Η «εθιστική» χρήση του Instagram από ένα νεαρό κορίτσι την οδήγησε σε διατροφική διαταραχή, αυτοτραυματισμό και σκέψεις αυτοκτονίας για αρκετά χρόνια, σύμφωνα με μήνυση κατά της μητρικής εταιρείας της πλατφόρμας, Meta, που κατατέθηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο των ΗΠΑ για τη Βόρεια Περιφέρεια της Καλιφόρνια στις 6 Ιουνίου.
Μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα, στις 23 Μαΐου του 2022, είχε προηγηθεί η υπερψήφιση νομοσχεδίου στην Καλιφόρνια, που καταλογίζει ευθύνες στις εταιρείες για την πρόκληση βλάβης σε παιδιά που εθίζονται στα προϊόντα τους, ανοίγοντας τον δρόμο σε γονείς να μηνύσουν πλατφόρμες όπως το Instagram και το TikTok για έως και 25.000 δολάρια ανά παράβαση.
Η αγωγή επικαλείται σε μεγάλο βαθμό τα Facebook Papers, έναν ερευνητικό θησαυρό εσωτερικών εγγράφων της Meta που διέρρευσαν το περασμένο φθινόπωρο και αποκάλυψαν ότι ο τεχνολογικός γίγαντας γνώριζε ότι το Instagram είχε αρνητικές επιπτώσεις στην εικόνα σώματος και σε άλλα ζητήματα ψυχικής υγείας ιδίως μεταξύ των έφηβων κοριτσιών – χωρίς αυτό να αποκλείει τα αγόρια.
Η μήνυση κατατέθηκε για λογαριασμό της Alexis Spence, η οποία μπόρεσε να δημιουργήσει τον πρώτο της λογαριασμό στο Instagram σε ηλικία 11 ετών εν αγνοία των γονιών της και κατά παράβαση της ελάχιστης ηλικίας της πλατφόρμας, που είναι τα 13 έτη. Σύμφωνα με την καταγγελία, η μηχανή τεχνητής νοημοσύνης του Instagram οδήγησε σχεδόν άμεσα την τότε μαθήτρια της πέμπτης δημοτικού σε έναν «θάλαμο ηχούς» με περιεχόμενο που εξυμνούσε την ανορεξία και τον αυτοτραυματισμό και ενθάρρυνε συστηματικά τον εθισμό της στη χρήση της εφαρμογής. Η μήνυση κατατέθηκε από το Social Media Victims Law Center, μια ομάδα με έδρα το Σιάτλ που υποστηρίζει οικογένειες εφήβων οι οποίοι βλάπτονται στο διαδίκτυο.
Η Alexis με τη μητέρα της και τον δικηγόρο που τους εκπροσωπεί μίλησαν στο NBC News.
Τώρα 19 ετών, η Spence που κάποτε ήταν γεμάτη αυτοπεποίθηση και χαρά, έχει νοσηλευτεί για κατάθλιψη, άγχος και ανορεξία και «παλεύει για να παραμείνει σε ανάρρωση κάθε μέρα» ως αποτέλεσμα «του επιβλαβούς περιεχομένου και των χαρακτηριστικών του Instagram που προωθούνται και παρέχονται αμείλικτα στην προσπάθειά του να αυξηθεί η αφοσίωση των χρηστών», αναφέρει η μήνυση.
Πρόκειται για την πρώτη αγωγή του είδους της που αντλεί υλικό από τα Facebook Papers, ενώ αποκαλύπτει πίσω από τα ευρήματά τους, αληθινούς ανθρώπους που έχει βλάψει, λένε οι δικηγόροι της Spence. Η μήνυση περιέχει επίσης έγγραφα που δεν είχαν δημοσιοποιηθεί στο παρελθόν από τις διαρροές, συμπεριλαμβανομένου ενός στο οποίο η Meta αναφερόταν στους «tweens» (προέφηβους, ηλικίας 10-12 ετών) ως «ζώα αγέλης» που «θέλουν να βρουν κοινότητες όπου μπορούν να χωρέσουν». Οι δικηγόροι υποστηρίζουν ότι τέτοια έγγραφα καταδεικνύουν τις προσπάθειες της Meta να στρατολογήσει ανήλικους χρήστες στις πλατφόρμες της.
