Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι απαγορεύσεις των αερομεταφορών δημιουργούν τεράστιες απαγορευμένες ζώνες στον ουρανό, με σημαντικές επιπτώσεις για τους αερομεταφορείς μεγάλων αποστάσεων που συνήθως διασχίζουν τους ουρανούς της Ανατολικής Ευρώπης με προορισμό την Ασία.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές συνέπειες για τους επιβάτες, τις αεροπορικές εταιρείες και το κόστος των πτήσεων, εάν η Ευρώπη και η Ρωσία αναβιώσουν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι ουράνιοι οδοί εκτρέπονταν γύρω από ένα Σιδηρούν Παραπέτασμα που εκτεινόταν στον ουρανό.
Σύμφωνα με το CNN, μέχρι στιγμής, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρωσία έχουν απαγορεύσει στα αεροσκάφη της άλλης πλευράς να πετούν ή να προσγειώνονται στα εδάφη τους. Έχουν ανακοινωθεί και άλλες απαγορεύσεις, με την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία να περιορίζουν την πρόσβαση στα ρωσικά αεροσκάφη την Παρασκευή (25/2).
Πέρα από το γεγονός ότι ανοίγει μια σημαντική «τρύπα» στον χάρτη της αεροπορικής κίνησης στην Ανατολική Ευρώπη, η αναστάτωση στην κυκλοφορία μεγάλων αποστάσεων είναι ελάχιστη μέχρι στιγμής. Τα ρωσικά αεροσκάφη που χρησιμοποιούν τον διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τον Ατλαντικό δεν επηρεάζονται, παρά το γεγονός ότι την περιοχή την διαχειρίζονται υπηρεσίες εναέριας κυκλοφορίας που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι γίνεται με τις πτήσεις προς την Ανατολική Ασία
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, για να αποφύγει κάποιος το σοβιετικό μπλοκ θα έπρεπε να πετάξει στην Αλάσκα για ανεφοδιασμό και να περάσει από τα στενά του Βερίγγειου Πορθμού για να φτάσει στην Ιαπωνία. Οι πτήσεις με προορισμό την Κίνα παρέκαμπταν τη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο, απέφευγαν το Αφγανιστάν και εισέρχονταν στη χώρα, μέσω της Κεντρικής Ασίας.
Χάρη όμως στην εμβέλεια των σύγχρονων αεροσκαφών δεν θα χρειαστεί να επαναληφθεί κάτι τέτοιο. Οι επιπτώσεις στις ήδη επηρεασμένες από την πανδημία της Covid-19 εμπορικές αεροπορικές εταιρείες, θα είναι προς το παρόν σχετικά περιορισμένες, αν οι απαγορεύσεις παραμείνουν μεταξύ της Ρωσίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, της Πολωνίας και της Τσεχίας. Ωστόσο, η κατάσταση θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί.
Στη σκιά της πανδημίας
Από το ρωσικό ενάεριο χώρο περνούν κάθε μέρα πολλές αεροπορικές πτήσεις από όλο τον κόσμο», δήλωσε στο CNN ο Μικαέλ Ρόμπερτσον, συνιδρυτής της υπηρεσίας παρακολούθησης αεροσκαφών Flightradar24.
«Ξεκινώντας από το Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου δώδεκα πτήσεις περνούν κάθε μέρα από τη Ρωσία προς το Χονγκ Κονγκ και την Ινδία. Από την ΕΕ, εκατοντάδες πτήσεις κάθε μέρα διέρχονται από τη Ρωσία προς την Ασία. Το μεγαλύτερο μέρος της εμπορευματικής κίνησης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ασίας, περνά τουλάχιστον από ένα μικρό τμήμα του ρωσικού εναέριου χώρου. Πριν από την πανδημία, οι αριθμοί αυτοί ήταν ακόμη μεγαλύτεροι, ιδίως από το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά οι επιβατικές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων δεν έχουν ακόμη ανακάμψει πραγματικά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις πτητικές υπηρεσίες, η μόνη ρωσική επιβατική αεροπορική εταιρεία που εξυπηρετεί το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η Aeroflot. Ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας του Ηνωμένου Βασιλείου, η British Airways, εξυπηρετούσε τη Μόσχα πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η μητρική εταιρεία της BA, International Airlines Group, ανακοίνωσε ότι οι αεροπορικές της εταιρείες δεν θα πετούν πάνω από τον ρωσικό εναέριο χώρο.
Πώς επηρεάζονται τα ταξίδια από την εισβολή στην Ουκρανία
Στην αρχή της σύγκρουσης, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ εξέδωσε Notam προς τους αμερικανικούς αερομεταφορείς, να αποφεύγουν τις επιχειρήσεις σε περιοχές που περιλαμβάνουν όλη την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και τα δυτικά τμήματα της Ρωσίας. Λίγες αμερικανικές επιβατικές αεροπορικές εταιρείες πετούν πάνω από τη Ρωσία, ενώ οι απευθείας πτήσεις προς την Ινδία έχουν αργήσει να επανέλθουν εξαιτίας της πανδημίας.
Τα ασιατικά δίκτυα της British Airways και της Virgin Atlantic, εν τω μεταξύ, δεν έχουν σε μεγάλο βαθμό αποκατασταθεί μετά την αναστολή τους λόγω της πανδημίας. Οι επιβατικές υπηρεσίες των βρετανικών αεροπορικών εταιρειών παραμένουν περιορισμένες εξαιτίας των σχετικά κλειστών συνόρων της Ιαπωνίας, της Κίνας και άλλων χωρών, για λόγους δημόσιας υγείας.
Ωστόσο, οι αεροπορικές μεταφορές cargo είναι μια διαφορετική ιστορία.
Ήδη καταπονημένες από την έκρηξη των διαδικτυακών αγορών από την έναρξη της πανδημίας, καθώς και από τις απαιτήσεις που προκύπτουν από την αντιμετώπισή της, οι μεταφορείς εμπορευμάτων, όπως η FedEx, η UPS, η Atlas, η Kalitta, η Western Global και άλλες, ενδέχεται να δουν περαιτέρω επιπτώσεις.
Αυτές οι αεροπορικές εταιρείες πραγματοποιούν τακτικά πτήσεις πάνω από τη Ρωσία, αλλά ο τρόπος με τον οποίο είναι δομημένα τα δίκτυα δρομολογίων τους είναι διαφορετικός από τις επιβατικές αεροπορικές εταιρείες. Υπάρχουν μικρότερες πτήσεις για εξοικονόμηση καυσίμων και για τη χρήση παλαιότερων ή μικρότερης εμβέλειας αεροσκαφών, όπως τα Boeing 767, McDonnell-Douglas MD-11 και Boeing 747-400.
Εκτροπές από βορρά προς νότο
Τα κυριότερα προβλήματα είναι πιθανό να προκύψουν από τα δικαιώματα υπερπτήσεων, εκτιμουν οι ειδικοί.
Οι περισσότερες επιβατικές πτήσεις μεταξύ της Ευρώπης και της Ανατολικής ή Νοτιοανατολικής Ασίας περνούν από τη Ρωσία. Η πτήση Λονδίνο-Τόκιο, για παράδειγμα, διαρκεί 11-12 ώρες και συνήθως περνάει πάνω από τη Ρωσία και τις σκανδιναβικές χώρες.
Η πρώτη επιλογή για τις αεροπορικές εταιρείες που αποφεύγουν τη Ρωσία, είναι να πετάξουν νότια, παρακάμπτοντας τη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο πριν περάσουν πάνω από την κεντρική Ασία. Πρόκειται για μια ελαφρώς τροποποιημένη, μετασοβιετική εκδοχή των δρομολογίων Λονδίνο-Ινδία-Χονγκ Κονγκ που πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ανάλογα με το πόσο νότια της Μαύρης Θάλασσας θα έπρεπε να πετάξουν τα αεροσκάφη, αυτό θα πρόσθετε περίπου δύο με τρεις ώρες στο χρονοδιάγραμμα της πτήσης Λονδίνο-Τόκιο χωρίς ενδιάμεσο σταθμό, αλλά θα ήταν λίγο λιγότερο από μία ώρα συντομότερο από τη δεύτερη επιλογή πάνω από την Αλάσκα.
Η δεύτερη επιλογή είναι να πετάξουν βόρεια, πάνω από τη Γροιλανδία και τον βόρειο Καναδά προς την Αλάσκα και τον Βερίγγειο Πορθμό, αποφεύγοντας την ανατολική Ρωσία. Αυτή ήταν η προεπιλεγμένη κατάσταση για τις πτήσεις Ηνωμένου Βασιλείου-Ιαπωνίας για μεγάλο μέρος του Ψυχρού Πολέμου, όταν πολλές αεροπορικές εταιρείες προσέθεσαν μια στάση ανεφοδιασμού στο Άνκορατζ της Αλάσκας για πτήσεις μεταξύ Ευρώπης και ανατολικής Ασίας.
Απόσταση σε σχέση με το χρόνο
Με σύγχρονους όρους, αυτή η διαδρομή στην Αλάσκα θα πρόσθετε περίπου 1.500 έως 2.000 ναυτικά μίλια στη συντομότερη διαδρομή μεταξύ Λονδίνου και Τόκιο, ή περίπου τρεις έως τέσσερις ώρες.
Μπορεί όμως τα σύγχρονα αεροσκάφη να μην χρειάζεται καν να σταματήσουν στο Άνκορατζ. Ένα δρομολόγιο από το Λονδίνο στο Τόκιο πάνω από τη βόρεια Αλάσκα, τις Αλεούτιες Νήσους και γύρω από τα νησιά Κουρίλ, είναι 6.500 έως 7.000 ναυτικά μίλια.
Αυτό είναι μέσα στα όρια εμβέλειας των σύγχρονων αεροσκαφών. Περίπου 20 αεροπορικές διαδρομές είναι μεγαλύτερες από αυτό, όπως το Ντουμπάι προς το Χιούστον, το Σαν Φρανσίσκο, το Λος Άντζελες και το Όκλαντ ή το Χονγκ Κονγκ προς τη Βοστώνη και τη Νέα Υόρκη.
Αυτές οι πτήσεις πραγματοποιούνται ή πραγματοποιούνταν τακτικά με αεροσκάφη όπως το Airbus A380 ή το Boeing 777-300ER, τα οποία θεωρούνται ότι είναι περίπου 20 χρόνια πίσω τεχνολογικά. Αεροσκάφη νεότερα κατά περισσότερο από μια δεκαετία, όπως το Boeing 787 και το Airbus A350 ή το A330neo, που χρησιμοποιούνται σήμερα ευρέως, θα ήταν ακόμη πιο ικανά να πραγματοποιήσουν αυτές τις διαδρομές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι απίθανο αυτή η διαδρομή να αντιμετωπίσει ζητήματα σχετικά με το ETOPS, το σύνολο των κανόνων σύμφωνα με τους οποίους τα δικινητήρια αεροσκάφη πρέπει να παραμένουν εντός ορισμένου χρόνου στα αεροδρόμια εκτροπής. Τα σύγχρονα αεροσκάφη είναι πιστοποιημένα ώστε αυτό το χρονικό όριο να ξεπερνά τις έξι ώρες και τα αεροδρόμια στη Γροιλανδία, τον βόρειο Καναδά, την Αλάσκα και την Ιαπωνία είναι εντός αυτής της εμβέλειας.
Στην κλιμάκωση θα μπορούσαν να συμβάλλουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες εάν απαγορεύσουν με τη σειρά τους τις υπερπτήσεις των ρωσικών αεροπορικών εταιρειών από τον εναέριο χώρο τους.
Εάν η δράση αυτή γινόταν σε επίπεδο ΝΑΤΟ, θα περιλάμβανε τη Νορβηγία (η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ), αλλά όχι τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Αν ήταν σε επίπεδο ΕΕ, θα μπορούσε να ισχύει το αντίστροφο: η Σουηδία και η Φινλανδία είναι μέλη της ΕΕ, ενώ η Νορβηγία δεν είναι, αν και έχει προσχωρήσει στην ΕΕ σε ορισμένες από τις υφιστάμενες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Σε περίπτωση οποιασδήποτε δράσης, η Ρωσία τότε πιθανότατα θα προβεί σε αντίποινα, πράγμα που σημαίνει περισσότερες παρακάμψεις είτε βόρεια είτε νότια. Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να απαγορεύσει τις πτήσεις με προορισμό οποιαδήποτε χώρα στην οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις, αν και αυτό φαίνεται λιγότερο πιθανό.
Οικονομικές επιπτώσεις
Η απαγόρευση θα έχει οικονομικό αντίκτυπο για τις αεροπορικές εταιρείες, αλλά και για τη Ρωσία, η οποία χρεώνει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο στις διεθνείς αεροπορικές εταιρείες για τα δικαιώματα υπέρπτησης.
«Υπάρχουν δεκάδες πτήσεις από την ΕΕ προς την Ασία που διέρχονται καθημερινά από τον ρωσικό εναέριο χώρο», εξηγεί ο Addison Schonland, εταίρος της εταιρείας συμβούλων AirInsight Group.
«Όλες αυτές πραγματοποιούνται με επιβατικά αεροσκάφη δύο διαδρόμων ή μεγάλα φορτηγά αεροσκάφη. Αυτό σημαίνει ότι παρέχουν αξιοπρεπή ημερήσια έσοδα για τη Ρωσία, ακόμη και όταν πρόκειται για τις οικονομικά αποδοτικές διαδρομές μεταξύ της προέλευσης και των προορισμών».
Σε περίπτωση εκτροπών, λέει ο Schonland στο CNN, «οι αερομεταφορείς θα επιβαρυνθούν με μεγαλύτερο κόστος πετώντας σε λιγότερο οικονομικά αποδοτικές διαδρομές και, κατά συνέπεια, μπορεί επίσης να πληρώσουν περισσότερα τέλη υπερπτήσης. Οι επιβάτες και οι διαμεταφορείς εμπορευμάτων μπορούν να αναμένουν προσαυξήσεις σύντομα».
«Αναμένω ότι οι περισσότερες πτήσεις θα ξεκινούν πετώντας νότια και θα ακολουθούν την μεγαλύτερη διαδρομή, αλλά δεν θα εκπλαγώ αν οι αερομεταφορείς αποφασίσουν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν την άλλη επιλογή πάνω από την Αλάσκα», σημειώνει ο Schonland.
Όπως τονίζει ο αναλυτής Madhu Unnikrishnan στο Airline Weekly, ότι οι συναλλαγές αυτές διεκπεραιώνονται μέσω της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών, ενός βιομηχανικού φορέα που εκπροσωπεί την παγκόσμια αεροπορική εταιρεία IATA εκτός του πεδίου εφαρμογής του διατραπεζικού δικτύου πληρωμών SWIFT, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον της Ρωσίας σε μελλοντικές κυρώσεις.
Όποιες και αν είναι οι επόμενες εξελίξεις στις επιπτώσεις αυτού του πολέμου στην εμπορική αεροπορία – και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν περισσότερες απαγορεύσεις υπερπτήσεων – μπορεί κάλλιστα να καταλήξουν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουμε αεροπορικώς.
ΠΗΓΗ: CNN
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος