Θα βγει κανείς από το τέλμα της Ουκρανίας το 2024; 

Σε λιγότερο από δύο μήνες συμπληρώνονται δύο χρόνια από την 24η Φεβρουαρίου του 2022, δηλαδή την ημέρα που ο Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τα στρατεύματά του να εισβάλουν στην Ουκρανία. Η ρωσική εισβολή διαρκεί εδώ και περισσότερο από 680 ημέρες, ωστόσο η εικόνα στο πεδίο έχει αλλάξει ελάχιστα τους τελευταίους μήνες, καθώς η ουκρανική αντεπίθεση που ξεκίνησε τις αρχές του καλοκαιριού δεν έφερα κάποια επιτυχία.  

Στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00) εξετάζεται η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα χερσαία μέτωπα του πολέμου στην Ουκρανία, όπου τελικά έχουν υπάρξει μικρά κέρδη για τους Ρώσους, αλλά και στη Μ. Θάλασσα όπου οι Ουκρανοί έχουν καταφέρει να στριμώξουν τον ρωσικό στόλο, καθώς και οι λόγοι για την ένταση των εναέριων πληγμάτων κι από τις δύο πλευρές τις ημέρες των εορτών. Παρουσιάζονται, επίσης, τα βασικά σενάρια τα οποία ακούγονται και γράφονται πλέον ευρέως για τις στρατιωτικές, αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις που αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία για το 2024. Καλεσμένος για τη σχετική ζήτηση είναι ο δημοσιογράφος και αναλυτής του In.gr Παναγιώτης Σωτήρης, που παρακολουθεί στενά το ζήτημα. 

Ένα πρώτο από τα προαναφερόμενα σενάρια θέλει τον πόλεμο να συνεχίζεται αλλά όχι επ’ αόριστον.  Ωστόσο, οι πιθανότητες να τερματιστεί σύντομα και πάντως πριν τις επόμενες αμερικανικές εκλογές είναι πολύ λίγες. Συγκριτικά με πριν από έναν χρόνο ο Ρώσος πρόεδρος έχει ισχυροποιηθεί, αν και περισσότερο πολιτικά παρά στρατιωτικά. Ωστόσο, η κατάσταση στο πεδίο έχει περιέλθει σε τέλμα, με καμία από τις δύο πλευρές να μη σημειώνει σημαντική πρόοδο. Έτσι, περισσότερο από ποτέ, το αποτέλεσμα εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πεδία των μαχών και κυρίως στην Ουάσινγκτον και στις Βρυξέλλες. Πάντως, η μεγάλη ενότητα όσον αφορά την άνευ όρων στήριξη της Ουκρανίας που επέδειξε η Δύση το 2022 -και διατήρησε έως πρόσφατα- έχει αρχίσει να κλονίζεται. 

Με βάση μια δεύτερη προσέγγιση η Ρωσία δεν είναι σε θέση να νικήσει τους Ουκρανούς, οπότε θα κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει τον έλεγχο των εδαφών που κατέχει σήμερα, ενισχύοντας ταυτόχρονα τις άμυνές της και ευελπιστώντας πως η Δύση εν τέλει θα κουραστεί και θα χάσει την επιθυμία να συνεχίσει να υποστηρίζει το Κίεβο. Όμως, ακόμη και σε μια τέτοια περίπτωση, οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να σταματήσουν να πολεμούν, καθώς ο αγώνας τους είναι υπαρξιακός. Και πάντως, παρά τα κάποια κωλύματα, η Δύση, η ΕΕ αλλά και οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν σε γενικές γραμμές να στηρίζουν οικονομικά και στρατιωτικά τους Ουκρανούς. Επίσης, η απόφαση της ΕΕ να ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκρανία και τη Μολδαβία είναι μεν κυρίως συμβολική, αλλά συνεπάγεται σιωπηρά τη συνέχιση της υποστήριξης προς το Κίεβο. Επίσης, μια πλήρης ανατροπή της πολιτικής για την Ουκρανία στην Ουάσιγκτον θεωρείται απίθανη, ακόμη και με εκλογή Τραμπ. 

Τέλος, ένα τρίτο συνέριο θέλει να υπερισχύουν σταδιακά στο δυτικό στρατόπεδο οι ιδέες για ένα συμβιβασμό, οι οποίες θα μεταφραστούν σε πιέσεις προς την ουκρανική πλευρά να προσέλθει σε μια διαπραγμάτευση με τους Ρώσους. Οι ιδέες αυτές δεν λέγονται επισήμως από πολιτικούς στην Ουάσιγκτον, στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο ή στη Βαρσοβία – το αντίθετο- αλλά διατυπώνονται πλέον ολοένα και συχνότερα από αναλυτές, think tanks και MME στη Δύση. Βεβαίως, η Ρωσία δεν είναι πιθανό να δεχτεί μια κατάπαυση του πυρός χωρίς συνολική πολιτική διευθέτηση, καθώς ο Πούτιν θα έχανε τη στήριξή του στο εσωτερικό. Από την άλλη, ο Ζελένσκι δεν πρόκειται να κάνει καμία πολιτική συμφωνία με τη Ρωσία. Έτσι, εάν οι ΗΠΑ και η Δύση θέλουν κάποια στιγμή μια πολιτική συμφωνία, δεν είναι ο Ζελένσκι που μπορεί να τη διαπραγματευτεί. Επομένως, θα πρέπει να αντικατασταθεί μ’ έναν πολιτικό ή στρατιωτικό ηγέτη πρόθυμο να καθίσει στο τραπέζι με τους Ρώσους. Είναι  κάτι που επίσης αναφέρεται πλέον στα δυτικά ΜΜΕ, αν και προς το παρόν δεν διαφαίνεται το πως.