Τα χαρακτηριστικά της νέας κρίσης του Σουδάν, τα οποία εκτός από ανθρωπιστικές καταστροφές απειλούν έως και την κρατική υπόστασή του, συναντώνται σε τουλάχιστον άλλες 12 χώρες της Αφρικής και ιδιαίτερα σε εκείνες που βρίσκονται στη «Ζώνη του Σαχέλ».
Η περιγραφή του εύρους αυτών των κρίσεων και των αιτιών τους στην Αφρικανική Ήπειρο, καθώς και οι διεθνοπολιτικές διαστάσεις της σύγκρουσης στο Σουδάν αναπτύσσεται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Πρώτο Πρόγραμμα Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00), με τη συμμετοχή του διεθνολόγου κ. Γιώργου Μενεσιάν, Ερευνητή στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) για ζητήματα Μ. Ανατολής και Ευρασίας.
Η νέα κρίση στο Σουδάν έχει ασφαλώς τη δική της ιστορική προέλευση και τις εθνικές, εθνοτικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες της. Διαθέτει ωστόσο πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τις κρίσεις τουλάχιστον άλλων 12 χωρών της Αφρικής (σε σύνολο 55), οι οποίες αντιμετωπίζουν, όχι μόνον έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ή απλώς εθνοτικές διαμάχες, όπως πολλές, αλλά εμφύλιες συγκρούσεις, καταστάσεις όπου μέρος των εδαφών τους ελέγχεται από αντάρτες, ισλαμιστές, φυλάρχους, μη αναγνωρισμένες κυβερνήσεις ή αποσχιστές, συχνά πραξικοπήματα, έως και κινδύνους κατάρρευσης της κρατικής τους υπόστασης.
Στη γεωγραφική περιοχή του λεγόμενου Σαχέλ, τα προαναφερόμενα προβλήματα είναι ακόμη πιο έντονα και μια ζώνη που καταλαμβάνει το σύνολο ή τμήμα 8 χωρών (μεταξύ των οποίων και το Σουδάν) θεωρείται το πιο ασταθές μέρος του κόσμου. Στη συζήτηση εξηγείται ποιά είναι η εν λόγω περιοχή και ποιά τα αίτια εκεί της ακόμη μεγαλύτερης αναταραχής και αστάθειας. Μεταξύ αυτών μπορούν να αναφερθούν εθνοτικά και φυλετικά προβλήματα, θρησκευτικοί παράγοντες, προσπάθειες ελέγχου πολύτιμων φυσικών πόρων, επίπτωση των οικολογικών κρίσεων στους πληθυσμούς, καθώς και ξένες παρεμβάσεις.
Τα περισσότερα σημερινά κράτη της Αφρικής έχουν δημιουργηθεί μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο ή και ακόμη πιο πρόσφατα, κάτι που αποτελεί απόδειξη της έντονης αποικιοκρατικής παρουσίας στην Μ. Ήπειρο δυτικών δυνάμεων, κυρίως της Βρετανίας και της Γαλλίας, αλλά και του Βελγίου, της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας και μέχρι μια εποχή και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, παρ’ όλο αυτό το παρελθόν, στις πιο πρόσφατες δεκαετίες η Αφρική σχεδόν εγκαταλείφθηκε από τις παλιές αποικιοκρατικές δυνάμεις, με μερική εξαίρεση της Γαλλίας. Σταδιακά τη θέση τους ήρθαν να πάρουν -με όρους κυρίως οικονομικής διείσδυσης και λιγότερο πολιτικού ελέγχου- η Κίνα, η Ρωσία, οι Μοναρχίες του Κόλπου, οι ΗΠΑ και τα τελευταία χρόνια η νεότερη Τουρκία. Στην εκπομπή αναλύεται ποιό είναι το καλώς και το κακώς εννοούμενο διεθνές ενδιαφέρον για την 3η σε έκταση και 2η σε πληθυσμό (που αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2050) Ήπειρο της Γης, η οποία είναι έμφορτη προβλημάτων, αλλά και φυσικών πόρων.
Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση με το θέμα του Σουδάν, μπορεί να ειπωθεί ότι η 67χρονη ιστορία του, από την ανεξαρτησία του έως σήμερα, ποτέ δεν ήταν ήρεμη. Σ’ ένα μεγάλο μέρος αυτού του διαστήματος υπήρχαν συγκρούσεις και αποσχιστικές τάσεις στον χριστιανικό και ανιμιστικό νότο, που κυριαρχούν αφρικανικές φυλές και όπου τελικά υπήρξε η δημιουργία ενός νέου κράτους το 2011 (με την αποκοπή για το Σουδάν του 1/4 της αρχικής επικράτειάς του, που το καθιστούσε μέχρι τότε τη μεγαλύτερη εδαφικά χώρα της Αφρικής, καθώς και την απώλεια σχεδόν του συνόλου των πετρελαϊκών πόρων του). Στο δυτικό μέρος υπήρχε από ετών το πρόβλημα του Νταρφούρ και των διώξεων των τοπικών φυλών από τους αραβικούς πληθυσμούς. Όμως και το υπόλοιπο μέρος της χώρας έζησε σχεδόν το σύνολο της περιόδου της ανεξαρτησίας υπό δικτατορικά καθεστώτα.
Επίσης, μια επισκόπηση της κατάστασης δείχνει ότι, παρά την διαρκή παρέμβαση στα εσωτερικά του Σουδάν εξωτερικών παραγόντων, οι βασικές παράμετροι της σημερινής κρίσης -με τη σύγκρουση του ελεγχόμενου από τον στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν ‘επίσημου στρατού” με τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) υπό τον Μοχάμεντ Χάμνταν Νταγκάλο- δείχνουν να έχουν τις ρίζες τους στο εσωτερικό. Π.χ. μια σημαντική πτυχή είναι ο έλεγχος που ασκούσε πάντα ο στρατός σε μεγάλα τμήματα της οικονομίας, με κατοχή επιχειρήσεων, διαχείριση από τους στρατιωτικούς των φυσικών πόρων κλπ. Η σχετική ανάλυση ολοκληρώνεται με την αναφορά των κύριων εξωτερικών δυνάμεων που αναμειγνύονται στο Σουδάν κι ανταγωνίζονται στο έδαφός του, καθώς και το ποιες είναι οι σχέσεις του με την Αίγυπτο και την Αιθιοπία.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος