Κ. Φίλης στο Πρώτο για ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου: Αν δεν αποφασίσει η Κυπριακή Δημοκρατία τι θέλει, το έργο δεν θα προχωρήσει (audio)

Το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, κλήθηκε να σχολιάσει μιλώντας στο ενημερωτικό ραδιόφωνο του Πρώτου Προγράμματος 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Ναι, μεν Αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή, o Κωνσταντίνος Φίλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και διευθυντής στο Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδας.

Συνομιλώντας με τη δημοσιογράφο, υπογράμμισε αρχικά “Μέχρι να αποφασίσει η Κυπριακή Δημοκρατία τι ακριβώς είναι αυτό το οποίο θέλει, το έργο δεν υπάρχει περίπτωση να κινήσει ούτε μισό, ούτε ένα εκατοστό από εκεί που βρισκόμαστε σήμερα, δυστυχώς. Το έργο αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό έργο. Έχει κόστος 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά τα 1,9, περίπου το 1/3 των χρημάτων και λίγο παραπάνω (…) επρόκειτο μάλλον να τα συνδράμει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι ένα έργο το οποίο αφορά ουσιαστικά στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μία κατάσταση που οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας είναι αρκετά υψηλές και μόνο το γεγονός ότι είναι απομονωμένη ενεργειακά από το ευρωπαϊκό σύστημα, αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει για την Κυπριακή Δημοκρατία και για τους Κύπριους πολίτες”.

Και συμπλήρωσε “Tο σχέδιο αυτό πρακτικά για την Ελλάδα δεν έχει κάποιο όφελος. Μιλώ πρακτικά εννοώντας το κομμάτι της ηλεκτρικής ενέργειας, γιατί κατά τα λοιπά οποιοδήποτε σχέδιο διασυνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο και μάλιστα την Ευρώπη με την Κύπρο και μάλιστα με την απομονωμένη Κύπρο, εν προκειμένω (ενεργειακά απομονωμένη), ασφαλώς είναι ένα σχέδιο το οποίο η ελληνική πλευρά δεν μπορεί παρά να στηρίξει με κάθε τρόπο. Τώρα, τα τελευταία δύο χρόνια που το σχέδιο αυτό έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης, ουσιαστικά δηλαδή από το φθινόπωρο του ’23 και μετά, έχουν υπάρξει αρκετές παλινωδίες από πλευράς Κύπρου. Αυτή είναι η αλήθεια, δυστυχώς. Και βέβαια έχει υπάρξει και μία σημαντική αστοχία από πλευράς Ελλάδας με τα γεγονότα το περασμένο καλοκαίρι στην Κάσο. Όμως, η Ελλάδα προσπαθούσε να βρει τρόπο να συνεννοηθεί, να ενημερώσει την Τουρκία ή να μην την ενημερώσει, να κινηθεί πιο αποφασιστικά. Προσπαθούσε να βρει τρόπο υλοποίησης, όταν η Κυπριακή Δημοκρατία (η αλήθεια είναι ότι έβαζε εμπόδια τεχνικής φύσεως), τα οποία όμως, καταδείκνυαν και την απροθυμία της να στηρίξει το έργο”.

Μεταξύ άλλων, τόνισε “(…) Να πω μόνο ότι από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι και τον Σεπτέμβρη του 2025 η Λευκωσία δεν έχει δείξει ούτε ζέση, ούτε έχει αναλάβει πρωτοβουλίες, ούτε έχει εξαντλήσει τα περιθώρια, ούτε έχει αναζητήσει τον τρόπο τον βέλτιστο με τον οποίο μπορεί να υλοποιηθεί το έργο αυτό (…). Το επιχείρημα όσων δεν επιθυμούν το έργο αλλά δεν θέλουν κιόλας να εκτεθούν, είναι ότι όσα χρήματα θα πληρώσει ο Κύπριος καταναλωτής για την κατασκευή του έργου και πότε θα γίνει η απόσβεση από την κατασκευή μέχρι να αρχίσει να πληρώνει χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Αυτό είναι το επιχείρημα που διακινείται στην Κυπριακή Δημοκρατία. Και θα σας πω και κάτι ακόμα, το οποίο είναι βαθιά γεωπολιτικό (πέρα από τα οικονομικά και τα τεχνικά). Αυτή τη στιγμή, αν κάποιος χαίρεται με τις εξελίξεις, είναι η Τουρκία, η οποία παρουσιάζει και θα παρουσιάσει το επόμενο χρονικό διάστημα το πιθανότατο για εμένα πάγωμα του καλωδίου. Και λέω το πιθανότατο γιατί και η Ελλάδα, όπως αντιλαμβάνεστε έχει ξοδέψει διπλωματικό κεφάλαιο (….). Αν θέλεις να πας στο τέλος της διαδρομής δεν μπορείς να πας μόνος σου. Ούτε η Ελλάδα, μπορεί να επωμιστεί, αν μου επιτρέπεται το οικονομικό και διπλωματικό κόστος εξ ολοκλήρου για ένα σχέδιο το οποίο πρωτίστως αφορά και ωφελεί την Κύπρο. Αυτή είναι η αλήθεια, είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει (…)”.

Τέλος, ο κ. Φίλης επισήμανε “(…) Αν μου επιτρέπετε μόνο τεχνικά, είναι ότι ακόμα και αν υπάρξει απόφαση παγώματος, θα το δούμε τις επόμενες μέρες και εβδομάδες. Για να οδηγηθούμε όμως, στην οριστική ματαίωση, θα πρέπει να ακολουθήσει ένα διάστημα ενός έτους (…). Επομένως, ας ελπίσουμε με κάποιον τρόπο ότι μπορεί να γίνει ένα θαύμα (…)”.