Πανελλαδικές 2025: Για τη δημιουργικότητα των μαθητών τα θέματα σε Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία – Οι απαντήσεις και ο σχολιασμός από την ΟΕΦΕ

Με την εξέταση του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας άρχισαν σήμερα, Παρασκευή 30 Μαΐου, οι Πανελλαδικές Εξετάσεις για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων, που διεκδικούν μία από τις 68.788 θέσεις της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος, 2025-26.

Oι υποψήφιοι κλήθηκαν να αναλύσουν το θέμα της δημιουργικότητας και της σημασίας της.

Αναλυτικότερα, οι υποψήφιοι, πέραν των ερωτήσεων συντακτικού, λεξιλογίου και ερμηνείας, κλήθηκαν να γράψουν ένα άρθρο για το προσωπικό τους ιστολόγιο, 350-400 λέξεων, για τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα των μαθητών/ μαθητριών και οι τρόποι με τους οποίους οι ίδιοι επιλέγουν στην προσωπική τους ζωή να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους.

Ακολουθούν αναλυτικά τα σημερινά θέματα:

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

 [Δημιουργικότητα]

Η δημιουργικότητα νοείται ως μια διαδικασία, η οποία οδηγεί σε κάποια μορφή δημιουργικής παραγωγής και χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και αποτελεσματικότητα, ενώ μπορεί να συνδυάζει ιδέες ή υλικά με νέους τρόπους. Συνδέεται άμεσα με τη φαντασία, την καινοτομία, την επίλυση προβλημάτων και την αποκλίνουσα σκέψη, αλλά η πολύπλευρη φύση της καθιστά δύσκολο το εγχείρημα να την ορίσει κάποιος. Μπορεί κανείς να πει ότι η επίλυση προβλημάτων, η εξεύρεση λύσεων και η παροχή πολύτιμης εργασίας μέσω της φαντασίας, της πρωτοτυπίας και της ευχέρειας απαιτούν δημιουργικό νου. Η αξία της δημιουργικότητας είναι πολιτιστικά, κοινωνικά αλλά και οικονομικά αδιαμφισβήτητη, εξ ου και η ένταξή της στους γενικούς εκπαιδευτικούς στόχους παγκοσμίως. Η δυναμική σχέση της εκπαίδευσης μέσω των τεχνών με τη δημιουργικότητα έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά. Η συμμετοχή των παιδιών σε καλλιτεχνικές δράσεις ενισχύει την καλλιέργεια της αποκλίνουσας σκέψης τους. Στο ίδιο πνεύμα, εντοπίζεται ισχυρή σχέση ανάμεσα στην ενασχόληση με τις τέχνες και στην ανάπτυξη της φαντασίας, την κατανόηση σύνθετων εννοιών και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την εξεύρεση λύσεων σε προβληματικές καταστάσεις. Σε ένα πολύτεχνο εργαστήρι, το παιχνίδι με τις μορφές εξασφαλίζει μοναδικές πολυαισθητηριακές εμπειρίες μάθησης και ζωής για το μικρό παιδί. Στο παιδί που πειραματίζεται με τις μορφές στο παιχνίδι του, εξασφαλίζονται ευκαιρίες να ανακαλύψει και να εκφράσει συναισθήματα, αγωνίες και σκέψεις. Ταυτόχρονα, η ίδια εμπειρία παρέχει τη δυνατότητα ειδικά στο μικρό παιδί να καθρεφτιστεί στο δημιούργημά του, να νιώσει την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα του προσώπου του και να αναπτυχθεί.

[Αντώνης Λενακάκης, Τέχνες-διαδίκτυο-δημιουργικότητα, ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ, 2024, ePublishing: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, απόσπασμα ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης].

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια

Αν νομίζετε πως η ικανότητα να κάνει κάποιος σύνθετες σκέψεις αφορά μόνο τους ενηλίκους, κάνετε λάθος. Κι αυτό διότι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης στην Αυστρία (CEU), έπειτα από σχετική έρευνα, διαπίστωσαν πως η δημιουργική σκέψη ξεκινά από την… κούνια. Όπως συγκεκριμένα προέκυψε από τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PNAS», τα βρέφη ηλικίας έως 12 μηνών όχι μόνο είναι ικανά για δημιουργική σκέψη πολύ πριν αρχίσουν να μιλάνε, αλλά και αυτού του είδους η σκέψη είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της γλωσσικής τους ικανότητας. Όπως εξήγησε η επικεφαλής της μελέτης, νευροεπιστήμονας με ειδίκευση στη βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία Δρ. Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα, στόχος της ερευνητικής της ομάδας ήταν να ανακαλύψει την «πηγή» της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της παραγωγικής σκέψης. «Η ανθρώπινη ευφυία και δημιουργικότητα βασίζονται στη συνδυαστική σκέψη ή στην ικανότητα σχηματισμού εντελώς νέων σκέψεων, συνδυάζοντάς τες με υπάρχουσες (γνωστές) έννοιες και ιδέες. Η δημιουργικότητα των ανθρώπων δεν έχει όρια, μας πήγε στο φεγγάρι και μας επέτρεψε να θεραπεύσουμε θανατηφόρες νόσους, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα πότε και πώς προκύπτει αυτή η εντυπωσιακή ικανότητα συνδυασμού ιδεών και εφεύρεσης νέων πραγμάτων. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι πρέπει να πάμε πίσω στην αρχή της γλωσσικής ανάπτυξης για να λύσουμε αυτό το παζλ». Σύμφωνα με τη δόκτορα Πομιεχόφσκα, η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε πως η ανθρώπινη δημιουργικότητα είναι αρχέγονη και ξεκινά ήδη από τη βρεφική ηλικία. «Όταν μιλάμε για δημιουργικότητα, αναφερόμαστε συνήθως σε ανθρώπους που ασχολούνται με τις τέχνες, σε κάποιους εφευρέτες και γενικότερα σε ενηλίκους και μεγαλύτερα παιδιά που έχουν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να φανταστούν πως ένα μικρό ανθρωπάκι έχει ικανότητα για συνδυαστική σκέψη. Θα πρέπει, επομένως, να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους. Και τώρα που γνωρίζουμε ότι αυτή η ικανότητα ξεκινά νωρίς, μπορούμε να εξετάσουμε όλους αυτούς τους βιολογικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να την επηρεάσουν. Για παράδειγμα η φτώχεια, το ανθυγιεινό περιβάλλον διαβίωσης, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονιών, η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης και η κακή διατροφή είναι γνωστοί παράγοντες που επιδρούν στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών».

[Άρθρο της Κέλλυς Φαναριώτη από το διαδίκτυο (tovima.gr), 13-08-2024, συντομευμένο και ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης].

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

[Εξαίσια αστική μας κοινωνία]

Ανεβαίνω στο γραφείο κι αμέσως ζαρώνει η καρδιά μου. Οι αγαπητοί μου συνάδελφοι καταφθάνουν λαχανιασμένοι. Κάθε πρωί μελετώ σχολαστικά την καλημέρα τους, το ύφος τους και τη ματιά τους. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς έγινε και μαζεύτηκαν όλες οι μπαγιάτικες φάτσες πάνω στο δικό μου το κεφάλι. Εκείνο όμως που με απελπίζει περισσότερο είναι, πως το ίδιο σχεδόν συμβαίνει και σε όλα τα άλλα γραφεία. Αυτό το διαπίστωσα μόνος μου τελευταία, όταν πάνω στην αγανάκτησή μου, είπα ν’ αλλάξω και πάλι δουλειά, για να μην τους βλέπω όλη μέρα μπροστά μου. Κατόπι σκέφτηκα πως θα τους έχει αποξεράνει έτσι, σώμα και καρδιά, το πολύ διάβασμα, το κλείσιμο ή η βαθιά σκέψη. Σηκώθηκα και ξαναπήγα στις διάφορες μεγάλες σχολές για να τους δω νεαρούς και

φρέσκους. Χώθηκα βέβαια στις αίθουσες των πρωτοετών. Εδώ, είπα, μέσα σ’ αυτό το φυτώριο, θα φανεί το πράγμα. Και όμως η εντύπωσή μου ήταν εξίσου αποκαρδιωτική· το επόμενο κύμα, δεν αποκλείεται, να είναι χειρότερο. Σκέφτομαι μήπως πρέπει ν’ αλλάξω επάγγελμα και όχι μονάχα γραφείο. Τώρα όμως είναι μάλλον αργά· ούτε τέχνη ξέρω, ούτε για να πάω μαθητευόμενος έχω την ηλικία και το κουράγιο, αλλά ούτε τα χαρτιά και τα κατάστιχα1 χωνεύω. Θα ήθελα, είναι αλήθεια, προ πολλού να ήμουν εργάτης· παράλληλα όμως να έχω αυτή την ίδια ψυχή, τις ίδιες γνώσεις και τα ίδια μυαλά.

1.κατάστιχα: λογιστικά βιβλία, βιβλία επαγγελματιών

[Γιώργος Ιωάννου, Για ένα φιλότιμο, εκδ. Κέδρος, 1980, απόσπασμα διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης].

Θέμα Α

Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά σε μία παράγραφο 70-80 λέξεων τις θέσεις της Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα στο Κείμενο 2 για την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Μονάδες 20

Θέμα Β

Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση το Κείμενο 1, τις παρακάτω περιόδους λόγου, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):

α. Ένα από τα χαρακτηριστικά της δημιουργικότητας είναι ότι αποφέρει αποτελέσματα.

β. Ένας από τους στόχους της εκπαίδευσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η καλλιέργεια της δημιουργικότητας.

γ. Η σύνδεση της δημιουργικότητας με τις τέχνες στην εκπαίδευση δεν έχει ερευνηθεί.

δ. Η επαφή του παιδιού με τις τέχνες δυσχεραίνει την προσπάθειά του να επιλύσει προβλήματα.

ε. Το παιδί, μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι, ανακαλύπτει τον εαυτό του. Μονάδες 15

Β2. Το Κείμενο 1 αποτελεί δείγμα επιστημονικού λόγου. Να εντοπίσετε δύο γλωσσικές επιλογές που το επιβεβαιώνουν (μονάδες 2) δίνοντας το αντίστοιχο χωρίο (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας (μονάδες 6). Μονάδες 10

Β3. α. Ποιο είναι το επικοινωνιακό αποτέλεσμα του τίτλου του Κειμένου 2 και πώς επιτυγχάνεται; (μονάδες 3)

β. «Θα πρέπει, επομένως, να μελετήσουμε τις συνθήκες εκείνες που επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους»: Να μεταφέρετε την περίοδο λόγου του Κειμένου 2 στην αντίθετη σύνταξη κάνοντας τις αναγκαίες μετατροπές (μονάδες 5) και να επισημάνετε δύο αλλαγές στο ύφος (μονάδες 2). Μονάδες 10

Θέμα Γ

Γ1. Γιατί εμφανίζεται προβληματισμένος ο ήρωας του Κειμένου 3 και πώς εκδηλώνει τον προβληματισμό του; Να απαντήσετε αξιοποιώντας συνολικά τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Εσείς πώς θα αντιδρούσατε σε ανάλογη περίπτωση; (150-200 λέξεις) Μονάδες 15

 Θέμα Δ

Δ1. Τα Κείμενα 1 και 2 αναφέρονται στη δημιουργικότητα και τη σημασία της. Αξιοποιώντας δημιουργικά το περιεχόμενό τους, σε ένα άρθρο 350-400 λέξεων που θα αναρτήσετε στο προσωπικό σας ιστολόγιο, να αναφέρετε: α) τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα των μαθητών/ μαθητριών και β) τους τρόπους με τους οποίους εσείς επιλέγετε στην προσωπική σας ζωή να εκφράσετε τη δημιουργικότητά σας. Μονάδες 30

Για τους υποψήφιους των ΕΠΑΛ, οι Πανελλαδικές Εξετάσεις θα αρχίσουν στις 31 Μαΐου με το μάθημα των Νέων Ελληνικών.

Οι απαντήσεις της ΟΕΦΕ

(Ενδεικτικές απαντήσεις)

ΘΕΜΑ Α

Α1. Η αρθρογράφος επικαλείται τις θέσεις της Δρ. Μπ. Ποπιεχόφσκα για την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Ως επικεφαλής μιας μελέτης, διαπίστωσε ότι το δημιουργικό πνεύμα, το οποίο είναι απεριόριστο, προκύπτει από τη συνδυαστική και παραγωγική σκέψη. Υποστηρίζει, ακόμη, ότι η δημιουργικότητα συνδέεται με τους ενηλίκους και δεν αφορά τα μικρά παιδιά. Στη διαδικασία αναζήτησης της πηγής της δημιουργικότητας, αναδεικνύει ως βαρύνουσας σημασίας τη διερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη από τη βρεφική και παιδική ηλικία αντίστοιχα.

ΘΕΜΑ Β

Β1.

α. Σωστό

β. Σωστό

γ. Λάθος

δ. Λάθος

ε. Σωστό

Β2. Στο κείμενο 1 εντοπίζονται χαρακτηριστικά επιστημονικού λόγου. Κυριαρχεί το γ΄ ενικό ρηματικό πρόσωπο, ώστε να επιτευχθεί η αντικειμενικότητα κι η αξιοπιστία στον λόγο, που είναι απρόσωπος («Μπορεί κανείς να πει…, «η συμμετοχή των παιδιών σε καλλιτεχνικές δράσεις ενισχύει…»), ενώ ταυτόχρονα επικρατεί η αναφορική λειτουργία της γλώσσας («Η αξία της δημιουργικότητας είναι… αδιαμφισβήτητη») και ως εκ τούτου το νόημα καθίσταται σοβαρό, τυπικό, απρόσωπο, ουδέτερο, αντικειμενικό. Ο συντάκτης αξιοποιεί ειδικό λεξιλόγιο (ορολογία) («πολυαισθητηριακές εμπειρίες μάθησης», «αποκλίνουσα σκέψη») και επιλέγει την οριστική έγκλιση («έχει επιβεβαιωθεί», «παρέχει τη δυνατότητα») αξιοποιώντας την επιστημική τροπικότητα, ώστε να δηλώσει αυξημένο βαθμό βεβαιότητας στα λόγια του. Αξιοποιείται, τέλος, η ονοματοποίηση («ενασχόληση», «ανάληψη») με την οποία το ύφος αποκτά πολυπλοκότητα και τυπικότητα.

Β3.α. Ο τίτλος προϊδεάζει τους αναγνώστες για το περιεχόμενο του κειμένου προτάσσοντας την έννοια της δημιουργικότητας, άρα είναι επικοινωνιακά αποτελεσματικός. Διεγείρει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και προκαλεί την έκπληξή του με την αξιοποίηση της συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας («από την κούνια»). Μοιάζει, παράλληλα, χιουμοριστικός επιτυγχάνοντας να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Β3.β. Η σύνταξη στη συγκεκριμένη περίοδο λόγου είναι ενεργητική. Στην παθητική μετατρέπεται ως εξής:

«Θα πρέπει, επομένως, να μελετηθούν (από εμάς) οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη δημιουργικών γνωστικών ικανοτήτων του βρέφους».

Στην παθητική σύνταξη το ύφος γίνεται πιο επίσημο, αντικειμενικό, απρόσωπο και σύνθετο. Αποκτά, επίσης, τυπικότητα, ουδετερότητα κι ο συντάκτης αποστασιοποιείται.

ΘΕΜΑ Γ

Γ1. Ο ήρωας του κειμένου 3 εμφανίζεται προβληματισμένος για την έλλειψη διάθεσης, προθυμίας και δημιουργικότητας την οποία παρατηρεί στο σύνολο όχι μόνο των συναδέλφων του αλλά και των νέων. Με τον εσωτερικό μονόλογο και τη χρήση α΄ ενικού ρηματικού προσώπου («διαπίστωσα») εξομολογείται άμεσα στον αναγνώστη την απογοήτευσή του. Οι συνάδελφοί του προσέρχονται βιαστικά στο γραφείο σκυθρωποί, χωρίς όραμα κι όρεξη να προσφέρουν και να είναι αποδοτικοί στο αντικείμενό τους, γεγονός που ο αφηγητής αποδίδει γλαφυρά με τη μεταφορική χρήση της γλώσσας («μπαγιάτικες φάτσες»). Ο ίδιος αδυνατεί να κατανοήσει τη στάση τους, την οποία κατακρίνει με λεπτή ειρωνεία («Οι αγαπητοί μου συνάδελφοι…») κι εναποθέτει τις ελπίδες του στους νέους, πιστεύοντας -όπως δηλώνει με ύφος απλό και προφορικό, ώστε να επικοινωνήσει τη σκέψη του στον αναγνώστη- ότι στις «αίθουσες των πρωτοετών» εκεί «θα φανεί το πράμα». Ωστόσο, η απογοήτευσή του εντείνεται, καθώς οι προσδοκίες του διαψεύδονται. Η νωθρότητα είναι «αποκαρδιωτική», οπότε πιστεύει ότι η δημιουργικότητα θα μπορούσε να αναζητηθεί σε εργάτες με την προϋπόθεση ότι διαθέτουν γνώσεις κι αντίληψη.

Κατανοώ την απογοήτευση του ήρωα, ωστόσο αντιλαμβάνομαι ότι είναι αδύνατο να εμπνεύσει κάποιος τις αξίες του στους άλλους και να τους μεταδώσει το όραμά του. Προσωπικά θα διάλεγα να ασχοληθώ με ένα επάγγελμα που με ενδιαφέρει, ώστε να είμαι δημιουργικός. Άλλωστε, καθένας επιλέγει εάν θέλει να περάσει τη ζωή του στην απάθεια και την απογοήτευση ή να βρίσκει προκλήσεις και να υιοθετεί μια αισιόδοξη στάση ζωής.

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Άρθρο- δημοσίευμα σε προσωπικό ιστολόγιο

Απαιτείται τίτλος, επικαιρικός χαρακτήρας, πληροφοριακό ύφος και χρήση α’ προσώπου για τη διατύπωση και προσωπικής άποψης.

ΤΙΤΛΟΣ: Γιατί να είμαι δημιουργικός;

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τον τελευταίο καιρό εντείνεται η συζήτηση αναφορικά με τα εσφαλμένα πρότυπα των νέων, εξαιτίας των οποίων οι ίδιοι αποκτούν μια στρεβλή αντίληψη για την τέχνη, την κοινωνία, την ίδια τη ζωή, ενώ η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης καταστέλλει κάθε έκφανση της δημιουργικότητάς τους. Κι όμως, η δημιουργικότητα καλλιεργείται από τα πρώτα στάδια της ζωής μας και σε όλη τη διάρκειά της είναι σημαντικό να παρέχονται τα κατάλληλα ερεθίσματα για την καλλιέργειά της. Άλλωστε, η πολυπλοκότητα της σύγχρονης ζωής προϋποθέτει ανθρώπους με καινοτόμες ιδέες, ικανούς να ελίσσονται στις δυσκολίες και να προσαρμόζονται σε κάθε αλλαγή.

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ

1ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (1η παράγραφος)

Αναντίρρητα, η ανάπτυξη της δημιουργικότητας εμπίπτει στις στοχεύσεις του σχολείου και συνιστά σημαντική πτυχή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία είναι σημαντικό να ανάγεται σε προτεραιότητα.

2 Ζητήθηκε από τους μαθητές να αξιοποιηθούν μόνο 3 κειμενικοί δείκτες. Ωστόσο, οι μαθητές θα μπορούσαν να αναφερθούν σε: εικόνες, εσωτερική εστίαση και να αξιοποιήσουν πολυσύνδετο σχήμα και τις αντιθέσεις/ αρνήσεις.

1. Οι μαθητές που διαθέτουν δημιουργικότητα είναι σε θέση να εκφράζουν τα συναισθήματα, τις αγωνίες και τις σκέψεις τους, ενώ βρίσκουν κίνητρο να δημιουργήσουν κάτι -κατά τη γνώμη τους- σημαντικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν εφησυχάζουν αλλά προσπαθούν να γίνονται καλύτεροι, οπότε προοδεύουν.

2. Τα παιδιά είναι σε θέση να αυτενεργούν και να ανακαλύπτουν τη γνώση μόνα τους, οπότε δεν νιώθουν πλήξη από τη στείρα αποστήθιση και τη μηχανιστική μάθηση, η οποία επικρατεί στο σχολείο. Υιοθετούν θετική στάση για το μάθημα και διευκολύνουν με τις παρεμβάσεις και τις ιδέες τους την εκπαιδευτική διαδικασία.

3. Η καλλιέργεια της δημιουργικότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Όταν τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι είναι σε θέση να επιλύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα, ικανοποιούνται και γίνονται αισιόδοξα. Από το επίτευγμά τους αντλούν χαρά και θάρρος, προκειμένου να συνεχίσουν, μαθαίνουν να θέτουν στόχους και προσπαθούν να τους υλοποιήσουν.

4. Το σχολείο δίνοντας κίνητρα στους μαθητές να κινητοποιήσουν τη σκέψη τους και να δραστηριοποιηθούν θέτει τις βάσεις για τη διαπαιδαγώγηση δημοκρατικών πολιτών, ικανών να σκέφτονται ακηδεμόνευτα και να χαράσσουν τους δικούς τους δρόμους.

5. Ως χώρος στον οποίο οι νέοι συνεργάζονται για πρώτη φορά, το σχολείο επιτρέποντάς τους να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να σκέφτονται συνδυαστικά συμβάλλει στην ανάπτυξη της επιστήμης και της επιχειρηματικότητας πέρα από την τέχνη.

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ (προαιρετικά):

Ωστόσο, η δημιουργικότητα δεν διδάσκεται με συγκεκριμένη μέθοδο και δεν αναπτύσσεται εξίσου σε όλους τους ανθρώπους. Η δημιουργικότητα είναι υποκειμενική κι έχει αναρίθμητες πτυχές, πράγμα που σημαίνει ότι καθένας μας μπορεί να τη διοχετεύει σε διαφορετικούς τομείς.

2ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (2η παράγραφος):

Εξάλλου, η προσωπική έκφραση μέσω της δημιουργικότητας συνιστά βασικό στοιχείο της ξεχωριστής μας ταυτότητας.

1. Βασικό τρόπο εκδήλωσης της δημιουργικότητάς μας αποτελούν οι τέχνες. Η ενασχόληση με τη μουσική, τη ζωγραφική ή τη φωτογραφία βοηθά τον άνθρωπο να εξωτερικεύσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Έτσι, το άτομο αντιλαμβάνεται τις κλίσεις του, επικοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους και νιώθει περηφάνια από την αναγνώριση της αξίας του έργου του.

2. Η συγγραφή κειμένων, λογοτεχνικών και μη, η έκφραση, δηλαδή, συναισθημάτων και εμπειριών μέσω του γραπτού λόγου λειτουργεί συνήθως θεραπευτικά για το άτομο και ενισχύει την προσωπική έκφραση, τη φαντασία και τη διαδικασία ενδοσκόπησης, άρα ίσως να βοηθά και στη διαδικασία της αυτογνωσίας.

3. Στην καθημερινότητά μου η διακόσμηση του προσωπικού μου χώρου, καθώς και οι επιλογές μου στην εμφάνισή μου αποτελούν βασικό τρόπο εκδήλωσης της δημιουργικότητάς μου νιώθοντας ότι έτσι παρουσιάζω πτυχές του εαυτού μου.

4. Στη μαγειρική συνηθίζω να πειραματίζομαι και να ανακαλύπτω νέους συνδυασμούς και τεχνικές που ευχαριστούν τους δικούς μου ανθρώπους και κάνουν πιο ξεχωριστή την καθημερινότητά μου.

5. Στις προσωπικές μου σχέσεις συνηθίζω να εκφράζω τη δημιουργικότητά μου με προσωπικές αφιερώσεις, χειροποίητα δώρα και πρωτότυπους τρόπους εκδήλωσης των συναισθημάτων μου. Έτσι, θεωρώ ότι γίνεται φανερό το πόσο ξεχωριστοί είναι για μένα οι δικοί μου άνθρωποι.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Απορρίπτοντας τον εύκολο δρόμο του μιμητισμού είναι επιτακτική ανάγκη να αναζητήσουμε την πρωτοτυπία και την αυθεντική έκφραση, όπως την αντιλαμβάνεται καθένας από εμάς. Διαφορετικά, δεν είναι δυνατό να υπάρξουν τεχνολογικές κι επιστημονικές εξελίξεις που θα θέτουν ως γνώμονα τον άνθρωπο κι ούτε έργα τέχνης που θα προκαλούν γνήσια αισθητική συγκίνηση.

Ο σχολιασμός των θεμάτων από την ΟΕΦΕ

Η ΟΕΦΕ σχολιάζοντας τα θέματα αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «συνολικά, τα θέματα είναι ελαφρώς πιο απαιτητικά από τα περσινά χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα σε μαθητές που έχουν εξασκηθεί στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στη διάρκεια των τριών τάξεων του Λυκείου».

Βασικές οδηγίες

Μαζί τους, οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν τα εξής:

• Δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο.
• Δελτίο εξεταζομένου Πανελλαδικών Εξετάσεων.
• Στυλό μπλε ή μαύρου χρώματος. Αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί μολύβι στις απαντήσεις, παρά μόνον εάν ορίζεται σχετικά από τις οδηγίες των θεμάτων. Οι υποψήφιοι επιτρέπεται να έχουν μαζί τους γόμα και ξύστρα.
• Γεωμετρικά όργανα, για τα μαθήματα που χρειάζονται.
• Ένα μπουκαλάκι με νερό ή χυμό.
• Ρολόι χειρός, αλλά όχι έξυπνο ρολόι (smartwatch).

Ωστόσο, οι υποψήφιοι απαγορεύεται να έχουν μαζί τους τα εξής:

• Βιβλία, τετράδια και σημειώσεις.
• Διορθωτικό (blanco) οποιασδήποτε μορφής (υγρό ή ταινία).
• Κινητό τηλέφωνο και άλλα μέσα μετάδοσης ή λήψης πληροφοριών και επικοινωνίας, υπολογιστικές μηχανές.

Τι ισχύει για τα κινητά

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα κινητά τηλέφωνα, απαγορεύεται η κατοχή κινητού, έστω και απενεργοποιημένου, μέσα στην αίθουσα εξέτασης και συνιστά επαρκή λόγο για μηδενισμό του γραπτού. Σε περίπτωση κατά την οποία εξεταζόμενος, κατά την προσέλευση του στο Εξεταστικό Κέντρο φέρει μαζί του κινητό τηλέφωνο, είναι υποχρεωμένος να το παραδίδει στον πρόεδρο της Λυκειακής Επιτροπής, ο οποίος θα το φυλάσσει σε ειδικό χώρο. Μετά τη λήξη της εξέτασης, ο υποψήφιος θα παραλαμβάνει το κινητό του και θα αποχωρεί.

Ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση του τετραδίου

Οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν υπ’ όψιν τους να χρησιμοποιήσουν τις σελίδες του τετραδίου που θα τους δοθεί με φειδώ, καθώς δεύτερο τετράδιο δεν θα δοθεί σε κανέναν υποψήφιο, αφού οι σελίδες του τετραδίου έχουν θεωρηθεί επαρκείς για τις απαντήσεις.

Οι υποψήφιοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα τελευταία φύλλα του τετραδίου τους ως πρόχειρο, αφού αναγραφεί σαφώς η ένδειξη «ΠΡΟΧΕΙΡΟ» σε όσες σελίδες χρησιμοποιηθούν ως πρόχειρο. Οι σελίδες αυτές σε καμία περίπτωση δεν βαθμολογούνται.

Επιπλέον, κατά την αναγραφή των ονομαστικών τους στοιχείων στην αρχή της εξέτασης όσο και κατά την αναγραφή των απαντήσεων, οι υποψήφιοι δεν πρέπει να διπλώνουν τα εξώφυλλα του τετραδίου τους ή να τσαλακώνουν το τετράδιο.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των Εξετάσεων

Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού το πλήρες πρόγραμμα των Πανελλαδικών Εξετάσεων έτους 2025 θα είναι το εξής:

Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ., κοινή για τους υποψηφίους ημερήσιων και εσπερινών Λυκείων. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08:00 π.μ. Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις (3) ώρες.

Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για όλους τους υποψηφίους ημερησίων και εσπερινών ΓΕΛ.

Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08:00 π.μ. Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις (3) ώρες, εκτός από το μάθημα ειδικότητας: Αρχιτεκτονικό Σχέδιο, για το οποίο η διάρκεια εξέτασης είναι τέσσερις (4) ώρες.

Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για όλους τους υποψηφίους ημερησίων και εσπερινών ΕΠΑΛ.

Ως προθεσμία διεξαγωγής Υγειονομικής Εξέτασης και Πρακτικής Δοκιμασίας των υποψηφίων (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) για εισαγωγή στα Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) ακαδ. έτους 2025-26 ορίζουμε το διάστημα από τη Δευτέρα 16-6-2025 μέχρι και την Παρασκευή 27-6-2025.

Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης:

• μέχρι τις 08:00 π.μ. για τα μαθήματα με ώρα εξέτασης 08:30 π.μ.,
• μέχρι τις 09:30 π.μ. για τα μαθήματα με ώρα εξέτασης 10:00 π.μ.

Η διάρκεια εξέτασης για τα μαθήματα:

• των ξένων γλωσσών είναι τρεις (3) ώρες,
• των Σχεδίων ( Ελεύθερο και Γραμμικό) είναι έξι (6) ώρες,
• για το μουσικό μάθημα «Μουσική Εκτέλεση και Ερμηνεία» η εξέταση της φωνητικής ή οργανικής μουσικής διαρκεί 4΄ έως 6΄ λεπτά ανά υποψήφιο,
• για το μουσικό μάθημα «Μουσική Αντίληψη, Θεωρία και Αρμονία», η εξέταση συνολικά έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες και 30΄ λεπτά.

Σχετικό Άρθρο: Κυρ. Μητσοτάκης: Η σκέψη μας είναι από σήμερα στις μαθήτριες και στους μαθητές που ρίχνονται στη μάχη των Πανελλαδικών