Λ.-Α. Σισιλιάνος στο Πρώτο: Δεν παραβιάζει δικαιώματα η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, τουλάχιστον σε ορισμένες κατηγορίες (audio)

«Το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού συνιστά μια παρέμβαση στην ιδιωτικότητα του καθενός, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι παράνομο ή αντίθετο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή μπορεί να περιοριστεί υπό όρους και προϋποθέσεις», ξεκαθάρισε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Λίνος – Αλέξανδρος Σισιλιάνος, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Ναι μεν, αλλά», με την Ευαγγελία Μπαλτατζή.

Έθεσε ως απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχει μια νομική βάση, ένα νομοθέτημα ή μια εξουσιοδότηση νόμου. Επίσης, θα πρέπει να εξυπηρετεί έναν νόμιμο σκοπό, εν προκειμένω εξυπηρετείται ο νόμιμος σκοπός της δημόσιας Υγείας. Επιπλέον, θα πρέπει να εξετάσει κανείς «το κατά πόσον υπάρχει σχέση αναλογίας μεταξύ του μέτρου και του σκοπού αυτού»  και αυτό – όπως είπε – είναι το πιο δύσκολο ζήτημα.

«Θεωρώ ότι η υποχρεωτικότητα τουλάχιστον για ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού, δεν συνιστά δυσανάλογο μέτρο», τόνισε από τη στιγμή που «η πανδημία έχει πάρει ξανά τις διαστάσεις που ξέρουμε όλοι» και «ο καθένας από εμάς πρέπει να επιδείξει μια κοινωνική ευαισθησία», με δεδομένο πως «ο εμβολιασμός συνιστά το μόνο μέσο προκειμένου να μπορέσει να αναχαιτιστεί η πανδημία» και από τη στιγμή που «η πανδημία διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα». Υπενθύμισε πως προς την ίδια κατεύθυνση έχει κινηθεί και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο, το 2021, σε υπόθεση κατά της Τσεχίας για τον εμβολιασμό των παιδιών, αποφάνθηκε «δεν συνιστά παραβίαση στην ιδιωτική ζωή, η απόφαση να μην γίνονται δεκτά στο σχολείο ανεμβολίαστα παιδιά. «Συνεπώς η θέση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, με μεγάλη πλειοψηφία, είναι σαφής και κρυστάλλινη. Προς την ίδια κατεύθυνση έχει κινηθεί και το δικό μας ΣτΕ», τόνισε ο κ. Σισιλιάνος.

Ξεκαθάρισε ότι η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού δεν φαίνεται να παραβιάζει κάποιο δικαίωμα, ιδίως όταν αφορά συγκεκριμένες κατηγορίες πληθυσμού, οι οποίες έχουν επιλογή με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα. «Για παράδειγμα στους τομείς της Υγείας και της Εκπαίδευσης, δεν βλέπω εγώ να υπάρχει τέτοιου είδους παραβίαση», σημείωσε.

Διευκρίνισε πως με τον όρο «υποχρεωτικός εμβολιασμός», «δεν λέμε ότι θα πάει κανείς να κάνει το εμβόλιο δια της βίας, αλλά αυτός που αρνηθεί θα υποστεί ορισμένες συνέπειες». «Είναι μια επιλογή σου να μην εμβολιαστείς, αλλά αυτή η επιλογή μπορεί να ενέχει ορισμένες συνέπειες, π.χ. τη δυσκολία να ταξιδέψεις, τη  δυσκολία πρόσβασης σε έναν κοινόχρηστο χώρο, τη δυσκολία πρόσβασης σε ένα εστιατόριο, σε ένα μπαρ ή στο σινεμά, γενικά σε έναν χώρο που βρίσκονται και άλλοι άνθρωποι, ή μέσα στο Πανεπιστήμιο. Αυτοί οι περιορισμοί δεν θεωρώ ότι είναι δυσανάλογοι προς τον επιδιωκόμενο σκοπό», υπογράμμισε.

Ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, διεμήνυσε ότι η Πολιτεία θα πρέπει να παρέμβει στις περιπτώσεις γονέων που δεν στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, γιατί δεν θέλουν να εμβολιαστούν, να κάνουν τεστ ή να φορέσουν μάσκα. «Θα έπρεπε η Πολιτεία να νουθετήσει τους γονείς για να καταλάβουν το κακό που κάνουν στα παιδιά τους. Θα πρέπει να γίνει σαφές προς τους γονείς τι ακριβώς σημαίνει ο εμβολιασμός, γιατί πρέπει να γίνει, ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις κ.ο.κ. Ενδεχομένως θα πρέπει να γίνει μια αποτελεσματικότερη εκστρατεία ενημέρωσης, και προς τους γονείς αλλά και προς τα ίδια τα παιδιά όταν αυτά είναι μεγαλύτερα ή ως προς τα μέλη της φοιτητικής κοινότητας, καθώς και μεταξύ των φοιτητών υπάρχουν κάποιοι που δεν θέλουν να εμβολιαστούν, αλλά ευτυχώς το ποσοστό είναι μικρό», εξήγησε.

Ο κ. Σισιλιάνος εκτίμησε ότι τα νέα περιοριστικά μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή στην Ελλάδα και άλλες χώρες, «σε γενικές γραμμές κινούνται σε ένα νομικό πλαίσιο που μπορεί να γίνει αποδεκτό». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, εκτίμησε ότι δεν βλέπει δυσκολία στο ζήτημα της επίδειξης ταυτότητας μαζί με το πιστοποιητικό εμβολιασμού για την είσοδο σε ένα κατάστημα, λέγοντας πως είναι «ένα στοιχειώδες μέτρο ελέγχου που γίνεται σε ευρεία κλίμακα για να ελεγχθεί η ταυτοπροσωπία», καθώς «διαφορετικά θα μπορούσε να κυκλοφορεί ο καθένας με πιστοποιητικά τρίτων προσώπων και να εμφανίζεται ως εμβολιασμένος, ενώ δεν είναι». «Ο ιδιώτης εκτελεί κρατική επιταγή και άρα εν τοις πράγμασι, ουσιαστικά ελέγχει εκ μέρους του κράτους, το κατά πόσο υπάρχει ταυτοπροσωπία. Δεν κάνει κάτι εκτός νομικού πλαισίου», διαβεβαίωσε.

Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Αυστρία, που είναι «μια ευνομούμενη χώρα», λέγοντας πως «ενδεχομένως τα μέτρα που εφαρμόζει να είναι αρκετά σκληρά, αλλά δεν θα έλεγα ότι είναι εκτός πλαισίου. Υπάρχει μια διακριτική ευχέρεια η οποία επαφίεται στον εθνικό νομοθέτη και στον εθνικό εφαρμοστή του Δικαίου, μέσα στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να κινηθεί. Τα ακραία όρια αυτής της διακριτικής ευχέρειας ελέγχονται βεβαίως και δεν είναι μπορεί να είναι αυθαίρετη η άσκησή της». Τόνισε, πάντως, ότι τα όρια αυτά «εξαρτώνται και από την κατάσταση επί του πεδίου, για παράδειγμα από το πως εξελίσσεται η πανδημία, τον αριθμό των κρουσμάτων κτλ».

Ο Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για αρκετά κράτη και καθεστώτα , εντός και εκτός Ευρώπης, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν την πανδημία για να επιβάλλουν περιορισμούς σε δικαιώματα και ελευθερίες των ανθρώπων, με τους περιορισμούς να τείνουν να γίνουν ημιμόνιμοι ή και να μονιμοποιηθούν.