Εννιά συνηθισμένα όνειρα και η σημασία τους

Ατελείς επιστήμες η ανάλυση και η ερμηνεία των ονείρων

Άρθρο της Κέντρα Τσέρι/ Απόδοση Έφη Ζέρβα

Η ερμηνεία των ονείρων προκαλεί το ενδιαφέρον εδώ και πολλά χρόνια – και δικαιολογημένα. Κατανοώντας το βαθύτερο νόημα των ονείρων μας, μπορούμε να αντιληφθούμε καλύτερα τι αισθανόμαστε και σκεφτόμαστε, κάτι που μπορεί να συμβάλει στην αυτογνωσία μας.

Κατανοώντας τις ερμηνείες των ονείρων

Ο διάσημος ψυχαναλυτής Σίγκμουντ Φρόιντ περιέγραψε τα όνειρα ως τον «βασιλικό δρόμο» για το υποσυνείδητο. Εκτιμούσε πως με τη μελέτη του μπορούμε να φέρουμε στην επιφάνεια κρυμμένες και υποσυνείδητες επιθυμίες που οδηγούν σε νευρώσεις.

Η ανάλυση των συμβολισμών και η νοηματοδότηση των ονείρων αποτελεί πηγή ψυχαγωγίας αλλά και εσωτερικής αναζήτησης στη λαϊκή κουλτούρα. Σημαίνουν κάτι τα όνειρα; Μπορείτε να μάθετε τις υποσυνείδητες επιθυμίες σας ερμηνεύοντάς τα;

Το τι σας λένε τα όνειρά σας και το αν αποκαλύπτουν τι πραγματικά αισθάνεστε, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Κάποιες σύγχρονες θεωρίες υποστηρίζουν πως η απάντηση είναι «όχι»: τα όνειρα επηρεάζονται περισσότερο από βιολογικές τάσεις ή οφείλονται ακόμα και στη στάση στην οποία κοιμόμαστε. Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει κάποιους να επιχειρούν να ερμηνεύσουν τι συμβολίζουν τα συχνά όνειρα.

Τα εννιά πιο συνηθισμένα όνειρα

Σύμφωνα με τους ερευνητές έχουν ως θέμα ότι δεχόμαστε επίθεση ή μας κυνηγούν, ότι καθυστερούμε, πως πεθαίνουν αγαπημένα μας πρόσωπα, ότι πέφτουμε από ύψος, ότι πετάμε, ότι είμαστε στο σχολείο και το σεξ.

1. Βλέπουμε ότι πέφτουμε

Τα όνειρα στα οποία βλέπουμε ότι πέφτουμε από μεγάλο ύψος είναι πολύ συνηθισμένα. Παρόλο που υπάρχει ο μύθος ότι αν χτυπήσουμε στο έδαφος στο όνειρό μας, θα πεθάνουμε στην πραγματικότητα, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Οπότε τι μπορεί να σημαίνουν αυτά τα όνειρα;

Σύμφωνα με πολλές δημοφιλείς ερμηνείες και τουλάχιστον μία μελέτη, όταν βλέπουμε στον ύπνο μας ότι πέφτουμε, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά στη ζωή μας. Ίσως χρειάζεται να επανεξετάσουμε μια επιλογή μας ή να αλλάξουμε κατεύθυνση σε κάποιο τομέα της ζωής σας.

«Το να ονειρευόμαστε ότι πέφτουμε είναι πολύ συνηθισμένο. Συμβολίζει τους φόβους που έχουμε, ίσως την αποτυχία στην επαγγελματική ή την ερωτική μας ζωή», λέει ο Ράσελ Γκραντ, συγγραφέας του «The Illustrated Dream Dictionary». Ο ίδιος προσθέτει πως «η πτώση συχνά εκφράζει την ανάγκη να αφεθούμε και να απολαύσουμε περισσότερο τη ζωή μας».

2. Βλέπετε ότι είστε γυμνοί σε δημόσιο χώρο

Έχετε ονειρευτεί ποτέ ότι εμφανίζεστε στο σχολείο ή στο γραφείο όπως σας γέννησε η μαμά σας; Μην ανησυχείτε, δεν είναι τόσο ασυνήθιστο.

Η Πένι Πιρς, συγγραφέας του «Dream Dictionary for Dummies», υποστηρίζει πως αυτά τα όνειρα υποδεικνύουν πως ίσως νιώθετε πως υποκρίνεστε ή ότι φοβάστε να αποκαλύψετε τις ατέλειές σας.

3. Βλέπετε ότι σας κυνηγούν

Τα όνειρα στα οποία σας κυνηγάει κάποιος γνωστός ή άγνωστος μπορεί να είναι τρομακτικά, και είναι πολλοί εκείνοι που βλέπουν αυτού του είδους τα όνειρα. Όμως τι σημαίνουν;

Αν βλέπετε τέτοια όνειρα, ίσως προσπαθείτε να αποφύγετε κάτι στην καθημερινότητά σας. Ο Τόνι Κρισπ, συγγραφέας του Dream Dictionary, λέει πως ίσως υποδεικνύουν μια επιθυμία να αποδράσετε από τους φόβους ή τις επιθυμίες σας.

Το «κλειδί» για να καταλάβετε τι μπορεί να σημαίνει ένα τέτοιο όνειρο εξαρτάται κατά ένα μέρος από την ταυτότητα του διώκτη σας. Αν είναι:

• ζώο: ίσως καταπιέζετε τον θυμό σας, τα πάθη σας και άλλα συναισθήματα,
• άγνωστος διώκτης: ίσως το όνειρο έχει να κάνει με εμπειρία από την παιδική σας ηλικία ή παλιό ψυχικό τραύμα,
• άτομο του άλλου φύλου: σύμφωνα με τον Κρισπ, αυτό σημαίνει πως φοβάστε την αγάπη ή σας «στοιχειώνει» μια παλιά σχέση.

4. Βλέπετε ότι χάνετε τα δόντια σας

Τι σημαίνει όταν βλέπετε πως πέφτουν τα δόντια σας; Σύμφωνα με την Πένι Πιρς, αυτά τα όνειρα έχουν πολλαπλές ερμηνείες.  

Για παράδειγμα, ίσως ανησυχείτε για το πόσο ελκυστικοί ή εμφανίσιμοι είστε, ίσως σας απασχολεί η επικοινωνιακή σας ικανότητα ή θεωρείτε ότι είπατε κάτι ντροπιαστικό.

«Η αξία των δοντιών είναι η ικανότητά τους να δαγκώνουν, να κόβουν, να ξεσκίζουν. Εάν βλέπετε ότι πέφτουν τα δόντια σας, χάνετε την ισχύ σας, την ικανότητά σας να διεκδικείτε, να είστε αποφασιστικοί και να προστατεύετε τον εαυτό σας», εξηγεί η ίδια.

5. Βλέπετε ότι κάποιος πεθαίνει

Άλλο συχνό θέμα είναι ο θάνατος, κάτι που μπορεί να μας αναστατώσει ιδιαίτερα. Μπορεί να βλέπουμε ότι πεθαίνει ένα αγαπημένο μας πρόσωπο ή εμείς οι ίδιοι. Σύμφωνα με δημοφιλείς ερμηνείες, αυτά τα όνειρα αντανακλούν το άγχος μας για αλλαγή ή τον φόβο για το άγνωστο.

«Όπως ο θάνατος, έτσι και η αλλαγή μπορεί να είναι τρομακτική, επειδή δεν ξέρουμε τι βρίσκεται “στην άλλη πλευρά”. Για τον λόγο αυτό, ο νους που ονειρεύεται εξισώνει την αλλαγή με τον θάνατο», σημειώνει η Λόρι Λόουενμπεργκ στο βιβλίο της «Dream on It: Unlock Your Dreams, Change Your Life».

Η ίδια πιστεύει πως τα όνειρα για το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να αντανακλά παρόμοιο φόβο για αλλαγή, ειδικά αναφορικά με τα παιδιά μας. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, ένας γονιός αρχίζει να αναρωτιέται πώς πέρασαν τα χρόνια. Τα όνειρα αυτά, δηλαδή, αποτυπώνουν ένα είδος πένθους για το πέρασμα του χρόνου.

Σύμφωνα με μελέτες, εκείνοι που πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους και οι δικοί τους άνθρωποι βλέπουν όνειρα γεμάτα νόημα. Ονειρεύονται μια καθησυχαστική παρουσία, σχετικές προετοιμασίες, τον αποθανόντα, αγαπημένα πρόσωπα να περιμένουν, δυσάρεστες εμπειρίες και εκκρεμότητες.

6. Βλέπετε ότι γράφετε εξετάσεις

Συνηθισμένα είναι και τα όνειρα που βλέπουμε ότι γράφουμε εξετάσεις. Σύμφωνα με τον Γκρεγκ Χάμιλτον-Πάρκερ, συγγραφέα του «The Hidden Meaning of Dreams», ίσως έχουν να κάνουν με τον φόβο αποτυχίας.

«Οι εξετάσεις είναι στρεσογόνες εμπειρίες κατά τις οποίες ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις αδυναμίες μας. Το να ονειρευτούμε ότι αποτυγχάνουμε σε εξετάσεις, ότι καθυστερούμε να φτάσουμε στο εξεταστικό κέντρο ή ότι δεν έχουμε προετοιμαστεί, φανερώνει ότι αισθανόμαστε απροετοίμαστοι για τις δυσκολίες της πραγματικής μας ζωής», αναφέρει ο Χάμιλτον-Πάρκερ.

7. Βλέπετε όνειρα σχετικά με απιστία

Το να ονειρεύεστε ότι ο/η σύντροφός σας σας απατάει μπορεί να είναι πολύ βασανιστικό. Σε κάποιες περιπτώσεις, μερικοί αναρωτιούνται αν το όνειρό τους είναι αληθινό: πως ο/η σύντροφός τους μπορεί να τους απατήσει ή ότι ήδη τους απατάει.

Αυτά τα όνειρα αποτελούν αντανάκλαση των φόβων σας, χωρίς να σημαίνει πως κάτι τέτοιο συμβαίνει στην πραγματικότητα, αναφέρουν οι Τρις και Ρομπ ΜακΓκρέγκορ, συγγραφείς του «Complete Dream Dictionary: A Bedside Guide to Knowing What Your Dreams Mean».

«Πρόκειται για όνειρο τύπου “κι αν συμβαίνει αυτό;”· θέτετε σε δοκιμασία τα όρια της πραγματικότητας», λένε οι συγγραφείς.

Η Ιβ Άνταμσον και η Γκέιλ Γουίλιαμσον, συγγραφείς του «The Complete Idiot’s Guide Dream Dictionary», ισχυρίζονται πως αυτά τα όνειρα φανερώνουν ζητήματα εμπιστοσύνης, πίστης κι επικοινωνίας σε μια σχέση.

Έργο του Howard Finster

8. Βλέπετε ότι πετάτε

Πολλοί στον ύπνο τους βλέπουν ότι πετούν. Πρόκειται για όνειρα συναρπαστικά, ακόμα και απελευθερωτικά. Ωστόσο, μπορεί να είναι και τρομακτικά, ειδικά για όσους φοβούνται τα ύψη.

Σύμφωνα με τον Τόνι Κρισπ, τα όνειρα αυτά συχνά έχουν δύο πολύ διαφορετικές πτυχές: μπορεί να συνδέονται με συναισθήματα ελευθερίας και ανεξαρτησίας, αλλά μπορεί να υποδεικνύουν και τάσεις φυγής ή απόδρασης από την πραγματικότητα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «συνήθως βλέπουμε ότι πετάμε μόνοι μας, κάτι που συνδέεται με την ανεξαρτησία. Όμως, επειδή συχνά νιώθουμε κι ευχαρίστηση, η πτήση ίσως αναπαριστά την σεξουαλικότητά μας, ειδικά ό,τι έχει να κάνει με απελευθέρωση από κοινωνικές συμβάσεις και περιορισμούς».

9. Βλέπουμε όνειρα για εγκυμοσύνη

Συχνά αναφέρεται πως αυτά τα όνειρα συμβολίζουν πολλά, από τη δημιουργικότητα έως φόβο. Ο Ντέιβιντ Σ. Λοφ, συγγραφέας του Dream Dictionary, πιστεύει πως μερικές φορές συνδέονται με τους φόβους μιας γυναίκας ότι είναι ανεπαρκής ως μητέρα.

Ο Τόνι Κρισπ έχει άλλη άποψη: θεωρεί πως υποδεικνύουν πως το υποκείμενο αναπτύσσει νέες δυνατότητες ή εμβαθύνει σε μια σχέση. Από την πλευρά του, ο Ράσελ Γκραντ γράφει πως αυτά τα όνειρα προμηνύουν δύσκολες στιγμές.

Και άλλα συνηθισμένα όνειρα

Υπάρχουν και άλλα όνειρα που είναι αρκετά συνηθισμένα:

• ανακαλύπτουμε νέα δωμάτια ή περάσματα,
• δεν είμαστε σωστά ντυμένοι,
• δεν μπορούμε να βρούμε την τουαλέτα,
• φτάνουμε κάπου με καθυστέρηση,
• απειλούμαστε από τεράστια κύματα,
• βρίσκουμε χρήματα.

Συχνές ερωτήσεις

Τι σημαίνει όταν ονειρεύεσαι κάποιο πρόσωπο;

Ο ψυχαναλυτής Καρλ Γιουνγκ πίστευε πως αν ονειρευόμαστε κάποιο κοντινό μας πρόσωπο ή κάποιον σημαντικό για εμάς, ίσως αφορά το πώς αισθανόμαστε γι’ αυτό το άτομο στην πραγματική ζωή. Αν ονειρευόμαστε κάποιο μη κοντινό μας πρόσωπο (όπως κάποιον από το παρελθόν μας) ή κάποιον άγνωστο, το πρόσωπο αυτό έχει πιο συμβολικές διαστάσεις.  

Σύμφωνα με τον Σίγκμουντ Φρόιντ, το περιβάλλον όπου βρίσκεται το άτομο στο όνειρό μας ίσως παίζει επίσης ρόλο. Για παράδειγμα, αν ονειρευόμαστε τους γονείς μας σε μέρη όπως ένα ανάκτορο, αποτελεί σημάδι του σεβασμού μας προς αυτούς.

Πόσο ακριβείς είναι οι ερμηνείες των ονείρων;

Δεν μπορούμε να απαντήσουμε με βεβαιότητα αυτή την ερώτηση, καθώς οι ερμηνείες είναι ατομικές και υποκειμενικές: ατομικές, καθώς το νόημα ενός ονείρου για κάποιον μπορεί να μην είναι το ίδιο για κάποιον άλλον· υποκειμενικές, επειδή βασίζονται στο νόημα που τους αποδίδουμε εμείς, και αυτό μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Γιατί είναι σημαντική η ερμηνεία των ονείρων στην ψυχανάλυση;

Η θεωρία της αυτό-οργάνωσης των ονείρων υπονοεί πως τα όνειρα αποτελούν αντανάκλαση της σωματικής και ψυχολογικής μας δραστηριότητας, παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες για τις σκέψεις και τη συναισθηματική μας κατάσταση. Οι ψυχαναλυτές μπορούν να αξιοποιήσουν τα όνειρά μας για να κατανοήσουν καλύτερα τι συμβαίνει στο μυαλό μας, ίσως σε υποσυνείδητο επίπεδο.

Τι σημαίνουν τα ερωτικά όνειρα;

Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν πως τα ερωτικά όνειρα είναι αποτέλεσμα των σκέψεων και των φαντασιώσεων που έχουμε όταν είμαστε ξύπνιοι· πως όσο πιο συχνά σκεφτόμαστε το σεξ, τόσο περισσότερα σχετικά όνειρα βλέπουμε. Άλλοι συνδέουν τα ερωτικά όνειρα με την επιθυμία να βρεθούμε σε καταστάσεις που μας διεγείρουν ερωτικά. Πρόκειται για συνηθισμένα όνειρα, με πάνω από το 95% των ατόμων να αναφέρει πως βλέπει ερωτικά όνειρα.

Τι σημαίνουν τα επαναλαμβανόμενα όνειρα;

Κάποιοι ερευνητές εκτιμούν πως τα επαναλαμβανόμενα όνειρα δείχνουν πως βρισκόμαστε σε σύγχυση όσον αφορά ψυχολογικές μας ανάγκες που δεν ικανοποιούντα. Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα είναι επίσης συχνά εξαιτίας ψυχικής δυσφορίας, όπως στην περίπτωση της διαταραχής μετατραυματικού στρες.

Τι σημαίνουν τα «ζωντανά» όνειρα;

Σε κάποιες περιπτώσεις τα «ζωντανά» ή πολύ έντονα όνειρα είναι αποτέλεσμα σοβαρού ψυχικού τραύματος. Σύμφωνα με μελέτες, αυτά τα όνειρα αυξήθηκαν μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Συνήθως τα βλέπουμε στο στάδιο ύπνου REM και μπορεί να οφείλονται σε διακεκομμένο ύπνο, σε στέρηση ύπνου, σε διαταραχή ύπνου, σε στρες, εγκυμοσύνη ή φαρμακευτική αγωγή.

_______________________________________________________________

Τι γνώμη έχετε για όλα αυτά; Συμφωνείτε με τις ερμηνείες; Αν όχι, μην ανησυχείτε: τα όνειρά σας είναι μοναδικά και άκρως προσωπικά. Κατά πάσα πιθανότητα, ό,τι βλέπετε στον ύπνο σας έχει να κάνει με ανησυχίες σας ή πρόσφατα γεγονότα.

Πώς αναλύουμε ένα όνειρο; Το πρώτο βήμα είναι να γράψετε ό,τι θυμάστε μόλις ξυπνήσετε. Συχνά ξεχνάμε γρήγορα τα όνειρά μας, οπότε, αν κρατήσουμε λεπτομερείς σημειώσεις ίσως μπορέσουμε να τα ξαναθυμηθούμε. Στη συνέχεια, μελετήστε το περιεχόμενο του ονείρου σας και σκεφτείτε με τι μπορεί να συνδέεται στην πραγματική σας ζωή. Τι σχέση έχετε με τα γεγονότα του ονείρου σας; Τι είδους συναισθήματα σας προκαλεί; Σε πολλές περιπτώσεις, ίσως ανακαλύψετε πως τα όνειρά σας αντανακλούν καταστάσεις στη ζωή σας που σας ανησυχούν.

Σχετικό άρθρο: Τα όνειρα στις μέρες του κορονοϊού