Σε κλίμα συγκίνησης και με παρόντες απογόνους ορισμένων εκ των πρωταγωνιστών της ιστορίας, πραγματοποιήθηκε μια ειδική προβολή του ντοκιμαντέρ «Οι μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο» της Αλεσσάντρα Μαϊολέττι στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Το ντοκιμαντέρ, που μόλις ξεκίνησε τη φεστιβαλική του πορεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο, αφηγείται την ιστορία του Ολοκαυτώματος μέσα από τις αληθινές ιστορίες 9 εβραίων μαθητών στο ιταλικό σχολείο Ουμπέρτο Πρίμο της Θεσσαλονίκης.
«Η ταινία έγινε με σεβασμό στην ιστορία αυτών των εννέα παιδιών», εξήγησε η σκηνοθέτης, Αλεσσάντρα Μαϊολέττι. «Δεν υπάρχουν πτώματα, δεν υπάρχει βία. Διάλεξα να μην τα βάλω γιατί φαντάστηκα ότι οι ίδιοι δεν θα θέλανε να τους δούνε έτσι. Θέλαμε να αποδώσουμε το τραύμα με έναν όχι τόσο άμεσο τρόπο. Δυστυχώς είμαστε τώρα σε μία περίοδο που το ζούμε πάλι αυτό. Με τους πρόσφυγες, με τον πόλεμο, με τους κυρίαρχους που νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν…»
Στην προβολή παρευρέθησαν η αναπληρώτρια πρέσβης της Γερμανίας Heike Dettmann και η ιταλίδα ομόλογός της, και εκτελούσα χρέη διευθύντριας του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, Susanna Schlein, που στήριξαν τη δημιουργία της ταινίας, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και η πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που φιλοξένησε την προβολή, Μαρία Κομνηνού.
Η κ. Κομνηνού αποκάλυψε μάλιστα και μια πιο προσωπική εμπλοκή της με το θέμα: «Η πρώτη σύζυγος του πατέρα μου ήταν Ελληνοεβραία, η οποία ευτυχώς κατόρθωσε να δραπετεύσει μαζί με κάποια μέλη της οικογένειάς της. Είμαστε πολύ ευγνώμονες στην Alessandra και στους ερευνητές που ανέδειξαν αυτήν την σπουδαία ιστορία. Πράγματι, κάθε φορά που αγγίζουμε το ζήτημα της εξόντωσης 50.000 συμπατριωτών μας, Ελλήνων Εβραίων, είναι ένα πρόβλημα τρομακτικό που δεν πρέπει και δεν θέλουμε να το ξεχάσουμε».
«Η ταινία μπορεί να είναι ένα πολύτιμο στοιχείο εκπαίδευσης για το τι συνέβη κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα», δήλωσε η αναπληρώτρια πρέσβης της Γερμανίας Heike Dettmann. «Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που υπέφεραν τρομερά κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταξύ πολλών άλλων εγκλημάτων που διέπραξαν οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής, οι άλλοτε ακμάζουσες εβραϊκές κοινότητες της χώρας, οι οποίες είχαν συμβάλει σημαντικά σε αυτό που ονομάζουμε ευρωπαϊκό πολιτισμό, καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς. Όλα αυτά βολικά ξεχάστηκαν στη Γερμανία μετά τον πόλεμο. Χρειάστηκαν δεκαετίες μέχρι να γίνουν γνωστές στο ευρύτερο κοινό στη Γερμανία οι θηριωδίες που διαπράχθηκαν στην Ελλάδα».
Το Ιταλικό Ινστιτούτο και η Ιταλική Πρεσβεία στην Ελλάδα ήταν εξαρχής στο πλευρό των δημιουργών της ταινίας, καθώς, όπως επεσήμανε και η αναπληρώτρια πρέσβης της Ιταλίας Susanna Schlein, ο σύνδεσμός τους με αυτήν ήταν πραγματικά πολύ ιδιαίτερος. Όχι μόνο επειδή η ιστορία μιλάει για αγόρια και κορίτσια που φοιτούσαν στο Umberto Primo που ήταν το ιταλικό σχολείο της Θεσσαλονίκης, και μετέπειτα έδρα του ιταλικού ινστιτούτου της πόλης, και σε πολλές περιπτώσεις ήταν επίσης Ιταλοί στην εθνικότητα, αλλά και επειδή η ανακάλυψη των αρχείων που ξετύλιξαν την ιστορία έγινε από έναν δικό τους άνθρωπο, τον Αντόνιο Κρεσέντσι, ο οποίος εξακολουθεί να εργάζεται στο Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Ο Κρεσέντσι είναι εξάλλου και ο αφηγητής της ιστορίας στο ντοκιμαντέρ.
