Τα αναστάσιμα μηνύματα των Προκαθημένων της Ορθοδοξίας

Τα αναστάσιμα μηνύματα έστειλαν οι Προκαθήμενοι της Ορθοδοξίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.

Το αναστάσιμο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου

«Τιμιώτατοι αδελφοί Ιεράρχαι,

Προσφιλέστατα τέκνα,

Φθάσαντες, χάριτι θεία, την πανσωστικήν Ανάστασιν του Κυρίου, διά της οποίας κατηργήθη το κράτος του θανάτου και ηνεώχθησαν τω αδαμιαίω γένει αι πύλαι του Παραδείσου, απευθύνομεν εις όλους ημάς πασχαλίους προσρήσεις και εγκάρδιον εόρτιον χαιρετισμόν, αναβοώντες το κοσμοχαρμόσυνον «Χριστός Ανέστη!».

Η ζωή της Εκκλησίας, εις όλας τας πτυχάς της, δονείται από την ανεκλάλητον χαράν της Αναστάσεως. «Πείραν αναστάσεως» μαρτυρούν οι άθλοι των Αγίων και των Μαρτύρων της πίστεως, η λατρευτική και μυστηριακή εμπειρία, η εξαγγελία του Ευαγγελίου «έως εσχάτου της γης», η ευσέβεια και η πνευματικότης των πιστών, η θυσιαστική αγάπη και η κατά Χριστόν αναστροφή αυτών, η προσδοκία ενός κόσμου, ένθα «ο θάνατος ουκ έσται έτι, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος ουκ έσται έτι».

Εν τη Αναστάσει και δι’ αυτής, τα πάντα ευρίσκονται εν κινήσει προς την τελείωσίν των εν τη Βασιλεία του Θεού. Αυτή η εσχατολογική ορμή έδιδε πάντοτε εις την Ορθόδοξον εγκόσμιον μαρτυρίαν δυναμισμόν και προοπτικήν. Παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα, λόγω του εσχατολογικού προσανατολισμού της ζωής της, η Εκκλησία ποτέ δεν εσυνθηκολόγησεν απέναντι εις την παρουσίαν του κακού εν τω κόσμω εις όλας τας μορφάς του, δεν απώθησε την πραγματικότητα του πόνου και του θανάτου, δεν ηγνόησε την αμφισημίαν των ανθρωπίνων πραγμάτων, ποτέ δεν εθεώρησε τον αγώνα δι’ ένα δικαιότερον κόσμον αλλότριον προς την αποστολήν της.

Εγνώριζεν όμως ότι ο πόνος και ο σταυρός δεν είναι η εσχάτη πραγματικότης. Η βιωματική πεμπτουσία της χριστιανικής ζωής είναι η βεβαιότης ότι διά του Σταυρού, διά της «στενής πύλης», οδηγούμεθα εις την Ανάστασιν. Η πίστις αυτή αποτυπούται εις το γεγονός ότι ο πυρήν της εκκλησιαστικής ζωής, η Θεία Ευχαριστία, συνδέεται ουσιωδώς με την Ανάστασιν του Χριστού. Εις την Ορθόδοξον παράδοσιν, όπως τονίζει ο μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, η Θεία Ευχαριστία «είναι γεμάτη χαρά και φως», διότι «δεν έχει ως βάση τον Σταυρόν και μία εξιδανίκευση του πάθους, αλλά την Ανάσταση ως υπέρβαση του πάθους του Σταυρού». Η Θεία Ευχαριστία μας μεταφέρει εις τον Γολγοθάν όχι διά να παραμείνωμεν εκεί, αλλά διά να οδηγηθώμεν, διά μέσου του Σταυρού, εις την αείφωτον δόξαν της Βασιλείας του Θεού. Η Ορθόδοξος πίστις είναι υπέρβασις της ουτοπικής σωτηρίας «χωρίς Σταυρόν» και του υπαρκτικού ναυαγίου του σταυρού «χωρίς Ανάστασιν».

Η μετοχή μας εις την Ανάστασιν του Χριστού εν τω μυστηρίω της Εκκλησίας είναι αφ’ ενός έμπρακτος κατάργησις κάθε ουτοπισμού των «ευρυχώρων οδών» και των ψευδεπιγράφων παραδείσων απροσκόπτου ευδαιμονίας, εν ταυτώ δε και οριστική υπέρβασις του απέλπιδος εγκλωβισμού εις την δήθεν ανυπέρβλητον αρνητικότητα, αφού ο Σταυρός του Χριστού κυοφορεί την Ανάστασιν, την «άληκτον ευφροσύνην», της «αιωνίου δόξης την απόλαυσιν». Η συντριβή του θανάτου διά του Σταυρού και της Αναστάσεως του Σωτήρος αναφέρει την ζωήν μας εις την θεανθρωπίνην ουσίαν της και εις τον ουράνιον προορισμόν της.

Εν Χριστώ γνωρίζομεν και βιούμεν ότι ο παρών βίος δεν είναι όλη η ζωή μας, ότι ο βιολογικός θάνατος δεν αποτελεί τέλος και εκμηδενισμόν της υπάρξεώς μας. Δεν ορίζουν τα βιολογικά όρια της ζωής την αλήθειάν της. Εξ άλλου, η αίσθησις ότι η ζωή είναι αναπότρεπτος «πορεία προς τον θάνατον» οδηγεί εις υπαρξιακά αδιέξοδα, εις απόγνωσιν και μηδενισμόν, εις αδιαφορίαν διά τα ουσιώδη του βίου. Η επιστήμη, η οικονομική και κοινωνική πρόοδος, αδυνατούν να προσφέρουν ουσιαστικήν λύσιν και διέξοδον. Οι Χριστιανοί είναι οι «έχοντες ελπίδα», οι προσδοκώντες την ερχομένην Βασιλείαν του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος ως την τελικήν πραγματικότητα, ως πληρότητα ζωής και γνώσεως, ως χαράν πεπληρωμένην, όχι μόνον διά τας επερχομένας γενεάς, αλλά διά σύμπαν το ανθρώπινον γένος απ’ αρχής και άχρι της συντελείας του αιώνος.

Αυτήν την θέασιν της ιστορίας και της αιωνιότητος, τον αναστάσιμον χαρακτήρα της πίστεως, του ήθους και του πολιτισμού της Ορθοδοξίας, το αδιαμφισβήτητον γεγονός ότι το μέγα θαύμα της Αληθείας αποκαλύπτεται μόνον «τοις προσκυνούσιν εν πίστει το μυστήριον», καλούμεθα να μαρτυρώμεν σήμερον εις ένα πολιτισμόν απωθήσεως του Υπερβατικού και ποικίλων συρρικνώσεων της πνευματικής ταυτότητος της ανθρωπίνης υπάρξεως.

Δοξάζοντες εν ψαλμοίς και ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς τον αναστάντα εκ νεκρών και ανατείλαντα πάσι την αιώνιον ζωήν Κύριον και μετέχοντες εν αγαλλιάσει της «κοινής των όλων πανηγύρεως», δεόμεθα του πανσθενούς, πανσόφου και πανοικτίρμονος Ποιητού και Λυτρωτού του παντός, όπως ειρηνεύη τον κόσμον, χαρίζηται δε τω γένει των ανθρώπων πάντα τα σωτηριώδη δωρήματα Αυτού, ίνα υμνήται και ευλογήται το πάντιμον και μεγαλοπρεπές όνομά Του, νυν και αεί και εις πάντας τους αιώνας. Αμήν!».

Το αναστάσιμο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής

«Αγαπητά μου πνευματικά τέκνα,

Μέσα στόν σύγχρονο κόσμο των διαρκών αλλαγών και των ποικίλων μεταβολών ηχεί και πάλι το ασύλληπτο γεγονός, που αιώνες τώρα συνοψίζεται σε δύο λέξεις: «Χριστός Ανέστη!». Μιά πραγματικότητα που μπορει να καλλιεργεί και να μεταμορφώνει την ανθρώπινη υπόσταση και να δίνει νόημα στον καθημερινό αγώνα, η Ανάσταση του Θεανθρώπου, η Ανάσταση της Αληθινής και Αιώνιας Ζωής.

«Ανάστα ο Θεός, κρίνων την γην, ότι συ κατακληρονομήσεις εν πάσι τοις έθνεσι». Σε αυτόν τον στίχο, που η Εκκλησία ψάλλει το πρωί του Μ.Σαββάτου προγευόμενη την χαρά της Αναστάσεως, αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος την οικουμενικότητα του ελπιδοφόρου μηνύματος της λυτρώσεως του ανθρώπου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου.

Μολονότι όμως το μήνυμα είναι ενιαίο, παγκόσμιο και αιώνιο, οι αποδέκτες του βρίσκονται σε ποικίλες καταστάσεις. Άλλοι βιώνουν τις εμπειρίες του «πολιτισμένου κόσμου» με τις ελευθερίες και τα πνευματικά αδιέξοδα, άλλοι ζουν στις τρομακτικές συνθήκες του χαρακτηριζομένου από την δυτική νοοτροπία ως «τρίτου κόσμου», με τα άμεσα βιοτικά προβλήματα και τους αγώνες εξασφαλίσεως δικαιωμάτων όπως η ισότητα, η δικαιοσύνη, ο αυτοπροσδιορισμός, η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, το δικαίωμα τελικά στη ζωή, άσχετα από φύλο, χρώμα, γλώσσα, θρησκεία, κοινωνική τάξη και εθνικότητα.

Παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι γεννιούνται προικισμένοι με τη λογική, συμβαίνει συχνά να μη χρησιμοποιούν αυτό το δώρο του Δημιουργού για να διαμορφώσουν μια ηθική αδελφοσύνης και ανεκτικότητας. Ολόκληρη η γη είναι γεμάτη κοινωνίες που μόνο κατ’ όνομα στηρίζονται στην αρχή της ισότητας. Στην πραγματικότητα όμως απαράγραπτα δικαιώματα όπως η ζωή, η ελευθερία και η επιδίωξη της ευτυχίας μέσω της εκπαίδευσης και της εργασίας δεν προστατεύονται αποτελεσματικά.

Η παγκόσμια συνεργασία για την επίλυση διεθνών προβλημάτων οικονομικού, κοινωνικού ή ανθρωπιστικού χαρακτήρα συχνά ακυρώνεται στην πράξη και επιτρέπει την καταπάτηση πανανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως η αξιοπρέπεια, η ειρήνη, ακόμη και η προστασία της κτίσεως, του φυσικού περιβάλλοντος.

Στη σύγχρονη πραγματικότητα, που μοιάζει με πολυπολιτισμικό τάπητα, είναι ανάγκη να αντλήσουμε χρήσιμα συμπερασμάτα από το παρελθόν, όταν η επίκληση της πολιτιστικής υπεροχής και του μονοπωλίου στην αλήθεια οδήγησε συχνά σε καταπίεση και σε συγκρούσεις. Ωστόσο ας μη λησμονούμε ότι οι ανθρώπινοι πολιτισμοί άντλησαν, στο παρελθόν, πολύ μεγάλο όφελος από την επίδραση που είχε ο ένας στον άλλο.

Ασφαλώς δεν απαιτείται να είμαστε όλοι αφοσιωμένοι σε μια και μόνη αρχή: εννοείται ότι θα υπάρχει ποικιλία από αρχές. Μπορεί να έχουμε ολότελα διαφορετικές απόψεις. Δεν έχει τόση σημασία αν αρέσουμε ο ένας στον άλλο, ή αν επαινούμε ο ένας τα έργα του άλλου. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι πρέπει να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε τη σχέση που έχουμε μεταξύ μας και την αμοιβαία εξάρτησή μας, είτε ως πρόσωπα, είτε ως λαοί.

Αδελφοί μου αγαπημένοι και πολυτίμητοι,

Και πάλι ηχεί το ασύλληπτο γεγονός, που αιώνες τώρα συνοψίζεται σέ δύο λέξεις: «Χριστός Ανέστη». Μία πραγματικότητα η οποία μπορεί, όχι άπλα να μας εξιστορεί ένα γεγονός τής πίστεώς μας, άλλα έχει την καταλυτική δύναμη να καλλιεργεί και να μεταμορφώνει την ανθρώπινη υπόσταση και να δίνει νόημα στον καθημερινό μας αγώνα. Διότι το μοναδικό θέλημα πού μπορεί να νοηματοδοτήσει το χαμένο νόημα της ζωής του συγχρόνου κόσμου μας είναι ἡ διακονία του θελήματος του Αναστάντος Θεού της αγάπης, της ειρήνης, της ισότητος, της αρμονικής συνυπάρξεως και της αλληλεγγύης. Μία εμπειρία πού δεν αφήνει κανέναν άγευστο…

Με αυτούς τούς πνευματικούς οραματισμούς, ανταλλάσσω και εφέτος μαζί σας μέσα, στην μοναδική κοινωνία τῆς Θείας Λειτουργίας των Θυσιαστηρίων της Αναστάσεως τον ελπιδοφόρο χαιρετισμό «Χριστός Ανέστη-Αληθώς Ανέστη», ευχόμενος σε όλους να μην μείνουμε μόνον στα πλαίσια των τυπικών ευχών, αλλά τούτη την ευχή να την κάνουμε ζωή και να την μοιραστούμε αδιακρίτως με τούς συνανθρώπους μας όλων των πεποιθήσεων, όλων των αποχρώσεων, όλων των προσανατολισμών.

Με αυτές τις πατρικές σκέψεις και αγωνίες, απευθύνω προς όλους από την Αποστολική και Πατριαρχική Καθέδρα του Ευαγγελιστού Μάρκου την νικητήριο διαβεβαίωση «Χριστός Ανέστη!», ευχόμενος αυτό το Πάσχα να αποτελέσει την αφετηρία μίας νέας αντίληψης περί του κόσμου, ενός κόσμου λουσμένου στο άπλετο και Ανέσπερο Φως της Αναστάσεως».

Το αναστάσιμο μήνυμα του Πατριάρχη Ιεροσολύμων

«Ὄρθρος ἦν βαθύς τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων» μετά τήν Σταύρωσιν καί τήν ταφήν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αἱ γυναῖκες, αἱ συνακολουθήσασαι τῷ Ἰησοῦ ἀπό τῆς Γαλιλαίας, ἐξῆλθον εἰς τήν πόλιν καί «ἠγόρασαν ἀρώματα, ἵνα ἐλθοῦσαι εἰς τό μνημεῖον, ἀλείψωσι τό σῶμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ» (Μάρκ. 16,1). Φθάσασαι ἐπί τήν θύραν τοῦ μνημείου φαεσφόρος ἄγγελος καθήμενος ἐπί τοῦ λίθου ἐβόα, «οἶδα ὅτι Ἰησοῦν ζητεῖτε τόν Ναζαρηνόν τόν ἐσταυρωμένον, ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε, ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν, ἀλλά ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς Αὐτοῦ καί τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἱς τήν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ Αὐτόν ὄψεσθε καθώς εἶπεν ὑμῖν» (Μάρκ. 16, 6-7).

«Ζῶντα παρέστησεν Ἑαυτόν ὁ Κύριος εἰς τούς ἀποστόλους ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς καί λέγων τά περί τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. 1,3). «Ἐντυγχάνων ὑπέρ ἡμῶν ἐκεῖθεν» (Ρωμ. 8,34), ἀπέστειλεν ἡμῖν Παράκλητον ἄλλον, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, «ὅ παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται» (Ἰω. 15,26). Τοῦτο τό Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ ἐφώτισε τούς ἁγίους Αὐτοῦ μαθητάς καί ἀποστόλους καί ἐνεδυνάμωσε καί μετεμόρφωσε καί ἀνέδειξεν Πνευματοφόρους κήρυκας τοῦ Εὐαγγελίου. Δι’ αὐτῶν ἐσαγήνευσε τήν οἰκουμένην πᾶσαν καί ἐγκατέστησεν εἰς τά πέρατα αὐτῆς τήν Ἐκκλησίαν, τήν ὁποίαν ἐξηγόρασε διά τοῦ ἰδίου Αὐτοῦ αἵματος. Αὕτη ὡς τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ οἰκονόμος τοῦ ἁγιαστικοῦ καί λυτρωτικοῦ Αὐτοῦ ἔργου ἐπί τῆς γῆς. Αὕτη ἐνεργεῖ τά σωτήρια μυστήρια καί κηρύττει εἰς τόν κόσμον, ὡς Ἐκεῖνος ἐκήρυξεν τήν εἰρήνην, τήν συνδιαλλαγήν καί τήν ἀγάπην Αὐτοῦ πρός πάντας καί πρός τούς ἐχθρούς. Ἡμεῖς ἐν ἐκκλησίαις δεόμεθα, μετά τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, «παῦσον τά σχίσματα τῶν ἐκκλησιῶν, τάς τῶν αἱρέσεων ἐπαναστάσεις κατάστειλον», «μηδεμίαν ἀφορμήν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ λοιδορίας χάριν» (Α΄ Τιμ. 5,14).

Ἡ ἐκπλήρωσις τῆς ἀποστολῆς αὐτῆς βαρύνει ἰδιαιτέρως τήν Ἐκκλησίαν τῶν Ἁγίων Τόπων. Τήν Ἐκκλησίαν τήν «οὖσαν» ἐν Ἱεροσολύμοις, ἡ ὁποία ἀπό τοῦ κενοῦ καί ὀλβίου Τάφου, τῆς πηγῆς τῆς Ἀναστάσεως, διωκομένη ἀπ’ ἀρχῆς, δριμέως δέ προσφάτως, ἀγωνίζεται μή καταβαλλομένη, «ἀποθνῄσκουσα καί ἰδού ζῶσα» (Β΄ Κορ. 6,9), κηρύττουσα Χριστόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα καί ὑποδεχομένη τά τέκνα αὐτῆς, «ἐκ δυσμῶν καί βορρᾶ καί θαλάσσης καί ἑῴας» διά τοῦ ἡδυμόλπου χαιρετισμοῦ «Χριστός ἀνέστη» καί διά τῶν Πατριαρχικῶν Ἡμῶν εὐχῶν καί Πατρικῶν εὐλογιῶν».

Το αναστάσιμο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου

Αδελφοί μου αγαπητοί, παιδιά μου αγαπητά, ακούμε τις ημέρες αυτές τον ενθαρρυντικό λόγο:

«Μηδείς φοβείσθω θάνατον· ηλευθέρωσε γαρ ημάς ο του Σωτήρος θάνατος»!

Προσδοκούμε αδελφοί μου ανάστασιν νεκρών. Αυτή η προκλητική για τη λογική μας ελπίδα, βασισμένη στο ιστορικό γεγονός της Ανάστασης του Χριστού, παραμένει η έσχατη και μεγάλη πηγή νοήματος για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Είναι ο Αναστημένος Χριστός που φωτίζει την Ιστορία με τις κορυφώσεις της, αλλά και τα σκοτάδια της ανθρώπινης περιπέτειας που τη συνοδεύουν. Φωτίζει και ερμηνεύει τα γεμάτα πόνο και αναπάντητα «γιατί». Αυτά που συχνά μας συνθλίβουν και ξεχειλίζουν σαν τηνκραυγή του αγίου των γραμμάτων μας: «Σαν να ‘χαν ποτέ τελειωμό τα πά-
θια κ’ οι καημοί του κόσμου».

Παραμένουμε συγκλονισμένοι από την τραγωδία των Τεμπών. Οδυνηρός καθρέπτης των πολλών πόνων όλων μας, συνόδευσε τη φετινή μας πορεία προς το Πάσχα. Σφράγισε τη συνείδησήμας. Οδήγησε τη σκέψη πολλών στα μεγάλα ερωτήματα.

Αν δεν αναστήθηκε ο Χριστός, είναι μάταια η πίστη μας, βεβαιώνει η πνευματική μας παράδοση. Αξίζει να θυμόμαστεότι ο Αναστάς δεν περιφρονεί αλαζονικά την ανθρώπινη συνθήκη. Η Ανάστα-
ση δεν είναι μια φαντασίωση κοσμικής δύναμης. Είναι Αυτός, που ως άνθρωπος παρακάλεσε τον Θεό Πατέρα να αποφύγει το μαρτύριο, που προδόθηκε από ένα δικό Του άνθρωπο, που εμπαίχθηκε, που μαστιγώθηκε, που πόνεσε και μάτωσε πολύ, που αναφώνησε «Θεέ μου, Θεέ μου, ινατί με εγκατέλιπες», που πέθανε πάνω στο Σταυρό. Τον είδαμε τη Μεγάλη Εβδομάδα «κατάστικτον τοις μώλωψι», ηττημένο μπροστά στα μάτια των μαθητών, τελειωμένο για την ανθρώπινη αντίληψη, ολοκληρωτικά ταπεινωμένο.

Αυτόν τον Εσταυρωμένο λατρεύουμε, σ’ Αυτόν πιστεύουμε. Αυτός ο ηττημένος, σκάνδαλο ο Ίδιος και μωρία, είναι ο Θεός. Η εκκλησιαστική μας Παράδοση διατρανώνει τολμηρά: «Θεός απέθανεν· αίμα Θεού … επί του σταυρού». Αυτός διαλύει το κράτος του θανάτου, «καθότι ουκ ην δυνατόν κρατείσθαι υπό της φθοράς τον αρχηγόν της ζωής». Θεάνθρωπος ων, ανασταίνεται μαζί με τηνανθρωπότητα.

Η ανθρώπινη Ιστορία, η τραγικότητα, το φυσικό κακό, το αδιανόητο κάποτε ηθικό κακό, η βάναυση ματαίωση των ονείρων μας σε όλα τα επίπεδα, όλα μπορούν, όλα καλούνται να μετάσχουν στην μεταμορφωτική προοπτική της Ανάστασης. Απέναντι στη φθορά ολόφωτη η Χάρη της Ανάστασης. Ο Άδης «βασιλεύει, αλλ’ ουκ αιωνίζει». Ο Αναστάς Θεάνθρωπος φανερώνει τις άπειρες δυνατότητες που αποκτά η ανθρώπινη φύση και όλοι μας κατά Χάρη.

Είναι ο Σωτήρας, παραμένει και ο αντιλεγόμενος· «κείτε εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών». Εις άθλημα αγάπης και ελευθερίας. «Δεύτε» λοιπόν, «και ημείς συμπορευθώμεν Αυτώ και συσταυρωθώμεν … ίνα και συζήσωμεν Αυτώ».

Αδελφοί μου,

Η Ανάσταση είναι το γεγονός της θείας Αγάπης στην μεγάλη λαμπρότητά του· η εις Άδου κάθοδος του Χριστού, τόσο αγαπημένη παράσταση και στην εικονογραφική μας παράδοση, σηματοδοτεί την Ανάσταση του ανθρωπίνου γένους. Αυτή την κλητή και αγία ημέρα, ας αφουγκραστούμε το μήνυμα του κενού μνημείου. Ο Χριστός «ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε». Ο θάνατος νικήθηκε αδελφοί μου!

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!».

Το αναστάσιμο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας

«Χαίρετε!» (Ματθ.28:9)

«Πάσχα, ἐν χαρᾶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα,

ὢ Πάσχα λύτρον λύπης» (Στιχηρά του Πάσχα).

«Το Πάσχα εφέτος μάς καλεί σε ένα δύσκολο άθλημα. Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα οι πρόσφατοι μήνες έχουν συσσωρεύσει ολόγυρά μας, αλλά και στην καρδιά μας, πολύμορφη θλίψη: Ανείπωτο πόνο από τη σιδηροδρομική συμφορά και το πλήθος των σεισμοπαθών στη γειτονιά μας, οδύνη απερίγραπτη από τον αμείλικτο πόλεμο στην Ουκρανία. Συγχρόνως, ποικίλες προσωπικές και κοινωνικές δοκιμασίες συμπληρώνουν τη δέσμη των θλίψεων. Παρά ταύτα, η Εκκλησία, με την υπέροχη υμνολογία του Πάσχα, μάς καλεί σε μία αποφασιστική υπέρβαση: «Πάσχα, ἐν χαρᾶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα, ὢ Πάσχα λύτρον λύπης».

Η θλίψη και η χαρά συνυπάρχουν στην ανθρώπινη ζωή. Η αλήθεια αυτή τονίζεται έντονα στα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος. Προ του Πάθους ο Χριστός κατά τον Μυστικό Δείπνο διευκρίνισε στους μαθητές του: «Και εσείς, λοιπόν, τώρα έχετε λύπη. Αλλά πάλιν θα σας δω και θα χαρεί η καρδιά σας και τη χαρά σας κανείς δεν θα σας την αφαιρέσει» [Καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ᾿ ὑμῶν]. (Ιω. 16:22).

Ο πόνος συγκλονίζει τις ημέρες των Παθών, αλλά τελικά υπερνικάται μέσα στο φως του θριάμβου της Αναστάσεως. Η πρώτη καθοριστική λέξη και προτροπή του Αναστάντος στις αφοσιωμένες Μυροφόρες, που έσπευσαν στο μνήμα του, ήταν: «χαίρετε!» (Ματθ. 28:9). Όταν ο Αναστάς Χριστός πρωτοεμφανίστηκε στους μαθητές, ο ευαγγελιστής Ιωάννης σημειώνει ότι «ἐχάρησαν ἰδόντες τόν Κύριον» (Ιω. 20:21). Η χαρά του Πάσχα αναβλύζει μέσα από πολύμορφο πόνο που προηγήθηκε: προδοσία, αποδοκιμασία, περιφρόνηση, θάνατο σταυρικό. Το σταυροαναστάσιμο Πάσχα λυτρώνει από κάθε είδους λύπη. Η ανάσταση του Χριστού βεβαιώνει τη νίκη της αλήθειας κατά του ψεύδους, της αγάπης κατά του μίσους, τον θρίαμβο της ζωής πάνω στον θάνατο. Ο Αναστάς Χριστός διαλύει κάθε σκιά του Άδη. Συντρίβει την κυριαρχία του θανάτου, που φέρνει η βία, η αλαζονεία, η αδικία.

Η σύζευξη πόνου και αγαλλιάσεως μάς αιφνιδιάζει. Εντούτοις, η εναρμόνιση των αντιθέσεων παραμένει χαρακτηριστικό της ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ο Απόστολος Παύλος τονίζει την εξαιρετική αυτή εμπειρία: « ἐν θλίψει πολλῇ μετὰ χαρᾶς Πνεύματος Ἁγίου» (Α΄ Θεσ. 1:6). Πρόκειται για μία εκπληκτική εναρμόνιση, μία παράδοξη αντίστιξη. Εκφραστικά την περιγράφει σε άλλη επιστολή του: «Πιεζόμεθα με κάθε τρόπο, αλλά δεν φτάνουμε σε αδιέξοδο, ευρισκόμεθα σε αμηχανία αλλά όχι σε απελπισία, διωκόμεθα αλλά δεν εγκαταλειπόμεθα, καταβαλλόμεθα αλλά δεν χανόμεθα». [«Ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι, ἀπορούμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἐξαπορούμενοι, διωκόμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι, καταβαλλόμενοι ἀλλ᾿ οὐκ ἀπολλύμενοι.»] (Β΄ Κορ. 4:8-10). Και αλλού: «ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6:6-11). Στο τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής, την Αποκάλυψη του Ιωάννου, με συμβολικές συγκλονιστικές παραστάσεις συνοψίζεται η αλληλουχία αντιθέτων, η σύγκραση οδύνης και τελικής νίκης του σταυρωθέντος και αναστάντος Χριστού.

Η εναρμόνιση της θλίψεως με χαρά Πνεύματος Αγίου, για την οποία γίνεται λόγος, εκ πρώτης όψεως είναι ανέφικτη. Αλλά, όπως ο Απόστολος των εθνών μάς βεβαιώνει, «πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. 4:13). Η σύνθεση αυτή μοιάζει αδύνατη, όμως η στενή σχέση με τον παθόντα και αναστάντα Χριστό την καθιστά δυνατή. Αυτήν την κοινωνία με τον σαρκωθέντα Λόγο του Θεού βιώνουμε ενσωματωμένοι στην Εκκλησία, που είναι το μυστικό Του Σώμα. Το Άγιο Πνεύμα, με την κοινωνία αυτή, ενεργεί στην ύπαρξή μας, δυναμώνει και χαροποιεί όλο μας το είναι. Η Ανάσταση αποτελεί πρόγευση της τελικής νίκης του Θεού, της αγάπης στα έσχατα.

Η αναστάσιμη χαρά στηρίζεται σε αρραγή θεμέλια. Πρώτον στη διαβεβαίωση του Χριστού ότι «Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. 28:18). Στη διάρκεια των αιώνων πολλοί παρουσιάστηκαν ως εξουσιαστές της οικουμένης. Εκείνος, όμως, ο οποίος έχει την τελική εξουσία σε όσα συμβαίνουν στον ουρανό και στη γη είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Το δεύτερο ακλόνητο θεμέλιο αποτελεί η διαβεβαίωση του Αναστάντος ότι: «καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28:20). Ο δικός μας Κύριος δεν είναι μακρινός, αδιάφορος θεατής στα όσα συμβαίνουν. Εξακολουθεί να είναι «μεθ’ ημών» σε όλες τις φάσεις και τις δύσκολες στιγμές της ζωής μας. Και ένα τρίτο: η πασχαλινή χαρά πολλαπλασιάζεται, όταν προσφέρει αγάπη εκεί όπου περισσεύει το μίσος, εκεί όπου συνθλίβει η απόγνωση.

«Πάσχα, ἐν χαρᾶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα,

ὢ Πάσχα λύτρον λύπης».

Η θλίψη και η χαρά εναλλάσσονται στη ζωή μας. Οδυνηρά απρόοπτα δεν λείπουν από την πορεία μας, συμφορές που υπερβαίνουν τις δυνάμεις μας και μάς καταβάλλουν. Νιώθουμε αμήχανοι να τα αντιμετωπίσουμε και συχνά κυριευόμαστε από τον φόβο. Παρά ταύτα, η βούλησή μας ας μην αδρανήσει. Όσο εξαρτάται από εμάς, ας αφήνουμε το φως της Αναστάσεως να καταυγάζει τη ζωή μας και το Άγιο Πνεύμα να μας χαρίζει αντοχή, υπομονή, ελπίδα. Η σταυροαναστάσιμη χαρά αποτελεί διακριτικὀ γνώρισμα της ἐν Χριστῷ ζωῆς. Γι’ αυτό ο κορυφαίος Απόστολος επιμένει: «χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε πάλιν ἐρῶ χαίρετε» (Φιλ. 4: 4, Α΄Θεσ. 5:16)

Ας καταυγάσει, λοιπόν, τη ζωή μας η χαρά της Αναστάσεως, λυτρώνοντάς μας από λύπη και καταχνιά. Η αναστάσιμη βεβαιότητα, το αναστάσιμο φρόνημα ας στηρίζουν και ας χαροποιούν καθημερινά τη ζωή μας. Χριστός Ανέστη!».

Το αναστάσιμο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αμερικής

«Αγαπητοί μου χριστιανοί, στα γεγονότα της αναστάσεως ο λίθος μετακινήθηκε όχι για τον αναστάντα Κύριο αλλά για εμάς, για να μπορέσουμε να συναναστηθούμε κι εμείς μαζί του. Ο τάφος άνοιξε για να εισέλθουμε σε αυτόν θάπτοντας τον άνθρωπο της αμαρτίας και του εγωισμού», τονίζει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος στην Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιο για το Μεγάλο και Άγιο Πάσχα.

Και προτρέπει: «Και ας ψάλουμε μαζί με τον ψαλμωδό στην πασχαλινή λειτουργία: “Χθες συνεθαπτόμην σοι, Χριστέ, συνεγείρομαι σήμερον αναστάντι σοι” (Κανόνας της Αναστάσεως, ωδή γ’). Ο τάφος είναι το Θαβώρ της μεταμορφώσεώς μας. Ο τάφος είναι το κέντρο της καρδιάς μας, όπου εκλπηρώνεται το ρητό της νηπτικής σοφίας: “Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις”»!

Αναλυτικά, η αρχιεπισκοπική εγκύκλιος για το Πάσχα:

Προς τους σεβασμιωτάτους και θεοφιλεστάτους Αρχιερείς, τους ευλαβεστάτους ιερείς και διακόνους, τους μοναχούς και τις μοναχές, τους προέδρους και τα μέλη των Κοινοτικών Συμβουλίων, τους εντιμολογιωτάτους Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τα μέλη της Ηγεσίας των 100, τα ημερήσια και απογευματινά σχολεία, τις Φιλοπτώχους Αδελφότητες, τη νεολαία, τις Ελληνορθόδοξες Οργανώσεις, και ολόκληρο το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής:

«Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον;» (Μάρκον 16:3)

Προσφιλείς αδελφοί και αδελφές εν Κυρίω αναστάντι,

Φθάσαμε στο μυστήριο των μυστηρίων και πλησιάζουμε με παρρησία στο μνημείο μαζί με τις μυροφόρες. Και διερωτώμαστε μαζί τους: «Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον»; Οι φύλακες εξαφανίσθηκαν, ο κήπος είναι άδειος και εμείς προσφέρουμε μύρο και αρώματα για να αλείψουμε τον πολυτίμητο νεκρό. Αλλά αυτός είναι ο Ένας ο ήδη κεχρισμένος, ο Χριστός, και δεν έχει την ανάγκη της δικής μας προσφοράς! Δεν χρειάζεται καν να μετακινηθεί ο λίθος για να βγει από τον τάφο. Όμως ο άγγελος εκείνη την ημέρα είπε στις γυναίκες που έφθασαν στο μνημείο: «Ουκ έστιν ώδε αλλ’ ηγέρθη»! Τότε γιατί μετακινήθηκε ο μέγας λίθος;

Αγαπητοί μου χριστιανοί, στα γεγονότα της αναστάσεως ο λίθος μετακινήθηκε όχι για τον αναστάντα Κύριο αλλά για εμάς, για να μπορέσουμε να συναναστηθούμε κι εμείς μαζί του. Ο τάφος άνοιξε για να εισέλθουμε σε αυτόν θάπτοντας τον άνθρωπο της αμαρτίας και του εγωισμού. Και ας ψάλουμε μαζί με τον ψαλμωδό στην πασχαλινή λειτουργία: «Χθες συνεθαπτόμην σοι, Χριστέ, συνεγείρομαι σήμερον αναστάντι σοι» (Κανόνας της Αναστάσεως, ωδή γ’). Ο τάφος είναι το Θαβώρ της μεταμορφώσεώς μας. Ο τάφος είναι το κέντρο της καρδιάς μας, όπου εκλπηρώνεται το ρητό της νηπτικής σοφίας: «Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις»!

Έτσι, λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, ας μην αναρωτηθούμε «Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον». Ας κάνουμε κάθε προσπάθεια για να τον μετακινήσουμε με τις δυνάμεις μας! Ο Θεός θα μας βοηθήσει στον αγώνα αυτόν! Και να είμαστε σίγουροι ότι στον τάφο θάβουμε τον κακό εαυτό μας, θάβουμε τα εγκόσμια, για να αναγεννηθούμε με την ανάσταση του Χριστού! Ο λίθος είναι ασήκωτος εξαιτίας των θλίψεων και των αμαρτιών μας, αλλά ο Θεός μας συγχωρεί κατά πάντα και μας ζητά να πράξουμε το ίδιο για τους συνανθρώπους μας. Η συγχώρηση είναι η δύναμη που μετακινεί τον λίθο της αμαρτίας και στρώνει το δρόμο της αγάπης. Αυτή εξάλλου είναι και η πραγματική ανάσταση στη ζωή αυτή, που οδηγεί στην αιώνια ζωή. Ας αναστηθούν στην καρδιά μας η αγάπη, η συγχώρηση και η φιλανθρωπία για όλους, και ας γίνουμε έτσι γνήσια τέκνα της Αναστάσεως. Ας γίνει αυτό το Πάσχα για όλους μας το μυστήριο των μυστηρίων, η πύλη προς την αιώνια ζωή διά μέσω του αναστάντος Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Χριστός ανέστη!».