Με αφορμή την πρόσφατη υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας με τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) αλλά και με τη Νομική Σχολή Αθηνών, καθώς και τον διαγωνισμό εισαγωγής υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας, ο οποίος ολοκληρώνεται σήμερα, συνομιλήσαμε με τον Διευθυντή της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας (ΕΔΑ), Πρέσβυ Μιχάλη Διάμεση. Ο κος Πρέσβυς μας φιλοξένησε στο γραφείο του στην Ε.Δ.Α. πλαισιωμένος από τη δυναμική ομάδα του και παραχώρησε μια αποκλειστική συνέντευξη στο ΕΡΤnews στην οποία μας παρουσίασε τους στόχους του ως Διευθυντής της Ε.Δ.Α., τις αλλαγές που έχουν επέλθει κατά τη διάρκεια της θητείας του, το άνοιγμα της Ε.Δ.Α. στη σχολική και φοιτητική κοινότητα, καθώς και την περαιτέρω προσπάθεια διεύρυνσης των δεσμών της Ε.Δ.Α. με τον ακαδημαϊκό χώρο.
Ερ. Αξιότιμε κύριε Πρέσβυ, θα ήθελα να μας εξηγήσετε ποιος είναι ο ρόλος και το έργο της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας.
Ο ρόλος της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας είναι τριπλός. O πρώτος είναι η εκπαίδευση των νέων υποψηφίων που επιτυγχάνουν στις εισαγωγικές εξετάσεις και εισέρχονται στο Υπουργείο Εξωτερικών, δηλαδή των νέων διπλωματών. Ο δεύτερος η επιμόρφωση και συνεχής κατάρτιση των υπαλλήλων του Υπουργείου μας και, τέλος, η δυνατότητα που προσφέρεται σε Έλληνες φοιτητές να πραγματοποιούν την πρακτική τους άσκηση σε ένα περιβάλλον άμεσα συνδεδεμένο με την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι τρεις αυτοί πυλώνες αποτυπώνουν με σαφήνεια τη φιλοσοφία λειτουργίας της Ακαδημίας και την επιδίωξή της να αποτελέσει ζωντανό πυρήνα γνώσης, εκπαίδευσης και εξωστρέφειας.
Ερ. Αναμένονται δύο καινούρια Προεδρικά Διατάγματα, ένα για την εισαγωγή των υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας και ακόμα ένα για τη λειτουργία της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας εν γένει. Ήδη από όσο γνωρίζω, οι συνθήκες εισαγωγής των υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας είναι ιδιαίτερα απαιτητικές. Θα ήθελα να μας πείτε τι αλλαγές αναμένεται να επιφέρει το νέο Προεδρικό Διάταγμα στην εισαγωγή καθώς και την εν γένει λειτουργία της Ε.Δ.Α., καθώς και αν κάποιες εξελίξεις, όπως για παράδειγμα την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, θα τις λάβετε υπόψη σας και θα τις συμπεριλάβετε στην όλη αναδιοργάνωση.
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα για την εισαγωγή των υποψηφίων Ακολούθων έχει ήδη προωθηθεί αρμοδίως προκειμένου να ξεκινήσει η προβλεπόμενη διαδικασία υπογραφών από τους συναρμόδιους Υπουργούς. Δεν ανατρέπει τη μέχρι σήμερα πρακτική, αλλά την εκσυγχρονίζει ουσιαστικά, καθιστώντας τη διαδικασία πιο λειτουργική και αποτελεσματική.
Οι αλλαγές που εισάγονται εστιάζουν στη μείωση του όγκου της εξεταστέας ύλης και στη βελτίωση της διαδικασίας επιλογής. Συγκεκριμένα, η γραπτή και προφορική εξέταση περιορίζεται από οκτώ σε πέντε μαθήματα, ενώ τα υπόλοιπα θα εξετάζονται μόνο προφορικά. Επιπλέον, τα μαθήματα κατανέμονται πλέον σε δύο κύκλους, ώστε να αποφεύγεται η υπερφόρτωση της εξεταστικής περιόδου. Ενσωματώνονται επίσης ψυχομετρικές διαδικασίες, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες προκειμένου να αξιολογείται η ικανότητα προσαρμογής του υποψηφίου στις απαιτήσεις του επαγγέλματος.
