Όταν κάποιες πληγές δεν έχουν θεραπευτεί μεταβιβάζονται- αθόρυβα, ασυνείδητα- από τον γονιό στο παιδί.
Κάποιες φορές, οι άνθρωποι ρηματοποιούν τον θυμό, το άγχος ή τον φόβο τους, με φράσεις που σχετίζονται με την επιβολή πειθαρχίας. Οι τυχεροί μπορεί να έχουν μόνο ακούσει κάποιες ιστορίες, άλλοι μπορεί να το έχουν ζήσει στο πετσί τους.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς δεν ήταν κακοί άνθρωποι. Απλώς έφερναν τα τραύματά τους. Ήταν επιβαρυμένοι με ένα ψυχικό υλικό, προίκα των γονιών τους. Ένα ψυχικό φορτίο που παρέμενε ενεργό, καθώς μεγάλωναν και εκείνοι τα παιδιά τους.
Εάν μεγαλώσατε ακούγοντας κάποια από αυτές τις παρακάτω φράσεις, μπορεί να μεγαλώσατε με έναν γονιό, ο οποίος δεν πήρε ποτέ τη βοήθεια που χρειαζόταν.
«Σταμάτα να κλαις πριν σε κάνω εγώ να κλάψεις πραγματικά»
Όταν ένας γονιός το λέει αυτό, συνήθως είναι επειδή έμαθε, με δύσκολο τρόπο, ότι τα συναισθήματα είναι εκδήλωση αδυναμίας. Έτσι έμαθε να τα θάβει βαθιά μέσα του, ώστε να ξεχνάει πώς αισθάνεται.
«Επειδή το είπα εγώ, γι’ αυτό»
Κάθε γονιός έχει δικαίωμα να είναι κουρασμένος και να μιλήσει έτσι καμιά φορά.
Όταν όμως η συγκεκριμένη φράση είναι η μόνη εξήγηση που δίνει πάντα στο παιδί του, σημαίνει ότι έτσι νομίζει ότι θα επιβληθεί. Πιθανότατα μεγάλωσε σε σπίτι όπου η υπακοή σήμαινε επιβίωση. Φυσικά τα παιδιά χρειάζονται όρια. Χρειάζονται όμως και εξηγήσεις και κατανόηση. Μια ευκαιρία να ρωτήσουν το γιατί, χωρίς να τους κλείσουν το στόμα.
«Είσαι πολύ ευαίσθητος»
Αυτή η φράση δεν διδάσκει ανθεκτικότητα. «Σπέρνει» την ντροπή.
Όταν ένα παιδί την ακούει συχνά, αρχίζει να πιστεύει ότι τα συναισθήματά του είναι λάθος. Και αυτή η πεποίθηση θα μείνει μέχρι την ενηλικίωση, όπου μπορεί να αναζητήσει έναν σύντροφο που θα του φέρεται με τον ίδιο τρόπο.
«Γιατί δεν μπορείς να είσαι σαν τον αδελφό σου;»
Οι συγκρίσεις είναι μια σιωπηλή απόρριψη. Και οι γονείς που το λένε αυτό συχνά πιθανότατα έχουν συγκριθεί και απορριφθεί οι ίδιοι. Επαναλαμβάνουν αυτό που έζησαν.
Ενδεχομένως, ακόμα βασανίζονται για την αποδοχή που δεν πήραν ποτέ από τους δικούς τους γονείς.
«Σου δίνω τα πάντα. Γιατί δεν είσαι ευτυχισμένος;»
Η συγκεκριμένη φράση μετατρέπει τον αγώνα που δίνει ένα παιδί για την εξέλιξή του, σε μια προσωπική πορεία ενοχής.
Οι γονείς που μιλάνε έτσι, συνήθως, μεγάλωσαν με ανθρώπους οι οποίοι τα παραμελούσαν. Δεν υπήρχε μέριμνα για να είναι καθαρά, σωστά ντυμένα, διαβασμένα για το σχολείο τους. Οι γονείς τους δεν συμμετείχαν σε εκδηλώσεις του σχολείου τους.
Έτσι, όταν το δικό τους παιδί εκφράζει παράπονο ή στενοχώρια, το νιώθουν σαν προδοσία.
«Είσαι τυχερός που έχεις μια στέγη πάνω από το κεφάλι σου»
Αυτή η φράση διδάσκει στο παιδί ότι οι βασικές του ανάγκες δεν είναι δικαιώματα. Ότι η αγάπη είναι υπό όρους. Ότι η ασφάλεια πρέπει να κερδηθεί.