«Αν κοιτάξετε την εκτεταμένη έρευνα που έκανε [η Meta], ήξεραν ακριβώς τι έκαναν στα παιδιά και συνέχισαν να το κάνουν», δήλωσε ο ιδρυτής του Social Media Victims Law Center, Matthew P. Bergman, ο οποίος εκπροσωπεί τη Spence και την οικογένειά της. «Μακάρι να μπορούσα να πω ότι η περίπτωση της Alexis αποτελεί εξαίρεση. Δεν είναι. Η μόνη παρέκκλιση είναι ότι επέζησε».
Ο Μπέργκμαν εκπροσωπεί επίσης την Tammy Rodriguez, μια γυναίκα από το Enfield του Κονέκτικατ, η οποία κατέθεσε μήνυση τον Ιανουάριο κατά της Meta και της Snap, της μητρικής εταιρείας του Snapchat, για τον ρόλο που ενδεχομένως έπαιξαν οι εταιρείες στην αυτοκτονία της 11χρονης κόρης της το περασμένο καλοκαίρι.
Η Liza Crenshaw, εκπρόσωπος του Instagram, αρνήθηκε να σχολιάσει την αγωγή της Spence, επικαλούμενη «ενεργή αντιδικία».
Αλλά σε μια ανάρτησή του στο Facebook, ο διευθύνων σύμβουλος της Meta Mark Zuckerberg έγραψε στις 5 Οκτωβρίου 2021, μετά την πρόωρη κυκλοφορία των Facebook Papers: «Έχω περάσει πολύ χρόνο σκεπτόμενος τα είδη των εμπειριών που θέλω τα παιδιά μου και άλλοι να έχουν στο διαδίκτυο και είναι πολύ σημαντικό για μένα ότι ό,τι κατασκευάζουμε είναι ασφαλές και καλό για τα παιδιά».
Αναφέρθηκε επίσης συγκεκριμένα σε αναφορές που έδειχναν ότι οι έφηβοι υπέφεραν περισσότερο από «άγχος, θλίψη και προβλήματα διατροφής» και σημείωσε ότι «περισσότερες έφηβες που δήλωσαν ότι αντιμετώπιζαν τέτοια θέματα είπαν επίσης ότι το Instagram έκανε αυτές τις δύσκολες στιγμές καλύτερες παρά χειρότερες».
Η Katie Derkits, εκπρόσωπος του Snap, είπε εν μέρει σε μια δήλωση: «Αν και δεν μπορούμε να σχολιάσουμε τα συγκεκριμένα στοιχεία της ενεργού αντιδικίας, τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό για εμάς από την ευημερία της κοινότητάς μας». Πρόσθεσε, «Συνεργαζόμαστε στενά με πολλούς οργανισμούς ψυχικής υγείας για να παρέχουμε εργαλεία και πόρους εντός εφαρμογής για τους Snapchatters, ως μέρος της συνεχιζόμενης εργασίας μας για να διατηρήσουμε την κοινότητά μας ασφαλή».
Στο αποκορύφωμα του εθισμού της στο Instagram, η Spence είπε ότι είχε πολλούς λογαριασμούς και θα είχε πρόσβαση σε αυτούς για ώρες στη μέση της νύχτας για να μην το καταλάβουν οι γονείς της, οι οποίοι είχαν αρχίσει να ανησυχούν για την ολοένα και πιο εχθρική και αλλαγμένη συμπεριφορά της. Μια φορά, έκανε τρύπα στον τοίχο με μπουνιά, όταν προσπάθησαν να της αφαιρέσουν τη συσκευή, σημείωνεται στην αγωγή, που αποδίδει τη συμπεριφορά της στον «εθιστικό σχεδιασμό και τα χαρακτηριστικά του προϊόντος του Instagram».
Σε μια συνέντευξη, η Spence αφηγήθηκε πώς η αλγοριθμικά επιμελημένη σελίδα της στο Instagram Explore ήταν γεμάτη για χρόνια με “thinspo” ή “thin-spiration”, φωτογραφίες αδυνατισμένων νεαρών κοριτσιών και μοντέλων, τις οποίες στη συνέχεια φύλαγε για να τις κοιτάζει για «κίνητρο» όποτε ένιωθε πεινασμένη. Το Instagram της συνιστούσε επίσης αλγοριθμικά λογαριασμούς για να ακολουθήσει, συμπεριλαμβανομένων πολλών που προσέφεραν οδηγίες για πρόκληση εμετού μετά από φαγητό και ακραίες δίαιτες, ανέφερε η αγωγή.
Σε ηλικία 12 ετών, η Spence έφτιαξε μια ζωγραφιά του εαυτού της να κλαίει στο πάτωμα δίπλα στο τηλέφωνό της με τις λέξεις «ηλίθια άσχημη χοντρή» στην οθόνη και «να αυτοκτονήσεις» σε μια φούσκα σκέψης. Μέχρι τα 15 της, λάμβανε επείγουσα ψυχιατρική θεραπεία για την ανορεξία, την πρόκληση εμετών και τον αυτοκτονικό ιδεασμό της, σύμφωνα με τη μήνυση.
«Σίγουρα ήταν πραγματικά τραυματικό», είπε η Spence σε μια συνέντευξη. «Είναι όλο εικόνες που έχουν ριζώσει τώρα στο μυαλό μου».
Τα Facebook Papers, που διέρρευσαν από την πρώην διευθύντρια προϊόντων του Facebook, Φράνσις Χάουγκεν, δημοσιοποίησαν εσωτερικές μελέτες που είχε πραγματοποιήσει η Meta τα προηγούμενα τρία χρόνια. Τα συμπεράσματα που περιέχονται στα έγγραφα περιελάμβαναν ότι το Instagram κάνει 1 στις 3 έφηβες χρήστες να αισθάνονται χειρότερα για το σώμα τους, ότι η εφαρμογή είναι εθιστική από το σχεδιασμό της και ότι οδηγεί αλγοριθμικά τους ευάλωτους χρήστες σε περιεχόμενο που προάγει τη διατροφική διαταραχή τους.
Ο γερουσιαστής Richard Blumenthal, D-Conn., ανέφερε παρόμοια ευρήματα εν μέσω των διαρροών, όταν το γραφείο του χρησιμοποίησε έναν ψεύτικο λογαριασμό στο Instagram για να παρουσιαστεί ως έφηβη.
«Η έρευνά μας έδειξε, σε πραγματικό χρόνο, πως οι συστάσεις του Instagram εξακολουθούν να πιάνονται από τις ανασφάλειες των ατόμων, τα ευάλωτα σημεία μιας νεαρής γυναίκας σχετικά με το σώμα της, και να τα παρασύρουν σε σκοτεινά μέρη που εξυμνούν τις διατροφικές διαταραχές και τον αυτοτραυματισμό», είχε πει τότε ο Blumenthal. «Αυτό κάνει το Instagram».
Η Haugen έχει υποστηρίξει ότι η προώθηση επιβλαβούς περιεχομένου από το Instagram είναι μέρος αυτού που το κάνει τόσο εθιστικό.
«Αυτό που είναι εξαιρετικά τραγικό είναι ότι η έρευνα του ίδιου του Facebook λέει, καθώς αυτές οι νεαρές γυναίκες αρχίζουν να καταναλώνουν αυτό το περιεχόμενο για διατροφικές διαταραχές, πέφτουν ολοένα και περισσότερο σε κατάθλιψη και αυτό τις κάνει να χρησιμοποιούν την εφαρμογή περισσότερο», είπε κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στην εκπομπή «60 Minutes» του CBS τον Οκτώβριο του 2021, μέρες πριν απευθυνθεί στο Κογκρέσο για να προειδοποιήσει για τη ζημιά που φέρεται να έχει προκαλέσει το Instagram στην ψυχική υγεία των νεότερων χρηστών του.
Ήταν η μαρτυρία της που έκανε τους γονείς της Spence να συνειδητοποιήσουν ότι η Meta οδηγούσε την κόρη τους σε αυτό το περιεχόμενο. Οι Spences, που είναι και οι δύο δάσκαλοι, είπαν ότι προσπαθούσαν πολύ καιρό να καταλάβουν τι της είχε συμβεί. Η έφηβη τώρα ζει μαζί τους στο Λονγκ Άιλαντ μαζί με τον σκύλο θεραπείας της, τον Ντράκο, ο οποίος τους ειδοποιεί για τον αυτοτραυματισμό και τις διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές της και διασφαλίζει ότι δεν είναι ποτέ μόνη της.
«Αρχίσαμε να τη χάνουμε σιγά σιγά, κομμάτι κομμάτι», είπε η μητέρα της Spence, Kathleen, σε μια συνέντευξη. «Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα, επειδή πολεμούσαμε μια εταιρεία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και έχουμε δύο διαφορετικά συμφέροντα στην καρδιά και το δικό τους δεν είναι η κόρη μου».
Πηγή: NBC News, Social Media Victims Law Center, AP
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος