Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να θεωρούμε την οικογένεια δεδομένη. Ακόμη κι όταν διαφωνούμε, ακόμη κι όταν απομακρυνόμαστε, υπάρχει πάντα μια αίσθηση ότι κάποιος θα απαντήσει στο τηλέφωνο, εάν υπάρξει ανάγκη. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας οι οποίοι μεγαλώνουν και πορεύονται, χωρίς αυτό το αόρατο δίχτυ ασφαλείας που μπορεί να προσφέρει ο στενός οικογενειακός κύκλος. Για κάποιους λόγους επέλεξαν ή οδηγήθηκαν σε μια ζωή όπου δεν έχουν κοντά τους ανθρώπους με τους οποίους τους συνδέουν δεσμοί αίματος.
Μια φίλη, που έκλεισε πρόσφατα τα 60, διοργάνωσε ένα ζωηρό πάρτι για να γιορτάσει, χωρίς ούτε ένα συγγενικό πρόσωπο ανάμεσα στους καλεσμένους.
Παλιά θα μου φαινόταν τρομαχτικό. Σήμερα σκέφτομαι ότι ήταν εκεί όλοι άνθρωποι που είχε επιλέξει στη διάρκεια της ζωής της. Δεν υπήρχε η παραμικρή σκιά λύπης για το ότι δεν έκανε οικογένεια. Υπήρχε μια χαρά και μια ικανοποίηση για τις επιλογές που την έφεραν ως εδώ.
Με τα χρόνια, οι «χωρίς οικογένεια» αναπτύσσουν δεξιότητες που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Δεν είναι απλώς τρόποι να «τα βγάλουν πέρα». Είναι μια ολόκληρη στάση απέναντι στη ζωή.
Χτίζουν κύκλους υποστήριξης
Το πρώτο πράγμα που παρατηρεί κανείς είναι πως όσοι μεγαλώνουν χωρίς στενή οικογένεια δεν έχουν απλώς φίλους· έχουν δημιουργήσει γύρω τους μικρούς κύκλους στήριξης. Σχέσεις που λειτουργούν σαν ένα πλέγμα φροντίδας, χτισμένο μέσα στον χρόνο, με συνέπεια και παρουσία.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν περιμένουν ότι κάποιος θα «πρέπει» να είναι εκεί για αυτούς. Επιλέγουν ανθρώπους που θέλουν να είναι εκεί. Κι αυτό αλλάζει ολόκληρη τη δυναμική των σχέσεων.
Έχουν οικονομική επίγνωση και προνοητικότητα
Όταν δεν υπάρχει οικογενειακό περιθώριο υποστήριξης, η οικονομική ασφάλεια έχει άλλο βάρος. Δεν είναι απλώς ο προϋπολογισμός του μήνα. Είναι ο τρόπος να διατηρηθεί η ανεξαρτησία, η υγεία, η ποιότητα ζωής.
Γνωρίζουν κάθε λεπτομέρεια από τα ασφαλιστικά τους συμβόλαια, δημιουργούν ταμεία έκτακτης ανάγκης. Ο οικονομικός σχεδιασμός για αυτούς δεν είναι υπερβολή· είναι προϋπόθεση. Αναπτύσσουν χρηματοοικονομική παιδεία που υπερβαίνει τον απλό προϋπολογισμό
Χωρίς οικογένεια που θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει σε μια οικονομική κρίση, αναπτύσσεται μια διαφορετική σχέση με το χρήμα.
Μοιράζουν τις ανάγκες τους σε περισσότερες σχέσεις
Η οικονομική τους προνοητικότητα συνοδεύεται από μια άλλη δεξιότητα: την ικανότητα να μην εναποθέτουν τα πάντα σε έναν άνθρωπο. Μοιράζουν τις ανάγκες — πρακτικές, συναισθηματικές, κοινωνικές — σε διαφορετικούς ανθρώπους.
Με αυτόν τον τρόπο δεν επιβαρύνουν καμία σχέση υπερβολικά. Και το δίκτυο που σχηματίζεται δεν καταρρέει όταν μία σχέση αλλάξει ή κάποιος απομακρυνθεί.
Μαθαίνουν να ζητούν βοήθεια
Από αυτή τη διασπορά αναγκών προκύπτει μια επόμενη, κρίσιμη δεξιότητα: η ικανότητα να ζητούν βοήθεια.
Όχι αόριστα, αλλά με σαφήνεια: «Μπορείς να με συνοδεύσεις;» ή «Μπορείς να είσαι εκεί εκείνη την ώρα;».
Η ντροπή που συχνά συνοδεύει το αίτημα βοήθειας στη δική μας κουλτούρα υποχωρεί. Στη θέση της εμφανίζεται η ειλικρίνεια. Και αυτό δημιουργεί σχέσεις με ισορροπία και αμοιβαιότητα.
Αναπτύσσουν πρακτικές δεξιότητες της καθημερινότητας
Από το να ζητούν βοήθεια, περνάνε με φυσικότητα στην αντίθετη πλευρά: στο τι μπορούν να κάνουν μόνοι τους.
Πολλοί αποκτούν πρακτικές δεξιότητες.
Μαθαίνουν να αλλάζουν μια ασφάλεια που «πέφτει» ξαφνικά, να ξεβουλώνουν τον νεροχύτη, να συναρμολογούν ένα έπιπλο χωρίς να τηλεφωνήσουν σε κανέναν. Μπορούν να διαχειριστούν μια γραφειοκρατική διαδικασία χωρίς «να πάρουν τηλέφωνο κάποιον που ξέρει». Μαθαίνουν τα βασικά για τη συντήρηση του αυτοκινήτου. Άλλοι μαθαίνουν να ετοιμάζουν απλά, θρεπτικά φαγητά για να φροντίζουν τον εαυτό τους καθημερινά.
Δεν είναι εμμονή αυτάρκειας. Είναι ρεαλισμός: ξέρουν ότι δεν κάποιος διαθέσιμος να βοηθήσει.Και αυτό, αντί να τους κουράζει, συχνά τους ενδυναμώνει.
Κάθε εβδομάδα μια διαφορετική βραδιά
Δημιουργούν αφορμές για συναντήσεις: μικρές παρέες, προσωπικές επετείους, στιγμές που δίνουν νόημα στην καθημερινότητα. Χτίζουν συνήθειες που αντικατοπτρίζουν τις δικές τους ζωές – όχι μια δομή φτιαγμένη αποκλειστικά για πυρηνικές οικογένειες.
Δεν προσπαθούν να υποκαταστήσουν μια απουσία. Προσπαθούν να μη μένει η ζωή τους χωρίς χαρά.
Απολαμβάνουν τη μοναχικότητα
Έχουν μικρές πρακτικές που τους κρατούν συνδεδεμένους με τον εαυτό τους. Για κάποιους μπορεί να είναι ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης, για άλλους η επαφή με τη φύση, για άλλους το ποδόσφαιρο, η τέχνη, ή η συμμετοχή σε δράσεις που ωφελούν την κοινότητα.
Κάποιοι βάζουν όρια ώστε να μην απομονωθούν. Για παράδειγμα, αποφασίζουν ότι αν περάσουν τρεις ολόκληρες ημέρες χωρίς μια ουσιαστική συζήτηση με άλλον άνθρωπο, θα κάνουν οι ίδιοι το πρώτο βήμα για να επικοινωνήσουν. Δεν περιμένουν «να τύχει». Το έχουν ως κανόνα. Αυτές οι μικρές προσωπικές συνήθειες λειτουργούν σαν ένα φρένο· δεν τους αφήνουν να γλιστρήσουν στην απομόνωση, που μπορεί να συμβεί όταν κάποιος ζει μόνος του και δεν υπάρχει κάποιος να ρωτήσει «πώς είσαι;».
Σχετικά άρθρα:
- «Single shaming»:Το στίγμα του να είναι κάποιος μόνος
- Αυτοδιαχειριζόμενες κοινότητες συγκατοίκησης ηλικιωμένων στην Ελλάδα
- Καλύτερα να είναι κανείς μόνος ή κακά συντροφευμένος;
- Όταν φοβόμαστε να μείνουμε μόνοι – Τι είναι η Autophobia
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
