόπουλου

Προβάδισμα στο Bremain έναντι του Brexit δίνουν σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν μετά τη δολοφονία της Τζο Κοξ.  Επιβεβαιώνονται, έτσι, οι εκτιμήσεις ότι ο τραγικός θάνατος της φιλοευρωπαίας βουλευτού, που ένας σχολιαστής εύστοχα αποκάλεσε «Ιφιγένεια Κοξ»,  θα μπορούσε να συμβάλει στη μεταστροφή του κλίματος στη Βρετανία, λίγα 24ωρα πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα, επηρεάζοντας τους ψηφοφόρους υπέρ της παραμονής της χώρας στους “28”. Ενδεικτική, επίσης, μπορεί να θεωρηθεί η ενίσχυση της ισοτιμίας της λίρας, πριν το κλείσιμο της Παρασκευής, καθώς και αύξηση των στοιχημάτων υπέρ της παραμονής στα ανάλογα γραφεία της Βρετανίας. Πάντως, σύμφωνα με άλλες αναλύσεις, η ανοδική τάση των ποσοστών υπέρ του Βremain αντανακλά περισσότερο τις αυξανόμενες ανησυχίες των ψηφοφόρων για τον οικονομικό αντίκτυπο ενός Brexit και λιγότερο τον επηρεασμό από το αιματηρό περιστατικό.
Παρά το προβάδισμα του Bremain παραμένουν προετοιμασίες και σενάρια για την περίπτωση Brexit

Τα σενάρια και οι προετοιμασίες για το ενδεχόμενο εξόδου παραμένουν

Οι αξιωματούχοι των  οργάνων της ΕΕ είχαν λάβει αυστηρές εντολές να αποφύγουν οποιαδήποτε καταγραφή σε έγγραφα σεναρίων αποχώρησης της Βρετανίας,  υπό το φόβο των διαρροών. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ήταν αναγκασμένοι να προετοιμάσουν  σενάρια για τη συντεταγμένη έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. αλλά και για πιο χαοτικές καταστάσεις.

Έτσι, στην περίπτωση που δεν επαληθευτούν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις περί επικράτησης του Bremain και οι κάλπες τελικά βγάλουν Brexit, οι αντιδράσεις θα είναι αστραπιαίες, κατ’ αρχήν στις διεθνείς αγορές, που δεν σταματούν ούτε μια στιγμή του 24ωρου. Προκειμένου, δε, να αντιμετωπιστούν οι κραδασμοί τουλάχιστον των πρώτων ωρών και ημερών, με αναμενόμενη μεγάλη πτώση της ισοτιμίας της λίρας και των τιμών των αξιόγραφων του Σίτι, θα υπάρξουν συντονισμένες παρεμβάσεις μεταξύ της Τράπεζας της Αγγλίας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και των άλλων κύριων Κεντρικών Τραπεζών. Επίσης, οι μεγάλες εμπορικές  τράπεζες του πλανήτη έχουν επιστρατεύσει ειδικές ομάδες στελεχών τους που θα βρίσκονται σε ετοιμότητα αμέσως μόλις κλείσουν οι κάλπες στη Βρετανία.

Επιπλέον,  οι υπουργοί  Οικονομικών της ευρωζώνης είναι  πιθανό να συνεδριάσουν ακόμη και το ίδιο βράδυ της Πέμπτης, ενώ την άλλη ημέρα, Παρασκευή, αναμένεται να συναντηθούν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε ως εκπρόσωπος της τρέχουσας ευρωπαϊκής προεδρίας. Δεν αποκλείεται, επίσης, να συγκληθεί μέσα στο Σάββατο  έκτακτη Σύνοδος Κορυφής χωρίς τη συμμετοχή του Λονδίνου -παρότι υπάρχει το τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 28-29 Ιουνίου- προκειμένου να εξεταστούν επείγοντα μέτρα που θα ισχύσουν στο αμέσως προσεχές διάστημα για τις σχέσεις ΕΕ/Βρετανίας, αλλά και  για να δοθεί και ένα «μήνυμα» στους Ισπανούς ψηφοφόρους, οι οποίοι, μην ξεχνάμε, θα προσέρχονται στις κάλπες την ερχόμενη Κυριακή 26 Ιούνιου.  Τέλος, έχει ακουστεί ότι  οι υπουργοί Εξωτερικών των έξι ιδρυτικών μελών της ενωμένης Ευρώπης, δηλαδή της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδία θα συναντηθούν συμβολικά μέσα στα πρώτα 24ωρα από το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος για να διατρανώσουν την ιστορική ευθύνη που έχουν οι χώρες τους για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.

Πάντως, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, στόχος των υπολοίπων 27 της ΕΕ ή έστω των 19 της Ευρωζώνης θα είναι η συντονισμένη δράση και η επίδειξη ενότητας, ειδικά στην περίπτωση που  υπερψηφιστεί το Brexit

Οι δύο ισχυροί της ΕΕ, Γερμανία και Γαλλία, αναμένεται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για περαιτέρω σύγκλιση των χωρών της ζώνης του ευρώ, αλλά και για να δείξουν ότι το ευρωπαϊκό όνειρα παραμένει ζωντανό. Επίσης, ο γαλλογερμανικός άξονας θα θελήσει να επιδείξει σκληρή  στάση εάν η Βρετανία δεν τηρήσει τους προβλεπόμενους όρους μιας αποχώρησης.  Όμως, άλλα κράτη μέλη, όπως η Ολλανδία και η Δανία, που παραδοσιακά είναι σύμμαχοι της Βρετανίας, αναμένεται να φανούν πιο ελαστικά. Επίσης, χώρες μέλη όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σουηδία είναι πιθανόν να φτιάξουν μια ομάδα χωρών κατά της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Τέλος, μια παράπλευρη απώλεια της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ μπορεί να αποτελέσουν οι ενταξιακές προοπτικές των Δυτικών Βαλκανίων. Κι αυτό γιατί ένα Brexit θα τορπίλιζε τη διαδικασία της περαιτέρω ευρωπαϊκής διεύρυνσης, βάζοντας στο ψυγείο τις αιτήσεις ένταξης Βοσνίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου, Αλβανίας, Κοσόβου και ΠΓΔΜ.

Πως αποχωρεί μια χώρα από την ΕΕΠαρά το προβάδισμα του Bremain παραμένουν προετοιμασίες και σενάρια για την περίπτωση Brexit

Μια διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ θα κρατήσει περίπου δύο χρόνια, δηλαδή έως το τέλος του 2018. Κι αυτό για την περίπτωση της συντεταγμένης εξόδου, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 50 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης. Βάση αυτού, μετά την επίσημη ανακοίνωση της επιθυμίας εξόδου, ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις, οι οποίες διαρκούν έως δύο χρόνια. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν ρυθμίζουν τη μελλοντική σχέση της αποχωρούσας χώρας με την Ε.Ε., αλλά μόνο τον τρόπο του χωρισμού. Έτσι, θεωρητικά, η Βρετανία θα μπορούσε στο μέλλον να κάνει αίτηση για να …γίνει ξανά μέλλος της ΕΕ, και πιο ρεαλιστικά, για να αναζητήσει τους τρόπους για διατήρηση των εμπορικών της σχέσεων με την ΕΕ.  

Πάντως, αν τυχόν η σημερινή ή μια επόμενη βρετανική κυβέρνηση παραβιάσει την προβλεπόμενη διαδικασία εξόδου,  απειλούνται συνέπειες, οι οποίες στην ακραία περίπτωση μπορούν να φτάσουν μέχρι την άμεση αναστολή της συμμετοχής της Βρετανίας στην Ε.Ε., με μεγάλες επιπτώσεις για την οικονομία της. Έτσι, με δυσαρέσκεια έγινε γνωστό στις Βρυξέλλες το σχέδιο του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου των Συντηρητικών στη Βουλή των Κοινοτήτων Κρις Γκρέιλινγκ, το οποίο προβλέπει να τεθεί σταδιακά το ευρωπαϊκό δίκαιο εκτός ισχύος σε περίπτωση εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε.
Το σχέδιο αυτό θέλει να καθυστερήσει την προβλεπόμενη από το άρθρο 50 των Ευρωπαϊκών Συνθηκών ανακοίνωση της εξόδου και να επιδιώξει μια «άτυπη» διαδικασία,  που θα οδηγήσει σε έξοδο περί το 2019, αλλά με ταυτόχρονη σύναψη εμπορικής συμφωνίας Βρετανίας-Ε.Ε. Αυτό έρχεται διαμετρικά σε αντίθεση με την άποψη της Κομισιόν, η οποία επιμένει να εκπληρώσει η Βρετανία τις υποχρεώσεις της μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την έξοδο.