Ενοποιείται η διαδικασία αξιολόγησης των δύο υποχρεωτικών ξένων γλωσσών (αγγλικής και γαλλικής), ενώ παράλληλα προβλέπεται η δυνατότητα εξέτασης σε συμπληρωματικές γλώσσες. Περιορίζονται εξεταζόμενα μαθήματα που δεν έχουν άμεση εφαρμογή στην πράξη και μπορούν διδαχθούν στην Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία, με απώτερο στόχο μια πιο ρεαλιστική και ουσιαστική διαδικασία επιλογής. Τέλος, η εξεταστέα ύλη έχει αναμορφωθεί ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις σύγχρονες ανάγκες.
Η ταχεία ψηφιοποίηση του Υπουργείου Εξωτερικών επηρεάζει άμεσα τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό της Ε.Δ.Α.. Πολλές διαδικασίες, ιδίως προξενικής φύσης, υλοποιούνται πλέον ηλεκτρονικά και κατά συνέπεια τα εκπαιδευτικά προγράμματα προσαρμόζονται ώστε οι νέοι διπλωμάτες να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εποχής.
Με ιδιαίτερη προσοχή αντιμετωπίζεται η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης, θέμα που απασχολεί και άλλες διπλωματικές υπηρεσίες, καθώς η χρήση εργαλείων της ενδέχεται να οδηγήσει σε διαρροή ευαίσθητων πληροφοριών. Η Ε.Δ.Α. έχει υιοθετήσει μια προσεκτική προσέγγιση ενσωματώνοντας ενότητες σχετικές με την Τεχνητή Νοημοσύνη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των Υποψηφίων Ακολούθων.
Προς την ίδια κατεύθυνση, έχει υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας με το Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Digital Transformation: e-Diplomacy, e-Campaigning and Digital Law» του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, με στόχο την περαιτέρω εκπαίδευση των νέων διπλωματών και ενδεχομένως και των εν ενεργεία υπαλλήλων.
Ερ. Ήδη μας περιγράψατε λίγο το πλαίσιο της εκπαίδευσης των υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας. Ποιες πιστεύετε είναι οι δεξιότητες που απαιτούνται για την επαγγελματική τους ανέλιξη; Τι θα πρέπει να διακρίνει έναν Διπλωμάτη και ποιος είναι ο ρόλος της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας στην προετοιμασία του;
Οι δεξιότητες που απαιτούνται για την άσκηση της διπλωματικής ιδιότητας είναι πολλές και ποικίλες. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές κρίνονται απολύτως απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η κοινωνικότητα, η προσαρμοστικότητα, το οργανωτικό πνεύμα, η ικανότητα ομαδικής συνεργασίας, ο επαγγελματισμός, η μεταδοτικότητα και η εντιμότητα. Οι δεξιότητες αυτές θεωρούνται θεμελιώδεις για την επιτυχή άσκηση των καθηκόντων, ιδίως στις Προξενικές Αρχές, όπου ο ρόλος του διπλωματικού υπαλλήλου είναι άμεσος και πολυδιάστατος.
Επιπλέον, ένα πλούσιο γνωστικό υπόβαθρο αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής διπλωματικής παράδοσης. Σε αντίθεση με ορισμένα άλλα Υπουργεία Εξωτερικών, όπου η διαδικασία επιλογής επικεντρώνεται περισσότερο σε δεξιότητες παρά σε ακαδημαϊκή γνώση, στην Ελλάδα η ιστορική, πολιτισμική και θεσμική γνώση συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση. Δεν νοείται Έλληνας διπλωματικός υπάλληλος να μη γνωρίζει την ιστορία της χώρας του ή να μην κατέχει σε υψηλό επίπεδο τις βασικές ξένες γλώσσες εργασίας, ιδίως την αγγλική και τη γαλλική.
Η εκπαίδευση στην Ε.Δ.Α. δεν περιορίζεται σε γνωστικά αντικείμενα. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων, καθώς το επάγγελμα του διπλωμάτη απαιτεί συνδυασμό γνώσεων και προσωπικών ικανοτήτων. Μετά την εισαγωγή τους στο Υπουργείο, οι νέοι διπλωματικοί υπάλληλοι ενθαρρύνονται να αξιοποιούν και να ενισχύουν τις δεξιότητές τους, ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανάγκες της χώρας και των πολιτών της στο εξωτερικό.
Ερ. Παρακολουθώντας τα social media της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας αλλά και γενικότερα τις δράσεις σας, βλέπουμε ένα άνοιγμα, ένα κάλεσμα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εσείς ο ίδιος επισκέπτεστε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενημερώνετε τους μαθητές για τις δυνατότητες σταδιοδρομίας στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της δράσης; Τι φιλοδοξείτε να πετύχετε με την προσωπική σας επαφή με τους μαθητές;
Η επιλογή της διπλωματικής σταδιοδρομίας είναι, συχνά, αποτέλεσμα προσωπικής έμπνευσης και ενδεχομένως επαφών με διπλωμάτες. Η προσωπική επαφή με έναν διπλωμάτη μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο, καθώς φέρνει τους νέους σε άμεση επαφή με τον ρόλο, τις ευθύνες και την αποστολή του επαγγέλματος.
Η ενημέρωση των μαθητών και μαθητριών για τις επαγγελματικές δυνατότητες είναι σημαντική και κατά τις ημέρες επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία, συχνά παρουσιάζονται μόνο τα πιο κλασικά ή ευρέως γνωστά επαγγέλματα, με αποτέλεσμα η διπλωματική υπηρεσία να παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας υπηρετούν περίπου 2.000 υπάλληλοι, εκ των οποίων μόλις 500 ανήκουν στον διπλωματικό κλάδο. Η συστηματική ενημέρωση της νέας γενιάς για τη συγκεκριμένη επαγγελματική επιλογή είναι απαραίτητη.
Προς αυτήν την κατεύθυνση και με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας της Ε.Δ.Α., ιδιαίτερη σημασία έχει η συνεργασία, ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας με παρουσιάσεις και δράσεις ενημέρωσης σε ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Δημοκρίτειο κ.α., ενώ παράλληλα αναπτύσσονται συνεργασίες, μεταξύ άλλων, με το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Ερ. Πρόσφατα, πριν λίγες μέρες, υπογράψατε Μνημόνιο Συνεργασίας και με τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ως συνέχεια και του Μνημονίου που υπογράψατε με την Νομική Σχολή Αθηνών αλλά και με άλλα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ποια τα οφέλη της εδραίωσης, της δικτύωσης και της ενίσχυσης της συνεργασίας της Ε.Δ.Α. με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού;
Πρόκειται για ένα πλαίσιο συνεργασιών που ήδη λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας διατηρεί στενή σχέση με τον ακαδημαϊκό χώρο, μέσω της συμμετοχής πανεπιστημιακών ως εισηγητών και εξεταστών αλλά και θεσμών όπως το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Με τα Μνημόνια Συνεργασίας ενισχύεται θεσμικά αυτή η συνεργασία, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε επιστημονική γνώση, βιβλιοθήκες και ερευνητικά δίκτυα. Παράλληλα, τα Πανεπιστήμια μπορούν να αξιοποιούν την εμπειρία μας σε δράσεις και παρουσιάσεις. Στόχος για το μέλλον αποτελεί η ανάπτυξη κοινών εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών, όπως η δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος με θεματική συνάφεια προς την εξωτερική πολιτική.
Ερ. Τι ακριβώς εννοείτε; Μπορεί η Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία να προσφέρει μεταπτυχιακό πρόγραμμα;
Η Ε.Δ.Α. δεν έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα αλλά μπορεί να εξετάσει τη συμμετοχή της στη διαμόρφωση ή υποστήριξη υφιστάμενων προγραμμάτων, πάντα σε συνεργασία με τους αρμόδιους πανεπιστημιακούς φορείς. Εφόσον υπάρξει ενδιαφέρον από φοιτητές, θα μπορούσε να συνεισφέρει στην υλοποίηση μεταπτυχιακών ή διδακτορικών σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη και τις παραμέτρους που θα ήταν χρήσιμες στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Ερ. Στα προγράμματα που έχετε εδώ στην Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία, δηλαδή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των υποψηφίων Ακολούθων, αλλά και στα προγράμματα επιμόρφωσης των υπολοίπων Υπουργείων ή των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών, ποιος μπορεί να διδάξει; Μόνο Καθηγητές Πανεπιστημίου;
Όχι. Είναι πολλαπλές οι πηγές των εκπαιδευτών μας.
Η πρώτη πηγή είναι στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας. Για παράδειγμα, επικεφαλής Διευθύνσεων ενημερώνουν υποψήφιους Ακολούθους και υπαλλήλους που πρόκειται να μετατεθούν σε συγκεκριμένες χώρες για θέματα εξωτερικής πολιτικής ή προξενικής φύσης. Ενδεικτικά, η Διεύθυνση Γ4 οργανώνει σεμινάρια για τα ψηφιακά συστήματα έκδοσης θεωρήσεων Σένγκεν.
Η δεύτερη πηγή είναι Καθηγητές από Πανεπιστήμια, οι οποίοι συμμετέχουν σε διάφορα σεμινάρια που οργανώνουμε και θωρακίζουν θεωρητικά και καθοριστικά το γνωστικό υπόβαθρο.
Άλλες πηγές είναι τα άλλα Υπουργεία και υπηρεσίες. Επίσης, συνεργαζόμαστε πολύ στενά με το ΙΝΕΠ, το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του ΕΚΔΔΑ. Γίνονται πολλά σεμινάρια μέσω του ΙΝΕΠ, όπως π.χ. για προξενικά θέματα, για εκμάθηση νέων γλωσσών κ.α.
Προσκαλούνται, επίσης, εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, καθώς ένας από τους βασικούς ρόλους των Ελλήνων διπλωματών στο εξωτερικό είναι η υποστήριξη ελληνικών επιχειρήσεων και η προώθηση επενδύσεων.
Στόχος της Ε.Δ.Α. είναι η παροχή θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης πριν την ανάληψη της πρώτης τοποθέτησης στο εξωτερικό.
Ερ. Είχατε κάνει και μια επίσκεψη, νομίζω για πρώτη φορά έγινε από την Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία στα ακριτικά σύνορα στον Έβρο. Η Ε.Δ.Α. κάνει άνοιγμα στην κοινωνία γενικότερα, όχι μόνο στους φορείς εκπαίδευσης.
Όχι, δεν ήταν για πρώτη φορά. Πρόκειται για μια σειρά καθιερωμένων και προγραμματισμένων εκπαιδευτικών επισκέψεων με στόχο την ενημέρωση των υποψηφίων για τις ακριτικές περιοχές και τα σύνορα της χώρας. Το πρόγραμμα έχει επεκταθεί λόγω και της ιδιαίτερης σημασίας που αποδίδεται στη συγκεκριμένη περιοχή με παράλληλη συμπερίληψη επίσκεψης στο λιμένα της Αλεξανδρούπολης, συναντήσεων με τις εκεί Αρχές και ενημερώσεων για τα έργα που πραγματοποιούνται στην ακριτική Θράκη.
