Προφανώς πολλοί δεν θα περιελάμβαναν τον Ιωάννη Καποδίστρια μεταξύ των ηρώων του 1821, με την κλασσική έννοια, διότι δεν πολέμησε στα πεδία των μαχών. Εν τούτοις, πριν και μετά την επανάσταση έδωσε τις πιο σκληρές μάχες, εναντίον εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών του υπό σύσταση κράτους που αμφισβητούσαν την δυνατότητα ύπαρξης του.
Η ζωή του Καποδίστρια ενέπνευσε μια ομάδα έντεκα μαθητών και μαθητριών του 3ου ΓΕΛ Ξάνθης, που κατέγραψαν το έργο του με ένα ιδιαίτερο τρόπο. Το αποτέλεσμα αυτής της δυναμικής δουλειάς αποτυπώνεται σε άρθρα, βίντεο, ομιλίες και κείμενα των ίδιων των παιδιών, που εμπνεύστηκαν εν μέσω πανδημίας όπως είπε η καθηγήτρια Βασιλική Καραπατή. Οι περιορισμοί και η διαδικτυακή εκπαίδευση δεν στάθηκαν εμπόδια για τις μαθήτριες Ρεγγίνα Κουρτίδη και Αρετή Σαραλέκου, που είδαν την ζωή του Καποδίστρια ως πηγή έμπνευσης για τους συμμαθητές/τριες τους και τις νεότερες γενιές.
Τέσσερις αιώνες υποτέλειας δημιουργούν ανυπέρβλητες συνήθειες στα υποκείμενα, που ρέπουν προς τον ωφελιμισμό. Το γνωστό «όπου πατά άλογο τούρκου, χορτάρι δεν φυτρώνει», προφανώς δεν περιορίζεται επί του εδάφους. Εκεί όπου δεν “φύτρωνε χορτάρι”, έπρεπε να σπείρει ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας. Στις αντιλήψεις, την συμπεριφορά, την δράση των πρώην υποδούλων. Αποβιβαζόμενος στο Ναύπλιο στις 6 Ιανουαρίου του 1828 ανέλαβε να συγκροτήσει εκ του μηδενός το ανύπαρκτο διοικητικά, οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά κράτος. Παρά τα προβλήματα και τις όποιες αστοχίες του, υπήρξε ο καταλληλότερος για αυτό το τιτάνιο έργο, γιατί ήταν ο μόνος που διέθετε το πολιτικό κεφάλαιο να στηρίξει την χώρα διεθνώς. Γνώστης των ευρωπαϊκών αντιλήψεων, προχώρησε στην διευθέτηση των σχέσεων με τις ξένες Δυνάμεις, αλλά και των εσωτερικών διενέξεων μεταξύ των ανταγωνιστικών φατριών, την ρύθμιση των οικονομικών (με την ανυπαρξία δημοσίου ταμείου, τον σφετερισμό των δημόσιων πόρων από οπλαρχηγούς, καραβοκύρηδες και προκρίτους, καθώς και την αδυναμία είσπραξης φόρων), την σύνταξη νομοθεσίας αστικής, ποινικής, εμπορικής, την οργάνωση του κράτους, την ίδρυση ορφανοτροφείων, σχολείων, την διανομή γαιών στους ακτήμονες και ιδιαίτερα την εξυγίανση της διοίκησης.[1] Λόγοι ικανοί για να τον καταστήσουν στόχο, εκείνων που μέχρι πρότινος ασκούσαν ανεξέλεγκτη εξουσία και είχαν εθιστεί στην συναλλαγή με την Πύλη. Επρόκειτο για υλική, αλλά και ηθική ανοικοδόμηση του νεοσύστατου κράτους. Όσο απίθανο και αν φαίνεται όλα αυτά ήταν δικά του έργα, μέσα στο ελάχιστο διάστημα τριών ετών, έως την δολοφονία του στις 9 Οκτωβρίου 1831. Η Αχίλλειος πτέρνα του ήταν η προτέρα θέση του στην αυλή του Τσάρου, την οποία χρησιμοποιούσαν οι εχθροί του για να τον δυσφημίσουν και να τον εξουδετερώσουν. Ο υπουργός Εξωτερικών της αυστρο-ουγγαρίας Μέττερνιχ διείδε την μελλοντική εχθρότητα του ελληνικού κράτους προς την Ρωσία: «Ο Καποδίστριας… αντιλαμβάνεται τη ρωσική βοήθεια ως την πλέον απαραίτητη για την επίλυση του ελληνικού ζητήματος αλλά όχι προς εξυπηρέτηση των στόχων που έθεσε η Ρωσία. Όντας αντιμέτωπος με μία τρομακτική ευθύνη, βιώνει μία ιδιόμορφη αμηχανία για μία κατάσταση που του υπαγορεύει την εξυπηρέτηση δύο σκοπών, αλλά μόνο ενός αφέντη (της Ρωσίας). Και δεν υπάρχει τίποτα πιο αντιφατικό από αυτούς τους δύο σκοπούς. Εάν δημιουργηθεί το ελληνικό κράτος, θα αντιληφθεί ότι η Ρωσία είναι ο μόνος εχθρός που πρέπει να φοβάται».[2]
Με θλίψη και αγανάκτηση ο ναύαρχος Κωνσταντίνος Κανάρης ενημέρωσε για την κατάσταση τον αδελφό του Κυβερνήτη, Βιάρο Καποδίστρια στις 30 Απριλίου 1831: «Η πρόοδος του καιρού δίδει αιτίας εμψυχώσεως εις την ραδιουργίαν…, έκαμαν τους ανόητους να λατρεύουν ως ημιθέους τους αρχηγούς της… Όλοι διεφθαρμένοι. Άλλος από τας ανεξαλήπτους καταχρήσεις του, άλλος από την αλλαγή της τύχης του, την οποίαν κολακεύεται να ελπίσει από την ανωμαλίαν και άλλος να πραγματεύεται την Σεβαστήν Κυβέρνησιν και να καταχράται το επιχεόμενον εις την αχαριστίαν άφθονον έλεός της, και άλλος άλλως. Δεν μένει πλέον ίχνος ελπίδος δια να θεραπευθεί η πληγή με έμπλαστρα μαλακτικά· αυτά ίσως επαπειλούν εις την γάγκρεναν».[3]
[1] Αλέξανδρος Ι. Δεσποτόπουλος, Ο κυβερνήτης Καποδίστριας και η απελευθέρωσις της Ελλάδος.
[2] Henry Kissinger, A World Restored: Metternich, Castlereagh, and the Problems of Peace 1812-1822, σ. 292.
[3] Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ιστορικό Αρχείο Βλαχογιάννη, φάκ. 221.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος