ΠΟΥ: Καταγγέλλει κραυγαλέα κενά στη ρύθμιση της διασυνοριακής εμπορίας αλκοόλ

Ανταπόκριση Στρασβούργο Κώστας Δαβάνης

Μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπογραμμίζει την αυξανόμενη χρήση εξελιγμένων τεχνικών διαδικτυακού μάρκετινγκ για το αλκοόλ και την ανάγκη για πιο αποτελεσματική ρύθμιση. Δείχνει ότι οι νέοι και οι βαρείς πότες μπαίνουν όλο και περισσότερο στο στόχαστρο της διαφήμισης αλκοόλ, συχνά εις βάρος της υγείας τους.

Σε όλο τον κόσμο, 3 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα της επιβλαβούς χρήσης αλκοόλ – ένας κάθε 10 δευτερόλεπτα – που αντιπροσωπεύει περίπου το 5% όλων των θανάτων. Ένας δυσανάλογος αριθμός αυτών των θανάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ συμβαίνει μεταξύ των νεότερων ατόμων, με το 13,5% όλων των θανάτων μεταξύ 20-39 ετών να σχετίζονται με το αλκοόλ.

«Το αλκοόλ κλέβει τη ζωή και τις δυνατότητές τους από τους νέους, τις οικογένειές τους και τις κοινωνίες τους», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. «Ωστόσο, παρά τους σαφείς κινδύνους για την υγεία, οι έλεγχοι στην εμπορία του αλκοόλ είναι πολύ πιο αδύναμοι από ό,τι για άλλα ψυχοδραστικά προϊόντα. Καλύτερη, καλά επιβεβλημένη και πιο συνεπής ρύθμιση του μάρκετινγκ αλκοόλ θα έσωζε και θα βελτίωνε ζωές νέων σε όλο τον κόσμο.»

Μια ψηφιακή επανάσταση στο μάρκετινγκ και την προώθηση

Μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές τα τελευταία χρόνια στο μάρκετινγκ αλκοόλ είναι η χρήση εξελιγμένου διαδικτυακού μάρκετινγκ. Η συλλογή και ανάλυση δεδομένων σχετικά με τις συνήθειες και τις προτιμήσεις των χρηστών από παγκόσμιους παρόχους Διαδικτύου έχει δημιουργήσει νέες και αυξανόμενες ευκαιρίες για τους εμπόρους αλκοόλ να στοχεύουν μηνύματα σε συγκεκριμένες ομάδες πέρα ​​από τα εθνικά σύνορα. Η στοχευμένη διαφήμιση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη χρήση τέτοιων δεδομένων, με τον αντίκτυπό της να ενισχύεται από παράγοντες επιρροής κοινωνικών δικτύων και την κοινή χρήση αναρτήσεων μεταξύ των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Μια πηγή δεδομένων που αναφέρεται στην έκθεση υπολόγισε ότι πάνω από το 70% των δαπανών των μέσων ενημέρωσης κορυφαίων εμπόρων αλκοόλ με έδρα στις ΗΠΑ το 2019 ήταν μέσω προωθήσεων, τοποθέτησης προϊόντων και διαδικτυακών διαφημίσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Χορηγίες αθλητικών εκδηλώσεων

Η χορηγία μεγάλων αθλητικών γεγονότων σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο είναι μια άλλη βασική στρατηγική που χρησιμοποιούν οι διεθνικές εταιρείες αλκοόλ, οι οποίες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη κυριαρχία στην παραγωγή και την επωνυμία αλκοολούχων ποτών. Μια τέτοια χορηγία μπορεί να αυξήσει σημαντικά την αναγνωρισιμότητα των επωνυμιών τους σε νέο κοινό. Επιπλέον, οι παραγωγοί αλκοόλ συνεργάζονται με αθλητικά πρωταθλήματα και συλλόγους για να προσεγγίσουν θεατές και δυνητικούς καταναλωτές σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Η αυξανόμενη αγορά των ηλεκτρονικών αθλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των ανταγωνιστικών γεγονότων τυχερών παιχνιδιών, είναι μια ακόμη ευκαιρία για χορηγία εκδηλώσεων και αύξηση της αναγνώρισης της επωνυμίας και των διεθνών πωλήσεων. Το ίδιο ισχύει και για την τοποθέτηση προϊόντων σε ταινίες και σίριαλ, πολλά από τα οποία μεταδίδονται σε διεθνή συνδρομητικά κανάλια. Σύμφωνα με ανάλυση των 100 ταινιών των ΗΠΑ με τα υψηλότερα εισπρακτικά εισιτήρια μεταξύ 1996 και 2015, το επώνυμο αλκοόλ προβλήθηκε σχεδόν στις μισές από αυτές.

Έμφαση στο μάρκετινγκ σε συγκεκριμένο κοινό

Η έλλειψη κανονισμών για την αντιμετώπιση της διασυνοριακής εμπορίας αλκοόλ προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία για τα παιδιά και τους εφήβους, τις γυναίκες και τους βαρείς πότες.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η έναρξη της κατανάλωσης αλκοόλ σε νεαρή ηλικία είναι ένας προγνωστικός παράγοντας για την επικίνδυνη κατανάλωση αλκοόλ στη νεαρή ενήλικη ζωή και μετά. Επιπλέον, οι έφηβοι πότες είναι πιο ευάλωτοι σε βλάβες από την κατανάλωση αλκοόλ από τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Περιοχές του κόσμου με νέους και αυξανόμενο πληθυσμό, όπως η Αφρική και η Λατινική Αμερική, στοχοποιούνται ιδιαίτερα.

Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ από τις γυναίκες είναι ένας σημαντικός αναπτυσσόμενος τομέας για την παραγωγή και τις πωλήσεις αλκοόλ. Ενώ τα τρία τέταρτα του αλκοόλ που πίνει ο κόσμος καταναλώνεται από άνδρες, οι έμποροι αλκοόλ τείνουν να βλέπουν το χαμηλότερο ποσοστό γυναικών που πίνουν ως ευκαιρία να αναπτύξουν την αγορά τους, συχνά απεικονίζοντας το ποτό από γυναίκες ως σύμβολο ενδυνάμωσης και ισότητας. Διοργανώνουν πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, σε θέματα όπως ο καρκίνος του μαστού και η ενδοοικογενειακή βία, και συνεργάζονται με γυναίκες που είναι γνωστές για την επιτυχία τους σε τομείς όπως ο αθλητισμός ή οι τέχνες για την προώθηση επωνυμιών αλκοόλ.

Οι βαρείς και εξαρτημένοι πότες είναι ένας άλλος στόχος για τις προσπάθειες μάρκετινγκ, καθώς σε πολλές χώρες μόλις το 20% των σημερινών καταναλωτών πίνουν πάνω από το ήμισυ του συνόλου του αλκοόλ που καταναλώνουν. Τα άτομα που εξαρτώνται από το αλκοόλ αναφέρουν συχνά μια πιο έντονη επιθυμία να πιουν αλκοόλ όταν έρχονται αντιμέτωποι με ενδείξεις που σχετίζονται με το αλκοόλ, ωστόσο σπάνια έχουν έναν αποτελεσματικό τρόπο για να αποφύγουν την έκθεση στο περιεχόμενο της διαφήμισης ή της προώθησης.

Η υπάρχουσα ρύθμιση περιορίζεται κυρίως σε μεμονωμένα κράτη

Ενώ πολλές χώρες έχουν κάποια μορφή περιορισμών στο μάρκετινγκ αλκοόλ, γενικά τείνουν να είναι σχετικά αδύναμοι. Σε μια μελέτη του ΠΟΥ το 2018, διαπιστώθηκε ότι, ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν κάποια μορφή ρύθμισης για το μάρκετινγκ αλκοόλ στα παραδοσιακά μέσα, σχεδόν οι μισές δεν έχουν καμία ρύθμιση για το μάρκετινγκ του αλκοόλ στο Διαδίκτυο (48%) και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (47%).

Εν τω μεταξύ, η συνεχής προσοχή και η εργασία των εθνικών κυβερνήσεων, της κοινότητας δημόσιας υγείας και του ΠΟΥ για τον περιορισμό της διαθεσιμότητας και της προώθησης των προϊόντων καπνού, με ιδιαίτερη προσοχή στις διασυνοριακές πτυχές της παραγωγής και εμπορίας καπνού, έχει οδηγήσει σε σωτήριες μειώσεις στην παγκόσμια χρήση και έκθεση στον καπνό.

Απαιτείται διεθνής συνεργασία

Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να ενσωματώσουν ολοκληρωμένους περιορισμούς ή απαγορεύσεις της εμπορίας αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών πτυχών του, στις στρατηγικές δημόσιας υγείας. Υπογραμμίζει βασικά χαρακτηριστικά και επιλογές για τη ρύθμιση της διασυνοριακής εμπορίας αλκοόλ και τονίζει την ανάγκη για ισχυρή συνεργασία μεταξύ των κρατών στον τομέα αυτό.