Να σημειωθεί ότι το άρθρο 50 της αναθεωρημένης Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι γνωστή και ως Συνθήκη της Λισσαβόνας, περιλαμβάνει για πρώτη φορά μια «Ρήτρα Αποχώρησης», η οποία είναι ένας μηχανισμός για την ακούσια και μονομερή αποχώρηση ενός κράτους μέλους από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται, μια χώρα της ΕΕ που επιθυμεί να αποσυρθεί πρέπει να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για αυτήν την πρόθεσή της. Ζητείται, τότε, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να παρέχει καθοδήγηση για τη σύναψη συμφωνίας, η οποία και θα ορίζει τις κανονιστικές ρυθμίσεις για την αποχώρηση αυτού του κράτους. Στη συνέχεια, η εν λόγω συμφωνία συνάπτεται για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει σχετικά με ειδική πλειοψηφία, αφού έχει λάβει τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι Συνθήκες της ΕΕ παύουν να ισχύουν για την εν λόγω χώρα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας ή εντός δύο ετών από την κοινοποίηση της αποχώρησης. Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να παρατείνει αυτήν την περίοδο. Πάντως, οποιαδήποτε χώρα έχει αποχωρήσει από την ΕΕ μπορεί να υποβάλλει υποψηφιότητα για να προσχωρήσει εκ νέου. Τότε, όμως, θα πρέπει να υπαχθεί από την αρχή στη διαδικασία προσχώρησης.

Ενα Brexit θα μπορούσε, πάντως, να μην είναι αμετάκλητη επιλογή. Παρά τη σκληρή και αδιαπραγμάτευτη θέση του ίδιου του Λονδίνου και των Βρυξελών ότι το δημοψήφισμα και η όποια απόφαση των Βρετανών ψηφοφόρων κλείνει αμετάκλητα το θέμα, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, ειδικά σε περίπτωση οριακής υπεροχής του Brexit, μια νέα προσπάθεια διαπραγμάτευσης και ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Υπάρχουν άλλωστε τα προηγούμενα της Ιρλανδίας και της Δανίας, που πήγαν δύο φορές στις κάλπες μέχρι να εγκρίνουν τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, παρότι οι πολιτικές ηγεσίες τους απέκλειαν μια τέτοια περίπτωση.

Παρά το προβάδισμα του Bremain παραμένουν προετοιμασίες και σενάρια για την περίπτωση BrexitΟι ζημιές από το Brexit των υπολοίπων…

Η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Κύπρος είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που θα βρεθούν περισσότερο εκτεθειμένες από μια ενδεχόμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα ο οίκος αξιολόγησης S&P Global ratings.

Ως προς την Ιρλανδία η έκθεση  δίνει έμφαση στην κοινή ιστορία, αλλά και τα κοινά σύνορα, που έχει με το Ηνωμένο Βασίλιο και τα οποία καθιστούν δυνατή τη σημαντική ροή εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Επίσης, υπογραμμίζονται οι σημαντικές μεταναστευτικές ροές, μεταξύ των δύο χωρών, καθώς το σύνολο των Ιρλανδών που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και των Βρετανών που είναι εγκατεστημένοι στην Ιρλανδία αντιπροσωπεύει το 17,2% του πληθυσμού της Ιρλανδίας.

Όπως προαναφέρεται, ιδιαίτερα ευάλωτες μπορεί να αποδειχθούν η Μάλτα και η Κύπρος, οι οποίες διατηρούν στενούς δεσμούς με τη Βρετανία. Η Ελβετία και το Βέλγιο κατατάσσονται στην 5η και την 6η θέση, με την πρώτη να θεωρείται ότι θα “εκτεθεί” στην περίπτωση ενός Brexit λόγω της έντονης δραστηριοποίησης του ελβετικού χρηματοπιστωτικού τομέα στο Λονδίνο. Την 7η θέση καταλαμβάνει η Ολλανδία και την 9η η Ισπανία. Η Γαλλία βρίσκεται στην 11η θέση, πίσω από τη Σουηδία και μπροστά από τη Γερμανία.

…οι συνέπειες για Ελλάδα και Κύπρο…

Επίσης, η έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. εκτιμάται ότι θα επηρεάσει σημαντικά και την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας, αναλογικά με το ΑΕΠ της, διαθέτει την πέμπτη υψηλότερη έκθεση στην οικονομία της Βρετανίας. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι το 1,7% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στη Βρετανία, το δε 0,3% των μετοχών που διαπραγματεύονται στο βρετανικό χρηματιστήριο ανήκει σε ελληνικά «χέρια»! Υψηλή είναι και η τραπεζική διασύνδεση των δύο χωρών, η οποία ανέρχεται περίπου στο 24% του ελληνικού ΑΕΠ.

Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή χρήζει η περίπτωση της Κύπρου, η οποία για ιστορικούς, πολιτικούς, πολιτισμικούς και οικονομικούς λόγους έχει μια πολύπλευρη σχέση με τη Βρετανία. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της Κύπρου στη Βρετανία ανέρχονται στα 1,3 δισ. ευρώ (7% του κυπριακού ΑΕΠ) και η τραπεζική εξάρτηση των δύο χωρών υπερβαίνει το 70% του κυπριακού ΑΕΠ, καθιστώντας τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου, ακόμη και σήμερα, εξαιρετικά ευάλωτο σε περίπτωση Brexit. Επίσης, πάνω από 1 εκατ. Βρετανοί επισκέπτονται κάθε χρόνο την Κύπρο για τουρισμό, ενώ περίπου 300.000 Κύπριοι διαμένουν μόνιμα στο Λονδίνο και σε άλλες πόλεις της Βρετανίας.

… και οι απώλειες για την ίδια τη Βρετανία…

Οι υπέρμαχοι του Brexit διακηρύττουν ότι το οικονομικό ισοζύγιο μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ είναι αρνητικό για τη Γηραιά Αλβιόνα. Και το κύριο επιχείρημά τους έχει να κάνει με το ότι η Βρετανία είναι από τους «καθαρούς πληρωτές» στον κοινοτικό προϋπολογισμό, συμβάλλοντας με πολύ περισσότερα χρήματα από όσα λαμβάνει. Οι αριθμοί, πάντως, δείχνουν ότι, παίρνοντας σαν σημείο αναφοράς π.χ. το 2010-11, τη χρονιά εκείνη η Βρετανία συνέβαλε στον κοινοτικό προϋπολογισμό με 8,9 δισ. στερλίνες (10,9 δισ. ευρώ), τη στιγμή οι συνολικές δημόσιες δαπάνες της ανήλθαν σε 706 δισ. στερλίνες (868 δισ. ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι τα ποσά προς την ΕΕ αντιστοιχούσαν σε περίπου 1,2% του δικού της  προϋπολογισμού. Την ίδια, όμως, στιγμή, η συμμετοχή στην ΕΕ  καθιστά την Ένωση τον πρώτο εμπορικό εταίρο της Βρετανίας με συναλλαγές άνω των 400 δισ. στερλινών (492 δισ. ευρώ), που αντιστοιχούν στο 62% του συνολικού εμπορίου της χώρας. Ακόμη, σύμφωνα με το υπουργείο Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας και Δεξιοτήτων της ίδιας της Βρετανίας, 3,5 εκατ. θέσεις εργασίας στη χώρα συνδέονται με τις βρετανικές εξαγωγές προς την ΕΕ.

Επίσης, έκθεση της Συνομοσπονδίας Βρετανικών Βιομηχανιών (CBI) καταλήγει ότι η πλήρης συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ ωφελεί ποικιλοτρόπως τις βρετανικές επιχειρήσεις, καθώς ενισχύει το βρετανικό εμπόριο παγκοσμίως αλλά και η φωνή της χώρας διεθνώς. Έτσι, μόνον το 18% των βρετανικών επιχειρήσεων είναι υπέρ της πλήρους εξόδου της χώρας από την ΕΕ, ενώ το 33% είναι υπέρ της εξόδου με παράλληλη υπογραφή μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου. Περίπου το 49% των εταιριών της χώρας ψηφίζει Bremain, στο οποίο συγκαταλέγονται και όλες οι μεγάλες τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες του Σίτι του Λονδίνου, που από μόνες τους αντιπροσωπεύουν το 13% της οικονομικής παραγωγής της Βρετανίας!

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος