Το ert.gr στο νησί των Κουρσάρων – Φούρνοι: τα φιόρδ του Αιγαίου

Τις περισσότερες φορές “απασχολούν” την ειδησεογραφία με αφορμή τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά. Και όμως υπάρχουν δεκάδες άλλοι λόγοι που οι Φούρνοι Κορσεών, όπως είναι η πλήρης ονομασία τους, αξίζουν την προσοχή μας.

Υπήρξαν καταφύγιο πειρατών κάποια διαστήματα, αφού οι πολλοί απάνεμοι ορμίσκοι εξασφάλιζαν τα πλοία από τις συνέπειες της κακοκαιρίας. Δεν ήταν οι πρώτοι που το είχαν αντιληφθεί, αφού και στην αρχαιότητα ο στόλος του τυράννου της Σάμου, Πολυκράτη, τις ίδιες επιλογές έκανε.

Κατοικημένα είναι μόνο τα δυο μεγαλύτερα νησιά του σχηματισμού, οι Φούρνοι και η Θύμαινα, από τα 20 νησιά του συμπλέγματος που βρίσκεται ανάμεσα στη Σάμο και την Ικαρία.

Η συγκοινωνία μεταξύ των δύο νησιών γίνεται με βάρκες και με τον ίδιο τρόπο οργανώνονται εκδρομές σε παραλίες μη κατοικημένων νησίδων του συμπλέγματος, αλλά και στην Κεραμιδού, την παραλία που βρίσκεται στη Θύμαινα και αποτελεί τόπο επίσκεψης από το λιμάνι των Φούρνων που βρίσκεται απέναντί της.

Σε χάρτες της εποχής της τουρκοκρατίας, ένα από τα ονόματα των Φούρνων ήταν “Μελάνθη”. Με συνεργασία του Δήμου και των τοπικών παραγωγών μελιού, γίνεται και η γιορτή μελιού, αφού το όνομα της “Μελάνθης”, μόνο τυχαία δε δόθηκε.

Γενικά τα τοπικά προϊόντα των Φούρνων, αξίζουν την προσοχή μας.

Οι Φούρνοι συνδέονται ακτοπλοϊκά με Ικαρία, Σάμο και Δωδεκάνησα. Διοικητικά ανήκουν στο νομό Σάμου.

Eπίσης η πλούσια υποθαλάσσια ζωή θα ενθουσιάσει όσους ασχολούνται με το υποβρύχιο ψάρεμα, ή την υποβρύχια φωτογραφία.

Για πολλά χρόνια “δύναμη” του νησιού ήταν η αλιεία, σε σημείο που προσέλκυσε και εργατικά χέρια από άλλες χώρες, με διακρατικές συμφωνίες.

Την τρέχουσα περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη καμπάνια προβολής των Φούρνων και σίγουρα το αξίζουν.

Η δημιουργικότητα των κατοίκων και η ανάγκη δράσεων και το χειμώνα που ο τουρισμός πέφτει, έχει οδηγήσει σε σημαντικό αθλητικό έργο, αφού οι Φούρνοι, εκτός από την ανδρική ποδοσφαιρική ομάδα τον “Κουρσάρο”, έχουν και γυναικεία, σε γήπεδο με χορτοτάπητα, που όμως “ταλαιπωρήθηκε” με τα θέματα των αδειοδοτήσεων, όπως και πολλά άλλα σε όλη τη χώρα.

Στα πλαίσια της καμπάνιας αυτής, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://www.fournikorseon.gr/ η οποία δίνει αναλυτικές πληροφορίες, υπηρετώντας το σκοπό αυτό.

Αναφορά στην ιστορία των Φούρνων:

Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Κοράσιοι Νήσοι, το όνομα έχει διατηρηθεί στη Βραχονησίδα Κορασίδα). Ο Πορφύριος, φιλόσοφος των ελληνιστικών χρόνων (1ος αι. μ.Χ.), τους αναφέρει ως Κορσέας, ονομασία την οποία διατηρούν μέχρι και σήμερα.

Oι Μηλίσιοι (Ίωνες) ήταν οι πρώτοι που αποίκησαν το νησί λόγω λατομείων και μετακινούνταν για να μεταφέρουν τα πετρώματα απέναντι στη Μίλητο, απ’ τα οποία και χτίστηκε. Οι πειρατές κατά την εποχή του Βυζαντίου και του Μεσαίωνα αργότερα τη χρησιμοποίησαν ως ορμητήριό τους. Μύθοι αναφέρουν θησαυρούς.

Εκείνη την εποχή πάντως οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν και το 1770 επανακατοικήθηκε για να φτάσουμε στη σημερινή του δομή και μορφή. Τα πρώτα σπίτια ήταν καλύβες. Καθεμιά ήταν μακρόστενη, χτισμένη από σχιστολιθικές πέτρες και οι οροφές ήταν σκεπασμένες με δοκάρια και φίδες (είδος ξύλου του νησιού).

Ο τρόπος αυτός κατασκευής ονομάζεται «δώρα». Τα σπίτια είχαν επιπλέον τζάκι, εσοχές στους τοίχους με δοχεία που έβαζαν τα προϊόντα που παρήγαγαν, ειδικά κατασκευασμένο κρεβάτι για να είναι αδιάβροχο και ήταν εξοπλισμένα με ξύλινα έπιπλα (σοφράδες και σκαμνάκια). Το 1885 χτίστηκε το πρώτο σπίτι στον κάμπο, το οποίο σώζεται ως σήμερα. Σήμερα, η χώρα έχει στενά όμορφα σοκάκια, παραδοσιακά ταβερνάκια και όμορφα μοντέρνα σπίτια, όλα όμως με επιρροές από το παρελθόν.

Την μακραίωνη ιστορία του νησιού μαρτυρούν δεκάδες μνημεία:

Ακρόπολη: Στο λόφο του Αϊ-Γιώργη, πάνω απ’ τον οικισμό των Φούρνων βρέθηκαν αρχαία τμήματα, μοναδικά τεκμήρια της παράδοσης του νησιού. Τα μεγαλύτερα σωζόμενα τμήματα της ακρόπολης έχουν πλάτος 2 μέτρα. Η θέα από ψηλά είναι μαγευτική με τα κατάλοιπα του παρελθόντος, όπως αυτά είναι σκαλισμένα και αποτυπωμένα στα ερείπια, να καθιστούν το μνημείο μοναδικό.

Σαρκοφάγος: Βρέθηκε σε οικόπεδο στη χώρα των Φούρνων και σήμερα βρίσκεται στημένη στην πλατεία του χωριού σε άψογο παραλληλεπίπεδο σχήμα με ανάγλυφες διακοσμήσεις και επιγραφή.

Λατομείο: Σημαντικό αξιοθέατο, στον όρμο του Πετροκοπιού, πολύ κοντά στους Φούρνους. Πρόκειται για ημιτελή αρχαιολογικά μέλη κατάσπαρτα στην περιοχή του όρμου. Ανάμεσά τους διακρίνουμε σπόνδυλους κιόνων, ένα ιωνικού ρυθμού κιονόκρανο καθώς και ορθογώνια παραλληλεπίπεδα σε τέλεια σχήματα.

Καμάρι: Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας των Ταξιαρχών υπάρχουν ραβδωτοί κίονες από γρανίτη και ορθογώνιες μαρμάρινες πλάκες και παραλιακά, ερείπια του αρχαίου οικισμού.

Πηγές: www.fournikorseon.gr, www.fournoishop.gr/,  Α.Ο. Κουρσάρος (φωτο Αθανασία Ψωμά)

Δείτε ΕΔΩ το αγγλόφωνο βίντεο προβολής των Φούρνων.

Kείμενο: Nάσος Μπράτσος