Προ διετίας, μάλιστα, ενισχύθηκε η παρουσία μας στη Θεσσαλονίκη με συμμετοχή των Υποψηφίων σε μια κοινή άσκηση με την ΑΔΙΣΠΟ, Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, στο πλαίσιο προσομοίωσης σεναρίων.
Το πρόγραμμα εμπλουτίσθηκε, επίσης, με επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και δράσεις προβολής της ελληνικής γαστρονομίας.
Ερ. Τι άλλες αλλαγές έχουν επέλθει κατά τη διάρκεια της δικής σας θητείας στην Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία;
Έχουμε προσπαθήσει να ομαδοποιήσουμε την εκπαίδευση και να την εντάξουμε σε κύκλους σπουδών. Επίσης, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει και θεματικές εβδομάδες με στόχο την εξοικείωσή τους με βασικούς τομείς των μελλοντικών τους καθηκόντων.
Έτσι οργανώνεται η Αμυντική Εβδομάδα με τη συνδρομή του ΓΕΕΘΑ και συμπεριλαμβάνει επισκέψεις σε στρατιωτικές μονάδες ανά τη χώρα, όπως είναι η Σούδα, το Αρχηγείο του Στόλου, η Πρώτη Στρατιά, αεροπορικές μονάδες και η ΕΑΒ, ώστε να γίνουν κατανοητές οι στρατηγικές δυνατότητες και οι υποδομές της χώρας.
Αντίστοιχα η πολιτιστική εβδομάδα στοχεύει στην πολιτιστική διπλωματία με επισκέψεις σε Μουσεία, όπως το Μουσείο Μπενάκη ή το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ή στην Ακρόπολη Αθηνών.
Επίσης, η media week προσφέρει τη δυνατότητα εξοικείωσης με τους δημοσιογράφους και τα Μέσα Ενημέρωσης, καθώς η συνεργασία με τον Τύπο και τα ΜΜΕ αποτελεί σημαντικό συστατικό της διπλωματικής εργασίας.
Ερ. Να πάμε λίγο στις συνεργασίες με άλλες διπλωματικές ακαδημίες. Παρότι η Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία, υπό αυτή τη σημερινή της μορφή ιδρύθηκε το 1999, μόλις φέτος, τον Μάιο του 2025, έγινε μέλος, του International Forum on Diplomatic Training (IFDT), ενός φορέα με περισσότερα από 80 μέλη. Ποια οφέλη αναμένετε να αποκομίσει η Ελλάδα με αυτή την ένταξη και γενικότερα με αυτή την προσπάθεια διεθνούς δικτύωσης και διμερών συνεργασιών με τις άλλες διπλωματικές ακαδημίες;
Το International Forum on Diplomatic Training (IFDT) λειτουργεί από το 1972 και συγκεντρώνει Διπλωματικές Ακαδημίες, ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστημιακές σχολές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διπλωματικής εκπαίδευσης.
Η Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία, η οποία προϋπήρχε του 1999 ως Κέντρο Διπλωματικών Σπουδών και έλαβε τη σημερινή της ονομασία το ίδιο έτος, εντάχθηκε στο IFDT έπειτα από πρωτοβουλία μου που ξεκίνησε με επίσκεψη στη Διπλωματική Ακαδημία της Βιέννης και ολοκληρώθηκε με την κατάθεση αίτησης εντός έξι μηνών.
Μόνιμοι συμπρόεδροι του IFDT είναι η Διπλωματική Ακαδημία της Βιέννης και το Georgetown University Edmund A. Walsh School of Foreign Service. Στο πλαίσιο του οργανισμού αυτού, επιδιώκεται η ενίσχυση της συνεργασίας με διεθνείς ακαδημίες και ιδρύματα, με στόχο την ανταλλαγή ιδεών, τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών στον τομέα της διπλωματικής εκπαίδευσης, αλλά και η παρουσία της χώρας μας σε ένα σημαντικό διεθνές δίκτυο διπλωματικής εκπαίδευσης.