«Κατά τη γνώμη μας είναι μια πολύ σημαντική ταινία, όχι μόνο λόγω της εγγενούς, ας πούμε, καλλιτεχνικής της αξίας, αλλά επίσης -δεν θέλω να πω κυρίως, αλλά επίσης- από απαγωγική και εκπαιδευτική άποψη, γιατί ελπίζουμε ότι θα συμβάλει στην οικοδόμηση μιας κοινής γνώσης αυτών των γεγονότων και θα επιτρέψει σε πολλούς ανθρώπους -και πολλούς νέους ανθρώπους, ελπίζουμε- να μάθουν τι συνέβη σε χιλιάδες εβραϊκές οικογένειες στην Ελλάδα και στη Θεσσαλονίκη», δήλωσε η κ. Schlein.
Μετά την προβολή, η αίθουσα πλημμύριζε από συγκίνηση, η οποία κορυφώθηκε όταν η σκηνοθέτης αποκάλυψε πως ανάμεσα στο κοινό βρίσκονταν και οι κόρες δύο εκ των εννέα πρωταγωνιστών της ιστορίας, του Αλμπέρτο Σίμαντοφ και του Κλάουντιο Μορπούργκο.
«Ο πατέρας μου ήταν από αυτούς που δεν ήθελαν ποτέ να μιλούν για όσα του είχαν συμβεί», είπε η κόρη του Μορπούργκο, ο οποίος κατάφερε να διαφύγει με την οικογένειά του στην Ιταλία.
«Είχαμε αποσπασματικές πληροφορίες, αλλά με τον Αντόνιο και την Αλεσσάντρα γεμίσαμε αυτά τα κενά τόσο της Ιστορίας, όσο και της προσωπικής του ιστορίας. Δεν θέλησε ποτέ να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη, ήταν πολύ δύσκολο για εκείνον. Αλλά κάθε φορά που συναντούσε κάποιον από την Ελλάδα, ήταν σαν να βρισκόταν με έναν παλιό φίλο που είχε χάσει από καιρό. Και νιώθουμε κι εμείς το ίδιο, τώρα που είμαστε εδώ».
«Δεν πιστεύω στο τυχαίο. Το ότι αυτά τα χαρτιά πήγαν στον Αντόνιο, ξέρανε που να πάνε, σε ποια χέρια. Και με πόση λεπτομέρεια και υπομονή σχεδόν 20 χρόνια… Δεν ήταν τυχαίο. Μόνο ο Αντόνιο θα μπορούσε να το φτάσει ως εδώ αυτό», δήλωσε συγκινημένη η σκηνοθέτης της ταινίας, Αλεσσάντρα Μαϊολέττι.
Από την πλευρά του ο Αντόνιο Κρεσέντσι είπε: «Πραγματικά δούλεψα πολύ, πολλά χρόνια στην έρευνα, αλλά αυτό που είδατε, οι εικόνες, το χρώμα, η μουσική, το συναίσθημα, η αγάπη, είναι όλα της Αλεσσάντρα».
Για την ενέργεια της δημιουργού του ντοκιμαντέρ, μίλησε και η αναπληρώτρια πρέσβης της Ιταλίας, Susanna Schlein. «Γνώρισα την Alessandra Maioletti, τη σκηνοθέτιδα πριν από λίγους μήνες, και κυριολεκτικά με κατέκτησε το πάθος της, η γλυκιά, ντελικάτη και όμως πολύ αποφασιστική προσωπικότητά της. Και ίσως πάνω από όλα, η ικανότητά της να εμπλέκει τους ανθρώπους και να τους μεταδίδει τον ενθουσιασμό της. Και η παρουσία εδώ τόσων συγγενών των πραγματικών χαρακτήρων της ταινίας της, μερικοί από τους οποίους έχουν έρθει από πολύ μακριά για να είναι μαζί μας απόψε, νομίζω ότι είναι μια όμορφη μαρτυρία αυτού του τρόπου ζωής της και της αγάπης που καταφέρνει να οικοδομήσει γύρω της».
Φωτογραφίες / Βίντεο: Βαγγέλης Πυρπύλης
Μετάφραση / Υποτιτλισμός: Δάφνη Σκαλιώνη, Πέτρος Κολοτούρος
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος