Η Λίνα Μενδώνη στα Ιωάννινα: Πολιτιστικές παρεμβάσεις με επίκεντρο την ανάδειξη της τοπικής κληρονομιάς

Σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση αφιερωμένη στη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη βρέθηκε στα Ιωάννινα για να χαιρετίσει την ολοκλήρωση του έργου ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης της συλλογής του Δημοτικού Μουσείου, που στεγάζεται στο τέμενος Ασλάν Πασά στο Κάστρο της πόλης. Παρουσία του Δημάρχου Θωμά Μπέγκα, αιρετών της Περιφέρειας και βουλευτών, παρουσιάστηκαν οι δύο τόμοι της ψηφιακής τεκμηρίωσης 1.400 αντικειμένων ιστορικής, λαογραφικής και πολιτιστικής αξίας, τα οποία εντάχθηκαν στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Ο Δήμαρχος χαρακτήρισε την ψηφιοποίηση ως σημαντικό βήμα για τον πολιτισμό της πόλης και ευχαρίστησε το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια για την ουσιαστική στήριξη. Αναφέρθηκε επίσης στη στρατηγική του Δήμου για τη μετατροπή του Κάστρου σε ανοιχτό πάρκο πολιτισμού, που συνδέει την ιστορία με τον τουρισμό, την εκπαίδευση και τη δημιουργική έκφραση.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη επεσήμανε ότι το Υπουργείο στηρίζει πλήρως το όραμα του Δήμου για την ανάδειξη του Κάστρου, μετατρέποντας το σε σχέδιο υλοποίησης. Χαρακτήρισε τα Γιάννενα πόλη με τεράστιο πολιτιστικό απόθεμα και υπογράμμισε τη διαχρονική πολυπολιτισμική της φυσιογνωμία, επισημαίνοντας τη συνύπαρξη χριστιανικής, εβραϊκής και μουσουλμανικής κοινότητας.

Η Υπουργός αναφέρθηκε στη χρηματοδότηση και τις μελέτες για την αποκατάσταση μνημείων, την ένταξη του έργου της προσβασιμότητας στο Κάστρο στο Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και στην εξέλιξη των εργασιών στο Οθωμανικό Λουτρό και την Οθωμανική Βιβλιοθήκη. Ειδική μνεία έγινε στο τέμενος Ασλάν Πασά, το οποίο, όπως δήλωσε, πρέπει να αποκατασταθεί σωστά, με σύγχρονες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες, που θα εξασφαλίσουν την ανανέωση και την ανάδειξη της συλλογής.

Η Λίνα Μενδώνη παρουσίασε τους δύο τόμους με τα αποτελέσματα της καταγραφής και τεκμηρίωσης και τόνισε ότι η δουλειά της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων αποτελεί ισχυρή βάση για τα επόμενα βήματα. Επισήμανε επίσης τη σημασία της πιστοποίησης των μουσείων από το Υπουργείο, υπενθυμίζοντας πως η Ήπειρος είναι η πρώτη Περιφέρεια της χώρας στην οποία τα κρατικά μουσεία έχουν πιστοποιηθεί.

Κλείνοντας, η Υπουργός κάλεσε τον Δήμο να αξιοποιήσει τη στήριξη του Υπουργείου, εντός του θεσμικού πλαισίου που ορίζουν ο αρχαιολογικός νόμος και τα πρότυπα ποιότητας, ώστε το Κάστρο και οι πολιτιστικοί του θησαυροί να αναδειχθούν επάξια και με μακροπρόθεσμη προοπτική.

Nωρίτερα, η Υπουργός πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων με τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, τον Δήμαρχο Θωμά Μπέγκα, βουλευτές και στελέχη της Περιφέρειας, προκειμένου να εξετάσει την πρόοδο των έργων που υλοποιούνται στην Ήπειρο μέσω ΕΣΠΑ, Ταμείου Ανάκαμψης και προγραμματικών συμβάσεων.

Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει το έργο αποκατάστασης του Τζαμιού της Καλούτσιανης στα Ιωάννινα, για το οποίο η Υπουργός και ο Περιφερειάρχης πραγματοποίησαν επιτόπια αυτοψία. Το μνημείο, που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης λόγω της ωριμότητας των μελετών, εκσυγχρονίζεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Η κ. Μενδώνη ανέφερε ότι πρόκειται για έργο υψηλής ποιότητας, με στόχο να αποδοθεί στην τοπική κοινωνία τον Νοέμβριο του 2025. Το εσωτερικό του βρίσκεται σε πλήρη ανακαίνιση, ενώ έχει ολοκληρωθεί σημαντικό μέρος των εξωτερικών εργασιών.

Ωστόσο, ζητήματα που αφορούν υποδομές, όπως η μετακίνηση δικτύων ύδρευσης και οπτικής ίνας, παραμένουν εκκρεμή. Η Υπουργός κάλεσε τον Δήμο Ιωαννιτών να επισπεύσει τις απαραίτητες διαδικασίες για την απρόσκοπτη πρόοδο του έργου, όπως και τη μετακίνηση ενός περιπτέρου που δυσχεραίνει τις εργασίες.

Το Τζαμί της Καλούτσιανης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς οι πολιτιστικές παρεμβάσεις εντός του αστικού ιστού προσδίδουν υπεραξία στον τόπο, δήλωσε η Υπουργός, προσθέτοντας ότι η αποκατάστασή του «θα προσφέρει τα μέγιστα στη συγκεκριμένη γειτονιά και στην πόλη συνολικά».

Στη διάρκεια της συνάντησης με την Περιφέρεια τέθηκε και το θέμα της ίδρυσης δύο νέων σχολών τεχνιτών, μιας για πέτρα στα Πράμαντα και μιας για ξύλο στο Μέτσοβο. Ο κ. Καχριμάνης επισήμανε το έλλειμμα ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στις αναστηλώσεις και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την άμεση θετική ανταπόκριση του Υπουργείου. Η κ. Μενδώνη δήλωσε ότι η εκπαίδευση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο πιστοποίησης επαγγελμάτων πολιτιστικής συντήρησης.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο ιστορικό Σπίτι του Δεσπότη, γνωστό και ως Οικία Χουσεΐν Μπέη. Η Υπουργός Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, θα προχωρήσει στην επικαιροποίηση των υφιστάμενων μελετών αποκατάστασης, με στόχο την ένταξη του έργου σε κατάλληλο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Το αρχοντικό, χαρακτηριστικό δείγμα ηπειρωτικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 18ου αιώνα, διασώθηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1820 και αποτελεί πολύτιμο τεκμήριο της ιστορικής και αρχιτεκτονικής ταυτότητας των Ιωαννίνων.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε και στο ιστορικό Σούλι. Μετά τη νομοθετική ρύθμιση που έλυσε το ζήτημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, βρίσκεται σε εξέλιξη η σύσταση της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ), που θα αποτελέσει τη βάση για την υλοποίηση παρεμβάσεων στα μνημεία και τον ευρύτερο ιστορικό χώρο της περιοχής.

Στο πλαίσιο της συνάντησης, έγινε επίσης ειδική αναφορά στην πορεία των εργασιών αποκατάστασης στο Κάστρο της Κιάφας, οι οποίες εξελίσσονται σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Όπως ενημέρωσε η Υπουργός, το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του φθινοπώρου, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής.

Για το Ιμαρέτ της Άρτας, η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι το έργο συνεχίζεται απρόσκοπτα και εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, επισημαίνοντας τη σημασία του ως σημείο αναφοράς της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς της Άρτας.

Τέλος, σχετικά με το Ξενία της Άρτας, η Υπουργός Πολιτισμού ξεκαθάρισε ότι στο Υπουργείο δεν εκκρεμεί κανένα αίτημα ή φάκελος για αλλαγή χρήσης. Όπως διευκρίνισε, η υπηρεσία έχει ήδη γνωμοδοτήσει από την προηγούμενη περίοδο, πριν το 2019, και έκτοτε δεν έχει κατατεθεί κάποιο νέο στοιχείο προς εξέταση.