Αρχαιολόγοι πιστεύουν πως ανακάλυψαν έναν από τους αρχαιότερους τόπους ταφής στον κόσμο σε ένα σπήλαιο στο Ισραήλ, όπου τα καλά διατηρημένα λείψανα πρώιμων ανθρώπων ηλικίας περίπου 100.000 ετών ήταν προσεκτικά τοποθετημένα σε λάκκους.
Τι έκρυβε το σπήλαιο Τινσέμετ
Η ανακάλυψη στο Σπήλαιο Τινσέμετ, στην κεντρική περιοχή του Ισραήλ, η οποία δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος σε επιστημονικό περιοδικό, εδραιώνει προηγούμενα ευρήματα από τον βορρά της χώρας και προσφέρει νέα στοιχεία για την προέλευση της ανθρώπινης ταφικής πρακτικής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλούν τα αντικείμενα που βρέθηκαν δίπλα στα λείψανα και πιστεύεται πως χρησιμοποιήθηκαν σε τελετές προς τιμήν των νεκρών. Αυτά τα ευρήματα δίνουν φως στην κατανόηση του πώς οι αρχαίοι πρόγονοί μας αντιλαμβάνονταν την πνευματικότητα και τη μεταθανάτια ζωή.
«Αυτή είναι μια εκπληκτική επανάσταση για το είδος μας», δήλωσε ο Γιόσι Ζάιντνερ, ένας από τους διευθυντές της ανασκαφής και καθηγητής Αρχαιολογίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. «Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε να εφαρμόζεται αυτή η συμπεριφορά.»
Από το 2016, οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει τα λείψανα πέντε πρώιμων ανθρώπων, ηλικίας 110.000 έως 100.000 ετών, τα οποία βρέθηκαν σε λάκκους σε εμβρυακή στάση — μια γνωστή ταφική θέση. Πολλά από τα σκελετικά ευρήματα συνοδεύονταν από αντικείμενα όπως μικρές πέτρες βασάλτη, οστά ζώων ή θραύσματα ώχρας, μιας κόκκινης χρωστικής που παράγεται από σιδηρούχα πετρώματα.
Τα αντικείμενα αυτά, πολλά εκ των οποίων προέρχονταν από αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων και δεν είχαν πρακτική χρήση στην καθημερινή ζωή, θεωρείται πως αποτελούσαν μέρος τελετουργιών για την τιμή των νεκρών.
Κομβικός τόπος για τους πρώτους ανθρώπους
Το Σπήλαιο Τινσέμετ, ένα σκοτεινό σπήλαιο γεμάτο φρουτόμυγες, βρίσκεται μέσα στους λόφους της κεντρικής Ισραήλ. Ο Ζάιντνερ το χαρακτηρίζει ως ένα από τα πιο σημαντικά σημεία για τη μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης και συμπεριφοράς κατά την Παλαιολιθική Εποχή — την περίοδο που διήρκησε από πριν 3,3 εκατομμύρια χρόνια μέχρι πριν από περίπου 10.000 χρόνια.
Τα ευρήματα που δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο στο περιοδικό Nature Human Behavior περιλαμβάνουν πέντε πρώιμους ανθρώπους, ανάμεσά τους δύο πλήρεις σκελετούς και τρία μεμονωμένα κρανία, μαζί με περισσότερα από 500 θραύσματα κόκκινης και πορτοκαλί ώχρας. Αυτή η χρωστική, που δημιουργείται από τη θέρμανση σιδηρούχων λίθων, αποτελεί απόδειξη της δυνατότητας των πρώτων ανθρώπων να παράγουν διακοσμητικά αντικείμενα.
«Εδώ βλέπουμε μια πολύπλοκη συμπεριφορά, που δεν σχετίζεται μόνο με την τροφή και την επιβίωση», επισημαίνει ο Ζάιντνερ.
Εξαιρετική διατήρηση και μελλοντικές ανασκαφές
Η σπάνια διατήρηση των οστών, εργαλείων και στολιδιών οφείλεται σε τέφρα από συχνές φωτιές πιθανώς τελετουργικού χαρακτήρα. Η τέφρα, σε συνδυασμό με τις βροχοπτώσεις και το όξινο ασβεστόλιθο της περιοχής, δημιούργησε ιδανικές συνθήκες συντήρησης. Ένας από τους σκελετούς ήταν τόσο καλά διατηρημένος ώστε οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να διακρίνουν τα δάχτυλα των χεριών, πλεγμένα μεταξύ τους.
Η ανασκαφή γίνεται με λεπτεπίλεπτα εργαλεία, όπως μικρά τρυπάνια παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται στην οδοντιατρική, και απαιτεί χρόνια εργασίας. Μέχρι στιγμής, μόνο ένας από τους κρανιακούς σκελετούς έχει αποκαλυφθεί πλήρως.
Ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο
Το Ισραήλ υπήρξε γεφύρι μεταξύ των Νεάντερταλ από την Ευρώπη και των Homo sapiens από την Αφρική. Η περιοχή φιλοξένησε διαφορετικές ομάδες πρώιμων ανθρώπων που πιθανόν αλληλεπιδρούσαν και ενδέχεται να αναμείχθηκαν γενετικά.
Η μελέτη των δύο πλήρων σκελετών από το Τινσέμετ συνεχίζεται, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί αν ανήκαν σε Νεάντερταλ, Homo sapiens ή σε έναν υβριδικό πληθυσμό.
Η παρουσία πρώτων κοσμημάτων και διακόσμησης σώματος εκείνης της εποχής ίσως υποδηλώνει προσπάθειες έκφρασης ταυτότητας και ομαδικής συγγένειας — ένδειξη του πώς οι πρώιμοι άνθρωποι άρχισαν να διαχωρίζουν το «εμείς» από τους «άλλους».
Το σημάδι της ιστορίας
Ο Ισραηλινός φυσικός ανθρωπολόγος Ισραέλ Χέρσκοβιτς, συνδιευθυντής της ανασκαφής, τόνισε πως οι αρχαίοι χώροι ταφής συμβόλιζαν «μια μορφή εδαφικής διεκδίκησης». Η σύνδεση με τους προγόνους και η διατήρηση της μνήμης τους στα εδάφη που κατείχαν φέρνει ακόμη και σήμερα ηχώ στις σχέσεις γειτονικών κοινοτήτων.
Πηγή: The Associated Press | Μετάφραση: Νίκος Πάντος
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος