ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του Φρέντρικ Μπάκμαν μέσα από τη διαδικασία της μετάφρασης του μυθιστορήματος Η γιαγιά μου σας χαιρετά και ζητάει συγγνώμη: Η ζωή μιας εφτάχρονης Σουηδέζας επηρεάζεται από εκείνη της γιαγιάς της, που είναι άνθρωπος αντισυμβατικός και ενοχλητικός για τη σουηδική κοινωνία, γιατί μάχεται ενάντια στην πολιτική ορθότητα. Σε αυτή την ιστορία υπάρχουν δυο κόσμοι, ο πραγματικός και ο κόσμος της φαντασίας που με τα παραμύθια του εξηγεί την πραγματικότητα και την καθιστά βιώσιμη. Γενικότερα ο Μπάκμαν θεωρεί ότι η σουηδική κοινωνία, και κατ’ επέκταση η σκανδιναβική, αποφεύγει τις συγκρούσεις και ό,τι καινούργιο απορρέει από αυτές, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται σ’ έναν επικίνδυνο συντηρητισμό.
Προσφάτως μετέφρασα το τελευταίο μυθιστόρημά του, το Άνθρωποι με άγχος. Ο Μπάκμαν ξεκινάει με αριστοτεχνικό τρόπο την ιστορία του, με ευαισθησία και απαράμιλλο χιούμορ: Μια νέα γυναίκα επιχειρεί να ληστέψει μια τράπεζα, αποτυχαίνει, μπαίνει σε μια πολυκατοικία, και κρατά ομήρους σε ένα διαμέρισμα. Οι όμηροι είναι άνθρωποι καθημερινοί, και αντιπροσωπεύουν – με τη στάση τους και τα λεγόμενά τους –, πολλές πτυχές της σουηδικής κουλτούρας, αλλά και κάτι ακόμη πιο βαθύ, κάτι που σχετίζεται με τον ψυχισμό τους. Συναντάμε μια κυνική διευθύντρια τράπεζας, μελαγχολική και με τάσεις αυτοκτονίας, μια ηλικιωμένη που βυθίζεται σε όμορφες αναμνήσεις, ένα ζευγάρι συνταξιούχων που ανακαινίζει διαμερίσματα προσπαθώντας να δώσει νόημα σε μια άχρωμη ζωή, ένα ζευγάρι γυναικών που διαφωνούν σε όλα μεταξύ τους, αλλά αγαπιούνται βαθιά και ετοιμάζονται να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί μαζί, μια μεσίτρια κατενθουσιασμένη με το επάγγελμά της, κι έναν μεσήλικα που έχει προσληφθεί για να χαλάσει την επίδειξη του διαμερίσματος. Όλοι και όλες εκφράζουν με έντονο τρόπο τα συναισθήματά τους, και σταδιακά δένονται μεταξύ τους. Παράλληλα υπάρχουν και δυο αστυνομικοί – πατέρας και γιος –, που αρχικά δεν γνωρίζουν τίποτα για τους ομήρους και τη ληστή. Οι δυο τους προσπαθούν να λύσουν τον γρίφο της ομηρίας. Συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο μέσα από τη διαφορετικότητά τους, και αποτελούν ένα δίδυμο απολαυστικό για το αναγνωστικό κοινό.
Ο Μπάκμαν αντλεί στοιχεία από το κομμάτι εκείνο της σουηδικής λογοτεχνικής παράδοσης που παλεύει ενάντια στις νόρμες και τις συμβάσεις, όπως είναι το έργο της Άστριντ Λίντγκρεν, μιας ευαίσθητης γυναίκας που εμφύσησε ζωή στη σουηδική λογοτεχνία, όχι μόνο χάρη στην περίφημη Πίπη Φακιδομύτη.
Από το έργο του Μπάκμαν έχω μεταφράσει επίσης το μυθιστόρημα Η Μπριτ-Μαρί ήταν εδώ, και δυο διηγήματα, το Συμφωνία ζωής και ένα που είναι υπό έκδοση – όλα για τις εκδόσεις Κέδρος –, και έχω διαπιστώσει ότι κάθε παράγραφος ή και φράση στα γραπτά του μου αποκαλύπτεται ως εικόνα, σαν να έχω μπροστά μου μια θεατρική παράσταση. Μόνο έτσι καταφέρνω να μεταφράσω τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του στα ελληνικά. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο με δυσκόλεψε η λιτότητα ύφους που τον διακρίνει. Και όπως έγραψε κάποτε ο Σταντάλ στο De l’amour: «Μόνο μια γενναία ψυχή τολμά να έχει απλό ύφος».
Γιώργος Μαθόπουλος
Tο νέο μυθιστόρημα του Φρέντρικ Μπάκμαν Άνθρωποι με άγχος κυκλοφορεί, σε μετάφραση από τα σουηδικά του Γιώργου Μαθόπουλου, από τις Εκδόσεις Κέδρος (σελ.: 416, τιμή: €15,50).
Εικονογράφηση και σχεδιασμός εξωφύλλου: Kimberly Glyder
Προσαρμογή εξωφύλλου για την ελληνική γλώσσα: Ξένια Τρύφων
ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:
«…Εξαιρετική γραφή και βαθιά κατανόηση όσων έχουν πραγματικά αξία στη ζωή… Ο Φρέντρικ Μπάκμαν είναι ένας από τους καλύτερους και πιο ενδιαφέροντες συγγραφείς παγκοσμίως… ένας λογοτεχνικός γίγαντας που ακόμα μεγαλώνει».
WASHINGTON TIMES
«Σε όλα τα μυθιστορήματα [του Μπάκμαν] είναι εμφανής η ικανότητά του να διατυπώνει αλήθειες για την ανθρώπινη φύση με μια λεπτότητα που συγκλονίζει».
KIRKUS REVIEWS
«Ο Μπάκμαν είναι ένας γοητευτικός, με χιούμορ, αφηγητής ιστοριών και στο Άνθρωποι με άγχος αποδεικνύει το συγγραφικό του ταλέντο. Υπάρχουν ανατροπές και εκπλήξεις. […] Κυρίως, υπάρχει μια βαθιά αίσθηση ζεστασιάς και κατανόησης. Ο Μπάκμαν διαθέτει το χάρισμα να δημιουργεί αξέχαστους χαρακτήρες και να αποκαλύπτει την ψυχική τους κατάσταση. Πολλοί θα προβληματιστούν για τα δικά τους άγχη. Τελικά, ο Μπάκμαν μάς λέει ότι -αν και είναι ακατάστατος, διφορούμενος, ο κόσμος στον οποίο κατοικούμε- μπορούμε να στραφούμε ο ένας στον άλλο για να βρούμε ηρεμία και ασφάλεια».
THE AMAZON BOOK REVIEW
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ο Φρέντρικ Μπάκμαν (Fredrik Backman, γεν. 1981) είναι ο πιο δημοφιλής σύγχρονος Σουηδός συγγραφέας. Όλα τα μυθιστορήματά του είναι πνευματώδη και συγκινητικά ταυτόχρονα, αποτυπώνουν ιδιαίτερες ιστορίες απλών ανθρώπων και μεταδίδουν μηνύματα ανθρωπιάς και αισιοδοξίας.
Έγινε γνωστός παγκοσμίως χάρη στο μυθιστόρημά του Ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Οβ, που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και έγινε ταινία. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κέδρος, σε νέα μετάφραση, το 2021.
Το μυθιστόρημά του Η γιαγιά μου σας χαιρετά και ζητάει συγγνώμη έγινε bestseller όπου εκδόθηκε και παρέμεινε για πολλούς μήνες στις κορυφαίες θέσεις της λίστας των New York Times. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος και αποτέλεσε την εκδοτική έκπληξη του 2017.
Το 2018 από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφόρησε το επίσης bestseller του συγγραφέα, που έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες, Η Μπριτ-Μαρί ήταν εδώ και το 2019 η νουβέλα του Συμφωνία ζωής.
Tα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 46 γλώσσες και έχουν πουλήσει συνολικά πάνω από 12 εκατομμύρια αντίτυπα.
Ο ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ
Ο Γιώργος Μαθόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε Συγκριτική λογοτεχνία, Γαλλική φιλολογία, Εθνολογία και Σύγχρονο Πολιτισμό στο πανεπιστήμιο Umeå Universitet (Σουηδία). Εργάστηκε ως καθηγητής ελληνικών και γαλλικών σε σουηδικά σχολεία και στο Folkuniversitetet, και υπήρξε συνιδρυτής του Stig Poetry Workshop στη Σουηδία. Εργάζεται ως μεταφραστής λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, μια συλλογή διηγημάτων και ένα αφήγημα:
• Το αγκάθι, συλλογή διηγημάτων, 1982
• Ένα βουναλάκι όνειρα, αφήγημα, 1983
• Ένα στιλέτο ζει στη βροχή, ποιητική συλλογή, 1988
• Μητέρα, έχω μια συνταγή για ψωμί, ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλεκτον, 1997
• Η συνωμοσία του αερόστατου, διήγημα, περιοδικό Μικρό Πεζό, εκδόσεις Χαραμάδα, 2014
• Θαλασσοκόριτσο, ποιητική συλλογή, εκδόσεις poésie farouche, 2017
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και τα αγγλικά.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος