Θα «ισιώσει» ο Τραμπ τους Γερμανούς ή θα διαλύσει την Ευρώπη; (άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Αν μη τι άλλο ο Ντόναλντ Τραμπ είναι τόσο απλός, έως απλοϊκός στις θέσεις του, που δεν αφήνει αμφιβολία για τις προθέσεις του.

Με την πρώτη συνέντευξή του έδωσε ένα ρεσιτάλ μανιχαϊσμού, περιγράφοντας έναν «μαυρόασπρο» κόσμο, όπου ισχύουν τα εξής:

«Γερμανία, κακό».

«Ευρωπαϊκή Ένωση, κακό».

«Brexit καλό».

«Ρωσία, καλό».

«Κίνα, κακό».

Παρά τα «μύρια όσα» προβλήματα που έχουν οι -ξενοφοβικές, ακραία συντηρητικές και συγκρουσιακές- απόψεις του Ντόναλντ Τραμπ, το κακό είναι ότι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την την Ευρώπη και τη Γερμανία, λέει και κάτι που είναι σωστό: «Κοιτάς την Ευρωπαϊκή Ένωση και βλέπεις της Γερμανία. Κατά βάση η Ε.Ε. είναι ένα όχημα για τη Γερμανία. Γιαυτό πιστεύω ότι ήταν έξυπνη η κίνηση της Βρετανίας να φύγει».

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι «Από μικρό και από τον Τραμπ μαθαίνεις την αλήθεια».

Διότι η γερμανοποίηση της Ε.Ε., η οποία ενισχύθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης είναι ένα πραγματικό και ουσιαστικό πρόβλημα.

Από ότι έχει δείξει μέχρι στιγμής η πορεία του Τραμπ, ουδείς μπορεί να είναι βέβαιος ότι αυτό που λέει σήμερα θα το υποστηρίζει και αύριο. Ούτε και ότι έχει απαραιτήτως κάτι ολοκληρωμένο στο μυαλό του.

Με τα σημερινά δεδομένα, όμως, φαίνεται ότι ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θα πιέσει τη Γερμανία για διάφορα ζητήματα και εάν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως η ισχυρότερη χώρα της ευρωζώνης αναγκαστεί να εγκαταλείψει την αλαζονική στάση της έναντι των Ευρωπαίων εταίρων της.

Μια Γερμανία που θα έχει μέτωπα με τις ΗΠΑ πιθανόν να αναγκαστεί να βάλει νερό στο κρασί της, επιδιώκοντας να συσπειρώσει τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να υπερασπίσει τα συμφέροντά της, πράγμα που σημαίνει και ότι θα πρέπει να κάνει συμβιβασμούς στα θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής.

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες τόσο για την πορεία της ευρωζώνης όσο και για τα ελληνικά ζητήματα, στο βαθμό που θα μετριάσει τη γερμανική αδιαλλαξία.

Ορισμένοι, μάλιστα, πιστεύουν ότι η σιωπηρή αποδοχή των Ιταλικών θέσεων για παράκαμψη του bail-in στη διάσωση των τραπεζών είναι μια πρώτη ένδειξη συμβιβαστικών διαθέσεων από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Βέβαια, το γεγονός είναι ότι η άποψη του κ. Τραμπ ξεκινά από άλλη αφετηρία και όχι από μια… αγωνία για το «καλό της Ευρώπης».

Μάλλον βλέπει τη Γερμανία και την ευρωζώνη περισσότερο ως ανταγωνιστικό πόλο και έχει στόχο την αποδυνάμωσή της, κάτι που, ασφαλώς, δεν είναι θετικό για την Γηραιά Ήπειρο.

Άλλωστε, άλλο είναι να επισημαίνει κάποιος ότι η Ε.Ε. και η ευρωζώνη έχουν προβλήματα και άλλο να προτείνει τη διάλυσή τους, χωρίς να παρουσιάζει μια άλλη πρόταση, ένα άλλο μοντέλο.

Εχθρικές, πάντως, προς την ευρωζώνη αλλά και σε κάποιο βαθμό προς την Ε.Ε. αρχίζουν να γίνονται και ακροδεξιές-λαϊκιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη, όπως κατ΄εξοχήν το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν.

Οι θέσεις αυτές απορρίπτονται ως αδιέξοδη δημαγωγία από τις παραδοσιακές πολιτικές οικογένειες των χριστιανοδημοκρατών και των σοσιαλιστών, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι ίδιες δεν έχουν παρουσιάσει πρόταση για να καλύψουν το αδιέξοδο που αισθάνονται όλο και περισσότερο ευρύτερες κοινωνικές ομάδες στις ευρωπαϊκές χώρες.

Δεν αρκεί να καταγγέλλουν το λαϊκισμό οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη, θα πρέπει να λύσουν και τα προβλήματα του κόσμου. Και αυτό δεν το κάνουν.

Όσο το κοινωνικό αδιέξοδο στο εσωτερικό των χωρών, αλλά και το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου μεγαλώνουν, η δυσαρέσκεια και η αντιευρωπαϊκή ρητορική θα ενισχύονται.

Μένει να φανεί, έτσι, κατά πόσον το «κοκτέιλ» Τραμπ – Λεπέν θα αλλάξει τα μυαλά της γερμανικής ηγεσίας και του ευρωπαϊκού κατεστημένου έτσι ώστε να γίνουν αλλαγές που θα εκτονώσουν ελεγχόμενα τις πιέσεις.

Διότι μπορεί και να συμβεί και το αντίθετο, να ενισχυθούν οι διαλυτικές και αποσχιστικές τάσεις και στο εσωτερικό της Γερμανίας και να τεθεί σε αμφισβήτηση η συνολική ισορροπία της Ε.Ε.