Πώς οι δουλειές του σπιτιού μπορεί να βλάψουν τον γάμο σας

Κατέβασμα σκουπιδιών, επιδιόρθωση στο καζανάκι ή στη βουλωμένη τουαλέτα, βάψιμο και στοκάρισμα, ψώνια στο σούπερ μαρκετ, πέρα δώθε τα παιδιά ή τον σύντροφο. Μαγείρεμα, συγύρισμα, ντάντεμα, παιδιά στον γιατρό, βόλτα τον σκύλο, καθάρισμα λεκάνης της γάτας, ηλεκτρονικές πληρωμές.

Αυτές είναι, στο περίπου, οι δουλειές στο σύγχρονο νοικοκυριό, τις οποίες, κακώς, νόμιζα ότι μοιράζονται τα σημερινά ζευγάρια.

Δειλά δειλά ένα απόγευμα, ο Παύλος άρχισε να μου εξιστορεί διάφορα γεγονότα που τον είχαν πληγώσει. Όπως εκείνο με τη σαλάτα που η Ελένη δεν έβρισκε το σωστό μαχαίρι και τελικά την έκοψε, πάλι, εκείνος. Ότι γενικά την Ελένη δεν την ενοχλεί η ακαταστασία και τον κατηγορεί ότι εκείνος έχει γίνει ψυχαναγκαστικός, και τα θέλει όλα «κομπλέ».  

Κι εγώ, που δεν ήξερα το κομπλέ αλλά το κομπλέν, και είχα πάθει πολιτισμικό σοκ βλέποντας τον Παύλο να «στήνει» και να μαγειρεύει, μπορεί και για 10 άτομα, και τον είχα για παράδειγμα γιατί έβγαζε και τον σκύλο βόλτα και κατέβαζε και τα σκουπίδια, διέκρινα κάτι πικρό στις κουβέντες του. «Η Ελένη δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το σπίτι», μου έλεγε. «Εμένα με ξεκουράζει, μετά τη δουλειά, να μαγειρεύω αλλά… έχω κουραστεί». Ήταν και οι δύο λογιστές και εργάζονταν στην ίδια εταιρεία.

Ήθελα να του μιλήσω για τη στρατηγική ανικανότητα(weaponized incompetence) αλλά λέω μέσα μου άστο καλύτερα, δεν χρειάζεται.

Η οπλισμένη ανικανότητα είναι η προσποίηση ότι κάποιος είναι κακός στις δουλειές για να αποφύγει να τις κάνει. Η προσποίηση ανικανότητας όσον αφορά τις δουλειές του σπιτιού, (το άπλωμα των ρούχων, το φόρτωμα του πλυντηρίου πιάτων ή το συμμάζεμα των δωματίων) μεταφέρει αυτά τα καθήκοντα στον άλλο σύντροφο, ο οποίος συχνά αναλαμβάνει να διασφαλίσει ότι αυτές οι απαραίτητες δουλειές του σπιτιού ολοκληρώνονται σωστά.

Χρειαζόταν να το αναφέρω αυτό στον Παύλο; Έκρινα πως όχι.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η ανισότητα στον καταμερισμό των εργασιών στο νοικοκυριό μπορεί να βλάψει ανεπανόρθωτα μια σχέση. Το πόσο ένας σύντροφος εμπλέκεται στις δουλειές του νοικοκυριού έχει άμεση σχέση με την ψυχολογία του άλλου.

Η άνιση κατανομή των οικιακών εργασιών δεν περιορίζεται στα ετεροφυλόφιλα παντρεμένα ζευγάρια. Όλα τα ζευγάρια που συμβιώνουν ως ερωτικοί σύντροφοι έχουν τα ίδια προβλήματα. Τα ομόφυλα ζευγάρια τείνουν να κατανέμουν τις δουλειές του σπιτιού περισσότερο ισότιμα αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό τείνει να αλλάζει κάπως μόλις αποκτήσουν παιδιά. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι τα διαφυλικά και τα μη συμβατά με το φύλο ζευγάρια διαχειρίζονται τις δουλειές του σπιτιού και άλλα καθήκοντα με πιο ισότιμο τρόπο.

Ωστόσο αυτό που φαίνεται να έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το πώς αισθάνεται ο καθένας σε σχέση με τις δουλειές του σπιτιού. Η Ελένη παραδείγματος χάρη καταλάβαινε πολύ καλά ότι ο Παύλος ήταν δυσαρεστημένος με τις δουλειές που της αναλογούσαν και δεν τις έκανε ή τις άφηνε μισοτελειωμένες. Υπήρχε μια «υπόγεια» ένταση που συχνά οδηγούσε σε καυγάδες για λάθος λόγους. Τα ζευγάρια τσακώνονται για το ποιος κάνει τι στο σπίτι, σχεδόν όσο τσακώνονται, και για τα χρήματα.

Έρευνες και μελέτες επισημαίνουν ότι, παρόλο που πολλές γυναίκες εργάζονται εκτός σπιτιού, εξακολουθούν να κάνουν τις περισσότερες δουλειές του σπιτιού. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι αυτή η ανισότητα επιδεινώθηκε σημαντικά μετά από την πανδημία.

Γιατί δεν μοιράζονται οι δουλειές στο σπίτι

Παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων

Οι έμφυλες προσδοκίες για το πώς αναμένεται να συμπεριφέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες και οι ρόλοι που αναμένεται να διαδραματίζουν στην οικογένεια επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται οι εργασίες στο σπίτι. Οι δουλειές που συνεπάγονται μεγαλύτερη αυτονομία συχνά θεωρούνται «αντρικές» ενώ οι επαναλαμβανόμενες, καθημερινές δουλειές (όπως το πλύσιμο των ρούχων ή των πιάτων) συχνά θεωρούνται «γυναικείες». Μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η ανισορροπία στις δουλειές του σπιτιού συνδέεται με σύγκρουση μεταξύ εργασίας και οικογένειας.

Πεποιθήσεις για την ισότητα

Οι ατομικές πεποιθήσεις για την ισότητα των φύλων μπορεί να επηρεάσει το ποιος εκτελεί ορισμένες οικιακές εργασίες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ζευγάρια που πιστεύουν ότι η εργασία πρέπει να κατανέμεται ισομερώς είναι πιο ευτυχισμένα.

Στρατηγική ανικανότητα(weaponized incompetence)

Πρόκειται για έναν παθητικό-επιθετικό τρόπο αποφυγής των εργασιών στο σπίτι αλλά και των γονικών καθηκόντων γεγονός που προκαλεί σημαντική βλάβη στις σχέσεις. Ο σύντροφος που αναλαμβάνει όλα τα καθήκοντα αισθάνεται μόνος, καταπονημένος και απαξιωμένος. Πιστεύει επίσης ότι ο σύντροφος που αποφεύγει τα καθήκοντά του δεν τον σέβεται, ώστε να μοιραστεί μαζί του το φορτίο. Έτσι πληγώνεται η οικειότητα του ζευγαριού και σιγά σιγά οι σύντροφοι αποξενώνονται. Είναι η κλασσική περίπτωση όπου ο ένας από τους δύο ισχυρίζεται ότι εκείνος «φέρνει τα λεφτά στο σπίτι» οπότε δεν χρειάζεται να προσφέρει με άλλο τρόπο.

Επιπτώσεις στη σχέση

• Μειωμένη ικανοποίηση
• Περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης
• Αυξάνεται ο κίνδυνος διαζυγίου

Για να μην χαλάσετε τη σχέση σας

Το μεγαλύτερο λάθος που μπορείτε να κάνετε στην προσπάθειά σας να βάλετε τον σύντροφό σας να κάνει περισσότερες δουλειές στο σπίτι είναι να ζητάτε βοήθεια. Το να ζητάτε βοήθεια σημαίνει ότι η ευθύνη για τις δουλειές του σπιτιού ανήκει μόνο σε εσάς. Στην πραγματικότητα, οι δουλειές του σπιτιού είναι κοινές ευθύνες και το κλειδί για μια ευτυχισμένη συμβίωση είναι ο σωστός καταμερισμός.

Ορίστε τις προτεραιότητές σας ως ζευγάρι. Αν εσείς νιώθετε άνετα σ’ ένα ακατάστατο σπίτι και αυτό ενοχλεί τον/τη σύντροφό σας πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή. Εάν, παραδείγματος χάρη, κάποιος από εσάς πιστεύει ότι η τουαλέτα πρέπει να καθαρίζεται κάθε μέρα ας την καθαρίζει μόνος του.

Προβλέψτε τα οδοφράγματα. Καθίστε μαζί και φτιάξτε μια λίστα με τις δουλειές που ο καθένας σας μισεί. Ό,τι μισεί ο ένας, ο άλλος μπορεί να είναι σε θέση να το δεχτεί. Αν και οι δύο σας απεχθάνεστε την ίδια δουλειά τότε βρείτε έναν τρόπο για να γίνεται.

Συγχρονιστείτε. Κάποιοι είναι πρωινοί άνθρωποι και κάποιοι άλλοι είναι νυχτερινοί. Το να αναγκάζει ο ένας τον άλλον να κάνει μια δουλειά όταν δεν είναι έτοιμος να το κάνει, δημιουργεί μόνο ένταση. Ο συγχρονισμός είναι σημαντικός.

Ενημερώστε. Ενημερώστε ο ένας τον άλλον για το πώς θα είναι η επόμενη εβδομάδα: συναντήσεις, ειδικές περιστάσεις κ.λπ. Στη συνέχεια, αποφασίστε ποιος θα κάνει τι από αυτά που πρέπει να γίνουν και φτιάξτε μια λίστα, την οποία εννοείται θα την τηρήσετε.

Μην γκρινιάζετε και να είστε ευέλικτοι. Να επιτρέπετε στον σύντροφό σας να κάνει τις δουλειές όπως μπορεί. Αν το να απλώνετε τα ρούχα με έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι τόσο σημαντικό -ναι είναι γιατί δεν χρειάζονται σιδέρωμα-τότε κάντε το μόνοι σας.

Είναι τόσο σημαντικό τελικά να «λάμπει» το σπίτι; Εάν ναι μπορείτε να προσλάβετε κάποιον να καθαρίσει τα μπάνια, να σκουπίσει, να ξεσκονίσει, να καθαρίσει τα παράθυρα, να αλλάξει τα σεντόνια, να σιδερώσει, να μαζέψει τα χαλιά, να ξεκρεμάσει τις κουρτίνες.

Αλλά, αυτό να μην θεωρηθεί βοήθεια για τον έναν σύντροφο αλλά και για τους δύο.

Ένα απόγευμα χτύπησε το κουδούνι μια πολύ συμπαθητική κοπέλα, για να δανειστεί λίγη τροφή για τον σκύλο. Την είχε στείλει ο Παύλος, που συγκατοικούσε τώρα μαζί της… Η Ελένη είχε φύγει, γιατί είχε κουραστεί από τη συγκατοίκηση και τα «πρέπει» της, όπως είπε.

---

Με πληροφορίες από: The Guardian, Care. , Verywellmind

Σχετικά άρθρα:

H ψυχολογία της ακαταστασίας: Γιατί η ανοιξιάτικη γενική καθαριότητα μπορεί να μειώσει το άγχος μας

Γιατί το διαζύγιο παραμένει γυναικεία υπόθεση

Γιατί νιώθουμε καλά όταν ασχολούμαστε με τo συμμάζεμα του σπιτιού;