Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών Χίου

Επιστημονική – Μουσικολογική διημερίδα με θέμα: «Ο Απόστολος Κώνστας ο Χίος, ο τέταρτος των τριών» διοργανώνει ο «Χορός Ψαλτών Χίου» σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής».

Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών ΧίουΟι συνεδρίες θα πραγματοποιηθούν στον Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης «Κοραής», με έναρξη την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2017 στις 6.00 μ.μ., καθώς επίσης και Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 2017 και ώρα 11.00 π.μ..
Θα συμμετέχουν έξι προσκεκλημένοι Μουσικολόγοι, με επικεφαλής τον κορυφαίο της Μουσικολογίας, Ομότιμο Καθηγητή Γρηγόριο Στάθη, οι οποίοι και θα αναπτύξουν ενδιαφέροντα Μουσικολογικά θέματα, τα οποία αφορούν τον συμπατριώτη μας περίφημο Μουσικό και Κωδικογράφο Απόστολο Κώνστα τον Χίο.
Το Σάββατο το απόγευμα θα τελεστεί εσπερινός και μνημόσυνο των Χίων και εν Χίω Ψαλτών στην Αγία Μαρίνα Καλοπλύτου και την Κυριακή το πρωί Αρχιερατική Θ. Λειτουργία επί τη μνήμη της σύναξης των Αγίων της Χίου, στον Ιερό Ναό Αγ. Γεωργίου Φρουρίου.
Σε όλες τις ακολουθίες θα ψάλλουν οι προσκεκλημένοι Μουσικολόγοι και ο Χορός Ψαλτών Χίου.

Απόστολος Κώνστας ο Χίος (~1767 – 1840 , σ.σ. σύμφωνα με πληροφορίες από το διαδίκτυο)

Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών ΧίουΟ Απόστολος Κώνστας υπήρξε Χίος στην καταγωγή, από μικρή ηλικία βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη (αρχές του ιη΄ αιώνα) και η κύρια απασχόλησή του ήταν η Βυζαντινή μουσική.
Ήταν συνθέτης, ως Οθωμανός υπήκοος γνώριζε την οθωμανική μουσική, ήταν δεξιοτέχνης της ταμπουρίδας, εκτελεστής της Ψαλτικής και γενικότερα ερευνητής της Οθωμανικής μουσικής.
Έγραψε –εξ’ όσων είναι γνωστά μέχρι σήμερα την πρώτη του θεωρητική πραγματεία περί τα 1800 στην ελληνική γλώσσα σε εννέα αντίγραφα, εκ των οποίων μόλις για τα έξι έχει γίνει αυτοψία. Το τελευταίο από αυτά γράφτηκε το 1820 και βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας με τον αριθμό κώδικα 1867.
Το 1820 αποτελεί μια κρίσιμη χρονιά για την μεταβυζαντινή μουσική, διότι είναι η χρονολογία τύπωσης του πρώτου βιβλίου βυζαντινής μουσικής στο Βουκουρέστι και ταυτόχρονα η απαρχή εξάλειψης της τέχνης της χειρογράφου παράδοσης και γραφής των μελών της εκκλησιαστικής μουσικής.
Την ίδια χρονιά ένας από τους τρεις εφευρέτες της νέας μεθόδου παρασημαντικής της μεταβυζαντινής μουσικής (ο Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου Χρύσανθος) παρέδωσε τις σημειώσεις του Μεγάλου Θεωρητικού του σε έναν από τους μαθητές του στο Παρίσι, προκειμένου να εκτυπωθεί ως βιβλίο. Ο Κώνστας την ίδια χρονιά και παρόλο που ήταν αντίθετος στη νέα παρασημαντική και παρόλο το γεγονός ότι είχαν περάσει ήδη έξι χρόνια (1814) από την μεταρρύθμιση, αντέγραψε για τελευταία φορά τη θεωρητική του πραγματεία στο προγενέστερο σύστημα παρασημαντικής. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με άλλα παρόμοια γεγονότα της εποχής εκείνης, μπορούν να χαρακτηριστούν ως ιδιαιτέρως σημαντικά για την έρευνα, διότι αποδεικνύουν ότι πολλοί και σημαντικοί μουσικοί ήταν αντίθετοι στη νέα μέθοδο. Εξάλλου, τα μειονεκτήματα και οι ελλείψεις της νέας μεθόδου, αποτέλεσαν αφορμή για να γραφούν πολλά άρθρα και βιβλία εναντίον της.
Η κύρια ενασχόληση του Κώνστα εκτός από τη διδασκαλία, η οποία διήρκεσε τουλάχιστον είκοσι χρόνια, ήταν η αντιγραφή μουσικών μαθημάτων από παλαιά χειρόγραφα. Η κάθε αντιγραφή χειρογράφου γινόταν κατόπιν παραγγελίας από ιδιώτες μουσικούς. Επειδή ήταν αντίθετος στη μεταρρύθμιση και παρόλο που ήταν μέσα στους κύκλους του Πατριαρχείου, δεν προσεκλήθη ποτέ στις διεργασίες για τη μεταρρύθμιση. Στην πραγματικότητα ήταν απαραίτητη η μεταρρύθμιση ως απαίτηση της εποχής, αλλά η κατάργηση σαράντα περίπου άφωνων σημαδιών επιφορτίστηκε στην προφορική παράδοση και αυτό ήταν ένα από αδύνατα σημεία της μεταρρύθμισης καθώς οι δημιουργοί της, δεν μπόρεσαν να φανταστούν την παρακμή της προφορικής παράδοσης μετά από όχι και πολλά χρόνια. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Κώνστας έγραψε έναν οδηγό, μια μέθοδο, χρησιμοποιώντας και τα παλαιά σημάδια.
Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών ΧίουΤο σημαντικό στοιχείο αυτής της μεθόδου ήταν όχι μόνο ότι ήταν ένας οδηγός κατανόησης της παλαιάς παρασημαντικής, αλλά ταυτόχρονα και μια προσπάθεια αναλυτικής εξήγησης της παλαιάς στη γραφή του ιδίου του Κώνστα. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας του Κώνστα ήταν σε τέτοιο βαθμό επιτυχής, ώστε κάποιος ο οποίος δεν γνωρίζει την παλαιά μέθοδο, αλλά μόνο τη νέα, να μπορεί να διαβάζει και να κατανοεί όλη σχεδόν την πραγματεία του. Από αυτή την άποψη, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο τελευταίος θεωρητικός συγγραφέας της παλαιάς παρασημαντικής αλλά και πρόδρομος της νέας, ή ίσως ακόμη και ο πρώτος αυτής.
Στο τέλος της πραγματείας του προσπαθώντας να εκφράσει τη λύπη αλλά και το θυμό του, αναφέρεται στο χαμό τριάντα τριών χρόνων κόπου και μόχθου. Οι λόγοι ήταν ότι παρόλο που οι μεταρρυθμιστές γνώριζαν την παρουσία του ως σημαντικού θεωρητικού, ποτέ δεν συμμετείχε στα τεκταινόμενα με αποτέλεσμα μια σειρά θεωρητικών ζητημάτων να χαθεί ή να μείνει ημιτελής.
Επίσης αναφέρεται στις δυσκολίες των μαθητών της νέας μεθόδου: η διαφορετικότητα στην έκφραση ήταν τόσο μεγάλη, όση και ο αριθμός των διαφορετικών εκτελεστών ενός και του ιδίου μουσικού κομματιού.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: www.didaktorika.gr

Ειση­γη­τές- ομιλητές:

Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών ΧίουΓρη­γό­ρι­ος Στά­θης, Ομό­τι­μος Κα­θη­γη­τής του Πανεπι­στη­μί­ου Αθη­νών, Δι­ευ­θυν­τής του Ι­δρύ­μα­τος Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας της Ιε­ράς Συ­νό­δου της Εκ­κλη­σί­ας της Ελ­λά­δος.
Θω­μάς Α­πο­στο­λό­που­λος, Α­να­πλη­ρω­τής Κα­θη­γη­τής στο Τμήμα Μου­σι­κών Σπου­δών του Πα­νε­πι­στη­μί­ου Α­θη­νών
Μι­χαήλ Στρουμ­πά­κης, Ε­πί­κου­ρος Κα­θη­γη­τής της Ι­στο­ρι­κής Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας της Πα­τρι­αρ­χι­κής Α­νώ­τα­της Εκ­κλη­σι­α­στι­κής Α­κα­δη­μί­ας Κρή­της.
Γε­ώρ­γι­ος Κων­σταν­τί­νου, Δρ Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας στο Ιό­νι­ο Πα­νε­πι­στή­μι­ο.
Γρη­γό­ρι­ος Α­να­στα­σί­ου, Δρ Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας στο Πα­νε­πι­στή­μι­ο Αθη­νών – Επι­στη­μο­νι­κός συ­νερ­γά­της του Ιδρύ­μα­τος Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας της Ι­ε­ράς Συ­νό­δου της Εκ­κλη­σί­ας της Ελ­λά­δος.
Σέ­βη Μα­ζέ­ρα, Δρ Βυ­ζαν­τι­νής Μου­σι­κο­λο­γί­ας στο Πα­νε­πι­στή­μι­ο Α­θη­νών – Δι­δά­σκου­σα στην Α­νω­τά­τη Εκ­κλη­σι­α­στι­κή Α­κα­δη­μί­α Βελ­λάς Ιω­αν­νί­νων.

Διημερίδα για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο, από το Χορό Ψαλτών ΧίουΗ οργανωτική επιτροπή της διημερίδας για τον Απόστολο Κώνστα τον Χίο στη Χίο.
Από αριστερά:
Νικόλαος Βουρνούς Πρόεδρος,Κωνσταντίνος Γανιάρης, Δημήτριος Ντούλης,Σταύρος Παπασταύρου, Ηρακλής Μαλανδρίνος.
Χίος 31-8-17.

Ρεπορτάζ: Θοδωρής Πυλιώτης

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος