Η απλή κίνηση που αποκαλύπτει πώς γερνάτε

Το τεστ καθίσματος σε όρθια θέση (Sit-To-Stand ή STS) διαρκεί μόλις 30 δευτερόλεπτα, αλλά τα αποτελέσματά της μπορούν να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για την υγεία σας.

Το να σηκωθείτε από μια καρέκλα μπορεί να φαίνεται πολύ ασήμαντο για να του δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, αλλά η ικανότητά σας να το κάνετε αυτό αποκαλύπτει πολλά για την υγεία σας. Για να το αξιολογήσουν αυτό, οι γιατροί χρησιμοποιούν τη δοκιμασία το τεστ καθίσματος-σε-όρθια θέση (STS), η οποία μετρά πόσες φορές μπορείτε να σηκωθείτε από καθιστή θέση σε όρθια μέσα σε 30 δευτερόλεπτα. Συνήθως πραγματοποιείται σε ιατρεία γενικών ιατρών ή σε κοινοτικά περιβάλλοντα κατά τον έλεγχο για προβλήματα υγείας μεταξύ των ηλικιωμένων, αλλά μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί εύκολα στο σπίτι.

«Είναι μια πολύ χρήσιμη δοκιμασία, επειδή μας δίνει πολλές πληροφορίες για το πόσο καλά λειτουργούν οι άνθρωποι», λέει ο Jugdeep Dhesi, σύμβουλος γηριατρικής στο Guy’s and St Thomas’ NHS Foundation Trust στο Λονδίνο και καθηγητής γηριατρικής ιατρικής στο Kings College London, στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Μας δίνει πληροφορίες για τη δύναμη, την ισορροπία και την ευελιξία τους. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν μερικές μελέτες που υποδηλώνουν ότι μπορεί να βοηθήσει να διαπιστωθεί εάν οι άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο πτώσεων, καρδιαγγειακών προβλημάτων ή ακόμη και υψηλότερο κίνδυνο θανάτου».

Το μόνο που χρειάζεστε για να κάνετε το τεστ στο σπίτι είναι μια καρέκλα με ίσια πλάτη και χωρίς μπράτσα, καθώς και ένα χρονόμετρο (τα περισσότερα σύγχρονα τηλέφωνα έχουν αυτή τη λειτουργία).

Για να κάνετε το τεστ, απλά καθίστε στη μέση της καρέκλας, σταυρώστε τα χέρια σας και τοποθετήστε και τα δύο χέρια στους αντίθετους ώμους. Κρατήστε την πλάτη σας ίσια με τα πόδια στο πάτωμα. Στη συνέχεια, πατήστε το κουμπί έναρξης του χρονόμετρου και σηκωθείτε σε πλήρη όρθια θέση πριν καθίσετε ξανά. Επαναλάβετε αυτό για 30 δευτερόλεπτα, μετρώντας πόσες φορές μπορείτε να φτάσετε σε πλήρη όρθια θέση. Αν και η δοκιμασία χρησιμοποιείται κυρίως σε ενήλικες άνω των 60 ετών, έχει χρησιμοποιηθεί και σε νεότερους.

Η αμερικανική υπηρεσία δημόσιας υγείας Centers for Disease Control and Prevention (CDC) έχει περιγράψει τα αποτελέσματα για διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Τα αποτελέσματα που είναι κάτω από το μέσο όρο μπορεί να υποδηλώνουν κίνδυνο για προβλήματα υγείας, όπως πτώσεις. Για παράδειγμα, για ένα άτομο ηλικίας 60-64 ετών, ο μέσος όρος είναι 14 για τους άνδρες και 12 για τις γυναίκες. Αν είστε ηλικίας 85-89 ετών, ωστόσο, η μέση βαθμολογία είναι οκτώ. Ωστόσο, αυτές οι μέσες βαθμολογίες δεν λαμβάνουν υπόψη το ιατρικό ιστορικό ενός ατόμου – για παράδειγμα, αν έχει υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση ή έχει τραυματιστεί.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η απόδοσή σας στο τεστ μπορεί επίσης να δώσει στους επαγγελματίες υγείας σημαντικές πληροφορίες για την υποκείμενη υγεία σας. Για παράδειγμα, μια χαμηλή βαθμολογία στο τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εντοπισμό ατόμων που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο χειρότερων αποτελεσμάτων μετά από χειρουργική επέμβαση ή θεραπεία καρκίνου.

Μια χαμηλή βαθμολογία στο τεστ υποδηλώνει, επίσης, ότι η καρδιά και οι πνεύμονες ενός ατόμου ενδέχεται να μην λειτουργούν καλά, εκθέτοντάς το σε μεγαλύτερο κίνδυνο «ανεπιθύμητων καρδιακών συμβάντων», όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανεπάρκεια.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), εάν ένα άτομο έχει χαμηλότερη βαθμολογία στο τεστ από τον «μέσο όρο» για την ηλικιακή του ομάδα, τότε διατρέχει επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσεων.

«Αυτό που μας ανησυχεί πραγματικά είναι ότι εάν οι άνθρωποι δεν διατηρήσουν τη δύναμή τους, την ισορροπία τους, την ευελιξία τους και την καρδιαγγειακή τους υγεία, τότε είναι πιο πιθανό να πέσουν», λέει ο Dhesi.

Περίπου το 30% των ατόμων άνω των 65 ετών πέφτουν κάθε χρόνο, και το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε περίπου 50% στα άτομα άνω των 80 ετών. Όταν πέσουν μία φορά, συχνά φοβούνται να πέσουν ξανά, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο πιθανό να βγουν έξω, κάτι που μερικές φορές οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση. «Αν ανησυχείς ότι θα πέσεις, δεν θα βγεις [απαραίτητα] έξω για να συναντήσεις ανθρώπους και να κάνεις άλλα πράγματα. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος», λέει ο Dhesi.

Εκτός από την κοινωνική απομόνωση, οι πτώσεις μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς, ειδικά σε ηλικιωμένους. «Οι πτώσεις είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, διότι εκτός από ελαφρούς τραυματισμούς, μυϊκές ρήξεις και διαστρέμματα, υπάρχει κίνδυνος σοβαρών τραυματισμών, όπως κατάγματα ισχίου», λέει ο Dhesi. Στις ΗΠΑ, κάθε χρόνο περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι υποφέρουν από κατάγματα ισχίου. «Γνωρίζουμε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο συμβαίνουν 70.000 κατάγματα ισχίου ετησίως και περίπου το 30% των ατόμων πεθαίνουν εντός ενός έτους από το κάταγμα ισχίου», λέει ο Dhesi.

Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ακόμη ότι μια παραλλαγή του τεστ STS ήταν «σημαντικός προγνωστικός παράγοντας θνησιμότητας» για ενήλικες ηλικίας 51 έως 80 ετών. Τα άτομα που έλαβαν χαμηλή βαθμολογία στο τεστ είχαν πέντε έως έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε διάστημα έξι ετών από όσους έλαβαν την υψηλότερη βαθμολογία. Ωστόσο, ο Dhesi επισημαίνει ότι, ενώ τεστ όπως το STS είναι ένας καλός δείκτης υγείας, δεν μπορούν να προβλέψουν πόσο καιρό μπορεί να ζήσει ένα άτομο.

«Αυτό που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε [τα αποτελέσματα του τεστ καθίσματος-όρθιου] για να πείτε είναι ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε και ότι υπάρχουν θεραπείες ή παρεμβάσεις που πρέπει να κάνουμε για να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα υγείας ενός ατόμου, την ποιότητα ζωής του, την ανεξαρτησία του και να το βοηθήσουμε να ζήσει καλά για περισσότερο χρόνο, κάτι που είναι πραγματικά το πιο σημαντικό», λέει ο Dhesi.

«Η πραγματοποίηση τέτοιων τεστ στο σπίτι σας βοηθά να δείτε πού βρίσκεστε σε σχέση με άλλα άτομα της ηλικίας σας και έτσι μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο κίνητρο για να σας υπενθυμίσει να κάνετε όλα όσα μπορείτε για να γίνετε και να παραμείνετε καλύτεροι. Πιστεύω λοιπόν ότι είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ενθαρρύνετε τους ανθρώπους να αναλάβουν τον έλεγχο της υγείας τους».

Πηγή: BBC