“Μία λοξή ματιά στην Ιστορία” – Ο Δ. Ελευθεράτος στο ert.gr

Στον κόσμο του βιβλίου εντάχθηκε εδώ και λίγες ημέρες το νέο βιβλίο του Διονύση Ελευθεράτου, με τίτλο “Μία λοξή ματιά στην Ιστορία”. Για το περιεχόμενο του βιβλίου ο συγγραφέας μίλησε στo ert.gr

Δ. Ελευθεράτος: “Γιατί είναι  «λοξή» η ματιά, την οποία «ρίχνει» στην Ιστορία  το βιβλίο, όπως διακηρύττει και ο τίτλος του; Για αρκετούς λόγους. «Λοξή» είναι πρωτίστως διότι δυσπιστεί, όταν διασταυρώνεται με αναπόδεικτους ισχυρισμούς, δόγματα, αγιογραφίες, κλισέ και αποσιωπήσεις – όλα όσα αφθονούν, δυστυχώς, στη λογική που πριμοδοτεί την «Ιστορία όπως πρέπει να φαίνεται» (του «καθήκοντος»), σε βάρος της «Ιστορίας όπως είναι» (της αλήθειας). «Λοξή» είναι, επίσης, επειδή δεν φιλοδοξεί να ακτινογραφήσει κάθε περίοδο, από άκρο σε άκρο, κατανέμοντας ισομερώς το ιστορικό υλικό ανάμεσα σε εποχές, χωρίς κενά.

Άλλο κάνει αυτό το βιβλίο: Στηριγμένο κυρίως στον Τύπο (αφάνταστα γοητευτική η «βύθιση» σε αυτόν!), «ζουμάρει»  πάνω σε ξεχωριστές ιστορίες και υποθέσεις, αναδεικνύοντας είτε άγνωστες – μα ενδιαφέρουσες, κατά την κρίση του συγγραφέα- πτυχές συμβάντων που είναι εν γένει γνωστά, είτε ολόκληρες υποθέσεις,  οι οποίες κακώς (πάντα κατά την κρίση του συγγραφέα- έμειναν στο σκοτάδι ή στο μισοσκόταδο. Η ιστορίες εξασφαλίζουν – πάντως- μια αντιπροσωπευτικότητα εποχών, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώσεις.

Κοινό χαρακτηριστικό  τους και βασικό κριτήριο, με το οποίο επελέγησαν: Μας κάνουν να αναρωτιόμαστε μήπως η ιστορία «κάνει κύκλους». Κι ας ξέρουμε πως ολόιδια η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Όσο για τη σύζευξη του κλάματος με το γέλιο, του δράματος με την ιλαρότητα, ε, αυτή δεν χρειάστηκε καμία ειδική προσπάθεια για να ανέλθει στην επιφάνεια. Άρχισε να αναβλύζει από παντού, μόνη της….”.

Aπό την ύλη του βιβλίου

Όπως αναφέρει το οπισθόφυλλο του βιβλίου: “Αναρίθμητα γεγονότα, ιδεολογήματα και μοτίβα μας προ(σ)καλούν να προσχωρήσουμε στην ευκολία του κλισέ «η Ιστορία επαναλαμβάνεται». Ολόιδια, φυσικά, δεν επανεμφανίζεται η Ιστορία, αλλά πλάθει άκρως ενδιαφέροντα deja vu.

Πόσο μοιάζουν οι υποθέσεις Siemens του Μεσοπολέμου και του 1953-1957 με όσα είδαμε από το 1990; Πώς λειτούργησαν, τι προοιώνισαν τα οικονομικά σκάνδαλα του 1928-1932 και του 1946-1951; Τι δείχνει η καταπληκτική ομοιότητα ανάμεσα στους σημερινούς αφορισμούς εναντίον αλλοδαπών προσφύγων κι εκείνους σε βάρος των «τουρκόσπορων» του 1922;
Άφθονα συμβάντα, γνωστά ή άγνωστα, φαντάζουν «πρόγονοι» όσων έμελλε να ζήσουμε πολύ αργότερα. Χρηματιστηριακό σκάνδαλο του 1872-1874 συνδέει το καφενείο «Ωραία Ελλάς» με τη Σοφοκλέους του 1999.

Αστυνομικοί ξυλοκοπούν φοιτητές που διαδηλώνουν υπέρ της δωρεάν εκπαίδευσης και του άρθρου 16 του Συντάγματος, αλλά όχι στη δεκαετία του 1960, του «15%», ή στη Μεταπολίτευση. Στην εποχή του Τρικούπη. Στον Μεσοπόλεμο ένα… άφαντο θωρηκτό, γερμανικής κατασκευής, διεκδικεί την ιδιότητα του «πατέρα» του «γερμένου» υποβρυχίου «Παπανικολής». Η δε εμπλοκή του Αγίου Όρους στο Μακεδονικό, όταν δεν πυροδοτούσε διπλωματικές μάχες, προκαλούσε… καλογερικό ξύλο (1905). Και τόσα ακόμη…

Ο Διονύσης Ελευθεράτος, πέντε χρόνια μετά τα “Λαμόγια στο χακί”, ξεψαχνίζει τον Τύπο, αρχίζοντας από τα χρόνια του Όθωνα. Αναζητά ερμηνείες και συνέπειες συμβάντων, σε πολιτική, οικονομία, κοινωνία, ήθη καθημερινότητας. Παρακολουθεί διαμάχες, ανακωχές, σταθερές ρότες, «κυβιστήσεις», ευφυείς κινήσεις, γκάφες, σε ένα συνεχές «ταγκό» του δράματος με την κωμωδία… (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Περιεχόμενα
Πρόλογος. Ιστορία «καθωσπρέπει» ή… όπως είναι;
Του «καθήκοντος» ή της αλήθειας;
1. Μάρτης, λόγω φόρου «γδάρτης»: Στην Πάτρα οι έμποροι ξεσηκώνονται
2. Στου Όθωνα τα χρόνια, γεννιούνται τα μνημόνια: μαχαίρι σε μισθούς και υπηρεσίες, αξιωματικοί γίνονται… δασονόμοι
3. «Τον απελαύνετε επειδή έκανε ό,τι κι ο… Υψηλάντης;» – Εκδιώξεις προσφύγων κατ’ απαίτηση έξωθεν
4. Καιροί πολέμου (1): κάθοδος του «ξανθού γένους», έφοδος των οπλαρχηγών, μάχη Αιώνος-Πανελληνίου
5. Καιροί πολέμου (2), κωμωδία και δράμα: νίκη του Καραγκιόζη, φιάσκο του γόη Ράλλη, νέος ρόλος του Καλλέργη
6. «Κι αλλού έχουν χολέρα, ποια κατοχή;» – «Κρούσματα ανάξια λόγου»: όλεθρος, υποτέλεια και fake news φιλο-ευρωπαϊκά
7. Χρηματιστηριακό σκάνδαλο Λαυρίου: «Ληστεύουν, αλλά τιμώνται ως ευεργέτες»
8. Δίδακτρα, ξύλο στα Προπύλαια και «κ. Τρικούπη, παραβιάζετε το άρθρο 16 του Συντάγματος»
9. Στην τελική ευθεία προς την 3η πτώχευση: ίντριγκες, κυβιστήσεις, «σκριπ» και… «γίναμε Αργεντινή»
10. Έπειτα από την πτώχευση: Διαπραγματεύσεις δημιουργικής ασάφειας, σαφέστατες γερμανικές επιθέσεις
11. Πρώτα τα τσεκούρια των αξιωματικών, μετά του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου
12. Οι εχθροί, «διπλάσιοι τον αριθμόν, επετέθησαν»: σύγκρουση Ελλήνων και Ρώσων μοναχών στο Άγιο Όρος
13. Διακινητές Ελλήνων μεταναστών, απάτες, πλαστογραφήσεις, «λαθραίοι» για Αμερική
14. Οι τορπιλάκατοι έγιναν «χελώνες», το θωρηκτό δεν παραδόθηκε… (Ελλάδα-Γερμανία-πλοία, πονεμένη ιστορία)
15. Φώτα, τροχοί και τηλέφωνα, Άγγλοι και Γερμανοί, Μεταξάς και Παπαδάτος, Μποδοσάκης και λαδώματα
16. Παρέλαση «εντιμότατων»: κινίνο νοθευμένο, ψωμί ανατιμημένο, δημοτικό ταμείο -του Πειραιά- λεηλατημένο
17. «Τουρκόσποροι» (1): Ο κόσμος υποφέρει από τους Αρπαξόγλου», τους «πειρατές της ξηράς»…
18. «Τουρκόσποροι» (2): Πρόσκαιρη ψηφοθηρική ύφεση και μετά… «να παύσει η αποκατάστασις, να πληρώσουν και τα λεφούσια»
19. Κλοπή στο βαμβάκι, διεθνές λαθρεμπόριο στελεχών της 4ης Αυγούστου, «στρίμωγμα» Μαρκεζίνη-Θεοτόκη
20. Μεγάλο φαγοπότι στον ΟΛΠ και ο Δημ. Λαμπράκης κατασπαράζει τον Κων. Τσαλδάρη
21. Επιστροφή Siemens (1): Ρήξη Παπάγου-Μαρκεζίνη και… «δεν έχομεν τώρα παρά να καλέσομεν και τα Ες Ες»
22. Επιστροφή Siemens (2): «Δεν ζήτησα για μένα το ένα εκατομμύριο, η εταιρεία θα τα έπαιρνε…»
23. Πόσα χρήματα χρειάζονται, τέλος πάντων, οι γαλαζοαίματοι;
24. Ο «Κοκός» νικά, σε παρωδία ιππικού αγώνα (ή: για του στέμματος τα κλέη, ας πάει και το fair play) (1962)
25. «Αν ο ΟΦΗ προβιβαστεί, ο Μαρής θα παραιτηθεί»: ο υπόγειος ποδοσφαιρικός πόλεμος τριών υπουργών
26. Από τον Πάγκαλο έως τον Παττακό, να δεις γυναίκας πόδι είναι πολύ κακό
27. Κρατικά αυτοκίνητα: Κραδασμοί, ζιγκ ζαγκ, στραβοτιμονιές, καβγάδες υψηλού κυβισμού
Βιβλιογραφία

Info
ISBN13 9789604993208
Εκδότης ΤΟΠΟΣ (ΜΟΤΙΒΟ ΕΚΔΟΤΙΚΗ)
Χρονολογία Έκδοσης Σεπτέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 480
Διαστάσεις 24×17
Επιμέλεια ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ΣΥΛΒΙ