Διαμαντής Διαμαντόπουλος: Ο πρωτοπόρος ζωγράφος της μεσοπολεμικής γενιάς (video)

Ο ζωγράφος Διαμαντής Διαμαντόπουλος γεννήθηκε στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας το 1914 και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήρθε στην Αθήνα με την οικογένειά του. Ήδη από το 1929 σκίτσα του δημοσιεύονται στη «Διάπλαση των Παίδων», ενώ το 1930, παρουσιάζει στην «Αίθουσα Καλλιτεχνικών Ατελιέ» έργα του με τέμπερες επηρεασμένα από τον κυβισμό και την επόμενη χρονιά εκθέτει πίνακές του στο «Άσυλο Τέχνης» στο  Βέλγιο. Ξεκινάει τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1931, ενώ μέχρι την αποφοίτησή του, το 1936, ταξιδεύει στην Ελλάδα μελετώντας τη βυζαντινή και λαϊκή τέχνη, αλλά και στη Γαλλία και την Ιταλία προκειμένου να δει από κοντά μουσεία και καλλιτεχνικούς χώρους. Έργα του παρουσιάστηκαν το 1940 στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών (Royal Academy of Arts) του Λονδίνου, το 1947 συμμετείχε σε ομαδική έκθεση στη γκαλερί «Ρόμβος» και το 1949 στον ίδιο χώρο παρουσίασε ατομική του έκθεση. Ακολουθεί μια μεγάλη περίοδος απομόνωσης του καλλιτέχνη όπου αφοσιώνεται στη ζωγραφική και σταματάει να εκθέτει και να πουλάει έργα του αρνούμενος να συμμετέχει στην εμπορευματοποίηση της τέχνης. Το 1964 διακόπτει την απομόνωσή του για να συμμετάσχει σε ομαδική έκθεση στην Κύπρο, ενώ μόλις το 1975 θα επιστρέψει στα καλλιτεχνικά πράγματα με ατομική έκθεσή του στην “Ώρα”. Επίσης θα λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις όπως η Διεθνής Έκθεση Πλαστικών Τεχνών το 1977 στο Βελιγράδι, τα Ευρωπάλια το 1982 και η Μπιεννάλε της Βενετίας την ίδια χρονιά, ενώ το 1978 η Εθνική Πινακοθήκη οργανώνει αναδρομική παρουσίαση του έργου του.

Ο Διαμαντόπουλος αν και κατατάσσεται στη «Γενιά του Τριάντα», θεωρείται μια μοναδική περίπτωση καλλιτέχνη, μιας και το έργο του επηρεάστηκε από την παράδοση αλλά και από σύγχρονα ρεύματα όπως ο κυβισμός. Στο έργο του κεντρική θέση έχει η ανθρώπινη μορφή, φιγούρες ανθρώπων που εργάζονται και μοχθούν συνήθως, πίνακες με έντονα κυβιστικά πρότυπα, με μεγάλα σχήματα, έντονα χρώματα και ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος όπου διακρίνεται μια ρεαλιστική προσέγγιση των θεμάτων μέσα από τη μουσικότητα και ποιητικότητα των έργων του.

Ο Δ. Διαμαντόπουλος έφυγε από τη ζωή στις 6 Ιουνίου 1995. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο από το θάνατό του παρουσιάζει την εκπομπή:

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

(video)

Το επεισόδιο αυτό της εκπομπής «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» είναι αφιερωμένο στον πρωτοπόρο ζωγράφο της μεσοπολεμικής γενιάς Διαμαντή Διαμαντόπουλο. Παρακολουθούμε τον καλλιτέχνη ενώ εργάζεται στο ατελιέ του και εκεί μιλάει για τη θεωρία του, τα υλικά που χρειάζεται ο καλλιτέχνης τα οποία χαρακτηρίζει υλικά μέσα κατασκευής ζωγραφικού έργου. Τα μέσα αυτά είναι το χρώμα και το σχέδιο και τα αποκαλεί «χρωμοσχέδιο». Πρόκειται, όπως εξηγεί και ο ίδιος, για τα γραφικά μέσα τα οποία συνδυαζόμενα με τα υλικά μετατρέπονται σε τεχνικά  μέσα. Ο Διαμαντόπουλος, με οδηγό έναν πίνακά του, εξηγεί τον όρο «χρωμοσχέδιο» που ο ίδιος έχει δημιουργήσει. Σε άλλο έργο του παρουσιάζει τις λειτουργίες της ζωγραφικής και επεξηγεί τα σύμβολα που έχει χρησιμοποιήσει. Για τον ζωγράφο, τα συστατικά στοιχεία του χρωμοσχέδιου είναι το σχήμα, το μέγεθος, η θέση, η φωτεινότητα, η ζωηρότητα και η ειδοποιός ποιότητα. Ένας ολοκληρωμένος πίνακας, σύμφωνα με τον Διαμαντόπουλο, λειτουργεί και οι λειτουργίες αυτές είναι: αναπαριστά κάτι, εκφράζει κάτι, δείχνει το φυσικό και συλλογικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε, πληροφορεί, ευαρεστεί-δυσαρεστεί όχι μόνο οπτικά αλλά και διανοητικά και ψυχικά, δημιουργεί κάτι το οποίο δεν προϋπήρχε. Ο ζωγράφος περιγράφει τις λειτουργίες αυτές σε διαφορετικά έργα του, ενώ αναφέρεται και στην έννοια της συλλογικής αντίληψης.

Παρατηρώντας τα έργα του Διαμαντή Διαμαντόπουλου και παρακολουθώντας τα λόγια του, επιχειρείται να εξηγηθεί ο χαρακτηρισμός που έχει δοθεί στον ζωγράφο «Περίπτωση Διαμαντόπουλου». Μιλάει για τις τεχνικές των διαφόρων φάσεων πολιτισμών, για παράδειγμα αναφέρεται στην Αναγέννηση και εξηγεί ότι στην τεχνική της έχουν διαμορφωθεί αρχές όπως τα ζεστά χρώματα στα πιο φωτεινά σημεία του πίνακα, ενώ τα ζωηρότερα χρώματα συνήθως μπαίνουν στις μεσαίες φωτεινότητες και αυτό εκφράζει μια πειθαρχία η οποία συνδέεται με τη θρησκευτική πειθαρχία της περιόδου, ενώ στο σχέδιο υπάρχει μια ελευθερία και έρευνα. Ο Ιμπρεσιονισμός αντίθετα καταργεί κάθε πειθαρχία και ερευνά τη φύση όπου ανακαλύπτει νέα πράγματα, δίνει πρωτεύουσα θέση στο χρώμα, ενώ δεν υπακούει σε κανένα συλλογικό παράγοντα. Για τον Διαμαντόπουλο ο ιμπρεσιονισμός εκφράζει την ευμάρεια του καπιταλισμού. Συνεχίζει σχολιάζοντας την τέχνη του 20ου αιώνα, η οποία θα χαρακτηριστεί τεχνικά και κοινωνικά ως αναρχική και αναφέρεται ειδικά στη ζωγραφική, η οποία αυτό-αποσυντέθηκε και θεωρεί ότι σήμερα δεν υπάρχει τίποτα από όλες αυτές τις σύγχρονες σχολές. Εξηγεί επίσης ότι στη σύγχρονη εποχή είναι δύσκολο να καθιερωθούν αρχές και τεχνικές ζωγραφικής.

Για τη δική του προσωπική καλλιτεχνική πορεία αναφέρει ότι αρχικά προσανατολίστηκε σε μια νέα τεχνική με κάποιες αρχές, αλλά διαπίστωσε ότι μόνο με αποφάσεις δεν προσανατολίζεται πραγματικά κανείς. Ανακάλυψε ότι απαιτείται πολλή εργασία, κατέληξε στο ότι, συχνά ασυνείδητα, τα έργα οδηγούν τελικά τον καλλιτέχνη, μέσα από μια σχεδόν βιολογική διεργασία την οποία συχνά ο καλλιτέχνης νιώθει ότι την παρακολουθεί να συμβαίνει μπροστά του. Ο Διαμαντόπουλος εξηγεί ότι ακόμα και αν ασυνείδητα βρίσκει τις λύσεις που χρειάζεται ο καλλιτέχνης, εκείνος οφείλει πάντα να τις συγκροτεί σε εργαλεία και να επιχειρεί να τις αξιοποιεί στο έργο του.

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρουσιάζονται έργα και λεπτομέρειες έργων του καλλιτέχνη στο ατελιέ του.

Σκηνοθεσία: ΟΜΑΔΑ ΣΙΝΕΤΙΚ

Ρεπορτάζ: ΤΕΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ημερομηνία πρώτης τηλεοπτικής προβολής: 24 Φεβρουαρίου 1982

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος