Οι προηγούμενες προεδρικές εκλογές στη Γαλλία (Απρίλιος-Μάιος 2017) που οδήγησαν στην εκλογή Μακρόν είχαν χαρακτηριστεί ως οι σημαντικότερες των τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη, γιατί μας έδωσαν τότε την ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε τις αξίες του ευρωπαϊκού σχεδίου.
*Σωτήρης Ντάλης
Ειρήνη, δημοκρατία, συνείδηση κοινότητας, αξιοπρέπεια του ανθρώπου, ελευθερία, αλληλεγγύη και ανεκτικότητα είναι μερικές από τις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η ΕΕ δεν είναι απλώς ένας οικονομικός χώρος (όπως επιμένουν και σήμερα να την εμφανίζουν οι εθνικολαϊκιστές) αλλά κυρίως μια κοινότητα αξιών.
Είχε προηγηθεί η μεγάλη ρήξη του 2016 με το Brexit, την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ και τη συσπείρωση της ευρωπαϊκής αντιδραστικής Δεξιάς. Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η συνάντηση του Ιανουαρίου του 2017 στη γερμανική πόλη Κομπλέντζ, όπου οι ηγέτες του ευρωπαϊκού εθνικολαϊκισμού, η Λεπέν, ο ολλανδός Βίλντερς, ο ιταλός Σαλβίνι και η γερμανίδα Πέτρι της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, ζήτησαν από τους ευρωπαίους ψηφοφόρους να ακολουθήσουν τους βρετανούς και τους αμερικανούς.
Η επικράτηση του Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές του 2020 φάνηκε ιδιαίτερα χρήσιμη όχι μόνο για τη βελτίωση των ευρωατλαντικών σχέσεων αλλά και της ίδιας της συνοχής της ΕΕ, κάτι που φάνηκε στην επιτυχή διαχείριση της κρίσης της πανδημίας.
Με τη νίκη του απέναντι στον εθνικολαϊκισμό τον Μάιο του 2017, ο Εμανουέλ Μακρόν, έδωσε μια νέα διάσταση στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης και δημιούργησε νέες προϋποθέσεις για τη γαλλογερμανική συνεργασία που είναι πάντα απαραίτητη για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Ο πρόεδρος της Γαλλίας γνωρίζει πολύ καλά πως η «έλλειψη» της Ευρώπης σημαίνει την «υποχώρηση» της Ευρώπης. Η κρίση της πανδημίας και ο πόλεμος στην Ουκρανία, έδειξαν πως η Ευρώπη σαν «κενός χώρος» είναι η πραγματική παγίδα που η ίδια η Γηραιά Ήπειρος κινδυνεύει να στήσει στον εαυτό της.
Στην πενταετία της προεδρίας του, ο Μακρόν επιχείρησε να δώσει μια vita nuova, μια ανανεωμένη και αναγεννημένη ζωή, στην Ευρώπη που θα εκφράζεται μέσα από μια νέα ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε μια θωρακισμένη ευρωζώνη. Για τον Μακρόν, η εμβάθυνση και ολοκλήρωση της ευρωζώνης πρέπει να συμπληρώνεται από το σχέδιο ανάπτυξης της ευρωπαϊκής κοινής άμυνας προκειμένου η ΕΕ να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη στρατηγική της αυτονομία και να εγγυάται τα εξωτερικά της σύνορα.
Το κλειδί για να ανταποκριθεί η Ευρώπη στις σημερινές και μελλοντικές προκλήσεις είναι να εξοπλιστεί με την απαραίτητη κυριαρχία. Για να καθορίζει η ίδια η Ευρώπη το μέλλον της χρειάζεται περισσότερη κυριαρχία και πολιτικούς ηγέτες με ξεκάθαρες ευρωπαϊκές θέσεις γιατί αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρές απειλές. Ηγέτες που δεν θα επικαλούνται διαρκώς το «εθνικό συμφέρον» που εγκλώβισε την ΕΕ στα εθνικά «εγώ».
Σήμερα, η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλούν την ευρωπαϊκή συνοχή και κλονίζουν τον οικονομικά διασυνδεδεμένο κόσμο. Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν «Δικτυωμένο Παγκόσμιο Πόλεμο», τον οποίο σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη έχουν τη δυνατότητα να τον παρακολουθήσουν αλλά και να επηρεαστούν οικονομικά από αυτόν, ανεξάρτητα από το που βρίσκονται, έγραφε πρόσφατα ο αμερικανός αναλυτής Τόμας Φρίντμαν.
Ο δημοκρατικός κόσμος και οι δυτικές δημοκρατίες δοκιμάζονται, με την ακρίβεια που είχε αρχίσει πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να κλιμακώνεται και να αυξάνει τις ανισότητες. Οι λαϊκιστές και οι «θυμωμένοι» φωνάζουν. Υπάρχει ένταση και θυμός.
Σε αυτό το εκρηκτικό κλίμα ο πρόεδρος Μακρόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών αύξησε το ποσοστό του κατά 4% σε σχέση με τον πρώτο γύρο των εκλογών του 2017. Ο υποστηρικτής μια ισχυρής Ευρώπης, απειλείται όμως για άλλη μια φορά από την εχθρική προς την Ευρώπη Λεπέν, η οποία αν και πριν λίγους μήνες έδειχνε τελειωμένη, κατάφερε να εκμεταλλευτεί την παρουσία του Ζεμούρ και να φρεσκάρει την τελική παρουσία της.
Μια άλλη σημαντική διαπίστωση αφορά τα δύο μεγάλα κόμματα που πρωταγωνιστούσαν μέχρι το 2017, οι σοσιαλιστές και οι Ρεπουμπλικανοί περίπου εξαφανίστηκαν.
Στα 64 χρόνια ζωής της 5ης Γαλλικής δημοκρατίας, ο Σαρλ Ντεγκώλ, ο Φρανσουά Μιτεράν και ο Ζακ Σιράκ εξελέγησαν και δεύτερη φορά. Ζισκάρ Ντ’ Εστέν και Σαρκοζί δεν τα κατάφεραν και ο Φρανσουά Ολάντ δεν διεκδίκησε δεύτερη θητεία.
Στη 12η προεδρική εκλογή που ολοκληρώνεται στις 24 Απριλίου πρέπει να επανεκλεγεί ο Μακρόν, γιατί πέρα από την εξέλιξη στον πόλεμο στην Ουκρανία που ήδη αλλάζει το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό τοπίο, τα περισσότερα θα κριθούν στο εσωτερικό των δυτικών δημοκρατιών.
*Ο Σωτήρης Ντάλης είναι αν. καθηγητής διεθνών σχέσεων και ευρωπαϊκής ενοποίησης στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορεί το βιβλίο του, «Η ‘’Δύσκολη’’ Ευρώπη. Σε αναζήτηση της νέας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης».
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος