“Το φάντασμα του Ναζισμού”: γράφει ο Βαγγέλης Τζούκας

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Μυθολογία και σαγήνη του Τρίτου Ράιχ από την προπολεμική περίοδο έως τις μέρες μας.

Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν οδηγήσει στην επαναφορά αντιλήψεων και στάσεων που θεωρούσαμε ότι είχαν οριστικά ενταφιαστεί στα ερείπια του Βερολίνου το 1945. Η εμμονή με τον ναζισμό, ιδιαιτέρως με τις υποτιθέμενες μυστηριώδεις και “δαιμονικές” πλευρές του, και η ανάδυση μιας νέας μυθολογίας γύρω από αυτόν επιβεβαιώνουν την επικίνδυνη σαγήνη που εξακολουθεί να ασκεί στα σύγχρονα ακροατήρια, η γνώση των οποίων για κομβικά ιστορικά γεγονότα διαμεσολαβείται όλο και περισσότερο από την ποπ κουλτούρα και τις νέες τεχνολογικές μορφές αναπαραγωγής της.

Η τεράστια ανάπτυξη του διαδικτύου συμβάλει στην εντυπωσιακή αναπαραγωγή αυτών των αντιλήψεων, σε ένα ρευστό κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, από το οποίο πλέον απουσιάζει εντελώς η βιωμένη εμπειρία της ναζιστικής βίας, η οποία χαρακτήριζε τις προγενέστερες γενιές. Οι νεώτερες γενιές κυρίως, ευεπίφορες στη θέαση του ναζισμού ως ενός ιστορικού φαινομένου όπως όλα τα άλλα, και αδιάφορες ως προς την πραγματική του ιστορική υπόσταση, είναι οι πλέον ευάλωτες στην αποδοχή θέσεων που ως τώρα χαρακτηρίζονταν περιθωριακές και οι οποίες ενέπνεαν εξτρεμιστικές ομάδες.

Στο βιβλίο αυτό θέλησα λοιπόν να παρουσιάσω “εναλλακτικές” αφηγήσεις γύρω από τον ναζισμό, τη συσχέτιση του με ανορθολογικά στοιχεία, με τον εσωτερισμό, τον αποκρυφισμό, τον φυλετικό μυστικισμό και με μια ολόκληρη σειρά σκληροπυρηνικών, ακραίων και εν πολλοίς περιθωριακών θεωριών. Ασχολήθηκα με το θέμα χρησιμοποιώντας ως επί το πλείστον ξενόγλωσση βιβλιογραφία, καθώς οι ελληνικές συμβολές στο ζήτημα είναι εντελώς περιορισμένες.

Ελπίζω η ανάγνωση του βιβλίου να βοηθήσει στην κατανόηση της πολυπλοκότητας του ναζιστικού φαινομένου και της νοσηρής σαγήνης που εξακολουθεί να ασκεί.

Βαγγέλης Τζούκας

Η μελέτη του Βαγγέλη Τζούκα με τίτλο Το Φάντασμα του Ναζισμού. Μυθολογία και σαγήνη του Τρίτου Ράιχ από την προπολεμική περίοδο έως τις μέρες μας κυκλοφορεί από το Βιβλιοπωλείον της Εστίας στη σειρά: Ιστορία και Πολιτική (σελ.: 164, τιμή: 14,00 €).

Πίνακας εξωφύλλου: Χρήστος Τζούκας, Τμήμα μωσαϊκού στο κάστρο των SS στο Wewelsburg (υποτιθέμενη απεικόνιση του λεγόμενου «Μαύρου Ήλιου»).

Ο Βαγγέλης Τζούκας γεννήθηκε στην Άρτα το 1974. Είναι πτυχιούχος και διδάκτορας του τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος ΣΕΠ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Το 2003 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο 1942-44. Τοπικότητα και πολιτική ένταξη, η οποία εκδόθηκε από την Εστία το 2013.
Τη διετία 2005-2006 ήταν μεταδιδάκτορας ερευνητής στο ερευνητικό έργο «Οργανώσεις της ελληνικής Αντίστασης – η περίπτωση του ΕΔΕΣ (ηγεσία, κοινωνική συγκρότηση, μεταπολεμική επιρροή)» στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου. Έχει διδάξει στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΔ 407/80).
Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες για τη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία, καθώς και για ζητήματα κοινωνιολογίας της βίας.