Ενεργειακή πλατφόρμα ΕΕ: Πρώτη πρόσκληση στις εταιρείες για κοινές αγορές αερίου

Η Επιτροπή δρομολογεί την πρώτη στο είδος της διαδικασία που θα επιτρέψει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να καταχωρίσουν τις ανάγκες τους για αγορά αερίου μέσω του μηχανισμού AggregateEU και θα προετοιμάσει την από κοινού αγορά αερίου σε επίπεδο ΕΕ. Αποτελεί ορόσημο για την ΕΕ προκειμένου να προετοιμαστεί για τον επόμενο χειμώνα, μέσω της συντονισμένης και έγκαιρης επαναπλήρωσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου, αξιοποιώντας τη συλλογική της ισχύ στην αγορά για να διαπραγματευθεί καλύτερες τιμές με διεθνείς προμηθευτές.

Οι εγγεγραμμένες εταιρείες έχουν προθεσμία μίας εβδομάδας, έως τις 2 Μαΐου, για να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρώτη πρόσκληση για συγκέντρωση της ζήτησης. Μετά την υποβολή των αιτημάτων από τις επιμέρους εταιρείες, θα συγκεντρωθούν οι ζητούμενες ποσότητες και θα πραγματοποιηθεί διαδικασία υποβολής προσφορών στην παγκόσμια αγορά. Μόλις ο μηχανισμός AggregateEU αντιστοιχήσει τη συλλογική ευρωπαϊκή ζήτηση με τις προσφορές από διεθνείς προμηθευτές αερίου, οι συμμετέχουσες εταιρείες θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές σχετικά με τους συμβατικούς όρους για την αγορά και την παράδοση του αερίου. Η Επιτροπή δεν θα έχει κανέναν ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Οι πρώτες συμφωνίες αγοράς αναμένονται πριν από το καλοκαίρι.

Περαιτέρω διαδικασίες υποβολής προσφορών θα διεξάγονται σε τακτική βάση, κάθε δύο μήνες για το επόμενο δωδεκάμηνο. Η δυνατότητα των εταιρειών να εγγραφούν στον μηχανισμό AggregateEU παραμένει ανοικτή. Μέχρι στιγμής έχουν εγγραφεί 76 εταιρείες, ενώ άλλες βρίσκονται σε διαδικασία εγγραφής. Επιπλέον, 11 εταιρείες είναι έτοιμες να παράσχουν υπηρεσίες κεντρικού αγοραστή ή αντιπροσώπου (βλ. Ερωτήσεις και απαντήσεις).

Τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να συμμετέχουν στη συγκέντρωση της ζήτησης για τουλάχιστον το 15 % των εθνικών τους στόχων αποθήκευσης αερίου, που αντιστοιχεί σε περίπου 13,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ετησίως. Οι στόχοι αποθήκευσης και από κοινού αγοράς αερίου συμφωνήθηκαν το 2022 ως μέτρα έκτακτης ανάγκης ως απάντηση στη χρήση, εκ μέρους της Ρωσίας, των ενεργειακών της προμηθειών ως όπλου και στις πρωτοφανείς τιμές της ενέργειας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αποσκοπούν στη μείωση της αστάθειας των τιμών, στη διασφάλιση ασφαλούς και προβλέψιμου ενεργειακού εφοδιασμού και στην αξιοποίηση του συλλογικού εκτοπίσματος της Ευρώπης στην αγορά. Για την υλοποίηση του σχεδίου REPowerEU και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, το ρωσικό αέριο αποκλείεται από τις από κοινού αγορές.

Ιστορικό

AggregateEU είναι ο μηχανισμός της ΕΕ που επιτρέπει τη συγκέντρωση της ζήτησης φυσικού αερίου και τις από κοινού αγορές. Δημιουργήθηκε ως κεντρική συνιστώσα της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ για τη στήριξη των προσπαθειών της ΕΕ να απαλλαγεί από το ρωσικό αέριο, αντικαθιστώντας το με πιο αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις. Έχει ως στόχο να εξασφαλίσει τον επαρκή εφοδιασμό με αέριο, μειώνοντας παράλληλα τον κίνδυνο πλειοδοσίας μεταξύ των εταιρειών στην παγκόσμια αγορά. Η Επιτροπή έχει αναθέσει στον πάροχο υπηρεσιών Prisma European Capacity Platform GmbH να δημιουργήσει τον μηχανισμό συγκέντρωσης της ζήτησης και από κοινού αγορών μέσω ασφαλούς διαδικτυακής πλατφόρμας. Η πλατφόρμα είναι προσβάσιμη σε εταιρείες από χώρες της ΕΕ και από συμβαλλόμενα μέρη της Ενεργειακής Κοινότητας. Η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Σερβία έχουν εκδηλώσει μέχρι στιγμής ενδιαφέρον να συμμετάσχουν.

Η ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2022 μετά από εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ως απάντηση στην ανάγκη διαφοροποίησης από το ρωσικό αέριο. Τον Οκτώβριο του 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την από κοινού αγορά αερίου, προκειμένου να διευκολυνθούν οι διαπραγματεύσεις με αξιόπιστους εταίρους και να επιδιωχθούν αμοιβαία επωφελείς συμπράξεις μέσω της αξιοποίησης του συλλογικού εκτοπίσματος της Ένωσης, σε πολιτικό επίπεδο και σε επίπεδο αγορών.

Ανταπόκριση – Βρυξέλλες: Ειρήνη Ζαρκαδούλα