Ερ. Η στενή σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας αποτυπώνεται στη γόνιμη και εποικοδομητική συνεργασία της Ε.Δ.Α. με την Γαλλική Διπλωματική Ακαδημία. Πρόσφατα υπογράψατε και ένα Μνημόνιο, μάλλον ακριβέστερα έναν Οδικό Χάρτη. Μοιραστείτε μαζί μας τις δράσεις που υλοποιείτε από κοινού ενισχύοντας την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Πχ ανταλλαγή προγραμμάτων εκμάθησης γλώσσας, την προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων κτλ
Οι σχέσεις της Ελληνικής Διπλωματικής Ακαδημίας με τη Γαλλία είναι παραδοσιακά στενές και σταθερές. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συνεργασία διαδραματίζει η ιδιαίτερα δραστήρια παρουσία της Πρέσβεως της Γαλλίας στην Ελλάδα, καθώς και η μακρά γαλλόφωνη παράδοση του ΥΠΕΞ.
Η συνεργασία έχει ενισχυθεί σε πολιτικό επίπεδο, με την υπογραφή συμφωνίας που προβλέπει, μεταξύ άλλων, στενότερη συνεργασία μεταξύ των Διπλωματικών Ακαδημιών των δύο χωρών. Κατόπιν ανταλλαγής επισκέψεων μεταξύ των επικεφαλής, καταρτίστηκε ένας Οδικός Χάρτης συνεργασίας, ο οποίος περιγράφει συγκεκριμένες δράσεις που υλοποιούνται σταδιακά.
Στο πλαίσιο αυτό, η Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα προσφέρει υποστήριξη στη διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας στην Ακαδημία, με έμφαση στη διπλωματική ορολογία. Επιπλέον, προβλέπεται ανταλλαγή διπλωματών: στελέχη του ελληνικού ΥΠΕΞ που τοποθετούνται στο Παρίσι και αντίστοιχα Γάλλοι διπλωμάτες στην Αθήνα θα πραγματοποιούν τρεις εβδομάδες πρακτική άσκηση σε Διευθύνσεις των Υπουργείων, αποκτώντας επαφή με τον τρόπο λειτουργίας της αντίστοιχης διοίκησης. Η πρώτη τέτοια τοποθέτηση βρίσκεται ήδη στο στάδιο προετοιμασίας.
H ανάγκη για μεγαλύτερη προσβασιμότητα και εξωστρέφεια της διπλωματικής υπηρεσίας αποτελεί κοινή πρόκληση για πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Γαλλία. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί πρόσφατη εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης όπου Πρέσβεις από όλον τον κόσμο συμμετείχαν σε ανοικτά πάνελ με τη δυνατότητα ερωτήσεων από το κοινό. Η πρωτοβουλία αυτή ανέδειξε τη σημασία της άμεσης επικοινωνίας και της ενίσχυσης της σχέσης μεταξύ διπλωματίας και κοινωνίας.
Ερ. Σας έκανε εντύπωση κάποια ερώτηση που έκαναν στους Πρέσβεις;
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι Πρέσβεις κλήθηκαν να απαντήσουν σε απαιτητικές ερωτήσεις από το κοινό. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η παρουσία διακεκριμένων πλέον συνταξιοδοτημένων εκπροσώπων της γαλλικής διπλωματίας, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν με μεγαλύτερη ελευθερία σε ευαίσθητα ζητήματα, όπως οι σχέσεις της Γαλλίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι τοποθετήσεις προηγούμενων Γάλλων Προέδρων.
Ερ. Κύριε Πρέσβυ, ποιο είναι το απόφθεγμα σας μετά την μακρόχρονη και αξιοσημείωτη διπλωματική σας πορεία και αν θέλετε μοιραστείτε μαζί μας και τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά την διάρκεια της διπλωματικής σας καριέρας. Επίσης, μιας και εργάζομαι στην Διεύθυνση Απόδημου Ελληνισμού της ΕΡΤ, θα με ενδιέφερε να ακούσω και τις εμπειρίες σας μετά από την επαφή σας με τους Έλληνες ομογενείς. Υπήρχε προσωπικός χρόνος κατά την διάρκεια αυτής της σημαντικής διπλωματικής πορείας και για κάποιες αγαπημένες σας δραστηριότητες, όπως η μαγειρική; Τυχαία διάβασα σε ένα άρθρο πως όταν ήσασταν Πρέσβης στην Αίγυπτο είχατε φτιάξει ο ίδιος κουραμπιέδες για τα παιδάκια τα Χριστούγεννα, κάτι μου έκανε εντύπωση μιας και δεν έχουμε συνηθίσει έναν Πρέσβη να προσφέρει χειροποίητα κεράσματα. Τέλος, ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους που μπορεί να διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη;
Τα «αποφθέγματα» έχουν, φυσικά, τη δική τους αξία, εκείνο, όμως, που έχει σημασία είναι η ουσιαστική συνεισφορά κάθε στελέχους. Κάθε Πρέσβης, κάθε διπλωματικός υπάλληλος και κάθε μέλος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας προσθέτει το δικό του «λιθαράκι» σε ένα ευρύτερο οικοδόμημα: τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Ακόμη και η μικρότερη ενέργεια συμβάλλει στη διαμόρφωση αυτής της εικόνας και της θέσης της Ελλάδας στον κόσμο.
Σε όλη μου την καριέρα επί 42 χρόνια αυτό προσπαθούσα να κάνω. Θα έλεγα ότι στο επαγγελματικό επίπεδο για τα νέα παιδιά είναι πολύ σημαντικό να ξέρουν ότι και την παραμικρή ενέργεια την οποία θα κάνουν στο εξωτερικό είναι ένα «λιθαράκι» το οποίο θα προστεθεί στα υπόλοιπα.
Οι σχέσεις με την Ομογένεια διαχρονικά χαρακτηρίζονται από στενή συνεργασία και αμοιβαία στήριξη. Στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου για παράδειγμα έχω υπηρετήσει, λειτουργούν πολυάριθμες κοινότητες που διατηρούν ζωντανή την ελληνική παρουσία. Αντίστοιχα και η Αίγυπτος, όπου υπηρέτησα επίσης, διαθέτει ιστορικές κοινότητες στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, ενώ και στην Τουρκία, άλλο μέρος που έχω υπηρετήσει, μια ιδιαίτερα δραστήρια ομογενειακή παρουσία παραμένει κυρίως στην Κωνσταντινούπολη. Οι απανταχού ομογενειακές κοινότητες στο εξωτερικό διαφέρουν μεταξύ τους, πολλές φορές λόγω της ιστορικής τους παρουσίας, αλλά και της ταυτότητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και αυτό απαιτεί διαφορετικές μορφές προσέγγισης και στήριξης.
Στο πλαίσιο αυτό, η Εκκλησία και οι ορθόδοξες ενορίες μας στο εξωτερικό διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο, λειτουργώντας ως σημεία αναφοράς και συνοχής των ομογενειακών κοινοτήτων.
Παρά τις αυξημένες απαιτήσεις της υπηρεσίας, η κοινωνική ζωή αποτελεί σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης των δεσμών με τις τοπικές κοινωνίες και τους συναδέλφους του διπλωματικού σώματος, με τους οποίους υπηρετούμε μαζί. Αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες, λέσχες βιβλίου ή ομάδες ενδιαφερόντων αποτελούν διεξόδους και τρόπους καλλιέργειας σχέσεων και διπλωματικής δικτύωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ομάδα Πρέσβεων στην Αίγυπτο, με το όνομα «Κλεοπάτρα» που δημιουργήθηκε με ελληνική πρωτοβουλία σε συνεργασία με τον τότε Υπουργό Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, με στόχο την επίσκεψη αρχαιολογικών χώρων και την επαφή με την τοπική πολιτιστική κληρονομιά.
Είναι σημαντικό οι νέοι να μη διστάζουν να συμμετάσχουν στις εισαγωγικές εξετάσεις για το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, παραμερίζοντας προκαταλήψεις για τη διαδικασία. Στον διπλωματικό κλάδο εισέρχονται υποψήφιοι από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και περιοχές της χώρας — από την Κατερίνη, τη Χίο, τη Θεσσαλονίκη ή την Κρήτη. Η επιτυχία στις εξετάσεις βασίζεται στην προσπάθεια, όχι στην καταγωγή.
Η σταδιοδρομία στο Υπουργείο Εξωτερικών προσφέρει όχι μόνο επαγγελματική σταθερότητα αλλά και την ηθική ανταμοιβή της εκπροσώπησης της χώρας μας στο εξωτερικό αλλά και της ουσιαστικής συνδρομής προς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ανά τον κόσμο ομογενείς μας. Είναι μια καριέρα με διαρκείς προκλήσεις και ποικιλία εμπειριών. Οι συχνές μεταθέσεις μετά από 3 ή 4 χρόνια, προσφέρουν τη δυνατότητα γνωριμίας και εξοικείωσης με διαφορετικούς πολιτισμούς και κοινωνίες, όχι επιφανειακά, αλλά μέσα από πραγματική καθημερινή ζωή και συνεργασία.
Η εργασία στο ΥΠΕΞ δεν περιορίζεται μόνον στα μεγάλα πόστα, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη. Η ουσία της υπάρχει πολλές φορές σε Πρεσβείες της Αφρικής, της Ασίας ή της Μέσης Ανατολής, όπου οι νέοι διπλωμάτες, σε απαιτητικά περιβάλλοντα και συνθήκες, θα κληθούν να επιδείξουν κρίση και ευελιξία, αποκτώντας ουσιαστική εμπειρία, καθοριστική για την επαγγελματική τους πορεία.
Ερ. Κύριε Πρέσβυ, ποιοι είναι οι στόχοι σας και οι φιλοδοξίες σας για το μέλλον;
Κλείνοντας, μετά από 42 χρόνια υπηρεσίας, η προσωπική φιλοδοξία για το μέλλον αφορά περισσότερο την οικογένειά μου. Η διπλωματική σταδιοδρομία, όσο πλούσια και αν είναι σε εμπειρίες, προϋποθέτει μεγάλες προσωπικές θυσίες και ένα ευέλικτο αλλά σταθερό οικογενειακό περιβάλλον. Η σύζυγός μου είναι, επίσης, συνάδελφος και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνυπήρξαμε στο εξωτερικό. Τα δύο παιδιά μας ζουν σήμερα στο εξωτερικό, γεγονός που δεν οφείλεται στο brain drain αλλά μάλλον λόγω της ζωής μας στο εξωτερικό.
Η προτεραιότητά μου πλέον είναι η προσωπική ζωή και η οικογένεια. Η εμπειρία και οι γνώσεις που απέκτησα όλα αυτά τα χρόνια οφείλονται στην Υπηρεσία η οποία, παρά τη συνταξιοδότησή μου, με κάλεσε να αναλάβω την Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία. Ακόμη και μετά την αποχώρησή μου, οι εμπειρίες και γνώσεις που συγκέντρωσα θα παραμείνουν στη διάθεση του Υπουργείου Εξωτερικών, χωρίς όμως την καθημερινή ενασχόληση του παρελθόντος.
Κύριε Πρέσβυ, σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή.
Ρεπορτάζ-συνέντευξη: Ελένη Καραλή
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος