Πέτερ Μιχάλκο, πρέσβης Σλοβακίας: Το Σύνταγμά μας λέει ότι το κράτος μας βασίζεται στην κληρονομιά δύο Ελλήνων

Συνέντευξη στον Πέτρο Δίπλα

Οι Σλοβάκοι θεωρούν την Ελλάδα τμήμα της ταυτότητάς τους και τιμούν δύο Ελληνες ως πατέρες του έθνους τους, στους οποίους οφείλουν την αρχή του πολιτισμού τους, τη γραφή τους, τη λογοτεχνία τους, την νομοθεσία τους,  το εθνικό τους σύμβολο στην σημαία τους ενώ στο προοίμιο του Συντάγματός τους αναφέρεται σαφώς ότι η Σλοβακία βασίζεται στην κληρονομιά των δύο αυτών Ελλήνων.

Αναρωτιέσαι εάν ο συνομιλητής μου που μου τα λέει αυτά σε άπταιστα ελληνικά είναι ο Σλοβάκος πρεσβευτής Πέτερ Μιχάλκο ή κάποιος Έλληνας της διασποράς. Αποδεικνύει πάντως  ότι όποιος μετέχει της ελληνικής παιδείας είναι Ελληνας.

Θα αναρωτηθείτε βέβαια και εσείς  πώς οι τόσο φιλέλληνες Σλοβάκοι, που έχουν και την πρώτη τους Ευρωπαϊκή Προεδρία σε 3 μήνες (1η Ιουλίου), αρνήθηκαν να δώσουν το 2010 κοντά 1 δισ. ευρώ στο 1ο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας. «Είμαστε μικρότεροι, είμασταν φτωχότεροι με μισθό 300 ευρώ μικτά, περάσαμε σκληρή λιτότητα με πολλές και επιτυχείς μεταρρυθμίσεις και μόλις είχαμε μπει στην ευρωζώνη η οποία τότε  δεν είχε φτιάξει ακόμα τους μηχανισμούς της. Όμως συμμετείχαμε ευχαρίστως στο 2ο και στο 3ο πρόγραμμα» είναι σε περίληψη η απάντηση του Πέτερ.

Στο προσφυγικό βοηθάνε, στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια, στέλνουν ανθρώπους στα σύνορά μας, θέλουν να βοηθήσουν περισσότερο αλλά στο θέμα της μετεγκατάστασης είναι υπέρ της εθελοντικής και όχι υπέρ της υποχρεωτικής ποσόστωσης.

(Σλοβακία: πληθυσμός 5,5 εκατ. – Ελλάδα 11 εκατ. Εκταση 49 εκατ. τετρ. χλμ – Ελλάδα 132 εκατ. τετρ. χλμ. Χωρισμός (βελούδινος) από Τσεχία το 1993. Αύξηση ΑΕΠ 2015  3,6%)(Με το Κυριλλικό αλφάβητο γράφονται δεκάδες γλώσσες χωρών όπως Ρωσίας, Ουκρανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας, Λευκορωσίας, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν, Ουζμπεκιστάν, Μογγολίας κ.α.)

Έλληνες οι πατέρες του έθνους

• Πέτερ καλώς ήρθες στην ΕΡΤ. Πρέσβης της Σλοβακίας στην Ελλάδα ο Πέτερ Μιχάλκο ξέρει πολύ καλά ελληνικά. Ποιος ήταν ο λόγος που ξέρεις τόσο καλά ελληνικά;

Ευχαριστώ πολύ. Eκανα σπουδές της ελληνικής γλώσσας και στο παρελθόν στη καριέρα μου τη διπλωματική είχα και την ευκαιρία να υπηρετήσω στην Αθήνα στη πρεσβεία της Σλοβακίας. Και τώρα ήδη είμαι εδώ 3 χρόνια ως πρέσβης της Σλοβάκικης δημοκρατίας.

• Μου έλεγες προηγουμένως ότι όσοι μετέχουν της ελληνικής παιδείας είναι Έλληνες.

Η ελληνική γλώσσα για τους Σλοβάκους έχει ιδιαίτερη σημασία διότι όλοι οι ευρωπαίοι αισθανόμαστε αυτήν την μεγάλη κληρονομιά που ο πολιτισμός μας πήρε και παίρνει από την Ελλάδα, την ιστορία της Ελλάδας και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Ελεγαν στην αρχαιότητα ότι Έλληνες είναι όσοι μετέχουν στην ελληνική εκπαίδευση.

Μάλιστα για εμάς τη Σλοβακία η Ελλάδα έπαιζε μεγαλύτερο ρόλο στην αρχή της ταυτότητάς μας μέσω των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου που μας έφεραν την αρχή του πολιτισμού, της λογοτεχνίας, την γραφή, το αλφάβητο που έφτιαξε ο Κωνσταντίνος ο Κύριλλος, τα πρώτα έγγραφα, την μετάφραση της Βίβλου, έγγραφα για την νομοθεσία των Σλάβων…

• Αποκτήσατε την κυριλλική γραφή από τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο.

Η κυριλλική γραφή ήρθε μετά από τους φοιτητές των δύο Ελλήνων μεγάλων ισαπόστολων των Σλάβων και πράγματι το πρώτο βιβλίο της σλαβικής λογοτεχνίας το έγραψε ένας Έλληνας. Είναι αυτό το βιβλίο, το PROGLAS, που θα πει πρόλογος για τη μετάφραση του Ευαγγελίου και το έγραψε στο αλφάβητο που έκανε ιδιαίτερα για τους Σλάβους, το γλαγολιτικό αλφάβητο.

• Και όχι μόνο τη γραφή αλλά και τη σημαία σας την ίδια. Μου έλεγες μια ωραία ιστορία για τη σημαία της Σλοβακίας.

Εμείς τιμάμε αυτή τη παράδοση πολύ ως σλοβάκικο κράτος γιατί στο προοίμιο του Συντάγματός μας λέει ότι το κράτος μας βασίζεται στην κληρονομιά του Κύριλλου και Μεθόδιου και επίσης στη σημαία μας βλέπετε ότι το σύμβολο το εθνικό μας είναι ένας διπλός σταυρός που μας έφεραν οι δύο ισαπόστολοι που ήταν από Θεσσαλονίκη. Μου έκανε εξαιρετική εντύπωση όταν είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ τον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου και εκεί στην κρύπτη είδα τον ίδιο διπλό σταυρό της σημαίας μας στο ναό που οι ίδιοι οι ισαπόστολοι πήγαιναν όταν ήταν νεαροί στη Θεσσαλονίκη.

• Άρα μπορεί να πει κανένας ότι η σημαία σας είναι από τη Θεσσαλονίκη.

Ναι το εθνικό μας σήμα έχει αυτή την αρχική και μεγάλη σχέση . Και αυτό το αισθανόμαστε πάντα όταν βλέπουμε τη σημαία μας.

• Μου είπες επειδή ο Κύριλλος και Μεθόδιος έδωσε την γραπτή γλώσσα στους Σλάβους θεωρώντας το την απαρχή του πολιτισμού σας, γι αυτό τους έχετε αφιερώσει και 80 εκκλησίες, ενώ στην Ελλάδα σπανίζουν τέτοιες εκκλησίες, μάλιστα πολλοί δεν ξέρουν για τον Κύριλλο και Μεθόδιο τι ακριβώς έκανε.

Στη Σλοβακία πράγματι αυτή η παράδοση…..

• Τους θεωρείτε ως τους πατέρες του έθνους δηλαδή.

Έτσι είναι και γι αυτό οι Σλάβοι τους ονόμασαν ισαπόστολους. Όπως είπα είναι η αρχή της ταυτότητάς μας και γι αυτό έχουμε στη Σλοβακία πάνω από 80 εκκλησίες Κύριλλου και Μεθόδιου. Για παράδειγμα πριν από 3 χρόνια η Σλοβάκικη Ακαδημία των Επιστημών έδωσε διεθνές βραβείο στον έλληνα καθηγητή Αιμίλιο Ταχιάο από τη Θεσσαλονίκη για το έργο του πάνω στον Κύριλλο και Μεθόδιο.

• Δηλαδή τη Θεσσαλονίκη τη θεωρείτε λίγο-πολύ σαν δική σας πόλη. Όταν κατεβαίνει ένας Σλοβάκος στη Θεσσαλονίκη νοιώθει ότι πηγαίνει ιστορικά στη πατρίδα του.

Ακριβώς αυτή τη σχέση έχουμε και την αισθανόμαστε πολύ δυνατά, γι αυτό και οι τουρίστες μας όταν έρχονται στην Ελλάδα δεν ψάχνουν μόνο την όμορφη θάλασσα αλλά θέλουν να βρούν τα μέρη που έχουμε στην ιστορία μας.

• Και όπως μου είπες η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι… της ταυτότητάς μας.

Ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας, μάλιστα. Ένας από τους Σλοβάκους φιλέλληνες, ο Βόιτεχ Σαμαρόφσκι, έγραψε την Εγκυκλοπαίδεια της Μυθολογίας. Ο συγγραφέας βραβεύτηκε με το βραβείο «Πρεσβευτής του Ελληνισμού». Έγραψε βιβλία που εκδόθηκαν σε 2 εκατ. αντίτυπα σε 15 γλώσσες και σε κάθε σλοβάκικη οικογένεια μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο του Σαμαρόφσκι.

•  Άρα κάθε σπίτι Σλοβάκου έχει κάτι ελληνικό μέσα.

Ακριβώς, ακριβώς.

Είπαμε όχι στην Ελλάδα όταν δεν μπορούσαμε

• Ναι Πέτερ, αλλά όταν ήταν η Ελλάδα να ζητήσει κάποια χρήματα το 2010 για το 1ο πρόγραμμα στήριξης, η πρωθυπουργός σας είπε ότι ξέρετε δεν μπορούμε, είμαστε μείς φτωχότεροι, δεν θέλουμε να δώσουμε τα λεφτά.

Πρώτα απ’ όλα θέλω να υπογραμμίσω την ιστορική και εξαιρετικά ισχυρή φιλία και σχέση μεταξύ των Σλοβάκων και των Ελλήνων.Διότι δεν είναι μόνο αυτή η αποστολή τον 9ο αιώνα αλλά η όλη εξ αυτού παράδοση που μας βοήθησε να κρατήσουμε την ταυτότητά μας 1000 χρόνια ως σλαβικό έθνος και ως Σλοβάκοι και τον 20ό αιώνα να ξαναβρούμε την σχέση μας με την Ευρώπη. Θυμόμαστε ότι υπογράψαμε την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ στην Αθήνα κάτω από την Ακρόπολη.

• Τώρα τον Ιούλιο έχετε για πρώτη φορά και την προεδρία της ΕΕ.

Είναι πράγματι ιστορική στιγμή για τη Σλοβακία η ανάληψη από την 1η Ιουλίου της πρώτης της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

• Μισό λεπτό όμως, λέτε ότι σας δώσαμε την γραφή, είσαστε φιλέλληνες, αλλά για τα λεφτά είπατε όχι. Αυτό να μου εξηγήσεις.

Δεν θα το έλεγα έτσι. Νομίζω ότι πρέπει να πάμε λίγο πίσω σε αυτή την περίοδο να δούμε ότι η Ευρώπη, η ευρωζώνη, δεν ήταν έτοιμη με μηχανισμούς για τέτοιου τύπου καταστάσεις. Ήταν και η πρώτη χρονιά της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2010.

• Το 2009 μπήκατε, το 2010 σας ζήτησαν τα χρήματα.

Αυτός ο δρόμος της Σλοβακίας ήταν δρόμος των πολύ δύσκολων μεταρρυθμίσεων με μεγάλο κοινωνικό κόστος. Εμείς κάναμε μεγάλη διαρρύθμιση όλης της κοινωνίας, πολλές μεταρρυθμίσεις στη διάρκεια των χρόνων που προηγήθηκε της ένταξης, με μεγάλο κόστος. Ο κατώτερος μισθός μας το 2009-10 ήταν 300 ευρώ μικτός μισθός. Αυτό έπρεπε να ήταν μία αρχή της καινούριας ανάπτυξης που ήταν να έρθει Μάλιστα αμέσως μόλις η Ευρώπη έφτιαξε τους μηχανισμούς για την υποστήριξη της Ελλάδας και άλλων χωρών σε δύσκολη κατάσταση στην ευρωζώνη το γνωστό EFSF, η Σλοβακία έγινε μέρος και του 2ου και του3ου πακέτου για την Ελλάδα. Νομίζω ότι αυτό μας δείχνει ότι πρέπει να είμαστε στην Ευρώπη πιο έτοιμοι για τέτοιου είδους καταστάσεις και επίσης ότι πρέπει να συνεργαζόμαστε περισσότερο.

Ναι στη βοήθεια στην Ελλάδα για τους πρόσφυγες, αλλά εθελοντική ποσόστωση στη μετεγκατάσταση

• Και με τους πρόσφυγες τελευταία είχατε πει ότι εσείς θα αποφασίζετε ποιους θα παίρνετε και όχι μέσω ποσοστώσεων.

Ως μέλη του Σένγκεν καταλαβαίνουμε πάρα πολύ καλά την αρχή της αλληλεγγύης και επίσης ποιες ανάγκες έχουμε ως κράτη μέλη για να κρατήσουμε αυτή την μεγάλη επιτυχία που έχουμε ότι είμαστε μαζί σε αυτό το περιβάλλον. Γι αυτό πάντα είμαστε και πάντα είμασταν εδώ για την Ελλάδα για την υποστήριξη της προστασίας των συνόρων. Όσον αφορά την επίλυση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ….

• Έχετε στείλει Σλοβάκους παρατηρητές και αστυνομικούς με τις καινούριες ρυθμίσεις;

Έχουμε στείλει Σλοβάκους αστυνόμους για τη FRONTEX και μάλιστα μετά από την τελευταία απόφαση του ευρωπαϊκού συμβουλίου θα στείλουμε και περισσότερους, μιλάμε για 100 αστυνόμους για την προστασία των εξωτερικών συνόρων του Σένγκεν της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εμείς επειδή έχουμε ένα μέρος των εξωτερικών συνόρων καταλαβαίνουμε πάρα πολύ καλά πόσο σημαντικό είναι και πόση ευθύνη είναι η προστασία. Όσον αφορά την εγκατάσταση εμείς είμαστε επίσης εκεί, η θέση μας βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης, εκεί που διαφωνούμε είναι στην υποχρεωτική φύση αυτών των ποσοστώσεων. Όμως είμαστε μέρος της λύσης όσον αφορά την εθελοντική φύση των ποσοστώσεων για την μετεγκατάσταση. Οσον αφορά επίσης την ανθρωπιστική βοήθεια, προσφέραμε επίσης ως Σλοβακία προς την Ελλάδα. Και τώρα ετοιμαζόμαστε και για άλλα βήματα υποστήριξης προς την Ελλάδα.

• Πέτερ σε ευχαριστώ πολύ για τις εξηγήσεις που έδωσες, γιατί οι έλληνες με τη μη πληρωμή στο 1ο πρόγραμμα, με τη μη συμβολή της Σλοβακίας, θεώρησαν ότι οι Σλοβάκοι δεν μας αγαπάνε.

Νομίζω ότι έχουμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε και τις σχέσεις μας και τη συνεργασία σε όλες τις κατευθύνσεις αφού στηρίζεται σε πολύ ισχυρή φιλία παραδοσιακή και ιστορική. Η σλοβάκικη προεδρία θα είναι μια ευκαιρία.

• Θα το δούμε στη πράξη.

Βεβαίως θα το δούμε.

• Σε ευχαριστώ πολύ