Και συνήθως αυτή η φράση προέρχεται από γονείς που δεν ένιωσαν ποτέ ασφαλείς οι ίδιοι, οι οποίοι έπρεπε να παλέψουν για τα βασικά. Δεν έμαθαν ποτέ τίποτε άλλο από το να επιβιώνουν.
«Είσαι σαν τον πατέρα σου, τη μάνα σου…»
Δεν έχει σημασία με ποιον συγκρίνετε το παιδί σας. Εάν η σύγκριση εκφράζεται με αγάπη, μπορεί να είναι μια φιλοφρόνηση.
Ωστόσο, συνήθως είναι σαν προειδοποίηση: «Πρόσεξε μην γίνεις σαν εκείνον», «Μου θυμίζεις κάποιον που με πλήγωσε». Αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να κουβαλάει ένα παιδί, το οποίο γίνεται παράπλευρη απώλεια σε έναν πόλεμο με τον οποίο δεν έχει –και δεν θα έπρεπε να έχει- καμία σχέση.
«Εγώ είμαι ο γονιός, εσύ είσαι το παιδί. Δεν σου χρωστάω εξηγήσεις»
Αυτό έχει να κάνει με την εξουσία. Χρησιμοποιείται για να κλείσει συζητήσεις. Για να διατηρηθεί ο έλεγχος. Αλλά οι γονείς που το λένε αυτό, πιθανότατα μεγάλωσαν σε σπίτια όπου η αμφισβήτηση της εξουσίας ήταν επικίνδυνη. Σε οικογένειες όπου τα παιδιά αναμενόταν να παραμείνουν σιωπηλά και «δεν τα άφηναν να μεγαλώσουν».
Το να εξηγείτε την κατάσταση σε ένα παιδί δεν σημαίνει ότι δεν του βάζετε όρια. Αντιθέτως, δυναμώνει τον δεσμό σας.
«Πάντα τα καταστρέφεις όλα»
Αυτή η φράση δεν πληγώνει απλά. Δίνει μια άκριτη ταυτότητα στο παιδί, το οποίο κινδυνεύει από μια στιγμή απογοήτευσης, να αποκτήσει μια δια βίου πεποίθηση.
Και οι γονείς που το λένε αυτό; Συχνά το άκουγαν και εκείνοι. Σε γενέθλια, σε γιορτές, στα κυριακάτικα τραπέζια. Κανένα παιδί δεν πρέπει να νιώθει τέτοιο βάρος.
«Αυτό δεν συνέβη ποτέ. Σταμάτα να τα βγάζεις από το μυαλό σου»
Η φράση αυτή εκπαιδεύει το παιδί να αμφισβητεί τον εαυτό του. Και το λένε συχνά οι γονείς που δεν θέλουν -ή δεν μπορούν- να αντιμετωπίσουν αυτό που συνέβη πραγματικά. Και ξαναγράφουν την ιστορία με τον τρόπο που μπορούν να τη διαχειριστούν, περιμένοντας τα παιδιά τους να τους ακολουθήσουν στο ψέμα. Είναι ένα είδος gashlighting.
Οι γονείς δεν είναι τέλειοι. Δεν χρειάζεται να είναι. Οι περισσότεροι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν, με τα εργαλεία που διαθέτουν. Τραύμα δεν είναι απλά το δύσκολο γεγονός που συνέβη στο παρελθόν, αλλά ό,τι παραμένει ακόμα ενεργό μέσα μας και επηρεάζει το παρόν και το μέλλον μας.
Αν ακούγατε μεγαλώνοντας φράσεις όπως οι παραπάνω, ενδεχομένως διαμορφωθήκατε από ανθρώπους που δεν γνώριζαν πώς και δεν κατάφεραν να θεραπεύσουν τα τραύματά τους.
Σημασία έχει όταν το συνειδητοποιήσετε να κάνετε ό,τι χρειάζεται για εσάς και τα παιδιά σας.
Σχετικά άρθρα:
- Μήπως ανήκετε στα «παιδιά αγριολούλουδα»;
- Όταν έχετε μεγαλώσει συναισθηματικά «ορφανοί»
- Προσωπικοί περιορισμοί και δεξιότητες των παραμελημένων παιδιών
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος